با سلام

من به تازگی صاحب فرزندی شده ام و درباره استحمام او سوالاتی دارم. می خواستم بدانم آیا باید نوزادم را هر روز حمام کنم یا خیر، چه زمانی برای حمام او مناسب است و به طور کلی در هنگام حمام کردن نوزادم باید چه نکاتی را مد نظر قرار دهم؟ پیشاپیش از راهنمایی شما سپاسگزارم. 

با سلام خدمت شما مادر گرامی

سوال رایجی میان مادران جوان درباره حمام کردن نوزادشان وجود دارد و آن این است که آیا باید نوزادان را هر روز حمام کرد؟ پاسخ این سوال بسیار ساده است. نوزاد شما نیازی ندارد که هر روز حمام شود، زیرا او آن قدر کثیف نیست که هر روز حمام شود. علاوه بر این، نوزاد تازه متولد شده شما از این که هر روز حمام شود، واقعاً لذت نمی برد و حمام هر روزه می تواند پوست حساس و بسیار نرم او را خشک کند، به خصوص اگر در مناطقی زندگی می کنید که آبش سخت است. همچنین حمام کردن نوزادان کوچک که بسیار لغزنده هستند، برای مادران جوان کاری بس دشوار است و ممکن است تا مدت کوتاهی برای حمام کردن فرزندشان به کمک دیگری نیز نیاز داشته باشند. اما بهداشت بسیار مهم است، از این رو، پیشنهاد می شود صورت نوزادتان و اندام تناسلی اش را پس از هر بار تعویض پوشک بشویید. علاوه بر این، شما نباید اجازه دهید عرق و میکروب در قسمت های چین خورده پوست در ناحیه زیر بغل و پاها تجمع یابند.

آیا نوزادتان هر روز به حمام نیاز دارد؟

اگر شما مادری دقیق باشید و نیازهای بهداشتی نوزادتان را با مراقبت و توجه زیاد و فوراً برطرف کنید، مانند: تعویض پوشک و پاک کردن آروغ، بنابراین لازم نیست به طور جداگانه و هر روز نوزادتان را حمام کنید. عفونت پوستی و بثورات در میان نوزادان تازه متولد شده ای که هر روز حمام می شوند، معمولاً توسعه می یابد. پوست نوزادان نازک است و رطوبت زیادی را حفظ نمی کند، از این رو، به هیچ وجه حمام روزانه توصیه نمی شود. تمیز نگه داشتن نوزاد در اولویت اول قرار دارد و نباید نادیده گرفته شود.

چه زمانی نوزادتان را حمام کنید؟

پاسخ این سوال، کاملاً بستگی به شما دارد، اما زمانی را برای حمام کردن نوزادتان انتخاب کنید که بتوانید روی این کار تمرکز کنید و عجله نداشته باشید. حمام کردن برای نوزادتان تجربه منحصر به فردی است، بنابراین مهم است که این کار را آرام انجام دهید و از راحتی نوزادتان اطمینان حاصل کنید.

در حالی که برخی مادران ترجیح می دهند نوزاد خود را صبح حمام کنند تا در تمام طول روز احساس تازگی و طراوت بکند، برخی مادران ترجیح می دهند نوزادشان را قبل از خواب و با آب ولرم حمام کنند تا خواب عمیق و راحتی داشته باشد. اگر می خواهید نوزادتان را پس از تغذیه کردن حمام کنید، بهتر است کمی او را روی شکم قرار هید تا آرام شود و سپس او را حمام کنید.

چه مواردی را باید در هنگام حمام کردن نوزادتان رعایت کنید؟

• برای حمام کردن نوزادتان به جای آب سرد، از آب گرم استفاده کنید. آب گرم نوزادتان را آرام می کند و به او کمک می کند، خواب عمیق و راحتی داشته باشد.
• از یک دماسنج نوزاد برای بررسی دمای مناسب آب استفاده کنید و سپس نوزادتان را درون وان قرار دهد.
• همیشه حمام کردن نوزادتان را با شستن صورتش آغاز کنید.
• از کشیدن هر نوع صابونی بر روی صورت نوزادتان کاملاً اجتناب کنید.
• هرگز نوزادتان را بدون مراقب در حمام تنها نگذارید، حتی برای چند لحظه.

با سلام

مدتی است که در محل پوشک نوزادم نقاط قرمز رنگی دیده می شود. می خواستم بدانم که این لکه ها و جوش های قرمز رنگ، جوش پوشک هستند و علل، راه های درمان و پیشگیری از آن چیست؟

با سلام خدمت شما مادر گرامی

اگر ناحیه پوشک کودکتان تحریک شده و قرمز باشد، احتمال ابتلا به جوش پوشک وجود دارد. پوست کودکتان همچنین ممکن است کمی ورم کرده و گرم باشد. جوش پوشک هم می تواند خفیف باشد، به طوری که فقط نقاط قرمزی در ناحیه ای کوچک ایجاد شود و هم می تواند شدید باشد، به طوری که برآمدگی های قرمز به شکم و ران کودک نیز گسترش یابد.

علل ابتلا به جوش پوشک در کودکان

جوش پوشک می تواند ناشی از ادرار کودکان یا خوردن یک غذای جدید باشد. در ادامه علل اصلی ابتلای کودکان به جوش پوشک را ارائه می کنیم.

1. رطوبت

حتی جاذب ترین پوشک ها نیز اندکی رطوبت بر پوست کودکتان بر جای می گذارند. و هنگامی که ادرار کودکتان با باکتری مدفوعش مخلوط می شود، به آمونیاک تجزیه می شود که می تواند بر روی پوست بسیار ناگوار باشد. به همین دلیل است که کودکانی که حرکات روده بیشتری دارند و یا مبتلا به اسهال هستند، بیشتر مستعد جوش پوشک می باشند.

علاوه بر این، کودکی که برای مدت زمان طولانی در پوشک مرطوب یا کثیف بماند، به احتمال زیاد دچار جوش پوشک می شود. هر کودکی با پوست حساس نیز می تواند مبتلا به جوش پوشک شود، حتی اگر به طور مکرر پوشکش تعویض شود.

 2. حساسیت شیمیایی

جوش پوشک می تواند نتیجه مالش پوشک به پوست باشد، به خصوص اگر کودکتان به مواد شیمیایی حساس باشد، مانند: بوی عطر پوشک های یک بار مصرف یا محصولاتی که به هنگام تعویض پوشک بر روی پوست کودکتان می مالید.

3. غذاهای جدید

جوش پوشک همچنین زمانی که کودکتان شروع به خوردن غذای جامد می کند یا یک غذای جدید را امتحان می کند، شایع است. هر غذای جدیدی، ترکیب مدفوع را تغییر می دهد، اما اسیدها در برخی مواد غذایی خاص، مانند: توت فرنگی یا آبمیوه ها، می تواند به طور خاص برای برخی کودکان مشکل زا باشد. یک غذای جدید همچنین ممکن است حرکات روده کودکتان را به طور مکرر افزایش دهد. اگر کودکتان با شیر مادر تغذیه می شود، حتی ممکن است به آن چه که شما می خورید نیز واکنش نشان دهد، اگر چه کودکانی که با شیر مادر تغذیه می شوند، معمولاً کمتر به جوش پوشک مبتلا می شوند.

4. عفونت باکتریایی

ناحیه پوشک گرم و مرطوب است و باکتری ها این شرایط را دوست دارند. بنابراین عفونت باکتریایی در این ناحیه به راحتی رشد می کند، به خصوص در چین و چروک های پوست کودکتان.

5. آنتی بیوتیک ها

کودکانی که آنتی بیوتیک می خورند یا در شیر مادرشان آنتی بیوتیک وجود دارد، گاهی اوقات دچار عفونت باکتریایی می شوند، چرا که این داروها باکتری های سالم را می کشند. آنتی بیوتیک ها همچنین می توانند منجر به اسهال شوند و در نتیجه جوش پوشک ایجاد کنند.

چه زمانی باید برای جوش پوشک به پزشک مراجعه کنید؟

شما باید در ظرف مدت 3 الی 4 روز بدون مراجعه به پزشک جوش پوشک کودکتان را برطرف کنید. اما اگر به نظر می رسد که این جوش ها آلوده و عفونی هستند، باید به پزشک مراجعه کنید. علائم عفونت عبارت است از:

• تاول
• جوش های پُر از چرک
• تراوشات زرد رنگ
• زخم های سر باز

در این صورت، پزشک ممکن است برای کودکتان آنتی بیوتیک موضعی یا خوراکی تجویز کند. پزشک ممکن است برای جوش پوشکی که ناشی از عفونت باکتریایی باشد، یک کرم یا پماد ضد قارچی تجویز کند.

راه های درمان جوش پوشک

اگر کودنکتان دچار جوش پوشک شد، مراحل زیر را برای بهبود پوست او انجام دهید:

• با تعویض پوشک مکرر، کودکتان را خشک و تمیز نگه دارید. این ممکن است بدین معنا باشد که در شب و در حین خواب، پوشک وی را تعویض کنید.
• در هر بار تعویض پوشک، ناحیه پوشک را به خوبی شستشو دهید و از دستمال های مرطوب حاوی الکل و عطر استفاده نکنید.
• کودکتان را به آرامی خشک کنید، ولی مالش ندهید.
• از پمادی استفاده کنید که پوست تحریک شده کودکتان را از ادرار و مدفوع محافظت کند. نیازی نیست در هر بار تعویض پوشک از پماد استفاده کنید. پماد را در لایه ای نسبتاً ضخیم روی ناحیه پوشک بمالید تا در چند تعویض پوشک آینده نیازی به استفاده از این پماد نباشد. این پماد کمک می کند تا از تحریک بیش از حدت پوست جلوگیری شود.
• پوشک کودکتان را سفت نبندید و یا از پوشکی استفاده کنید که کمی بزرگ تر از سایز او است تا اجازه دهید گردش هوا بهتر جریان یابد. شما همچنین می توانید برند و مارک دیگری از پوشک ها را امتحان کنید و یا پوشک هایی را که مخصوص پوست های حساس است و جاذب رطوبت بیشتری است، تهیه نمایید.
• هنگامی که هوا گرم است و کودکتان می تواند در خارج از خانه بازی کند، پوشک او را در آورید. قرار گرفتن در معرض هوا باعث تسریع بهبودی می شود.
• هنگامی که کودکتان دچار جوش پوشک شد، او را بدون پوشک بخوابانید و روی تخت یک لایه پلاستیکی بیندازید تا از تشک محافظت کنید.

پیشگیری از جوش پوشک

برخی اقدامات پیشگیرانه از جوش پوشک در کودکان در ادامه می آید:

• خشک نگه داشتن ناحیه پوشک بهترین راه حل برای پیشگیری از جوش پوشک است، بنابراین پوشک کودکتان را به طور مکرر و پس از هر بار خیس یا کثیف شدن، تعویض کنید.
• ناحیه تناسلی کودکتان را در هر بار تعویض پوشک، کاملاً تمیز کنید.
• پوست ناحیه پوشک کودکتان را به آرامی خشک کنید و هرگز مالش ندهید. شما همچنین می توانید پس از تعویض پوشک، از یک سشوار با حرارت کم برای خشک کردن ناحیه پوشک استفاده کنید.
• اگر به نظر می رسد کودکتان مستعد جوش پوشک است، پس از هر بار تعویض پوشک، یک لایه نازک از پماد محافظ پوست، روی ناحیه پوشک بمالید.
• از پودر بچه استفاده نکنید، چرا که در صورت استنشاق ذرات آن، ریه های کودکتان آسیب می بیند.
• هنگامی که کودکتان شروع به خوردن غذای جامد می کند، هر بار یک غذا را به او معرفی کنید و چند روز منتظر بمانید و سپس غذای جدید دیگری را به او معرفی کنید. این کار باعث می شود تا به راحتی حساسیت به یک ماده غذایی جدید را که باعث جوش پوشک می شود، تشخیص دهید و آن را از برنامه غذایی کودکتان حذف کنید.
• پوشک را سفت و محکم نبندید، به طوری که هیچ فضایی برای گردش هوا وجود نداشته باشد.
• از مواد شوینده بدون عطر برای شستن پوشک های پارچه ای استفاده کنید و آن ها را با آب داغ بشویید و دو بار آب بکشید. شما همچنین می توانید از یک فنجان سرکه برای شستشوی آن ها استفاده کنید.
• تا زمانی که می توانید کودکتان را با شیر مادر تغذیه کنید، زیرا جوش پوشک در کودکانی که با شیر مادر تغذیه می شوند، کمتر اتفاق می افتد.
• زمانی که کودکتان نیاز به آنتی بیوتیک دارد، از پزشکش بخواهید که به او پروبیوتک نیز بدهد. پروبیوتیک ها باعث رشد باکتری های سالم می شوند و خطر ابتلا به جوش پوشک را کاهش می دهند.
• اگر کودکتان به مهد کودک می رود، مطمئن شوید که مراقبان او، اقدامات احتیاطی را درک و رعایت می کنند.

با سلام

کودکی دارم که نسبت به هم سن های خودش وزن کمتری دارد، علت عدم وزن گیری او چه می تواند باشد و چگونه درمان می شود؟

با سلام خدمت شما 

اگر فرزند شما به تازگی بیمار شده باشد، ممکن است کمی از وزنش را از دست داده باشد، اما جای هیچ نگرانی نیست، چرا که او به زودی وزن از دست رفته اش را باز می یابد. اما اگر فرزندتان وزن از دست نداده باشد، ولی سرعت وزن گیری اش کم است، ممکن است سرعت رشد طبیعی اش کم باشد. با این حال، فرزند شما باید وزن کسب کند و وزن از دست ندهد. انداختن نگاهی به نمودار رشد، به شما کمک می کند تا میزان رشد فرزندتان را نسبت به سایر کودکان ارزیابی کنید.

اگر چه نرخ رشد کودکان با یکدیگر متفاوت است، اما اگر صدک رشد کودک شما به طور مداوم 80 پرسنتایل (درصد) بوده و ناگهان به 10 پرسنتایل سقوط می کند، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.

پزشک چه اقداماتی انجام می دهد؟

پزشک کودکتان را معاینه می کند و از شما چند سوال می پرسد تا ببیند آیا مشکلی وجود دارد و اگر این طور بود، علت اصلی آن را بیابد. پزشک علاوه بر نرخ رشد کودکتان، عوامل بسیاری را بررسی می کند تا علت را مشخص کند. اگر کودکتان به نقاط عطف رشد رسیده باشد، ظاهراً مشکلی وجود ندارد و او سالم و شاداب است. اگر پزشک متوجه شود که نرخ رشد کودکتان خوب نیست، ممکن است مشکل عدم افزایش وزن یا شکست در رشد را تشخیص دهد.

اگر کودکتان وزن کسب نکند، بسیار مهم است که علت مشخص شود. تغذیه مناسب، به خصوص در 3 سال اول زندگی، برای رشد جسمی و ذهنی کودک بسیار حیاتی است.

پزشک کودکتان ممکن است آزمایش خون، ادرار و آزمایش های دیگری انجام دهد و بر میزان کالری مصرفی وی در یک دوره زمانی مشخص نظارت کند. گاهی اوقات پاسخ بسیار ساده است و گاهی اوقات بسیار پیچیده. پزشک همچنین ممکن است کودکتان را به متخصص تغذیه یا متخصص گوارش برای ارزیابی یا درمان ارجاع دهد.

ممکن است برای شما بسیار دشوار باشد که متوجه شوید رشد کودکتان کُند است، اما نباید خودتان را مقصر بدانید و سرزنش کنید و این احساس را داشته باشید که پدر یا مادر خوبی نیستید.

علل عدم وزن گیری کودکان چیست؟

علل بالقوه بسیاری وجود دارد که یک پزشک می تواند ماه ها وقت صرف کند تا آزمایش ها و مطالعات گوناگونی بر روی رژیم غذایی کودک، سابقه پزشکی، میزان فعالیت، میزان استرس و … انجام دهد تا علت عدم وزن گیری کودک را بیابد.

به طور کلی، اگر کودکتان نرخ رشد مناسبی ندارد، بدان معنی است که یا خوب غذا نخورده است یا مواد غذایی را جذب نکرده است و یا از مواد غذایی مغذی استفاده نکرده است. اگر کودکتان بیمار شده باشد، ممکن است بدن او به کالری بیشتری نیاز داشته باشد. بیماری می تواند به اشتهای کودک آسیب بزند. یک بیماری جدی گوارشی، مانند: اسهال، ریفلاکس، سلیاک یا عدم تحمل شیر می تواند منجر به عدم وزن گیری شود.

در موارد نادری، عدم وزن گیری ممکن است نتیجه یک مشکل ریوی، مانند: فیبروز کیستیک، یا یک مشکل عصبی، مانند: فلج مغزی، یا یک مشکل کروموزومی، مانند: سندرم داون، یا یک مشکل قلبی، مانند: کم خونی، یا یک مشکل متابولیسمی یا غدد درون ریز، مانند: کمبود هورمون رشد، باشد. اگر هر یک از موارد بالا، علت عدم وزن گیری کودکتان باشد، باید فوراً درمان را شروع کنید.

عدم وزن گیری کودک چگونه درمان می شود؟

هنگامی که پزشک علت عدم وزن گیری کودک را متوجه شد، شما می توانید با درمان دارویی و افزایش کالری مصرفی کودکتان این مشکل را برطرف کنید.

افزایش کالری مصرفی کودکتان بدین معنی است که او را تشویق به خوردن مواد غذایی سالم و پُر کالری کنید. بهترین انتخاب ها شامل محصولات لبنی کامل (شیر، پنیر، ماست، بستنی، پودینگ، سوپ شیر)، تخم مرغ، آووکادو، نان و پاستا گندم کامل، پنکیک، سیب زمینی پخته، کره آجیل ها و غلات گرم است.

آیا عدم وزن گیری بدین معنی است که کودکم همیشه کوچک تر از آن چه باید باشد، خواهد بود؟

پاسخ این پرسش بستگی به این دارد که علت اصلی عدم وزن گیری کودکتان چه بوده است. برای مثال اگر کودکتان مبتلا به یک بیماری طولانی مدت شده باشد، محتمل است که او همیشه کوچک تر از حد متوسط باشد. از طرف دیگر، اگر مشکل عدم وزن گیری وی به راحتی برطرف شود، ممکن است او سریع تر از معمول به یک وزن مناسب دست یابد.

با سلام

نوزادم مدتی پس از تولدش، بخشی از موهایش را کم کم از دست داد. آیا از دست دادن موها در این دوران طبیعی است و آیا موهای فرزندم دوباره رشد خواهد کرد؟

با سلام خدمت شما

ریزش موهای نوزاد تازه متولد شده کاملاً طبیعی است و جای هیچ نگرانی نیست. نوزادان اغلب موهایشان را در 6 ماه اول زندگی از دست می دهند. در ادامه به معرفی علل و راه های درمان ریزش مو در نوزادان می پردازیم.

علل ریزش مو در نوزادان

مو، دو مرحله رشد و استراحت دارد. مرحله رشد مو حدود 3 سال طول می کشد و مرحله استراحت حدود 3 ماه طول می کشد، اگر چه بازه 1 الی 6 ماهه نیز برای مرحله استراحت مو طبیعی است. در مرحله استراحت، مو در فولیکول باقی می ماند تا موهای جدید در آیند.

حدود 5 الی 15 درصد موهای پوست سر در هر زمان، معمولاً در مرحله استراحت قرار دارند، اما استرس، تب یا تغییرات هورمونی می توانند رشد تعداد بیشتری از موها را متوقف کنند. ریزش مو شروع می شود و حدود 3 ماه بعد مرحله رشد بعدی مو آغاز می شود.

میزان هورمون های یک نوزاد تازه متولد شده درست پس از تولد کاهش می یابد و این امر می تواند منجر به از دست دادن موها شود. (مادران نیز اغلب به همین دلیل مقدار زیادی از موهایشان را از دست می دهند.)

اگر نوزاد شما اغلب به یک طرف می خوابد، ممکن است موهای آن ناحیه ریزش کند. همچنین اگر نوزادتان سرش را به بالش یا تشک می مالد، ممکن است نقاط تاسی گسترش یابد.

سایر عللی که موجب ریزش مو می شوند، اما در کودکان زیر 12 ماه خیلی شایع نیستند، عبارتند از:

• نقاط طاس همراه با قرمزی، پوسته پوسته شدن و نقاط سیاه در جاهایی که مو ریزش کرده است، ممکن است به معنای این باشد که نوزادتان یک عفونت قارچی مسری به نام تینه آ کاپیتیس دارد.
• آسیب جسمانی، برای مثال بستن موی سر به صورت دم اسبی سفت می تواند منجر به از دست دادن موها شود.
• کشیدن و کندن موها که به اختلال مو کنی یا تریکوتیلومانیا مشهور است، نیز می تواند منجر به از دست دادن بخشی از موهای سر شود.
• اگر کودک شما به طور کلی در مناطقی از سرش طاس است، ممکن است آلوپسی آره آتا داشته باشد. این یک نوع بیماری خود ایمنی است که سیستم ایمنی بدن به فولیکول های مو حمله می کند و رشد مو را به شدت کاهش می دهد. این نوع از دست دادن مو معمولاً به صورت منطقه ای و دایره ای می باشد و می تواند همه موهای بدن را تحت تاثیر قرار دهد.
• برخی بیماری ها، مانند: کم کاری تیروئید یا کم کاری هیپوفیز، می توانند منجر به از دست دادن تمام موهای سر کودکتان شود.

راه های درمان ریزش موی سر نوزادان

اگر ریزش موی سر نوزادان به دلیل تغییرات هورمونی باشد، شما نمی توانید هیچ کاری انجام دهید، مگر این که منتظر روییدن موهای جدید وی باشید.

اگر ریزش موهای نوزادتان در نتیجه قرار گرفتن وی برای مدت طولانی در یک حالت باشد، سعی کنید او را در طول چرت زدن و خواب شبانه در حالت های مختلفی قرار دهید.

مدت زمانی نوزادتان را روی شکم قرار دهید، این کار علاوه بر این که اجازه می دهد پشت سرش کمی هوا بخورد، برای رشد جسمانی وی نیز ضروری است.

به خصوص پس از 6 ماهگی نوزادتان، برای از دست دادن موهایش به پزشک مراجعه کنید. اگر چه ریزش مو طبیعی است، اما پزشک می تواند اطمینان حاصل کند که هیچ بیماری وجود ندارد و اگر مشکلی وجود داشت در درمان آن کمک می کند. برای مثال، در صورت وجود عفونت قارچی، پزشک داروی ضد قارچ تجویز می کند.

اگر پزشک مشکوک به آلوپسی آره آتا باشد، ممکن است نوزاد شما را برای ارزیابی های بیشتر به متخصص پوست ارجاع دهد.

اگر موهای سر نوزادتان به دلیل شکستگی ریخت، شما باید موها و پوست سرش را برای مدتی، با دقت و لطافت درمان کنید تا زمانی که مجدد رشد کند.

در نهایت این که:

هیچ تضمینی وجود ندارد، اما در اکثر موارد، ریزش موی سر نوزادان موقتی است و به احتمال زیاد سر کودکتان در عرض یک سال پُر از مو می شود.

با سلام

با توجه به وجود معلولان و ناتوانان در سطح چامعه، فرزند من مدام درباره این افراد سوالات زیادی از من یا پدرش می کند. می خواستم بدانم پاسخ مناسب به سوالات وی در این باره چیست؟

با سلام خدمت شما مادر گرامی

اگر کودک شما پیش از این با افراد دارای معلولیت مواجه نشده باشد، احتمال دارد که در خیابان یا مدرسه با این افراد رو به رو شود. لذا این آمادگی را داشته باشید که به سوالات فراوان فرزند کنجکاوتان پاسخ دهید.

واکنش شما به این موضوع، به احتمال زیاد رفتار و نگرش کودکتان را درباره معلولیت تحت تاثیر قرار می دهد. لذا این فرصتی است برای شما که نگرشتان را تقویت کنید.

برای افرادی که هیچ معلولیتی ندارند، از عنوان «طبیعی» استفاده نکنید، زیرا این امر دلالت بر این موضوع می کند که معلولان «غیر طبیعی» هستند.

هنگامی که با کودکتان با فرد معلولی رو به رو می شوید، نیازی نیست که به او بگویید: «خیره نشو» یا «حرکت کن»، زیرا معلولان از افرادی که از آن ها اجتناب می کنند، خوششان نمی آید و همچنین کودکتان ممکن است تصور کند که نباید در این باره از شما سوالی بپرسد. در عوض هنگامی که کودکتان به معلولی خیره شد و پرسید که او چه مشکلی دارد، برای مثال بگویید: «او به شیوه ای متفاوت راه می رود یا ارتباط برقرار می کند.»

در نظر داشته باشید که یک کودک معلول، همچنان یک کودک است. به فرزند خود بگویید که یک همکلاسی یا یک همسایه معلول، با سایر افراد اشتراکات زیادی دارد.

اگر کودکتان شروع به پرسیدن سوالات جزئی درباره معلولیت کرد، به او کمک کنید تا پاسخ سوالاتش را بیابد. با یکدیگر در اینترنت جستجو کنید تا درباره معلولیت بیشتر اطلاعات کسب کنید. مطمئن باشید، نه تنها درباره کارهایی که معلولان نمی توانند انجام دهند، اطلاعات کسب می کنید، بلکه درباره کارهایی که قادر به انجام آن هستند نیز به اطلاعاتی دست می یابید.

کودکان با نیازهای خاص به احتمال بیشتر در معرض آزار و اذیت و قلدری قرار می گیرند. اگر شما متوجه شدید که کودکتان یا دوستانش به یک کودک یا بزرگسال «عقب مانده» یا «کر» و یا «لال» می گویند، به آن ها توضیح دهید که این کلمات چقدر به این افراد آسیب می زند. به آن ها یاد دهید تا زمانی که به احساسات فرد دیگری صدمه زدند، از وی عذرخواهی کنند.

در ادامه به چند نمونه از سوالات متداول کودکان درباره معلولیت و پاسخ مناسب آن ها اشاره می کنیم.

چرا او مثل من حرف نمی زند؟

اگر جواب را می دانید، در سطح درک کودکتان بدان پاسخ بدهید. برای مثال، زیرا عضلاتی که او را قادر به حرف زدن می کند، دارای مشکلاتی هستند.

آیا او عقب مانده است؟

به کودکتان بگویید که کلمه «عقب مانده»، واژه خوبی نیست و بگویید که مغز او به شیوه ای متفاوت کار می کند، بنابراین او دشوارتر از تو صحبت می کند و یاد می گیرد، اما او همانند سایر افراد است.

چرا این طور رفتار می کند؟

به کودکتان توضیح دهید که افراد دارای معلولیت، گاهی اوقات به شیوه ای متفاوت کارها را انجام می دهند. برای مثال: به کودکتان بگویید که چقدر سخت است که یک کودک مبتلا به اوتیسم ارتباط برقرار کند.

چرا او به مدرسه ما نمی آید؟

به کودکتان توضیح دهید که بعضی از بچه ها به دلیل این که کمک بیشتری برای خواندن، نوشتن، راه رفتن، صحبت کردن یا بازی کردن با دیگران دریافت کنند، باید به مدارس دیگری بروند.

چرا این اتفاق برای او افتاد؟

به کودکتان توضیح دهید که برخی افراد با معلولیت متولد شده اند و برخی دیگر آسیب دیده یا بیمار شده اند و در نتیجه آن دچار معلولیت شده اند.

در نهایت این که:

به فرزندتان بیاموزید که اگر کودک دارای معلولیتی را دید، او را بپذیرد و به او سلام کند. کودکتان را تشویق کنید تا با او دوست شود و بازی کند. دوستی با یک فرد معلول باعث افزایش بلوغ و مهربانی فرزندتان می شود. چرا که فرزندتان می تواند به او در تکالیف یا هل دادن صندلی چرخدارش کمک کند و موجب رشد شخصیتش شود.

با سلام

با توجه وضعیت بد اقتصادی و عدم امنیت شغلی افراد در جامعه، اگر من یا پدر فرزندم از شغلمان اخراج شدیم، باید چگونه در این رابطه به وی توضیح دهیم؟

با سلام خدمت شما مادر گرامی

کودکان مدرسه ای، تغییر در روال عادی زندگی را متوجه می شوند. برای مثال، اگر پدر خانواده پس از صرف صبحانه هنوز حاضر نشده باشد و به سر کار خود نرود، کودک متوجه می شود که اتفاقی رخ داده است. کودک همچنین شایعات و اخبار را می شنود. لذا پیش از این که خبر اخراجتان را از منبع دیگری دریافت کند، خودتان با وی در این باره صحبت کنید.

فرض کنید کودکتان رازتان را فاش می کند، لذا خودتان به همسایه ها و کادر مدرسه ماجرای اخراجتان را توضیح دهید. به کودکتان بگویید: «مامان برای مدتی به سر کار نمی رود، ولی در جستجوی کار جدید است» یا «ما برای اجاره خانه از پدر بزرگ پول قرض کرده ایم».

شما نمی توانید از کودکتان انتظار داشته باشید که درک کند چرا یک شرکت بسته می شود و دیگری نه. بنابراین، توضیح این مساله را ساده کنید. برای مثال بگویید: «شرکت مامان پول کافی برای پرداخت حقوق ندارد، بنابراین مامان به دنبال به دنبال کار جدید است».

بر روی چیزهایی تمرکز کنید که برای کودکتان تغییر می کند. به کودکتان کمک کنید تا در جهان در حال تغییر، احساس امنیت و اعتماد به نفس داشته باشد. برای مثال به او بگویید: «مامان برای مدتی در خانه می ماند و به دنبال کار جدید است، بنابراین می توانم تو را به مدرسه ببرم و بر گردانم».

کودکان 5 الی 8 ساله، بیشتر نگران این خواهند بود که انفصال از کار والدین چگونه بر زندگی روزانه شان تاثیر می گذارد. آیا هنوز به همان مدرسه می روند؟ آیا هنوز در تیم فوتبالشان بازی می کنند؟ آیا هنوز برایشان جشن تولد گرفته می شود؟ اگر تغییر عمده در روال زندگی کودکتان صورت خواهد گرفت، او باید اطلاع داشته باشد.

به کودکتان اطمینان خاطر بدهید، اگر چه ممکن است این تغییرات برای مدتی طول بکشد و مانند گذشته همه چیز نداشته باشد، اما شما برنامه ای دارید و همه چیز درست خواهد شد.

شما همچنین باید بر روی چیزهایی که تغییر نمی کنند، تمرکز کنید. حتی هر تغییر کوچکی در روال زندگی، می تواند کودکتان را ناراحت کند. لذا لیستی از چیزهایی که تغییر نخواهند کرد، تهیه کنید. برای مثال، زندگی کردن در همان خانه و ملاقات کردن پدر بزرگ و مادربزرگ.

واضح است که این اتفاق تقصیر کودکتان نیست. اما ممکن است کودک شما فکر کند که اگر بهتر رفتار می کرد، مادر یا پدرش کارشان را از دست نمی دادند. لذا به طور خاص به کودکتان بگویید که این مساله هیچ ربطی به او ندارد و این اتفاق گاهی اوقات پیش می آید.

نیازی نیست که جزئیات را به کودکتان توضیح دهید. شما باید او را از نگرانی هایتان محافظت کنید و به او احساس امنیت بدهید.

وعده هایی را که نمی توانید از پس انجام آن برآیید، ندهید. شما ممکن است وسوسه شوید که به کودکتان بگویید، به زودی یا در این ماه کار جدیدی پیدا می کنید یا او را در تابستان در فلان کلاس ثبت نام می کنید، ولی اگر عمل به این وعده ها بیشتر از مدت زمان گفته شده، طول بکشد، کودکتان ممکن است احساس خیانت کند. بهتر است بپذیرید که نمی دانید چه زمانی اوضاع بهتر می شود، اما همه تلاشتان را می کنید تا اوضاع به حالت عادی برگردد.

انتظار داشته باشید که کودکتان زندگی خود را با زندگی دوستانش مقایسه کند. کودک شما ممکن است از، از دست دادن کار شما عصبانی و دلخور باشد و بگوید که پدر دوستم شغلش را از دست نداده است. شما نباید حالت تدافعی داشته باشید، بلکه باید این گونه واکنش نشان دهید: «من خوشحالم که پدر دوستت شغلش را از دست نداده است. من می دانم که تو ناراحتی و این وضعیت برای همه ما دشوار است. اما این اتفاق برای افراد زیادی رخ می دهد. ما به یک برنامه جدید نیاز داریم و همه چیز درست خواهد شد».

به فرزندتان اجازه دهید، سوالاتی بپرسد و با شنونده خوبی بودن و پاسخ به سوالاتش، با او همدردی کنید. در ادامه به چند نمونه از سوالات متداول کودکان درباره اخراج از کار اشاره می کنیم.

اخراج شدن از کار به چه معنی است؟

پاسخ مناسب به این سوال این است: هنگامی که کسی که به افراد بابت کاری که انجام می دهد، پول می دهد، دیگر توانایی پرداخت پول ندارد و افراد باید شغل جدیدی پیدا کنند.

آیا بابا کار اشتباهی انجام داده است؟

کودکتان ممکن است درباره این که مقصر چه کسی است، کنجکاو باشد. شما می توانید به او بگویید: «نه، بابا کار اشتباهی انجام نداده است، فقط در حال حاضر به این محصول نیاز ندارند و آن را نمی خرند، بنابراین بابا به دنبال یک شغل جدید است»، یا پاسخ کلی تری، مانند: «تعداد زیادی از مردم، این روزها به دنبال پیدا کردن شغل جدیدی هستند».

چرا ما نمی توانیم ماشینمان را نگه داریم؟

اگر مجبور باشید ماشین یا لوازم لوکستان را از دست بدهید، ممکن است کودکتان این مساله را نپذیرد، به خصوص اگر دوستش مجبور به از دست دادن وسایلش نباشد. با او همدردی کنید و بگویید: «متاسفم، ای کاش می توانستیم ماشینمان را نگه داریم، ولی فعلاً نمی توانیم». به مواردی اشاره کنید که او هنوز می تواند داشته باشد، مانند: دوچرخه، دستگاه دی وی دی و کتاب هایش.

آیا ما امسال به مسافرت می رویم؟

اگر نمی توانید به مسافرت بروید، به کودکتان بگویید: «امسال نمی توانیم به مسافرت برویم، اما به ملاقات پدربزرگ و مادربزرگ و دوچرخه سواری می رویم». کودکتان را مطمئن سازید که نیازهای اساسی اش، مانند: خوراک، پوشاک و مسکن، برآورده می شود. شما نمی توانید از کودکتان انتظار داشته باشید که مانند یک بزرگسال، ناامیدی و ناراحتی اش را مدیریت کند. لذا بپذیرید که ناراحتی وی نتیجه اجتناب ناپذیر استرس در خانواده است. پس او را در آغوش بگیرید و با او همدردی کنید.

در نهایت این که:

به جای امکاناتی که از دست داده اید، موارد دیگر را جایگزین کنید. برای مثال، برای جایگزین شام آخر هفته در رستوران، یک وعده غذایی خاص به پیشنهاد کودکتان به همراه شمع و دستمال سفره را برنامه ریزی کنید. به کودکتان اجازه دهید کمک کند، او ممکن است ایده ای داشته باشد، اگر چه ممکن است ایده های او خیلی به وضعیت مالی خانواده کمک نکند، اما به کودکتان کمک می کند احساس کنترل بیشتری بر موقعیت کند و احساس کند، عضوی از گروه است. در فواصلی که دنبال شغل جدید هستید، توجه به کودکتان را فراموش نکنید.

با سلام

من به تازگی مادر شده ام و ناخن های نوزادم کمی بلند است و مدام به صورت خود چنگ می زند و پوستش را می خراشد. آیا من باید ناخن هایش را کوتاه کنم؟ چگونه این کار را انجام دهم؟

سلام خدمت شما مادر گرامی

اگر چه ناخن های نوزاد تازه متولد شده شما نرم تر و انعطاف پذیرتر از ناخن های شما است، ولی همچنان تیز می باشد، لذا باید آن ها را کوتاه کنید. نوزاد شما کنترل کمی بر روی دست ها و پاهای خود دارد و می تواند به راحتی صورتش و یا شما را با ناخن هایش خراش دهد.

ناخن های نوزاد کوچک شما به سرعت رشد می کنند، به طوری که ممکن است مجبور باشید چند بار در هفته آن ها را کوتاه کنید. ناخن های انگشتان پا کمتر نیاز به کوتاه شدن دارند.

چگونه ناخن های نوزادتان را بدون بریدن و آسیب، کوتاه کنید؟

بهترین زمان برای کوتاه کردن ناخن های نوزادتان، هنگامی است که او خواب است. زمان دیگری که برای این کار مناسب است، پس از حمام است، زیرا ناخن های نوزادتان نرم تر شده اند.

مطمئن شوید که برای کوتاه کردن ناخن های نوزادتان، نور کافی دارید. از یک ناخن گیر یا قیچی مخصوص نوزاد استفاده کنید. در هنگام کوتاه کردن ناخن های نوزادتان، دست وی را محکم بگیرید تا تکان نخورد.

ناخن های نوزادتان را منحنی کوتاه کنید و سپس لبه های تیز آن را با سوهان، صاف کنید.

پزشکان توصیه می کنند که در چند هفته اول زندگی نوزادتان، تنها از سوهان برای کوتاه کردن ناخن ها استفاده کنید، زیرا ناخن ها بسیار نرم هستند و والدین تازه کار ممکن است به طور تصادفی پوست نوزادشان را ببُرند.

اگر تصمیم دارید ناخن نوزادتان را هنگامی که بیدار است، کوتاه کنید، از همسر خود بخواهید او را نگه دارد و مانع از تکان خوردن او در حین کوتاه کردن ناخن ها شود.

برخی والدین ناخن های نوزادشان را با دندان خود کوتاه می کنند، اما اگر در انگشت نوزاد خراش یا بریدگی کوچکی وجود داشته باشد، با این کار میکروب ها از دهان والد به بریدگی روی پوست نوزاد وارد می شود.

اگر نوک انگشت نوزادتان را بُریدید، چگونه خونریزی را متوقف کنید؟

اگر نوک انگشت نوزادتان را بُریدید، انگشت بُریده وی را با آب سرد بشویید، سپس یک پارچه دور انگشت نوزادتان بپیچید و آن را با کمی فشار نگه دارید. خونریزی معمولاً پس از چند دقیقه متوقف می شود.

در برابر وسوسه بانداژ کردن انگشت نوزادتان مقاومت کنید، زیرا به احتمال زیاد، هنگامی که نوزادتان انگشتش را به دهان می برد، از انگشتش بیرون می آید و می تواند باعث خفگی اش شود. در صورتی که زخم کودکتان خونریزی دارد و نمی توانید آن را متوقف کنید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

با سلام

مدتی است که از تولد نوزاد من می گذرد. می خواستم بدانم از چه زمانی می توانم وی را به بیرون از خانه ببرم و آیا باید اقدامات خاصی را در این زمینه انجام دهم؟

سلام خدمت شما مادر گرامی

بسیاری از والدین درباره بیرون بردن نوزادشان از خانه نگران هستند. در حقیقت بسیاری از والدین در حدود یک ماه یا بیشتر نوزادشان را از خانه خارج نمی کنند. اما هیچ دلیل پزشکی برای بیرون نبردن نوزاد از خانه وجود ندارد.

هوای تازه و قدم زدن می تواند برای هر فردی در هر سنی مناسب باشد، حتی نوزادان. اما از طرف دیگر، قرار گرفتن در معرض سایر افراد می تواند منجر به بیمار شدن نوزادان شود. از این رو، برای جلوگیری از ورود میکروب ها به بدن نوزادتان، باید مدت زمانی را که در کنار افراد دیگر هستید، محدود کنید و مطمئن شوید که هر کس که قصد بغل کردن یا لمس کردن نوزادتان را دارد، عاری از بیماری و میکروب است. به عبارت دیگر از افراد مبتلا به بیماری دور بمانید.

هنگامی که نوزادتان بزرگ تر می شود، به هر چیزی که در بیرون وجود دارد، از جمله، منظره ها، صداها و بوها علاقمند می شود. لذا سعی کنید هنگامی که سرحال است، او را به بیرون ببرید. معمولاً زمان مناسب برای این کار، پس از تغذیه شدن و تعویض پوشک است. در این زمان، او حال خوبی دارد و ممکن است به اندازه کافی آرام شود و بتواند بخوابد.

اگر می خواهید نوزاداتان را به مدت یک ساعت یا بیشتر به بیرون ببرید و بیرون رفتنتان با زمان خواب یا تغذیه اش تداخل پیدا می کند، باید مطمئن شوید که برای این کار آماده اید. لذا یک ساک مخصوص حاوی پوشک و لوازم تعویض پوشک، لباس اضافه و وسایل مربوط به تغذیه اش را به همراه داشته باشید.

اگر مدتی را در بیرون سپری خواهید کرد، به طور مناسب به نوزادتان لباس بپوشانید. اگر هوا سرد است، سرش و دست ها و پاهایش را بپوشانید. به نوزادتان تقریباَ همان تعداد لایه لباسی را بپوشانید که یک بزرگسال می پوشد، اگر چه ممکن است بخواهید یک پتو یا ژاکت نازک و سبک به آن اضافه کنید. از نوزادتان در برابر آفتاب به وسیله سایه بان، کرم ضد آفتاب و یک لایه لباس نازک و سبک محافظت کنید.

مراقب بیشینه و کمینه دمای هوا باشید. بستگی به سن نوزادتان و آب و هوای محل زندگی شما، برای بیرون بردن نوزادتان، 6- درجه سانتی گراد می تواند خیلی سرد و 32 درجه سانتی گراد می تواند خیلی گرم باشد.

با سلام

یکی از اقوام نزدیک ما دچار بیماری خاصی شده و کودکم از این موضوع مطلع شده است و نگران هستم که مبادا این موضوع در روحیه اش تاثیر بگذارد. حال چگونه باید درباره این موضوع با کودکم صحبت کنم تا او را از نگرانی در آورم و به سوالات وی پاسخ بدهم؟

سلام خدمت شما مادر گرامی

والدین گاهی اوقات فکر می کنند که اگر درباره بیماری کسی با کودکشان صحبت نکنند، از وی محافظت می کنند. اما اگر یکی از اعضای خانواده ناراحت، بیمار و یا روال عادی زندگی اش مختل شده  باشد، کودکان پیش دبستانی و دبستانی متوجه این امر می شوند. لذا بهتر است به سوالات کودکتان پاسخ های ساده و صادقانه بدهید. او باید اطمینان یابد که در امنیت است و از وی مراقبت می شود و همه باید برای بهتر شدن حال بیمار و یا حداقل داشتن احساس بهتر بیمار کمک کنند.

اگر یکی از والدین بیمار باشد، کودک ممکن است به طور غیر منطقی احساس کند که او مقصر است، لذا شما باید به او اطمینان دهید که بیماری تقصیر او نیست. او ممکن است با گوشه گیری، کابوس دیدن یا بد رفتاری در مدرسه بدین موضوع واکنش نشان دهد. حتی اگی فرد بیمار به او خیلی نزدیک نباشد، (یک معلم یا همسایه) او ممکن است مضطرب و نگران شود که والدینش نیز بیمار خواهند شد. از این رو در ادامه به راهکارهایی اشاره می کنیم که نگرانی کودکان را در این زمینه کاهش می دهد.

ابتدا فکر کنید که چه چیزی باید بگویید و چه کسی باید این حرف ها را بزند. حرف هایی که می خواهید بزنید را با صدای بلند تمرین کنید. برای مثال: «قلب بابا مریض است و پزشکان سعی می کنند او را خوب کنند.» ابتدا موضوع را به طور خلاصه بیان کنید، سپس با توجه به واکنشی که کودکتان نشان می دهد، موضوع را با جزئیات بیان کنید. این که بگویید ناراحت هستید، ایرادی ندارد، اما اگر فکر می کنید که در میان حرف هایتان گریه خواهید کرد، بهتر است موضوع را فرد دیگری به کودکتان بگوید.

اطمینان واقعی بدهید. این ایده خوبی نیست که بگویید، همه چیز خوب خواهد شد، مگر این که مطمئن باشید این اتفاق رخ خواهد داد. به جای آن می توانید بگویید: «معلمت پزشکان خوبی دارد و افراد زیادی از او مراقبت می کنند. ما امیدواریم که بهتر شود، اما شاید این اتفاق نیفتد.»

انتظار نداشته باشید که با یک بار مکالمه، موضوع تمام شود. سوالات کودکتان در طول زمان پیوسته ادامه خواهند داشت. لذا شما باید آمادگی داشته باشید که بیش از یک بار، این موضوع را توضیح دهید و به سوالات کودکتان پاسخ دهید. شما لازم نیست اطلاعاتی بیش از آن چه کودکتان پرسیده است، در اختیار او قرار دهید، جزئیات بیشتر درباره داروها و نحوه درمان، ضرورتی ندارد.

اگر فرد بیمار باید در بیمارستان بستری شود، به کودکتان حقیقت را بگویید، زیرا تخیلات کودک، از گفتن حقیقت بدتر است. مگر این که فرد بیمار در بیمارستان به لوله ها و دستگاه های زیادی متصل شده باشد. ملاقات کودک با بیمار معمولاً آرامش بخش و اطمینان بخش است. اگر کودک نمی تواند بیمار را ملاقات کند، بهتر است برای او کارت یا گل بفرستد.

درباره حس و حالی که فرد بیمار ممکن است داشته باشد، با کودکتان صحبت کنید. برای مثال به او بگویید: «او در طی درمان موهایش را از دست خواهد داد و ظاهری متفاوت خواهد داشت، اما دوباره موهایش رشد می کند.» یا «وقتی پدرت از مطب پزشک به خانه بازگشت، باید استراحت کند.»

از طریق هنر و بازی متوجه شوید که چه در ذهن کودکتان می گذرد. کودکتان را تشویق کنید که نقاشی بکشد و یا برخی از تجهیزات پزشکی اسباب بازی را در اختیار او قرار دهید تا به وسیله آن ها بتواند احساسات خود را تخلیه کند.

آماده باشید که درباره مرگ صحبت کنید. اگر درمان به خوبی پیش نرفت، به کودکتان بگویید: «پزشکان همه تلاششان را برا کمک به عمویت کردند، اما تلاششان جواب نداد و حالش بدتر شده است.» نگرانی هایتان را بیان کنید. «ما درباره سلامت عمویت خیلی نگران هستیم.» بدین ترتیب وی را برای مرگ احتمالی بیمار آماده می کنید. مراقب باشید که نگویید: «نه، عمویت نمی میرد». از گفتن عبارات گیج کننده ای، همچون: او رفته است، او خوابیده است و … پرهیز کنید.

به فرزندتان اجازه دهید، سوالاتی بپرسد و با شنونده خوبی بودن و پاسخ به سوالاتش، با او همدردی کنید. در ادامه به چند نمونه از سوالات متداول کودکان درباره بیماری نزدیکان اشاره می کنیم.

آیا من بیماری را از او می گیرم؟

اگر بیماری فرد مورد نظر مانند سرطان است و واگیردار و مُسری نیست، به کودکتان بگویید که این بیماری به او سرایت نمی کند. اما اگر بیماری فرد مورد نظر مانند مننژیت مُسری است، به کودکتان بگویید: «به دلیل واگیر دار بودن، ما نمی خواهیم که تو پدربزرگ را ملاقات کنی.»

آیا تو و بابا هم بیمار می شوید؟

شما نمی توانید به کودکتان قول دهید که بیمار نخواهید شد، اما می توانید به او قوت قلب دهید. اگر یک بیماری در خانواده شما ارٍثی باشد، می توانید به کودکتان بگویید: «ما خیلی خوب از خودمان مراقبت می کنیم تا سالم و امن بمانیم.»

چگونه این بیماری را گرفت؟

شما می توانید برای پاسخ به این سوال از تجربه شخصی کودکتان استفاده کنید. برای مثال بگویید: «گاهی اوقات بخش هایی از بدن بیمار می شوند، مثل زمانی که تو گوش درد یا گلو درد داشتی.»

بابا هنوز من را دوست دارد؟

اگر یک بیماری باعث ایجاد افسردگی، بدخلقی یا خواب آلودگی یک خانواده شود، کودکتان ممکن است آن را به شخص خود ربط دهد. لذا به او اطمینان بدهید که بابا حالش خوب نیست و برای بهتر شدن به استراحت نیاز دارد. او هنوز تو را دوست دارد، اما فقط نمی تواند هم اکنون علاقه اش را به تو نشان دهد.

با سلام

یکی از آشنایان ما فوت کرده است و کودکم از این موضوع مطلع شده است و درباره مرگ سوالاتی از من و پدرش می کند. می خواستم بدانم چگونه باید درباره این موضوع با کودکم صحبت کنم و به سوالات وی پاسخ دهم؟

سلام خدمت شما مادر گرامی

مرگ یکی از سخت ترین موضوعاتی است که والدین باید با کودکان خود در میان بگذارند، به خصوص زمانی که آن ها در تلاش برای مقابله با غم و اندوه خود هستند. اما مرگ بخش اجتناب ناپذیر زندگی است و کودکان باید آن را درک کنند و راه هایی برای احساس ناراحتی و غم و اندوه خود که احساسی طبیعی است، بیابند.

کودکان دبستانی درک می کنند که مرگ دائمی و اجتناب ناپذیر است. آن ها به لحاظ فکری نه عاطفی، می دانند که مرگ می تواند برای افراد جوان، همانند افراد مُسن اتفاق بیفتد. آن ها ممکن است بترسند که مرگ مُسری باشد. اگر چه آن ها ممکن است دوست یا آشنایی را از دست داده باشند و از این حادثه شوکه شده و ترسیده باشند، اما فکر می کنند که مرگ برای آن ها اتفاق نمی افتد و می توانند از آن فرار کنند. . از این رو در ادامه به راهکارهایی اشاره می کنیم که شما را درباره توضیح موضوع مرگ به کودکتان راهنمایی می کند.

از پاسخ دادن به سوالات کودکتان طفره نروید. طبیعی است که وی درباره مرگ کنجکاو باشد، حتی اگر یکی از عزیزانش را از دست نداده باشد. در حقیقت، در زمان هایی که عواطف و احساسات کمتر حاکم هستند، می توانید درباره این موضوع با کودکتان گفتگو کنید و وی را برای مواجهه با مرگ یک شخص آماده کنید. لذا به سوالات کودکتان درباره مرگ پاسخ دهید و از خواندن داستان هایی درباره مرگ حیوانات و پدربزرگ یا مادربزرگ ها نترسید.

احساسات خود را بیان کنید. ابراز غم و اندوه، هم برای کودکان و هم برای بزرگسالان مهم ترین بخش بهبود است. با غم و اندوه بیش از حد کودکتان را نترسانید، اما منکر موضوع هم نشوید. به کودکتان توضیح دهید که بزرگسالان نیز گاهی نیاز دارند، برای مثال، به خاطر دلتنگی برای مادربزرگشان، گریه کنند یا ناراحت باشند.

از بیان عبارات گیج کننده پرهیز کنید. عباراتی، مانند: مادربزرگ خوابیده است یا رفته است، می تواند کودکتان را گیج کند. او ممکن است فکر کند که وقتی می خوابد، خواهد مُرد یا اگر به سفر برود، دیگر بر نمی گردد. لذا دلایل واقعی مرگ را تا حد امکان به سادگی توضیح دهید. برای مثال بگویید: «مادربزرگ یک بیماری جدی داشت و بدنش نتوانست با آن مبارزه کند.»

درباره خدا و بهشت با دقت صحبت کنید. توضیح درباره مرگ و زندگی پس از مرگ، بسته با اعتقادات مذهبی شما دارد. اگر مفاهیم خدا و بهشت را وارد گفتگویتان می کنید، به آن چه که می خواهید بگویید، با دقت فکر کنید، زیرا ممکن است عباراتی را که می خواهید برای آرام کردن کودکتان به کار ببرید، وی را گیج کند.

کودکان به شیوه های گوناگون به مرگ واکنش نشان می دهند. بنابراین اگر کودکتان به شدت آرام شد یا از رفتن به مدرسه امتناع کرد، شگفت زده نشوید. او حتی ممکن است تصور کند به دلیل این که به برادرش حسودی می کرد، باعث مرگ او شده است یا از این که شما نتوانستید مانع مرگ برادرش شوید از شما عصبانی باشد. کودکتان ممکن است پس از تجربه از دست دادن یک شخص، جهان را دیگر همان طور که قبلاً تصور می کرده است، نبیند. از طرف دیگر او ممکن است هیچ واکنشی نشان ندهد یا واکنش هایش منقطع و همراه با شادی معمولی و بازی باشد.

انتظار داشته باشید که کودکتان موضوع را به طور مکرر مطرح کند. آماده باشید که بارها و بارها سوالات مشابهی را از فرزندتان بشنوید. او همچنین به احتمال زیاد سوال های جدیدی را درباره مرگ می پرسد، زیرا به مرور زمان، آگاهی و شناختش درباره مرگ افزایش می یابد.

کودک شما ممکن است بخواهد در مراسم تشییع جنازه شرکت کند. مراسم به خاک سپاری می تواند به برخی کودکان برای پذیرش مرگ شخصی که وی را دوست داشتند، کمک کند، به خصوص اگر پیش از مراسم توضیح دقیقی درباره مراسم، رفتار افراد و جایی که مُرده قرار است دفن شود، داده باشید. اما هرگز نباید کودکان را به شرکت در مراسم خاک سپاری مجبور کرد. کودکان می توانند در خانه شمع روشن کنند، نقاشی بکشند یا در سایر مراسم ها شرکت کنند.

در مورد سقط جنین می توانید به کودکتان بگویید این اتفاق غیر معمول است و جنین بدین دلیل مُرد که به اندازه کافی سالم نبود که در خارج از رحم زندگی کند. در مورد مرگ حیوانات خانگی عزاداری کودکتان را جدی بگیرید و با وی همدردی کنید. در مورد پوشش خبری رسانه ها از فاجعه ها و جنگ های رخ داده در سراسر جهان، به کودکتان اطمینان بدهید که از وی حمایت می کنید و او در امنیت است.

به فرزندتان اجازه دهید، سوالاتی بپرسد و با شنونده خوبی بودن و پاسخ به سوالاتش، با او همدردی کنید. در ادامه به چند نمونه از سوالات متداول کودکان درباره مرگ نزدیکان اشاره می کنیم.

وقتی کسی می میرد، چه اتفاقی می افتد؟

بدن از کار می افتد، قلب نمی زند، ماهیچه ها کار نمی کنند و مغز نمی تواند فکرکند. بسیاری از مردم به دلیل پیری می میرند و بدنشان از بین می رود، اما برخی دیگر از مردم بر اثر سانحه یا بیماری جدی می میرند. هیچ کس نمی داند که مردم بعد از مردن به کجا می روند، اما می دانیم که دیگر درد ندارند.

مراسم خاک سپاری چیست؟

مراسم خاک سپاری، مراسمی است که همه افراد به دلیل از دست دادن شخصی که دوست داشته اند، ناراحتند و گریه می کنند و به دلیل نشان دادن عشقشان به فرد مُرده و همدردی با اعضای خانواده اش در آن حضور می یابند.

ما چه وقت می میریم؟

ما دقیقاً نمی دانیم که چه وقت می میریم، اما اکثر افراد تا پیری زندگی می کنند.