ذهن خوانی _ خطای شناختی در حدس زدن نیت و تصمیم دیگران

ذهن خوانی با حدس زدن ذهن طرف مقابل در ارتباط است.شما باور دارید که میتوانید بجای یک نفر دیگر فکر کنید ، تصمیم بگیرید و رفتار کنید. در واقع ذهن خوانی یعنی از جانب دیگران فکر کردن ، احساس کردن و تصمیم گرفتن

پیش از این هم در مقاله گذشته به این نکته اشاره کرده ایم که افکار ما بر احساسات ما تاثیرگذار است و احساسات ما بر رفتارهای ما موثر است. ذهن خوانی در زمره افکار خودآیند اتوماتیک است که به شدت در فکر ما شکل گرفته و ما اگر خودآگاهی نداشته باشیم تشخیص و مدیریتی نسبت به این فکر نخواهیم داشت.

گفت و گوی درونی منفی پایه اساسی ذهن خوانی

گفت و گوی درونی منفی زیربنای باورهای مخرب ما و خطاهای شناختی از جمله ذهن خوانی است. ما صدای درونی منفی با خود داریم و این صدا و گفت و گوی درونی بر مبنای واقعیت نیست .

باورهایی در ذهن ما شکل گرفته که به محض دیدن یک واقعه بیرونی یا دیدن یک رفتار از سوی دیگران بلافاصله همراه با گفت و گوی درونی افکار اتوماتیک را در ذهن ما شکل خواهد داد. و به این دلیل که ذهن ما تمایل زیادی به منفی نگریستن دارد با خطای ذهن خوانی و دیگر خطاهای شناختی ، تصمیم گیری و رفتاری ناشی از این تفکر در ما بوجود می آید.

مشکل اصلی خطای ذهن خوانی چیست ؟

مشکل اصلی خطای شناختی ذهن خوانی در این است که ما شواهد دقیق برای یک موضوع یا رفتار نداریم ، برای ما کامل مشخص نشده که چرا دیگری در ارتباطش با ما اینگونه عمل کرد یا چرا این اتفاق رخ داد.

نتیجه خطای فکری ذهن خوانی چیست ؟

ذهن خوانی نتیجه ایی جز بوجود آمدن یک حال بد و احساس به شدت منفی در ما ندارد. باعث ابهام و تعارض شدید در روابط ما میگردد و باعث تصمیم گیریهای اشتباهی خواهد شد که شاید لطمه های جبران ناپذیری به زندگی و روابط ما بزند.

دو خطر بزرگ در ذهن خوانی وجود دارد.

خطر اول :

شما در روابط خود و در سایر جنبه های زندگی نسبت به چیزی بیشترین ذهن خوانی را دارید که حساسیت زیادی از درون به آن داشته و هراس زیادی از رخ دادنش دارید.

خطر دوم :

اگر اهل ذهن خوانی دیگران باشیم و به این خطای شناختی عادت داشته باشیم ، دقیقا از دیگران هم این انتظار را داریم که برای رفتارهای ما ذهن خوانی کنند و این یعنی زندگی کردن در یک اضطراب و ناامنی زیاد در روابط اجتماعی.

باورهایی که زیر بنای موضوع ذهن خوانی است

غرور کاذب و بیش از حد

اگر من خواسته ، نیاز و ناراحتی خودم را ابراز کنم ، خودم را کوچک و بی ارزش کرده ام.

تفکر اینکه خود طرف مقابل باید بفهمه

خود طرف مقابل من باید بعد از این همه مدت بفهمد که من از این موضوع ناراحت میشوم. همسر من باید بفهمد که در شب تولدم من را سوپرایز کند.

نمونه هایی از خطای شناختی ذهن خوانی

نمونه موردی اول

شما وارد فروشگاهی میشوید و فروشنده نگاه تندی به شما دارد. شما ذهن خوانی میکنید که حتما من مشکل دارم یا من نقصی دارم که اینطور به من نگاه شد.

نمونه موردی دوم

شما مسئول فروش یک شرکت هستید و قصد دارید که در مورد خدمات و محصولات خود با مدیر یک شرکت بسیار معتبر مذاکره کنید. گفت و گوی درونی منفی باز ذهن شما را درگیر خواهد ساخت که حتما پاسخ آنها به ما منفی است ، پیشنهاد ما رد خواهد شد و این کار فایده ایی ندارد.

نمونه موردی سوم

میخواهید به یک میهمانی بروید. دائم در این اضطراب و نگرانی هستید که دیگران چه قضاوتی درباره نوع پوشش یا نحوه آرایش و زیبایی شما خواهند داشت.

نمونه موردی چهارم

شما اضافه وزن دارید و چاق هستید و میخواهید با دوست خود به استخر بروید ، اما از رفتن به استخر پرهیز میکنید مبادا که افراد حاضر در آنجا با دیدن اندام و هیکل شما ، در ذهن خود شما را بخاطر چاق بودن مسخره کنند.

نمونه موردی پنجم

نامزد شما امشب بی حوصله و ناراحت است. شما تصور میکنید که از دست شما ناراحت شده یا بخاطر بحثی که دو هفته پیش داشتیم از من هنوز دلخور است که اینگونه رفتار میکند.

نمونه موردی ششم

شما برای کنکور درس میخوانید ، به کلاس کنکور میروید و آزمون های آزمایشی میدهید. دائما نگرانی و اضطراب این را دارید که اگر قبول نشدم ،دوستان و اطرافیان و خانواده جه فکری درباره من میکنند ، جه حرفهایی پشت سرم میزنند و من را تنبل و بی عرضه و کم هوش و استعداد خطاب میکنند.

ذهن خوانی در ازدواج و روابط عاطفی

ذهن خوانی یکی از مهمترین و رایج ترین خطاهای شناختی زندگی زناشویی است. زن و شوهر توقع دارند دیگری خود به خود متوجه نیازها ، خواسته ها و ناراحتیهای طرف مقابل شود و فکر میکنند که طرف مقابل من خودش باید اینقدر با فهم باشد که متوجه این نیازها و خواسته ها بشود.

” با این همه سال زندگی مشترک هنوز هم نمیفهمه که من این رفتار رو دوست ندارم …”

تحقیقات نشان داده که زوجهای شاد و همسرانی که روابط پایداری در بلندمدت با هم دارند نه ذهن خوانی میکنند و نه انتظار دارند طرف مقابل ذهن خوانی کند ، بلکه با شهامت و ابراز وجود مسائل ، نیازها و خواسته ها و احساسات خود را مطرح میکنند و کمک میکنند فضای صمیمی بین هر دو شکل بگیرد.