چگونه درس بخونم – حافظه چطور کار می کند

سه نوع حافظه حسی، کوتاه مدت و میان مدت داریم.

حافظه حسی

ما روزانه تحت تأثیر محرکهای بیرونی مانند نور، صدا، حرارت و … هستیم که به وسیله گیرنده های حسی ما مانند چشم، گوش، پوست و دیگر حواس های پنج گانه دریافت می شوند.

اطلاعاتی که وارد حافظه حسی ما می شوند به میزان یک تا سه ثانیه در حافظه ما باقی می مانند و اگر به آنها توجهی نشود فراموش می شوند. به عبارت دیگر از بین اطلاعات بسیار زیادی که از طریق حافظه حسی دریافت می شوند تنها آن بخش از اطلاعات که موردتوجه قرار بگیرند توانایی وارد شدن به حافظه کوتاه مدت ما را دارند.

حافظه کوتاه مدت

بیان کردیم اطلاعاتی از حافظه حسی وارد حافظه کوتاه مدت می شوند که به آنها توجه شود. اطلاعات به مدت بیست تا سی ثانیه در حافظه کوتاه مدت باقی می مانند و در صورت تکرار نشدن فراموش می شوند.
یکی از ویژگی های حافظه کوتاه مدت گنجایش اندک آن است. تحقیقات در زمینه یادگیری نشان داده ظرفیت حافظه کوتاه مدت برای بزرگسالان ۵ تا ۹ کاراکتر می باشد، بدین صورت شخصی که حافظه قوی دارد گنجایش حافظه ۹ کاراکتر را دارد و شخصی که حافظه ضعیفی دارد قادر به حفظ ۵ کاراکتر در حافظه کوتاه مدت خود خواهد بود .

حافظه بلندمدت

هر آنچه ما در طول زندگی یاد می گیریم در این حافظه جا می گیرد. شما برای موفق شدن در امتحان ِهای تخصص و کنکور نیاز به حافظه بلندمدت قوی دارید.
ظرفیت حافظه بلندمدت بسیار بالا است و اطلاعات مربوطه هیچگاه فراموش نمی شوند.

حالا که با حافظه های مختلف آشنا شده اید، اجازه دهید در پاسخ به سوال “چگونه درس بخونم که یادم نره؟ ” این نکته را ذکر کنیم که هدف ما از درس خواندن، مطمئنا نتیجه گرفتن است و لازمه نتیجه گرفتن، انتقال اطلاعات از حافظه کوتاه مدت به حافظه بلندمدت است. به همین خاطر باید از دری وارد شویم که با حافظه ما سازگار دارد و آن هم تصاویر است.

زبان حافظه تصاویر هستند نه کلمات، و مغز ما با تصاویر کار می کند.

به دلیل این که زبان حافظه ما زبان تصویر است ما هرچیزی که قصد به حافظه سپردن آن را داریم باید به تصویر تبدیل کنیم و هرچقدر این تصاویر با اغراق همراه باشند مغز ما بهتر مفاهیم را به خاطر می سپارد.

چگونه درس بخونم – ارتباط

یکی از مؤثرترین روشهای تقویت حافظه ایجاد ارتباط است. تجربه نشان داده افرادی که قادر باشند یادگیری مطالب جدید را به مطالب قدیمی تر که در ذهن دارند ارتباط دهند، آن مطالب بهتر در حافظه آن ها باقی خواهد ماند.

اصلی ترین مکانیزمی که مغز از آن برای یادآوری مطالب استفاده می کند معنادار بودن مطالب است یعنی اگر مطالبی برای مغز معنادار باشند آنها را راحت تر به یاد می آورد. پس یکی از مهم تکنیک ها برای انتقال مطالب به
حافظه بلندمدت این است که بین موضوعات جدید و قدیم ارتباط ایجاد کنیم

چگونه درس بخونم – تاثیر شروع و پایان

افراد غالباً در یک لیست، عبارتهای ابتدا و انتها را بهتر به خاطر می سپارند. اینکه ما با چه ترتیب به یادگیری مطالب می پردازیم بر روی بازیابی اطلاعات تأثیرگذار است.

اگر می خواهیم مطالعه مفید و پربازدهی را پشت سر بگذاریم بهتر است زمان یادگیری را به بازه های کوچکتری تقسیم کنیم تا زمان های شروع و پایان بیشتری در اختیار داشته باشیم و این کار در صورتی امکان پذیر هست که بین بازه های زمانی مطالعه، استراحت های کوچکی را برنامه ریزی کنیم.

چگونه درس بخونم – برجسته سازی اطلاعات

اغلب افراد زمانی که مشغول مطالعه هستند به محض مواجه شدن با نکته یا موضوع مهمی با خودکار زیر آن خط می کشند یا با ماژیک های فسفری بارنگهای مختلف آن را از بقیه متمایز می کنند. چرا که مغز ما نسبت به چیزهای متفاوت حساس است .

سیستم مغز ما به صورتی است که به تفاوت ها حساس است و هرگونه اطلاعاتی که به شکلی از بقیه متمایز
باشند توجه ما را جلب میکند.

شما به عنوان شخصی که در حال مطالعه مطلبی هستید، مطالب ضروری را برای به حافظه سپاری بهتر، از دیگر مطالب برجسته ً تر کنید مثلا می توانید از ماژیک های فسفری استفاده کنید یا از شکلک ها و نمادها استفاده کنید.

چگونه درس بخونم – دسته بندی کردن

به خاطر سپاری اطلاعات دسته بندی شده برای ذهن ما، راحت تر از اطلاعات دسته بندی نشده است. اگر موضوعی برای شما مهم باشد و می خواهید آن را به حافظه بسپارید بهتر است آن را با زبان و واژگانی که مناسب خودتان هست و در دسته بندی های معنی دار طبقه بندی کنید، چرا که با انجام این کار شما بین مطالب قبلی و مطالب جدید ارتباط برقرار می کنید.
یکی از ابزارهای بسیار عالی برای دسته بندی کردن اطلاعات، نقشه ذهنی یا مایندمپ می باشد.

چگونه درس بخونم – تاثیر خارق العاده مرور

در ارتباط با مرور مطالب دو جمله معروف هست که میگوید:

«تکرار مادر یادگیری است»

یا اینکه

«یادآوری مهمتر از یادگیری است»

که هردوی این جملات به نقش پررنگ تکرار و مرور در امر یادگیری می پردازند.

تکنیک پنج یک طلایی برای مرور

حداقل تعداد دفعاتی که لازم هست تا یک مطلب وارد حافظه بلندمدت ما شود ۵ مرتبه می باشد و این ۵ مرتبه زمان های مشخصی دارند:
یک ساعت بعد از خواندن
یک روز
یک هفته
یک ماه
یک فصل
که این زمان بندی طبق جدیدترین منحنی فراموشی ارائه شده است.

( مغز و ارتباط آن با حافظه و یادگیری )

چون مکانیسم آن به این صورت است که تلاش می‌کند وضعیت فعلی‌اش را حفظ کند دوست دارد همین‌جایی که هست در همین وضعیت بماند در واقعه همیشه این جمله را با خود تکرار می‌کند
(کمترین انرژی رو صرف کن تازنده بمانی).
پس تو هم باید بتوانی این بهانه‌ها و این گفتگوهای درونی را مدیریت کنی و به این بهانه‌ها دامن نزنی این مقاله چون برای مطالعه هست از این جمله استفاده کردم
مثلاً به او پیشنهاد خواندن کتاب را می‌دهی شروع می‌کند به آوردن هزاران بهانه‌ای که در قوطی هیچ عطاری پیدا نمی‌شود و با دلایل منطقی خودش و شمارا توجیه به نخواندن کتاب می‌کند.

مثلاً: این‌که چراغ مطالعه ندارم نور کافی نیست یک جای مناسب برای مطالعه ندارم ووو .
و می‌بینیم که سال‌ها است شروع نمی‌کند یا در بهترین شرایط وقتی بهانه‌ی اول رفع میشود دنبال بهانه‌ی بعدی می‌گردند

اما اگر این مقاله را تا اینجا دنبال کردید حتماً جزو ۲۰ درصد افرادی هستید که به فکر پیشرفت هستند.

(زندگی زیباست اما نسبیست پس همیشه جا داره که زیباتر بشود )

احتمالاً یکی از دلایلی که مطالعه نمی‌کنید این است که : معتقد هستید با به پایان کتاب نزدیک شدن ابتدای کتاب را فراموش خواهید کرد. آیا تابه‌حال به فکر رفع این مشکل  افتاده‌اید؟

مغز مثل یک کامپیوتر فوق پیشرفته است کافی است این سؤال را درست از خودش بپرسید.
اما چطور این سؤال را درست بپرسیم؟ اینکه بپرسیم (چرا من مطلبی را فراموش می‌کنم؟)  مغز هزار و یک دلیل محکم خواهد آورد که تو به این دلایل فراموش می‌کنی …

اما این بار این سؤال را از آن بپرسید (چطور یک مطلب را مطالعه کنم که تا سال‌ها در خاطرم بماند؟) مطمئنم به جواب‌های خیلی خوبی خواهید رسید که می‌توانید پاسخ این پرسش را با دوستانتان در قسمت نظرات در میان بگذارید.

(لطفا قبل از مطالعه ادامه این مقاله پاسخ این پرسش را در قسمت نظرات یادداشت فرمایید )

ما چرا ما مطلبی را که مطالعه می‌کنیم فراموش می‌کنیم؟

مهم‌ترین دلیل آن این است که ما یاد نگرفتیم که چطور مطالعه کنیم با تحقیقات و آزمایش‌های زیادی که در این مورد انجام‌گرفته روش‌های زیادی برای مطالعه پیشنهاد شده است که می‌توانید این روش‌ها را در محصول آموزشی  ( تندخوانی ) من یاد بگیرید.  در واقعه به ما گفته‌اند بخوان اما کسی نگفته که چطور؟

در مقاله (( تندخوانی تنها یک مهارت نیست دروازه‌ای است به‌سوی دنیایی جدید )) توضیح دادیم که مغز مفهوم دسته‌ای از کلمات را بهتر درک می‌کند اما متأسفانه به ما گفته‌اند برای مطالعه بهتر است شمرده شمرده کلمه به کلمه مطالعه کنید. در این مقاله تمرین صحیح برای مطالعه جمله خوانی یا عبارت خوانی توضیح داده شده است . (متن تمرین : زیر عکس چهارم )

و دلیل بعدی این است که شما از حافظه خودتان اطلاع ندارید و گاها انتظارات نامعقولی دارید برای یادگیری.
یک گیاه برای رشد نیاز به آب دارد اما آیا میشود این آب رو یک‌باره به آن بدهیم و انتظار رشد داشته باشیم؟ شما هم برای یادگیری یک مطلب باید یاد بگیرید که مطلب را کم‌کم به ذهن بسپارید و باید هر چند وقت یک بار خلاصه مطلب را مرور کنید

(محصل‌ها حرف من را بهتر درک می‌کنند . مطلبی را که یک سال زمان‌دارند برای یادگیری و مرور یاد نمی‌گیرند توجه نمی‌کنند مرور نمی‌کنند و شب امتحان انتظار دارد تمام مطالب را خوانده و در خاطر نگه‌دارند اما مکانیسم مغز به این شکل عمل نمی‌کند.)

در این قسمت من روشی به شما آموزش می‌دهم که می‌توانید مطلب را تا سال‌ها در خاطر خود نگه‌دارید

1. یک مطلب را مطالعه کنید
2. از آن خلاصه‌ای تهیه کنید در همان زمان مطالعه
3. زمانی را به مغز خود بدهید تا آن مطلب را طبقه‌بندی کند ( بهترین زمان برای طبقه‌بندی اطلاعات زمانی است که شما به حالت تتا رفته‌اید
4. (خوابیده‌اید))چهار _ به‌محض بیدار شدن یک مرور ساده از مطلب بکنید و تاریخ امروز را زیر خلاصه مطلب بزنید
5. مرحله‌ی بعد این است که به ترتیب (هفته‌ی اول _ماه اول _شش ماه اول _ و سال اول) یک‌بار از مطلب مرور کنید. مرور مطلب دقیقاً همان آب یاری ذهن هست.

تنها کافیست یک بار به این روش مطالعه کنید و تاثیر فوقآلعاده ی آن را ببینید و تجربیات خودتان را با دوستانتان در میان بگذارید

راجع نیم‌کره‌های مغز صحبت کردیم گفتیم که اگر قرار است مطلبی در حافظه‌ی بلندمدت ما نگه‌داری شود بهتر است که از طریق نیم‌کره سمت راست مغز دریافت شود.
و برای اثبات آن مثال هم زدیم که: ما شاید اسم شخصی را فراموش کنیم چراکه اعداد و حروف و کلمات در نیم‌کره سمت چپ مغز نگه‌داری میشود و نیم‌کره سمت راست که جایگاه رنگ و بعد و شکل است به همین دلیل چهره‌ی یک شخص تا سال‌ها در خاطر ما خواهد ماند …

آخرین تکنیک در این مقاله اینکه موضوع یک مطلب را بفهمید تا سعی کنید حفظ کنید حفظ کردن مثل روشن کردن یک کبریت هست که شاید در لحظات اول روشنایی زیادی داشته باشد اما مطمئن زود خاموش خواهد شد اما فهمیدن یک مطلب قدم گذاشتن در یک پله‌ی محکم است …

به مغز و خودتان اعتماد داشته باشید که مهمترین اصل برای حافظه همین اعتماد به نفس هست

اگر اطلاعات بیشتری در این باره نیاز دارید مقاله ای تحت عنوان( حافظه و یادگیری ) در قسمت مقالات هست که میتوانید مطالعه بفرمایید

و حرف آخر این که زیبایی باید درونی باشد چراغ مطالعه فقط زیبایی بیرونی دارد ( مثل هزاران مدرک داران بی سواد )