عوارض زایمان طبیعی
عوارض زایمان طبیعی شامل مشکلاتی است که ممکن است در طی فرآیند زایمان طبیعی برای مادر و یا نوزاد به وجود آید. برخی از این عوارض شامل خونریزی شدید، شکستگی در لگن مادر، آسیب به مجاری ادراری و تناسلی، آسیب به پرده های حاوی نوزاد و یا آسیب به نوزاد می باشد. همچنین، عوارض مربوط به نوزاد شامل ایست قلبی، عفونت، نقص اکسیژن و یا مشکلات تنفسی می باشد. به همین دلیل، اهمیت دارد که برای جلوگیری از این عوارض، زنان در طول بارداری به کنترل دوره های بارداری و آمادگی جسمانی و روحی برای زایمان توجه داشته باشند و در صورت لزوم، از روش های پزشکی از قبیل سزارین نیز استفاده کنند.
یکی از زیباترین تجربه های هر زنی زایمان و مادر شدن می باشد، اما اغلب اوقات خانم ها بابت درد ناشی از زایمان در هراس اند، علی رقم روش های نوین زایمان و استفاده از داروهایی مانند ایپدورال بسیاری از خانم ها با وجود درد ترجیح می دهند طبیعی زایمان کنند. در این مقاله سعی داریم عوارض زایمان طبیعی را برای شما باز گو کنیم چنانچه تصمیم به بارداری گرفته اید با ادامه مقاله ما را همراهی کنید.
زایمان طبیعی چیست؟
کلمه زایمان طبیعی به عمل زایمان واژینال اطلاق می شود این عمل معمولا بدون داروی مسکن و آرام بخش انجام می گیرد.
عوارض ناشی از زایمان طبیعی
می توان گفت زایمان یک عمل فیزیولوژیکی طبیعی است و بدن ما انسان ها طوری طراحی شده که این فرآیند به راحتی در آن انجام می پذیرد. به عبارتی تا زمانی که دخالتی در این امر صورت نگرفته باشد یکی از بی خطر ترین، کم خطر ترین و مناسب ترین روش های زایمان می باشد، البته به این نکته توجه داشته باشید زایمان اگر چه فرآیند طبیعی بدن ماست اما کاملا بی خطر نیست. پس در ادامه مقاله ما را همراهی کنید تا شما را با عوارض زایمان طبیعی آشنا سازیم.
به هنگام زایمان معمولا بافت ها و پوست های اطراف واژن زمانی که جنین در حال حرکت برای بیرون آمدن است پاره می شوند این پارگی ها اگر بیش از اندازه معمول باشند نیاز به بخیه دارند، با این حال بخیه زدن واژن ممکن است باعث آسیب یا ضعف عضلات لگن شده و حتی مادر ممکن است برای کنترل ادرار و روده خود دچار مشکل شود.
*
پزشکان در طی مطالعاتی که انجام داده اند اظهار می کنند مشکلات روده و ادراری برای کسانی که زایمان طبیعی می کنند نسبت به کسانی که زایمان سزارین دارند بیشتر است، این مشکلات گاهی آنقدر حاد می شود که مادر پس از زایمان ممکن است با یک سرفه یا عطسه کنترل خود را از دست داده و قادر به نگه داشتن ادرار خود نباشد. از دیگر عوارض زایمان طبیعی می توان به درد در قسمت واژن و مقعد و همچنین پرینه اشاره کرد.
این نکته را نیز به خاطر بسپارید با وجود خطراتی که در مورد زایمان طبیعی یا واژینال گفته شد این عمل در مقایسه با زایمان سزارین که می باسیت شکم مادر جراحی شود خطرات کمتری در پی دارد، به همین دلیل امروزه بیشتر پزشکان زایمان طبیعی را به خانم های باردار پیشنهاد می کنند مگر اینکه مادر و جنین در وضعیت خاصی قرار داشته باشند که پزشکان به انجام سزارین رضایت دهند.
گاهی اوقات انجام اعمالی مثل اپیدورال یا القای زایمان باعث می شود خطرات زایمان واژینال افزایش پیدا کند پس ما به شما پیشنهاد می کنیم این اعمال راخود سر انجام ندهید مگر اینکه پزشک شما رضایت داده باشد. در ذیل ۵ مورد از عوارض زایمان طبیعی و همچنین راه حل هایی که باعث کاهش خطر در هنگام زایمان می شود را برای شما باز گو می کنیم:
۱. پارگی پرینه:
در ابتدا بهتر است شما را با پرینه آشنا سازیم پرینه به بافت بین مقعد و واژن گفته می شود. پرینه برای زایمان طبیعی بسیار مناسب است اما همانطور که گفته شد در هنگام زایمان ممکن است این بافت نرم دچار پارگی شدید شود، به موارد زیر توجه کنید که از این اتفاق جلوگیری کنید:
- از موارد غیر ضروری مانند اپیزوتومی بپرهیزید.
- یکی از پوزیشن های مناسب برای زایمان ، ایستاده زایمان کردن است در این صورت فشار کمتری به پرینه و لگن وارد می شود.
- سعی کنید در مصرف داروهای بی حسی احتیاط کنید چراکه به هنگام فشارهای ناشی از بیرون آمدن جنین ممکن است در اثر بی حسی متوجه پارگی پرینه نشده و فشار بیشتری وارد کنید.
- درخواست حمایت از پرینه را به هنگام فشار فراموش نکنید.
- برای جلوگیری از پارگی می توانید کمپرس گرم روی پرینه قرار دهید به این ترتیب بافت های پرینه کشش بیشتری پیدا می کنند.
- سعی کنید بیشتر به بدن خود گوش کنید و از فشار زیادی بپرهیزید.
- سعی کنید در حد امکان از مواد کمکی غیر ضروری برای زایمان خودداری کنید.
در صورت رخ دادن پارگی با رعایت نکات بالا شدت پارگی بسیار کم بوده البته نگران نباشید چرا که در صورت پارگی؛ پرینه به سرعت ترمیم می یابد، مخصوصا اگر اقداماتی در زمینه درمان انجام گیرد.
۲. صدمه به کف لگن
یکی دیگر از عوارض زایمان طبیعی آسیب به کف لگن می باشد یا به عبارت ساده تر دسته ای از عضلات که به لگن متصل هستند در هنگام زایمان آسیب می بینند. برخی از خانم ها پس از انجام زایمان دچار این درد می شوند، گاهی ممکن است این درد مزمن یا موقتی باشد که با انجام اقداماتی مانند استفاده از دارو با تجویز پزشک یا فیزیو تراپی پس از زایمان صدمه به کف لگن خانوم ها کاهش می یابد.
البته توجه کنید برخی از خانم ها ممکن است از بدو تولد دچار عارضه زخم لگن باشند اما برخی دیگر در اثر زایمان و حمل جنین دچار زخم در کف لگن می شوند. در نظر داشته باشید این عارضه در زایمان سزارین نیز اتفاق می افتد و ممکن است در صورت انجام سزارین دچار زخم کف لگن یا مقاربت دردناک شوید. برای کاهش این عارضه بهتر است موارد ذیل را با دقت رعایت کنید:
*
- سعی کنید با ماساژ مناسب و جابه جایی ستون فقرات مادر محل قرار گرفتن جنین را مناسب و بهینه کنید به این ترتیب زخم کف لگن کاهش پیدا می کند.
- تمریناتی مانند اسکوات و گگل را در دوران بارداری فراموش نکنید.
- ایستاده زایمان کردن بهترین پوزیشن زایمان می باشد.
- از انجام ایپزیوتومی غیر ضروری بپرهیزید.
- در حین زایمان سعی کنید از موارد کمکی استفاده نکنید چرا که باعث آسیب به کف لگن می شود.
- همان طور که پیش تر نیز گفتیم دارو های مسکن کمتری مصرف کنید تا بتوانید پایین تنه خود را بهتر احساس کنید و مراقب آسیب های وارده باشید.
در صورتی که موارد بالا را رعایت کردید اما بازهم دچار زخم کف لگن شدید حتما به پزشک مراجعه کرده و کارهای مربوط به مراقبت های بعد از عمل را انجام دهید اگرچه بهبودی بعد زایمان به زمان احتیاج دارد.
۳. پرولاپس اندام لگن
از مهمترین عوارض زایمان طبیعی می توان به پرولاپس اندام لگن اشاره کرد. ابتدا بهتر است بدانید که پرولاپس اندام لگن چیست؟ این عارضه در اثر آسیب های وارده به کف لگن به وجود می آید به گونه ای است که مثانه، راست روده، رحم در دهانه واژن یا خارج از آن قرار می گیرند در واقع این اندام ها از واژن بیرون می زنند به این عارضه پرولاپس گفته می شود.
زایمان طبیعی تاثیر به سزایی بر روی این بیماری دارد اما به جز آن وزن جنینی که در داخل رحم حمل می شود و همچنین چاقی و استعمال دخانیات نیز تا حد زیادی ممکن است باعث ابتلا به این بیماری شوند. در صورتی که فشار زیادی به لگن وارد شود و موادی چون فورسپس در هنگام زایمان مصرف شود افتادگی اندام لگن را آسان تر کند.
اصطلاح دیگری که به افتادگی مثاله اطلاق می شود سیستوسل نام دارد، به بیرون آمدن روده راست نیز رکتوسل گفته می شود. قابل ذکر است این موارد درجات بسیاری دارد که به غیر از پرولاپس شدید ما بقی آن ها را می توان با فیزیوتراپی و استراحت بر طرف کرد.
۴. درد مداوم پرینه یا ولوو
درد مداوم پرینه یا ولوو از عوارض زایمان طبیعی است که به علت پارگی های اطراف واژن یا آسیب دیدگی لگن ایجاد شود. گاهی ممکن است بعضی عصب ها، وستیبولیت ولوو یا زخم هایی که بر اثر ایپزیوتومی یا پارپی ایجاد شده اند باعث این درد مداوم باشند.
در صورت داشتن درد حتما باید به پزشک مربوطه مراجعه کنید، این درد ها ممکن است چند هفته یا چند ماه طول بکشد که در این مدت بیمار حتما باید تحت نظر پزشک باشد. این نکته را به خاطر بسپارید بعد از زایمان رابطه جنسی دردناک خواهد بود اما اگر این درد در طی رابطه جنسی به صورت طولانی مدت و مزمن برای شما اتفاق افتاد حتما به پزشک مراجعه کرده و تحت درمان قرار بگیرید. طی مطالعات به عمل آمده پزشکان اظهار کرده اند درد رابطه جنسی بعد از زایمان سزارین بسیار بیشتر از زایمان طبیعی است.
۵. پرولاپس بند ناف
یکی از عوارض زایمان طبیعی که مادران به ندرت با آن درگیرمی شوند پرولاپس بند ناف می باشد. در هنگام زایمان ممکن است بند ناف جنین پیش از خود او بیرون بیاید در این حالت ممکن است بند ناف فشرده شده و موجب پریشانی جنین گردد.
این عارضه در صورتی رخ می دهد که کیسه آب مادر پیش از آنکه جنین در کانال تولد قرار بگیرد پاره شود یا اینکه پزشک مربوطه با استفاده از غشای شخص به روش مصنوعی کیسه را پاره کند برخی مواقع نیز جنین به صورت بریچ قرار گرفته در این مواقع امکان پرولاپس تا حد قابل توجهی افزایش می یابد.
این عارضه شیوع آنچنانی نداشته و می توان گفت تعداد کسانی که به این عارضه دچار می شوند بین ۱/۰ تا ۶/۰ ازکل تولد ها و ۱/۰ از جنین های بریچ می باشند. به عبارت ساده تر ۹۹% از کودکان به دنیا آمده دچار این خطر نخواهند شد.
چند نمونه از خطراتی که در رابطه با زایمان طبیعی وجود دارد در صورتی رخ می دهند که مادر دچار مشکل پزشکی باشد یا اینکه خود پزشک از حرکت جنین به کانال تولد جلوگیری کند، اما به طور کلی خطرات مربوط به زایمان طبیعی شامل موارد زیر می شود:
- پارگی در پرینه
- افزایش درد بواسیر
- مشکلات روده
- بی اختیاری ادرار
- آسیب روانی
خطرات برای جنین
از آنجایی که جنین ها توانایی خارج شدن از واژن را دارند اما باز هم ممکن است دچار عوارض زایمان طبیعی شوند که در ذیل به برخی از آنها اشاره می کنیم:
دیستوشی شانه
این عارضه بر مبنای وزن جنین متغییر است مثلا ممکن است یک کودک ۲۵۰۰ گرم وزن داشته باشد که در این صورت احتمال ابتلا به این خطر تقریبا۱/۰ می باشد و نوزادی ۴۰۰۰ گرمی است ۶/۴ احتمال دارد به این عارضه دچار شود. این نکته را در نظر داشته باشید مادرانی که مبتلا به دیابت هستند امکان ابتلا به بیماری دیستوشی شانه برای فرزندانشان افزایش می یابد پس در صورت ابتلا به بیماری دیابت حتما تحت نظردکتر باشید که فرزند شما مبتلا به این عارضه نباشد.
پریشانی جنین
عوارض زایمان طبیعی برای جنین چندان زیاد نیست اما همانطور که گفته شد گاهی پرولاپس بند ناف ممکن است باعث پریشانی جنین شود چرا که در این حالت اکسیژن کافی به جنین نمی رسد و این مسئله ممکن است باعث مبتلا شدن جنین به بیماری های شناختی و جسمی بلند مدت یا کوتاه مدت شود.
طبیعی است برخی صدمات ممکن است در هنگام زایمان رخ دهد اما همانطور که پیش تر گفتیم در صورتی که از موارد غیر ضروری استفاده نکنید این خطرات تا حد زیادی کاهش می یابد. برای مثال دارو هایی مانند اکسی توسین باعث انقباض شده همچنین تولد به وسیله خلا نیزیکی از مواردی است که هم می تواند زایمان را طولانی کرده هم خطرات واردی بر جنین را افزایش دهد.
این نکته را هرگز فراموش نکنید بدن ما و نوزادمان به گونه ای طراحی شده که قادر به انجام زایمان طبیعی هستند و علی رقم تمام مواردی که در بالا گفته شد باز هم به عنوان یکی از کم خطر ترین روش های زایمان به خانوم های باردار معرفی می شود و طبق سرشماری سازمان بهداشت جهانی ۱۰ تا ۱۵ درصد زایمان سزارین انجام شده است که این خود نشان دهنده ایمن بودن زایمان طبیعی است.
مزایای زایمان طبیعی برای مادر
در آخر مقاله تصمیم گرفیتم به جای عوارض زایمان طبیعی مزایای آن را نیزبرای مادران باز گو کنیم. شاید اغلب شما فکر کنید که زایمان واژینال بسیار طولانی و خسته کننده می باشد اما یکی از اساسی ترین مزیت های زایمان واژینال این است که مدت بسیار کوتاهی در بیمارستان بستری می شوید و سرعت بهبودی شما نیزبسیار زیاد است.
با توجه به قوانین ایالتی در هر کشوری معمولا مادرانی که زایمان طبیعی انجام می دهند بین ۲۴ تا ۴۸ ساعت در بیمارستان بستری می شوند. مزیت دیگرآن این است که با انجام زایمان طبیعی بابت مشکلات ناشی از جراحی مانند خون ریزی، عفونت، جای زخم، درد طولانی، واکنش به بیهوشی نگرانی خاصی ندارید، پس به راحتی می توانید بعد از زایمان فرزندتان را به آغوش گرفته و به او شیر دهید.
هیچ نظری وجود ندارد
Or use one of these social networks