اهمیت تقویت مهارت همدلی چیست؟
مهارت همدلی به عنوان یکی از مهارت‌های ارتباطی بسیار مهم است و بهترین راه برای ارتباط مؤثر با افراد دیگر است. با توسعه و تقویت این مهارت، فرد قادر خواهد بود احساسات و نیازهای خود و دیگران را بهتر درک کند و به آنها با احترام و توجه واقف شود. همچنین، همدلی می‌تواند بهبود ارتباطات در محیط کار، روابط شخصی و حتی روابط با خانواده و دوستان منجر شود. در کل، تقویت مهارت همدلی می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی فردی و اجتماعی کمک کند.
همدلی نیز یکی دیگر از ۱۰ مهارت مهم زندگی است که در این مقاله به توضیح آن میپردازیم. مهارت همدلی در دسته بندی مهارت های هوش اجتماعی قرار میگیرد و هر فردی که بخواهد در جامعه جایگاه محبوبی داشته باشد، باید این مهارت را کسب کند. شاید در نگاه اول فکر کنیم که همه ما معنا و مفهوم همدلی و همدردی را میدانیم و همدلی کردن را بلد هستیم. اما این چنین نیست و همانطور که میبینید همدلی یک مهارت مهم در زندگی است که نیاز به آموزش دارد.
در واقع، همدلی و همدردی به طور کامل دو واژه هم معنی نیستند و نمیتوان آنها را به جای هم استفاده کرد. البته روانشناسان نیز در این موضوع اتفاق نظر ندارند اما به هر حال روشن است که این دو عبارت معنای تقریباً متفاوتی دارند و هرکدام یک کار جدا با هدفی جدا هستند.
تعریف مهارت همدلی
همدلی یعنی درک طرف مقابل در هر شرایطی که باشد. چه آن شرایط بد و چه خوب باشد، باید بتوان طرف مقابل را درک کرد و در کنار او بود. فردی که همدل است، دیگران را دوست دارد و دیگران نیز او را دوست دارند و به همدیگر توجه می کنند و در نتیجه یک رابطه عاطفی و خوبی را باهم برقرار می کنند.
برای اینکه فردی بتواند همدلی کرده و رابطه همدلی ایجاد کند، باید بتواند خود را جای طرف مقابل بگذارد و شرایط او را حس کند. یعنی اگر برای فردی اتفاقی افتاده که باعث ناراحتی او شده است، باید بتوان آن شرایط بد را حس کرده و ناراحتی طرف مقابل را درک کرد و عکس العمل خود را نشان داد تا از فرد مقابل حمایت شود.
همچنین اگر او در شرایط بسیار خوبی قرار دارد و از موقعیتی که در آن قرار گرفته بسیار خوشحال است، طرف مقابل نیز خوشحال شده و با او همراهی کند.
برای اینکه فردی بتواند مهارت همدلی را در خود داشته باشد، ابتدا باید بتواند خود و احساسات خود را بشناسد و سپس احساسات و عواطف دیگران را بشناسد. پس از آن، باید بتواند دیگران را با همان وضعیت و شرایطی که هستند بپذیرد و به آنها احترام بگذارد.
در واقع، فرد باید دنیای طرف مقابل خود را درک کرده و وارد آن دنیا شود؛ طوری که انگار در دنیای شخصی خود قرار دارد. یعنی احساسی که طرف مقابل دارد را در خود ایجاد کند؛ البته این بدان معنا نیست که اگر طرف مقابل مثلاً خشمگین است، ماهم خشمگین شویم؛ بلکه به این معناست که کمی احساس خشم را در خود ایجاد کنیم تا بتوانیم راه چاره ای برای خشم طرف مقابل پیدا کنیم و به نوعی خشم او را درمان کنیم.
هدف از تقویت مهارت همدلی چیست؟
در نهایت میتوان گفت که اگر در روابط خود همدلی نکنیم، باعث میشویم حس بی اعتمادی به طرف مقابل منتقل شود و در رابطه تعارض ایجاد میشود.
چگونه همدلی کنیم؟
همدلی چیست؟
اگر یکی از دوستانتان در شراکت بافردی ضرر مالی قابل‌توجهی دیده و ازین مسئله به‌شدت ناراحت است. اگر همسرتان به خاطر سهل‌انگاری گوشی موبایل خودرا گم کرده و نگران سوء استفاده ازتصاویر و فیلم های شخصی خود است. اگر فرزندتان به خاطر کم‌کاری در مطالعه برای کنکورنتوانسته در رشته موردنظرخودقبول شود.
در چنین شرایطی دوست ٬ همسر و فرزندشما دچارمسئله و مشکلی شده اند و نیازمند یک نفرهستندتا با او درد و دل کنند وازمیزان غم و اندوه خود بکاهند.
اگرشمابخواهیدپای درد و دل آنهابنشینید وبه آنها آرامش بدهیدنیازمندیک مهارت هستید به نام همدلی که بدون آن قطعاً شما گزینه مناسبی برای درد دل کردن نیستید. اما همدلی چیست؟
ای بسا دو ترک چون بیگانگان ای بسا هندو و ترک همزبان
پس زبان همدلی خوددیگراست همدلی ازهمزبانی بهتراست
همدلی یعنی اینکه بتوانیم با عینک دیگران به مسائل نگاه کنید و خودتان را جای آ نهابگذارید. به نظرات آنها حتی اگر نقطه مقابل نظرشماباشداحترام بگذارید وازدید آنها به مسائل نگاه کنید. اگر شمابتوانیداحساس طرف مقابل را به‌طور کامل درک کنید یعنی شما توانسته‌اید به‌خوبی همدلی کنید. البته همدلی به این معنا نیست که عقایدونظرات طرف مقابل رابپذیرید و با او موافقت کنید بلکه تنها خودتان را برای چند لحظه جای اوبگذارید؛همین. همدلی به معنای سرزنش کردن٬نصیحت کردن٬سرکوفت زدن٬راه‌حل دادن و این قبیل مسائل نیست. در همدلی شما فقط بایدبتوانیدفردمقابل راباتمام اختلاف‌نظری که باشما دارد درک کنید.
اما فواید همدلی چیست؟
کمکی به نه گفتن: مهم‌ترین فایده همدلی این است که شمامی توانیدباآن دربرابرخواسته های نابجای دیگران راحت‌تر نه بگویید. به این‌گونه که با همدلی کردن ابتدا خود را به جای فرد مقابل می‌گذارید سپس نه می‌گویید. به‌عنوان مثال: دوستتان شب امتحان کتابی که قرار است فردا امتحان دهیدرا ازشمادرخواست می‌کند؛ حال اگر بخواهید در ابتدای کار به او نه بگویید ازدست شما ناراحت می شود ورابطه دوستی شما به هم می‌خورد. امامیتوانیداین کاررابه این صورت انجام دهید: ابتداخودرابه جای اوبگذارید و بگوییدکه درخواسته ی او را درک می کنیداما اگرخواسته اش را اجابت کنید خودتان برای امتحان به مشکل می‌خورید. با این کار ساده هم کتاب را برای خودتان نگه داشته اید وهم دوستتان از دست شما ناراحت نشده است.
اگربتوانیدبا دیگران همدلی کنید می‌توانید ازبسیاری از مشکلات و رفتارهای ناخوشایند پیشگیری کنیدزیراتوانسته ایدازدیددیگران مسائل را نگاه کنید وبه خوبی طرف مقابل را درک کنید. با این کاردرطرف مقابل خود احساس خوشایندی به وجود آورده‌اید. همدلی سبب میشود فضایی آرام و به دورازخشونت در روابط شما حاکم شده وافراد ازهم صحبتی باشما لذت ببرند وبه شما اعتماد و اطمینان پیداکنندتامسائل و مشکلاتشان را باشما درمیان بگذارند. این مورد درباره ی والدین اهمیت بسیار بیشتری پیدا می کند زیرا فرزندان به‌راحتی میتوانند با آنهادردودل کرده و مشکلاتشان رادربسترخانواده حل کنند. همدلی کردن درهمسران نیزفوایدزیادی دارد چراکه سبب می شودبا درک متقابل بهترهمدیگررادرک کنندو از بروزبسیاری از اختلافات موجوددرمیان همسران جلوگیری می‌کند. همدلی کردن سبب بروز رفتارهای حمایت‌گرانه می شودواین خود سبب ایجاد جوی مثبت میان افرادمی شود. وجود این جو مثبت سبب می شودافراد راحت تر باهم کنار بیایند٬وبهتر و سریتر مسائل خود راحل کنند. وجود همدلی سبب جلوگیری ازبسیاری از سوءتفاهم ها می شود چراکه افراد٬دیگربه قضاوت عجولانه نمی پردازندوباخوب گوش دادن به حرف‌های طرف مقابل و درک احساسات او از بروز تعارضات جلوگیری می‌کنند. داشتن صفت همدلی سبب میشود دوستان بیشتری پیداکنید و ازتنهایی خلاص شوید. همه دوست دارند باکسی باشند که به حرف‌های آنها گوش می دهد بدون اینکه آنهاراسرزنش کند. وجود این صفت درشماسبب میشود دوست‌داشتنی ترشوید و اطرافیان ازبا شمابودن لذت ببرند.
چه موانعی بر سر راه همدلی وجود دارد؟
کوچک شمردن مشکلات: اینکه مشکلات ومسائل دیگران را بی اهمیت وکوچک جلوه دهید سبب می شودنتوانیدبه خوبی باآنها همدلی کنید. اگردربرخوردبامسائل د یگران این جملات رابه کارمی بریدبه این مسئله دچارهستید.
این که چیزی نیست؟
آگه جای من بودی چکارمی کردی؟
اشکالی نداره چیزمهمی نیست؟
سرزنش کردن: اگردربرخوردبا مسائل دیگران شروع کنید به سرزنش کردن وسرکوفت زدن٬قطعا نمی توانیدبا آنها همدلی کنید. برخی به محض اینکه کسی پیش آنها ازمشکلاتی که برایش پیش آمده حرف میزنند٬آنهانیز شروع به سرزنش کردن می‌کنند؛ من که بهت گفته بودم٬به حرف من گوش نکردی حالاحقته هرچی بکشی. این جملات به جای اینکه سبب حل شدن مشکل بشود بیشترخود مشکل ایجادکرده ومانعی بزرگ برسر راه همدلی محسوب میشود. اگرکسی پیش شما آمد و ازمشکلی که برایش پیش آمده بودگفت هیچگاه اورابه خاطراشتباهی که کرده سرزنش نکنید زیرا با این کارخود سبب می شویدآن فرد اگربار دیگرخطایی کردویا اشتباهی مرتکب شد دیگربرای مشورت وکمک پیش شما نیاید.
دلسوزی بی جا: وقتی برای کسی مشکلی پیش می آیدبه جای ترحم ودلسوزی بی جا سعی کنیدکمکش کنیدتا مشکلش حل شود. دلسوزی سبب می شودفرداحساس بی کفایتی کند. اگرگوشی موبایل دوستتان را دزدیده اند به جای دلسوزی که سودی به حال او ندارد سعی کنیدکمکش کنید تا زودترآن راپیداکند.
نصیحت کردن: همدلی به این معناست که شمابتوانیدازدریچه دید دیگران به مسائل نگاه کنید. دراین راه اگرشماشروع به نصیحت وراهنمایی دیگران بکنیدسبب رنجش خاطرآنهاوفاصله گرفتنشان ازشمامی شود. درلحظات دشواری که فردی نیازبه کمک شماداردهیچگاه به نصیحت کردن نپردازید. زیراهنگامی که فرددراوج بحران قرار داردراهنمایی کردن اومشکل راحل نمی‌کند. شماابتدابایدبااوهمدلی کنیدتاآرام شودآنگاه میتوانیدبه نرمی وباملایمت پیشنهادات خودرامطرح سازید.
به رخ کشیدن: اگردختریاپسرشمادرکنکورسراسری رتبه‌ای کمترازرتبه پسرعمویش گرفت وشمارتبه ی پسرعمو را به رخش کشیده وبارتبه اومقایسه کردیددیگرنمی توانیدانتظاراین راداشته باشیدکه همدلی صورت گرفته باشد. درهمدلی شماحق نداریدفردراباکسی مقایسه کنید. بلکه تنهابایدبه اوبه اوعنوان یک فردمنحصربه فردنگاه کنیدوکمکش کنیدتابامشکلش کناربیاید. احساس مهم بودن یکی ازنیازهایی است که هرانسانی به آن نیازمنداست؛ وقتی شماشروع به مقاسه کردن می کنیددرواقع به احساس مهم بودن فردلطمه زده‌اید. همین مسئله سبب می شوددیگران تمایلی به هم صحبتی باشمانداشته باشند.
بزرگ نمایی: بیش ازحدبزرگ جلوه دادن یک موضوع نه تنهاکمکی به حل آن نمی کندبلکه سبب می شودفرددچاراحساس ناتوانی شده وامیدخودبه حل مشکل راازدست بدهد. پس اگرکسی سفره دلش راپیش شمابازکردوازمشکلات ومسائل خودباشماصحبت کردشماواقع بینانه به مسائل نگاه کنید؛ نه مشکل راکوچک وبی اهمیت ونه آنراخیلی بزرگ وغیرقابل حل نشان دهید.
چندپیشنهادبرای تقویت همدلی:
شنونده خوبی باشید: شنونده ی خوبی بودن یک مهارت است که بایدآنرافرابگیریدوتمرین کنید.شنونده فعال چندویژگی دارد که اگرسعی کنیدآنهارادرخودایجادکنیدمیتوانیدشنونده خوبی بوده وبادیگر ان به راحتی همدلی کنید.
عدم تظاهر به همدلی: اگردرروابط تظاهر به همدلی کنید یعنی نقش کسی را که همدلی می‌کند بازی کنید نه‌تنها به بهبود روابط کمکی نکرده‌اید بلکه آن را تخریب کرده‌اید. فرد مقابل شما تفاوت بین همدلی واقعی و همدلی تصنعی رامی فهمد. اگر می خواهیددرهمدلی کردن موفق باشید بهتراست صادقانه این کار را انجام دهید.
احساسات خودرابشناسید: اگر می خواهیددرهمدلی موفق باشیدوبه درک احساسات دیگران بپردازیدبایدقبل از آن به شناخت احساسات خود بپردازید. زمانی که بتوانید احساسات خودرابه درستی بشناسیدمی توانیددردرک احساسات دیگران نیز موفق باشید.
قضاوت نکنید: اگر می‌خواهید همدلی کنید باید بتوانید از قضاوت کردن افراد دست بکشید. تاز مانی که دیگران را قضاوت می‌کنید نمی توانیدبه درستی باآنها همدلی کنید. شمابایدتمرین کنیدتاوقتی کسی باشمادردودل می کندبتوانیدبدون اینکه درمورداو قضاوت کنید تمام حرف‌های اورابشنویدواحساساتش را درک کنید.
شمابدتر از او نیستید: در همدلی سعی نکنیدمشکلات خودتان رابیشتروبزرگترازفردی که باشمادردودل می‌کندنشان دهید. اگر دوستتان از اینکه درموردرابطه ی بدی که والدینش داردباشماصحبت می کندنگوییدکه وضع من ازتوبدتراست. در همدلی فقط باید به دنبال این باشیدکه احساسات طرف مقابل را درک کنید همین.
