شاید همین الان دچار مشکلاتی در ارتباط با نزدیکان خود شده اید. آنها به شما می گویند که اختلال شخصیتی دارید و یا شخصیت شما را نمی پذیرند. دوستان شما به طور مداوم به شما گیر می دهند و از رفتارهای شما خرده می گیرند و یا سعی می کنند که فاصله بگیرند. شما دوباره می خواهید به روزهایی بازگردید که می توانستید همه را مجذوب خود کنید. آیا واقعا دچار اختلال شخصیتی شده اید ؟ می خواهید آن را حل کنید؟ به شما در این زمینه کمک خواهیم کرد. قدرت جذب کردن دیگران بین افراد مختلف تقریبا ناشناخته است. عوامل زیادی وجود دارد که باعث می شود فردی توانایی جذب دیگران را داشته باشد مانند فرهنگ، احساسات، زمان مناسب، حالت جسمی و روحی و … . اگر بخواهیم همه ی این ها را در یک کلمه خلاصه بگوییم «شباهت داشتن» عبارت مناسبی برای مهم ترین عامل برای جذب دیگران خواهد بود. حالا این عدم شباهت رفتارهای شما به دیگران باعث مشکلات زیادی برای شما شده است. اما نگران نباشید. راه حل کوتاه و آسانی دارید و آن خودآگاهی است. همین که به دنبال این موضوع آمده اید نشان از خودآگاهی شما داشته و به زودی این عدم مهارت شما رفع می شود. ما به چیزی که شبیه خودمان باشد و با آن آشنا باشیم راحت تر جذب می شویم. شاید این جمله معروف شاعر بزرگ مولانا  را شنیده باشید که گفته : «هرچه در جستن آنی، آنی.» یعنی شما آن چیزی هستید که احساس شما به دنبال آن هست. اگر به دنبال حس ترحم نسبت به دیگران هستید احتمالا خودتان به آن نیاز دارید. اگر به دیگران توجه می کنید احتمالا خودتان به دنبال توجه دیگران هستید. اگر به دنبال شخصیتی بالاتر  هستید پس آن را بدست خواهید آورد.

اختلال شخصیتی از کجا شروع می‌شود؟

وقتی با افرادی مواجه هستید که فکر می‌کنید رفتارهای آنها اشتباه هست و یا نمی توانید قبول کنید که آنها چنین رفتارهایی را انجام می دهند، به این موضوع فکر خواهید کرد که آیا اختلال شخصیتی پیدا کرده اید و یا آنها دچار این اختلال شخصیتی هستند؟ آیا شما وجود آنها را در زندگی خود خواسته اید و بدنبال جذب آنها بوده اید ؟ شاید خیلی سعی کنید که آن ها را تغییر دهید و یا به آن ها بیاموزید که چگونه فکر کنند و یا رفتارشان به چه شکلی باشد و وقتی از ناتوانی خود در تغییر آنها خسته می شوید با خود می گویید که چرا من در این شرایط قرار گرفته ام؟ آیا تقصیر من هست؟ و سوال بزرگتری که با آن مواجه می شوید اینکه «حالا چه کاری باید انجام دهم؟» اگر با این شرایط آشنایی دارید و برای شما اتفاق افتاده است خودتان را خیلی ناراحت نکنید. احساس شرمندگی، پشیمانی و گناه نداشته باشید. فقط باید چیزهایی از این رابطه یادبگیرید و واکنش مناسب را انجام دهید. هیچ چیزی در زندگی به صورت اتفاقی و تصادفی نیست. هر چیزی که با آن مواجه می شویم قسمتی از مسیر ماجراجویی ما در زندگی است که برای رشد شخصیتی و فردی در مسیر ما قرار گرفته است. شما وقتی از لحاظ عاطفی به کسی وابسته می شوید، فرصت یادگیری چیزهای جدید برای رشد خود را از دست می دهید و اینجا زمانی هست که از یادگیری به مسیر اشتباهی قدم می گذاریم.

چه افرادی اختلال شخصیتی دارند؟

ماندن در رابطه عاطفی با کسی که اختلال شخصیتی دارد بسیار چالش برانگیز و سخت هست و شما به احتمال زیاد با ضربه عاطفی شدیدی مجبور به ترک رابطه شوید و این می تواند اعتماد به نفس شما را از بین برده و یا حتی به سلامتی شما آسیب بزند و احتمال مشکلات روانی بیشتری مانند روی آوردن به اعتیاد و خشونت هم وجود خواهد داشت. خب بیاید درباره اختلال شخصیتی اطلاعاتی بدست آوریم. حدود ۱۰ نوع مختلف از اختلالات شخصیتی وجود دارد که البته هدف ما بررسی تحلیلی و درس دادن به شما در این مورد نیست. در این نوشته قصد داریک به شما کمک کنیم تا توانایی ارزیابی اختلال شخصیتی در دیگران را پیدا کنید و راه حل های موثری برای آن بیابید. افرادی که اختلال شخصیتی دارند تقریبا دارای افکاری تغییر ناپذیری هستند. آن ها خیلی به افکار خود متکی هستند و رفتارهای خودخواهانه نامناسبی از آنها بروز می کند. توانایی باطن بینی و درون گرایی و همدلی ضعیفی دارند. این افراد تمایل دارند که زندگی را استراتژیک و برنامه ریزی شده نگاه کنند به این صورت که مجموعه ای از قوانین و اعتقادات و ایده ها برای زندگی دارند که خود و دیگران را با آن ها می سنجند.

ویژگی های کسی که اختلال شخصیتی دارد چیست؟

به همین دلایلی که گفته شد همیشه جدالی بر سر قدرت در رابطه عاطفی خود با دیگران خواهند داشت. انگیزه هایی مانند گول زدن، زرنگ تر بودن از دیگران، اداره کردن امور با دخالت و پیدا کردن راه خود با تمام هزینه های سنگینی که برایشان تمام می شود برای رفتار و تصمیمات خود دارند.  درباره اعتقادات شخصی خود احساس قوی دارند و دربرابر آنها همیشه حالت تدافعی دارند و این جزیی از سیستم حفاظت از خود ذهن آنها است.

بی اعتمادی واضح به دیگران در این دسته از افراد شایع است. این موضوع مانند سد بزرگی دربرابر برقراری ارتباط و ایجاد صمیمیت خواهد بود که این دو عامل برای داشتن ارتباط عاطفی موفق ضروری است.  انواع مختلف چنین اختلالات روانی در خود شیفتگی (narcissistic)، شخصیت مرزی (borderline personality)، شخصیت وابسته (dependent) و اختلالات شخصیتی ضد اجتماعی (antisocial personality disorders) قابل مشاهده است.

۵ نشانه از اختلال شخصیتی در خودتان و یا دیگران

قبل از اینکه به ادامه بحث بپردازیم اشاره کنیم که سن یک عامل تاثیرگذار خواهد بود. شخصیت افراد تا حدود ۲۵ سالگی به طور کامل شکل نمی گیرد. الگوهای ذهنی در نوجوانی شکل می گیرد و هرچه قوی تر شوند احتمال تغییر و رشد آن ها کمتر می شود.

۱. اگر اغلب این احساس را دارید که سخنان شما مناسب و بجا نیست

در شروع رابطه عاطفی شما متوجه رفتارهای عجیبی در شخص با اختلال شخصیتی می شوید که دلایل آن ها بر شما پوشیده است. شاید آنها به طور ناگهانی بسیار عصبانی شوند و به صورت انفجاری عمل کنند و یا حسادت بورزند و در همان شرایط سکوت طولانی مدتی برای مجازات شما خواهند داشت که به شما احساس گناه کار بودن دست خواهد داد تا اینکه قدرت کنترل رابطه عاطفی را بدست بگیرند. شاید شما استراتژی های مختلفی برای آرام کردن آن ها امتحان کنید اما چیزی که می بینید این هست که شرایط بدتر نیز می شود و وقتی به خودتان می آیید متوجه خواهید شد که در حال معذرت خواهی هستید و دلیلی هم برای این کار خود ندارید و فقط می دانید که برای بازگرداندن آرامش و حل مشکلات باید این کار را انجام دهید. لحظه ای که فکر می کنید توانسته اید آرامش را برگردانید و همه چیز در سر جای خود قرار گرفته است و از خودتان قدردانی می کنید که توانسته اید این کار را انجام دهید و دوباره این اتفاق نخواهد افتاد. اما کم کم به خودتان می آیید که راه حل های خود را فراموش کرده اید و فقط یاد گرفته اید با مود و ساز شخص مقابل خود برقصید و با او هماهنگ باشید و با این کار آشفتگی ذهنی و اضطراب از حالت ها و رفتارهای آن ها به سراغ شما می آید و تنها هدف خود را اجتناب از نزاع می دانید. در این فرایند، شما شخصیت خودتان را از دست می دهید و شما هویت خود را با انباشتی از خشم و ناراحتی که از خود و همسرتان در طول زمان بدست آورده اید شکل می دهید.

۲. اگر شما احساس شک و تردید دارید

افرادی که اختلال شخصیتی دارند قدرت متقاعد کنندگی بالایی دارند. آنها درباره احساس و درک خودشان اطمینان بالایی دارند و شما زمانی به خودتان می آیید که می بینید با آن ها همدردی می کنید و به دیدگاه خود شک و تردید پیدا خواهید کرد. این موضوع باعث خواهد شد که بیشتر احساس گناه کنید و در بیشتر مواقع رویکرد عذرخواهی کردن بیش از حد دربرابر هر ناملایمتی را پیش بگیرید. شاید شما خودتان را در حالتی بیابید که چندین ساعت با خودتان حرف می زنید، رفتارها و اعمال خود را بررسی می کنید و نهایتا به سازش با فرد مقابل خود برسید که تمام دلایل آشفتگی شما بوده است و حالا شما به سادگی وابسته شده اید.

۳. اگر احساس تنهایی می کنید

شما می خواهید رابطه خود را حفظ کنید و حالا به طور احساسی وابسته شده اید و بدون توجه به نصیحت های خانواده و دوستان زمان زیادی را برای حفظ رابطه خود صرف می کنید. همچنین فرد مقابل شما لحظات ناخوشایند و حتی جنگ و نزاعی را آغاز می کند و مجبور می شوید از افراد با ارزش زندگی خود هم فاصله بگیرید. شما شاید بخواهید به همه اثبات کنید که درباره شما اشتباه فکر می کنند و شما می توانید زندگی رویایی خود را بسازید. دوباره سعی می کنید به لحظه های اوج رابطه برگردید، شوق و هیجان و ارتباط و همه چیزهایی که با کسی که دوستش دارید را دوباره بدست آورید.

در نتیجه، شما از افراد دیگر فاصله می گیرید و به میهمانی ها و دورهمی ها دیگر توجه ندارید. حتی رویای یک رابطه عاطفی بدون نقص را در ذهن تان می پرورانید و شروع به طراحی آن می کنید و به خودتان دروغ می گویید، به همکارانتان و به خانواده خود دروغ می گویید و در انتها در قلب خود واقعیت را چیز دیگری می یابید که احساس ناراحتی و افسردگی می کنید. کمک گرفتن از دیگران دیگر کم کم برای شما ناممکن می شود چون احساس شرمندگی و خجالت خواهید کرد. همچنین به خاطر عامل کنترل قدرت  طرف مقابل تان شاید علاقه های شخصی و عادت ها و سرگرمی ها و اهداف شغلی که داشته اید را از دست بدهید و گوشه گیری بیشتری را پیش بگیرید.

۴. اگر احساس درماندگی می‌کنید

در رابطه بلند مدت با شخصی که دارای اختلال شخصیتی است این احساس به شما دست خواهد داد که در درون گودالی گیر افتاده اید و قدرت خارج شدن از آن را ندارید و حتی دیگر آینده رابطه خود را پیش بینی نخواهید کرد. لحظه ای احساس می کنید در رابطه هستید و لحظه ای دیگر خارج از آن. همه چیز غیرقابل پیش بینی و نامطمئن خواهد بود و در بیشتر لحظات احساس ناراحتی خواهید داشت. وقتی همه چیز خوب است می دانید که همه چیز می تواند در لحظه ای خراب شود. شما این نگرانی همیشگی را خواهید داشت. این مشکل را حتی در برنامه ریزی برای تعطیلات خواهید داشت چون نمی دانید که دقیقا زمانی که بخواهید به تعطیلات بروید چه مشکلی ایجاد خواهد شد. هر کاری درست در لحظه آخر خراب می شود.

۵. اگر بیماری های روانی و جسمی پیدایشان شده است

بعد از مدت ها نگرانی و ترس از رها شدن که به طور بیماری مزمنی برای شما شده است و اینکه هر روز احساسات خود را سرکوب می کنید علائم اضطراب در شما پیدا می شود و شاید علائمی از تنش و سردردهای مختلف و مشکلات گوارشی و فشار خون و اختلالات خواب و افکاری که شب ها خواب را از از چشمان شما می ربایند را تجربه کنید.

در ادامه شاید عادتی از خوردن غذاهای نامناسب، نوشیدنی های الکی و حتی اعتیاد به مواد مخدر روی آورید که اضطراب و تنش خود را کاهش دهید. به دلیل استرس دائمی سیستم ایمنی بدن شما ضعیف می شود و شاید براحتی بیماری های مختلف را تجربه کنید.

۳ راه حل برای برطرف کردن اختلال شخصیتی

خب، به این نتیجه رسیده اید که خودتان و یا یکی از نزدیکان شما اختلال شخصیتی دارد. راه حل چیست ؟ دوباره بگوییم که اختلال شخصیتی یک بیماری نیست و فقط از تجربیات کم فرد در زندگی ناشی می شود که اگر خود شخص به این موضوع پی ببرد که مشکلاتی در شخصیت خود دارد به‌راحتی می‌تواند آنها را تغییر دهد. اگر حس می کنید زمان آن رسیده که شخصیت خود را چند سطح بالاتر ببرید و این مشکلات را برطرف کنید راه های زیر به شما کمک می‌کند.

۱. از متخصصان روانشناسی و روانپزشکی کمک بگیرید

این اولین قدم و یک رهایی بزرگ برای ذهن شما خواهد بود. وقتی که شما این مشکل را با دیگران در میان بگذارید دیگر به شکل رازی در دل شما نخواهد بود و این اولین گام برای پیشروی برای رسیدن به وضعیت مناسب و صحیح است. روانشناس متبحر به شما کمک خواهد کرد که به سطح آسیب دیدگی و ضربه های روحی و ویژگی های شخصیتی خود و اینکه چرا با وضعیت نامساعد رابطه عاطفی به ارتباط خود ادامه داده اید، پی ببرید. این کار به بهبود و آماده سازی شما برای آینده رابطه عاطفی تان بسیار کمک کننده خواهد بود. البته اگر روانشناس شما به اندازه کافی متبحر و صاحب نام نباشد می تواند شما را گمراه و سرگردان کند. حتما از سابقه حرفه ای روانشناس خود از طریق مراجعان قبلی پزشک و روانشناس اطمینان حاصل کنید.

۲. با دوستان نزدیک و افراد خانواده خود صحبت کنید

احساس خجالت نکنید. همیشه دوستان و نزدیکان شما آماده هستند تا به شما در راه رهایی از آشفتگی ذهنی و مشکلات به شما بدون چشم داشتی کمک کنند.

۳. کارهای کوچکی برای توجه به خودتان انجام دهید

دوباره در باشگاه بدنسازی ثبت نام کنید و یا به ورزش مورد علاقه خود بپردازید، رژیم غذایی سالمی را پیش بگیرید و دوباره به دانشگاه بروید تا مهارت های جدیدی را بیاموزید. کتاب های الهام بخش بخوانید و یا ورزش یوگا انجام دهید و دوره های مدیتیشن بپردازید.اشیا و وسایل تزیینی جدیدی بخرید تا روحیه خود را افزایش دهید تا دوباره قدرت و روحیه و هویت خود را بازیابی کنید.

آیا کسانی که اختلال شخصیتی دارند می توانند درمان شوند؟

تفکر سنتی درباره کسانی که اختلال شخصیتی دارند این هست که آنها تغییر نخواهند کرد اما ما با این موضوع مخالف هستیم و تحقیقات نشان داده که افراد می توانند این شخصیت را تغییر دهند. افرادی که اختلال شخصیتی دارند خودآگاهی پایینی دارند و وابستگی شدیدی با رفتارهای خود دارند. با این حال رشد شخصیت برای هرکسی که خواهان آن باشد امکان پذیر است. یک شکست بزرگ و یا تجربه تلخ در زندگی می تواند شخصیت تغییرناپذیر افراد با اختلال شخصیتی را تغییر دهد. اگر فرد مورد نظر خود نیاز به تغییر را حس می کند، قدم بزرگی برای پیشرفت و بهبود رابطه عاطفی خواهد بود. متاسفانه، مدتی جدایی برای موفقیت در رابطه عاطفی لازم و ضروری است. اگر شما همچنان به ادامه رابطه با شخصی که اختلال شخصیتی دارد ادامه می دهید احتمالا در حال حاضر به شدت آسیب پذیر هستید و یا مشکلات و ضربه های روحی حل نشده ای طولانی مدت و احساس نا امنی درونی و مشکلات اعتماد به نفس دارید که نیاز به توجه دارد.