پرورش خلاقیت کودک

پرورش خلاقیت در کودکان یکی از مهمترین مسائل مربوط به رشد و توسعه آن‌هاست. خلاقیت به عنوان یکی از مهارت‌های اصلی در زندگی، به کودکان کمک می‌کند تا بتوانند بهترین های زندگی را برای خود و برای جامعه پیدا کنند. به همین دلیل، پرورش خلاقیت در کودکان از اهمیت بسیاری برخوردار است.

گرچه بعضی از مردم فکر می‌کنند که خلاقیت از طریق ورودی های ژنتیکی به وجود می‌آید، اما واقعیت این است که خلاقیت قابلیت پرورش دارد و با استفاده از روش‌های مناسب، هر کودکی می‌تواند خلاقیت خود را توسعه دهد. در ادامه به برخی از راهکارهای پرورش خلاقیت در کودکان پرداخته می‌شود.

۱. ایجاد محیط مناسب: محیطی که کودک را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بسیار مهم است. برای پرورش خلاقیت، محیط باید امکانات و وسایلی را فراهم کند که کودکان بتوانند با آن‌ها آزمایش های خلاقانه انجام دهند، ایده های خود را بیان کنند و بازی های خلاقانه داشته باشند.

۲. تشویق به تفکر خلاق: خلاقیت نیازمند تفکر خلاق است. برای پرورش خلاقیت، کودکان باید از رویایی بودن آزاد شوند و به دنبال ایده های خلاقانه بگردند. به آن‌ها بدهید تا به سوالات دیگران پاسخ‌های خلاقانه بدهند و با استفاده از تفکر خلاق، به حل مسائل روزمره بپردازند.

۳. تشویق به تجربه: بهترین راه برای پرورش خلاقیت، تجربه است. کودکان باید به محیط های جدیدی وارد شوند و تجربه های مختلفی داشته باشند. این تجربه ها می‌توانند شامل بازدید از موزه ها، شرکت در دوره های آموزشی خلاقیت و رشد شخصی، شرکت در بازی های خلاقانه و غیره باشد.

۴. تشویق به خطا کردن: خطا کردن یکی از مهمترین مراحل پرورش خلاقیت است. به کودکان بدهید تا در انجام کارهایشان خطا کنند و به آن‌ها بگویید که هیچ چیز بدون خطا و اشتباه نمی‌تواند انجام شود. این امر به کودکان اجازه می‌دهد که به راحتی خود را برای تجربه های جدید باز کنند و با هر چیزی آزمایش کنند.

۵. تشویق به همکاری و گفتگو: همکاری و گفتگوی کودکان با دیگران نیز می‌تواند به پرورش خلاقیت کمک کند. به کودکان بدهید تا با دیگران همکاری کنند و برای حل مسائل، به گفتگو بپردازند. این امر به آن‌ها کمک می‌کند تا ایده های خلاقانه خود را با دیگران به اشتراک بگذارند و بهترین راه حل را پیدا کنند.

در نهایت، پرورش خلاقیت در کودکان نیازمند صبر و زمان است. به کودکان فرصت دهید تا به طور طبیعی خود را برای تجربه های جدید باز کنند و با استفاده از راهکارهای مناسب، خلاقیت خود را توسعه دهند.

وقتی مجموعه اطلاعات و داده ها باعث ارائه یک فکر جدید و نو شود تفکر خلاق حاصل میشود. در واقع مجموعه ای از افکار میباشد که به تنهایی هیچ نقشی نمیتواند ایفا نمایند ولی وقتی در کنار هم جمع میشوند تفکر خلاق شکل میگیرد .تفکر خلاق افکار جدیدی است که در کنار یکدیگر باعث خلق شی تازه میشود..
گاهی تفکر خلاق باعث میشود نوآوری صورت بگیرد طبیعی است هر کودکی با سطحی از هوش توانمندی استعداد و علاقه به دنیا میاید و شیوه پرورش تفکر خلاق در کودکان متفاوت میباشد.

۵ سالگی اوج تفکر خلاق است.
کودکان قبل از ۵ سالگی توجه و تمرکز کمتری به اطراف خود دارند. رشد خلاقیت در بیشتر کودکان از ۵ سالگی به بعد آغاز میشود اما گاهی دیده میشود که کودکی در ۲سالگی کارهای خلاقانه انجام داده است .البته این کودکان نسبت به همسالان خود دارای ضریب هوشی بالاتری هستند. بنابراین والدین از ۵ سالگی میتوانند برای افزایش خلاقیت فرزندشان شیوه های متعددی را اتخاذ نمایند.
در این سن کودک میتواند با استفاده از وسایل اطراف خودش و کاربردهای متفاوت اسباب بازی ها و وسایل پیرامونش خلاقیت خود را تقویت نماید. او باید بتواند از یک اسباب بازی به اشکال گوناگون استفاده نماید .گاهی لازم است والدین کارکرد بعضی از اسباب بازیها و اشیاء را به کودکان نشان دهند و از کودک سوالاتی در مورد چگونگی کار با اشیاء بپرسند به کودکان کمک کنیم تا کاردستی های گوناگون با لوازم اطراف خود بسازند. والدین میتوانند کودکان را در ساختن اشکال هندسی گوناگون کمک کنند یا از او بخواهند در مورد اشکالی که ساخته توضیح دهد.
تخیل و خلاقیت:
بهتر است بدانید کودکان ۳ الی ۵ ساله خیالباف میشوند و از قوه تخیل خود استفاده مینمایند بعضی از والدین در مقابل خیالپردازی کودکان نگران میشوند در صورتی که فرایند رشد کودک امری طبیعی است و جایی برای نگرانی والدین وجود ندارد پس بهتر است تخیلاتی را که کودک به زبان میاورد گوش دهید و با مطرح کردن سوالات گوناگون تفکر و عمل کودک را تقویت کنند.
بدین صورت کودک همیشه به یک صورت بازی نمیکند و نقاشی نمیکشد در بسیاری موارد دیده شده والدین از بی حوصلگی و خستگی کودک خود گلایه میکنند در واقع این نتیجه بی توجهی خود آنان میباشد.

زمینه های پرورش تفکر خلاق:
کودکان با هوش و توانمند بدنیا میایند و قابلیت خلاق بودت را دارا هستند اما این والدین هستند که گاهی با غفلت و جدی نگرفتن موضوع مانع بروز آن میشوند. رشد اعتماد به نفس کودک، تشویق به داشتن پشتکار و اراده، افزایش انگیزه کودک، ریسک پذیری مناسب، قابلیت انعطاف پذیری و تلاش برای افزایش توجه تمرکز و توجه کودک از جمله راهکارهایی است که کودک برای افزایش خلاقیت به ان نیازمند است.
گاهی اوقات والدین متوجه نمیشوند که تمرکز و توجه تا چه اندازه در بروز خلاقیت موثر میباشد و فقط نشانه خلاقیت را موفقیت میدانند در صورتی که یک کودک خلاق در شکستها خلاقانه رفتار مینمایند و متوجه میشود چگونه با آن کنار بیاید. یکی از بهترین راهها برای بالا بردن خلاقیت کودک این است که در موقع شکست کودک راههای گوناگون را آزمایش نماید تا بتواند بهترین راه حل ممکن را پیدا نماید. چنین کودکی وقتی برای حل مسئله به بن بست میرسد تلاش مینماید تا راههای دیگر را پیدا نماید.
یک راهکار عملی:
اگر میخواهید کودک ۳ الی ۵ ساله شما خلاق بار بیاید هیچگاه به سوالات او کامل پاسخ ندهید بلکه اجازه دهید خودش درباره پاسخ سوالات فکر نماید. این کار باعث میشود کودک فکر کند و به یک پاسخ قانع کننده برسد . لازم است پس از اینکه خلاقیت کودک را مشاهده کردید وی را مورد ارزیابی قرار دهید زیرا هوش هیجانی و هوش عنلی نقش موثری در بروز خلاقیت کارامد دارد گاهی ممکن است کودک خلاق دست به کارهای خطرناک بزند بنابراین کودک باید پس از بروزخلاقبت افکار خود را پباده نماید و مورد ارزیابی قرار گیرد تا والدین مطمئن شوند که کودک دست به کارهای خطرناک نمیزند.
اینگونه نیست که در بدو سه سالگی خلاقیت در کودکان به یکباره پدیدار شود. این اتفاق انقدر کند رخ میدهد که اصلا متوجه آن نمیشوید. شما می توانید با وسایل اطراف و اشپزخانه به سادگی با کودک خود کار کنید و باعث بالا رفتن خلاقیت او شوید مثلا با قاشق و چنگال و آب چکان و دسته کلید و دیگر لوازم میتوانید خلاقیت او را تقویت کنید بدین صورت که از کودک بخواهید چشمانش را ببندد و شما با به صدا دراوردن ان اشیاء از او بخواهید که بگوید کدام ‌وسیله را به صدا در آورده اید. یا وقتی ظروف را از ماشین ظرفشویی خارج میکنید از او بخواهید در جدا کردن لوازم مثل قاشق و چنگال و کارد به شما کمک نماید و هر کدام از آنها را در سبدی جداگانه قرار دهد.
با وسایل مختلف مثل روزنامه باطله و چسب، چوب گلف بسازید و با کودک بازی کنید با وسایل اضافه و تکه پارچه ها با کودک خود عروسک بسازید.
در هنگام شستشوی لباسها از کودک بخواهید لنگه جورابها را از هم جدا نماید و با هم جفت کند یا مثلا از کودک بخواهید لباسهای مشکی را از رنگی جدا نماید و هر کدام را در سبد جداگانه قرار دهد لباسهای شسته و خشک شده را تا نماید و لباس هر شخص را جداگانه قرار دهد.
در سه سالگی کودک به بازیهای نمایشی علاقه نشان میدهد. با کمک کودک با تکه پارچه ها عروسک بسازید و با خواندن کتاب از کودک خود بخواهید که یک نمایش ترتیب دهد. خمیر بازی باعث برون ریزی احساسات کودک میشود پس اجازه دهید کودک خمیرها را روی هم چیده و با وارد کردن فشار روی آنها احساس آرامش نماید.