صحنه ای را در نظر بگیرید که در حال تماشای تلویزیون هستید و تمام تمرکز شما روی سریال مورد علاقه تان است که ناگهان از اتاق دیگر صدایی می آید،
وقتی در را باز می کنید می بینید که فرزند شما در حال تقلا برای برداشتن شیرینی از یخچال است در این لحظه شما جیغ بنفشی می کشید و فریاد می زنید که من با این شکم سیری ناپذیر تو باید چه کار کنم؟ تقریبا اکثر خانواده ها با چنین صحنه ای رو به رو می شوند. یکی از دلایل شایع چاقی در میان همه کودکان همین مساله پرخوری است که باعث نگرانی میان والدین شده است. تاکنون سوال این است که بهترین روش برای حل این مشکل چیست؟ آیا باید کودک را با مسائلی همچون جایزه تشویق به کم خوری کرد؟ آیا باید از روش های منفی مانند تنبیه و یا تحقیر کودک به دلیل داشتن چربی های اضافی استفاده کرد؟ در این مقاله سعی شده است به این مساله با یک دیدگاه علمی و کارشناسانه پرداخته شود.
یک اصل مهم: پیشگیری بهتر از درمان است.
پرخوری یکی از مسائلی که اگر تبدیل به عادت شود ممکن است سلامت کودک را با خطر مواجه کند. این روز ها همه ی والدین آرزو دارن که فرزندشان علاوه بر سالم بودن مقداری هم تپل باشد اما والدین باید آگاه باشند که حتی داشتن مقداری اضافه وزن در دوران کودکی می تواند امکان ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را افزایش دهد و به همین دلیل است که در این مورد هم بر اصل پیشگیری بهتر از درمان است تاکید می کنیم. اگر نمی خواهید فرزندتان به اضافه وزن مبتلا شود باید سطح اگاهی خود را نسبت به مسائلی همچون میزان انرژی که کودک در طول روز نسبت به قد و وزنش باید مصرف کند، بالا ببرید. این نکته را به یاد داشته باشید که سرعت رشد در کودکان بسته به جنس و سن کودک متفاوت است. گاهی والدین به این دلیل که فکر می کنند رشد کودکشان کند شده سعی دارند حجم غذای بیشتری را به کودک خود تحمیل نمایند در حالی که این کند شدن رشد امری طبیعی است و والدین فقط باعث ایجاد اضافه وزن فرزند خود می شوند.
به پرخوری به عنوان یک نشانه نگاه کنید نه مشکل:
کودکانی هستند که مدام سرشان داخل یخچال است و همیشه در حال خوردن هستند و انتظار دارند که والدین انها همیشه با یک ظرف پر از خوردنی به استقبال انها برود و جایزه هم فقط خوراکی باشد که این نشان دهنده این موضوع است که شما یک کودک پر خور در منزل دارید و باید قبل از اینکه این مساله تبدیل به یک مشکل بزرگ شود برای ان راه کاری بیابید. این گونه بچه ها مدام در حال نق زدن برای غذا هستند و تحمل گرسنگی را ندارند. حال این سوال پیش می آید که آیا پرخوری یک مشکل است و باید حل شود؟ جواب این سوال خیر است زیرا پرخوری نشان دهنده وجود یک مشکل دیگر در فرزند شماست. پس شما تا زمانی که این مشکل را حل نکنید نمی توانید مشکل پرخوری فرزند خود را درمان کنید. پرخوری می تواند ناشی از استرس زیاد و قرار دارشتن در مکان های پر هیجان باشد. اگر فرزند شما در خانه ای زندگی می کند که جو در انجا متشنج است و یا کودک شما به هر دلیلی تحت فشار عصبی است پرخوری کودک یک مساله عادی است. گاهی کودکان از پرخوری در مقابل مسائلی همچون خجالتی بودن و کمبود محبت به عنوان یک سپر دفاعی استفاده می کنند. مسائل پزشکی همچون تیرویید نیز می تواند در پرخوری فرزند شما تاثیر گذار باشد که در این حالت حتما باید از یک پزشک متخصص کمک بگیرید.
از خوردنی به عنوان جایزه استفاده نکنید:
یکی از عواملی که باعث افزایش میزان پرخوری در میان کودکان می شود دریافت جایزه به صورت خوراکی است. این کار والدین باعث می شود که کودکان این مساله را فراموش کنند که غذا خوردن برای رفع احتیاجات بدن است. این گونه رفتارها اگر در سنین پایین انجام شود موجب عادت می شود و این بدین معنی است که برای رفع عادت پرخوری کودک خود، باید مراحل سختی را طی کنید. نکته منفی دیگری که در این ماجرا وجود دارد انتخاب این جایزه ها از میان خوراکی های ناسالم است. برخلاف باور عموم اگر شما به جای پفک به کودک آجیل هم بدهید باز هم در حال اشتباه هستید زیرا عادت به پرخوری حتی خوراکی های سالم به خودی خود یک عادت اشتباه است. زیرا عادت به پرخوری کاملا مضر است. پس زمان غذا خوردن و میان وعده فقط در هنگام گرسنگی است.
اشتباهات متداولی که باعث افزایش پر خوری می شود:
گاهی این پرخوری کودک به میزانی والدین را دچار مشکل می کند که روش های بازدارنده انها نه تنها فایده ای ندارد بلکه اوضاع را پیچیده تر هم می کند. یکی از اشتباهات متداول والدین این است که در مقابل خوراکی خواستن فرزند خود به سرعت تسلیم می شوند. به عنوان مثال فرزندی را در نظر بگیرید که یک وعده غذایی خود را کامل میل کرده است ولی تقاضای مقداری شکلات می کند به این دلیل که این تقاضای او از روی گرسنگی نیست باید در مقابل او بایستید اما این کار را با دادن احساس گناه به او انجام ندهید زیرا این کار باعث ایجاد حس دوست نداشتنی بودن در کودک می شود و او از خوراکی به عنوان یک پناهگاه استفاده می کند زیرا لذت خوردن باعث می شود که عذاب وجدان عدم کنترل اشتهای خود را فراموش کند. بعضی از والدین از لذت خوردن به عنوان راهی برای کمک به کودک برای فراموش کردن غم های او استفاده می کنند. یکی از کارهای عجیب والدین برای حل مشکل پرخوری کودک مطرح کردن این موضوع در جمع و یا حتی مسخره کردن فرزند خود است، این کار نه تنها باعث می شود کودک در خفا به خوردن خود ادامه دهد بلکه باعث کاهش اعتماد به نفس و افسردگی نیز خواهد شد.
برای رفع بی حوصلگی کارهای دیگری انجام دهید:
برخی کودکان برای فرار از بی حوصلگی و بیکاری به خوردن پناه می برند. در اینجا والدین باید سعی کنند یک راه دیگر برای حل این مساله پیدا کنند. مثلا هنگامی که مطمئن هستید کودک شما سیر است سعی کنید به او انجام یک بازی جدید را پیشنهاد کنید و همیشه به یاد داشته باشید که برای این کار بازی مورد علاقه او را پیدا کنید.
