چگونه در کسری از ثانیه تسلط بر خشم داشته باشیم؟
چکیده مطلب
عصبانیت تقریبا یک تجربه همگانی است که میتوان گفت همه ما یک بار حداقل درگیر آن بودهایم. البته این حس طبیعی است و مشکل به حساب نمیآید. اما وقتی همین حس به از دست دادن کنترل شخص منجر شود طبیعی نیست و از حالت عادی خارج است.
در مقاله ای که پیش رو دارید با عصبانیت آشنا میشوید و روش کنترل آن را بدست میآورید.
تسلط بر خشم در نهایت شما را به آرامش و کامیابی میرساند. اینبار در تکامل من به صورت کامل به عصبانیت و روش های تسلط بر خشم پرداخته ایم.
عصبی بودن که منجر به عصبانیت میشود یک حس کاملاً طبیعی و سالم است و در حالت عادی اصلاً به عنوان مشکل محسوب نمیشود. ولی هنگامی که عصبانیت منجر به از دست دادن کنترل رفتار و گرفتن تصمیمات غیر عقلانی شود، نیازمند بررسی است تا جهت رفع علل آن قدمی برداشته شود. اگر شما از عصبانیت رنج میبرید یا کسانی را میشناسید که از عصبانیت رنج میبرند حتماً این متن را مطالعه کنید. با مطالعه این مقاله میتوانید به دلایل عصبی شدن افراد و راه حلهای آن پی ببرید.
انواع خشم: انفعالی یا تهاجمی
خشم منفعل معمولاً از سرکوب ناشی میگیرد و شاید اصلاً متوجه نشوید خشمگین هستید و به همین دلیل تشخیص آن بسیار دشوار است. بهترین روش برای کمک به این نوع خشم مشاوره است چون به شما کمک میکند با آن مبارزه کنید.
خشم تهاجمی بسیار خطرناکتر است چون که میتواند باعث شود به خودتان و دیگران ضرر مالی یا جانی برسانید و شما تسلط بر خشم خود ندارید. خشمهای تهاجمی میتواند ناشی از یک بیماری باشد که باعث بروز خشم ناگهانی شود. اما باید بدانید همه خشمها، تهاجمی و غیر قابل کنترل نیستند.
برخی از بیماریها و دلایل وجود دارد که باعث خشمگین شده شما میشود که ممکن است از آن مطلع نباشید.
علائمی که میتواند نشان دهنده خشم تهاجمی باشد
- نداشتن تسلط بر خشم، دورههای جدایی عاطفی
- احساسات قوی و ناگهانی
- مشکل در سازماندهی یا کنترل افکار
- انگیزه آسیب رساندن به خود و دیگران
- تپش قلب، افزایش فشار در قفسه سینه
- سردرد، فشار در حفره سر و یا سینوس
- افزایش فشار خون
- خستگی مفرط
- احساس سوزن سوزن شدن
به چه دلیل دچار خشم تهاجمی میشویم؟
خشم کنترل نشده از علائم یک بیماری خاص است یا نتیجه آن را هنوز نمیشود به قطعیت اعلام کرد. اما دانشمندان پس از تحقیقات بسیار به این نتیجه رسیدن که اختلال یا تغییر در ترکیبات شیمیایی مغز، مثل سرتونین باعث میشود شما تسلط بر خشم خود را از دست بدهید.
همچنین متخصصین آسیب رسیدن به نقاط خاصی از مغز مثل قشر جلویی مغز و چین سینوسی زاویهای مغز را از علل بروز خشم میدانند.
بیماری میتواند علت پرخاشگری باشد؟
مححقان علوم زیستی پس از مطالعات بسیار به این نتیجه رسیدهاند که اختلالات روانی میتواند باعث خشمهای غیر قابل کنترل شود. افسردگی، اختلال دو قطبی، اسکیزوفرنی، زوال عقل و آلزایمر نمونههایی از اختلالات روانی میباشد که باعث خشم میشود.
بیماریهای مرتبط به خشم
آسیب مغزی
خشم کنترل نشده یکی از مشکلاتی است که برای افرادی که آسیب مغزی دیدهاند پیش میآید. به گفته متخصصان رفتار پرخاشگرانه و یا خشن پس از آسیب رسیدن به مغز بسیار معمول است. چون افسردگی یکی از علتهای خطرناک خشمهای کنترل نشده است که ریشه آن به آسیب برخی از نقاط مغز بر میگردد.
اگر قسمت جلویی مغز آسیب ببیند، باعث جلوگیری از انجام صحیح وظایف بقیه سطوح مغز میشود. که در نتیجه کارهایی که قبل از آسیب رسیدن به مغز به آنها فکر میکردید بدون فکر انجام میدهید.
سکته مغزی
طبق گفته متخصصان یکی از نشانههای سکته مغزی پرخاشگری و خشم غیر قابل کنترل است. متخصصان مغز و اعصاب با مطالعه بر روی افرادی که دچار سکته مغزی شدهاند، دریافتند که ۳۲% آنها دچار اختلالات گفتاری، بی اختیاری عاطفی و ضایعات مؤثر بر قشر پیشانی مغز شدهاند. آنها بیان کردند که رفتار خشن بیماران زیاد بوده است، زیرا مغز آنها به واسطه استرس بیش از حد دچار تخریب و زوال شده است که از شرایطشان نشات میگیرد.
سکته قلبی
حملات و بیماریهای قلبی با افسردگی و سایر تغییرات عاطفی رابطه مستقیم دارد. یکی از علتهای حملات قلبی در بسیاری از مردم این است که سالها با برخی از احساسات خود میجنگند و تلاش در سرکوب کردن آنها دارند. بیماران معمولاً احساساتی چون اظطراب و افسردگی، سرخوردگی، خشم و از دست دادن اعتماد به نفس را تجربه کردهاند. مواظب باشید، چون خشمگین شدن میتواند باعث سکته قلبی شود.
محققان متعقدند سکته قلبی میتواند باعث تغییر مسیر سرتونین و تغییرات در مغز منجر شود. که باعث ایجاد خشم و پرخاشگری میشود.
غده پاراتیروئید
دو تا از علائم پاراتیروئید پر کار خستگی مزمن و افسردگی میباشد. کارشناسان معتقدند افزایش کلسیم در خون میتواند یکی از علتهای افسردگی باشد.
دکتر جیمز نورمن در وبلاگ خود دراین باره مینویسد که:
امروز ما یک مرد ۴۰ ساله از ایالت نیوجرسی را جراحی نمودیم. اگرچه رابرت تنها ۴۰ سال سن دارد اما سال گذشته نیز یک عمل جراحی قلب باز در برای رفع تصلب شریان سرخرگهایش داشت، زیرا رگهای قلب او قبل از موعد مقرر دچار گرفتگی شده بود (با رسوب کلسیم!). گرچه برای خستگی مزمن و افسردگی طی ۱۰ سال گذشته تحت درمان بود، اما در ۲ سال گذشته درمان را رها کرده بود. مشکل کنونی رابرت افزایش درگیریها در محل کار، حملات مکرر خشونتبار و غضب گاه و بیگاه او نسبت به همکاران و گاهی اوقات مشتریان است. ۲ سال پیش همسرش او را بهدلیل مشکلات عصبیاش ترک کرد. در طی فرایند طلاق همسرش به او گفت که “تو تغییر کردهای! تو آن مرد دوست داشتنی که ۱۴ سال پیش با او ازدواج کردم، نیستی. تو عصبی، تنبل، افسرده و به یکباره دیوانه شدهای.
رابرت بدلیل پرکاری تومور پاراتوئیدی در حال مرگ تدریجی است.
ویتامینهای مفید
خستگی، تپش قلب، بی خوابی، کبودی، خونریزی آسان و ناراحتی معده به علاوه تحریک پذیری و رفتار پرخاشگرانه میتواند از کمبود ویتامین ب ۱۲ نشات بگیرد. طبق تحقیقات کمبود ویتامین ب ۱۲ باعث میشود پوشش چربی اطراف نخاع و اعصاب از بین برود. اختلال در انتقال دهنده عصبی دوپامین باعث ایجاد این تغییرات در مغز میشود. کمبود ترکیبات ویتامین ب همچون نیاسین و تیامین باعث تشدید علائم میشود.
جالب است بدانید کمبود آهن به رفتارهای بسیار پرخاشگرانه منجر میشود. چون کمبود آهن باعث کمبود انتقال دوپامین میشود و در نتیجه باعث اختلالات رفتاری میشود.
سرب
طبق مطالعات رنگ سرب و پرخاشگری رابطه مستقیمی دارند. که البته بیشتر در کودکان رایج است زیرا سیستم عصبی کودکان در حال رشد است و همین موضوع باعث میشه کودکان بیشتر از بزرگسالان در معرض مسمومیت سرب قرار گیرند. دلیل دیگر نیز استفاده کودکان از اسباب بازی میباشد و چون اسباب بازیها را به دهانشان میزنند باعث میشود تا رنگ سرب را به بدن خود وارد کنند که نتیجه آن پرخاشگری میباشد.
حساسیت غذایی
تحقیقات نشان دهنده این است که %۷۰ از کودکانی که مشکلات رفتاری دارند به رنگهای مصنوعی و مواد نگهدارنده و غذاهای خاص حساسیت دارند.
دارو
برخی از داروها میتوانند تسلط بر خشم شما را کم کند و باعث عصبانیت و خشمهای بی علت شوند. به عنوان مثال اگر تستوسترون که از خانواده استروئیدهای آنابولیک هستند میتوانند باعث افزایش خشم شوند. در کودکان هم به ندرت دیده شده است که بعضی از داروها میتوانند باعث پرخاشگری شود.
طبق تحقیقات دکتر چارلز ریزون، روانپزشک دانشکده پزشکی دانشگاه اموری، نمیتوان به صورت دقیق مشخص کرد که دارویی که برای بیمار تجویز میشود آیا کاملاً برای او مفید است یا مضراتش بیشتر است. این مسئله در مسنترها بیشتر دیده میشود چرا که داروهای زیادی مصرف میکنند و شاید مصرف کردن چند قرص با هم باعث تداخل دارویی شود.
حتی داروهای ضد افسردگی هم در بعضی موارد میتواند باعث خشم کنترل نشده در بزرگسالان شود. به عنوان مثال داروی پروزاک که دارویی برای درمان افسردگی میباشد میتواند عوارض جانبی هم چون عصبانیت یا اعمال غیر منتظره برای بیمار به همراه داشته باشد.
نکاتی برای تسلط بر خشم
مهمترین عامل برای جلوگیری از عصبانیت و تسلط بر خشم کاهش سطح استرس میباشد که راههای زیادی برای کاهش استرس وجود دارد از جمله پیاده روی، دویدن، شنا، یوگا، تمرینات تایچی، مدیتیشن یا هر گونه فعالیت ورزشی و تمدد اعصاب.
ایزابل کلارک روانشناس بالینی و متخصص کنترل خشم میگوید: شما در هنگام عصبانیت به طور کاملاً ناخودآگاه بیشتر تنفس میکنید بنابراین تنفس بیشتر خود راه حل خوبی برای کنترل خشم میباشد.
برای کاهش درگیریهای عصبی روزانه سعی کنید با نوشتن، رقص، موسیقی و نقاشی زمان خالی خود را پر کنید.
خواب کافی یکی دیگر از نکاتی میباشد که برای تسلط بر خشم باید به آن دقت کنید.
هم صحبتی کمک زیادی میتواند بکند سعی کنید دوستی خوب را برای بیان مشکلات و احساسات خود پیدا کنید و از ریختن احساسات درون خودتان پرهیز کنید.
سعی کنید افکاری که باعث خشم شما میشود از خود دور کنید.
مصرف الکل و مواد روان گردان باعث افزایش خشم میشود سعی کنید از مصرف این مواد اجتناب کنید.
و مهمترین نکته اگر نمیتوانید عصبانیت و خشم خود را کنترل کنید حتماً به متخصص حرفه ایی مراجعه کنید.
در نهایت جا داره به سخنی از مارک تواین اشاره کنیم: خشم اسیدی است که به رگها آسیب فراوانی می زند و هر چیزی که در آن ریخته شود ذخیره میشود.
مهارت کنترل خشم : شما با سنگهای زندگیتان چه میکنید؟
چیزی شما را ناراحت میکند، شما احساس عصبانیت میکنید و چند ساعت بعد هنوز هم دود از کلهی شما بلند میشود. کلمهای که اغلب در این مواقع ممکن است بشنویم این است که “رهایش کن” و قطعا این جمله ممکن است در این مواقع کمی حس ما را بهتر کند. ولی هرکسی مهارت کنترل خشم ندارد و نمیتواند به راحتی مسالهای که او را آزار میدهد رها کند. برخی افراد ممکن است سالها خشم خود را در دل نگه دارند و با راهحلهای متعدد نیز نتوانند بر این خشم غلبه کنند. اما مهارت کنترل خشم ، مهارتی است که میبایست به خوبی آن را آموخت.
صلح درونی و سال نوی یهودیان
برای بسیاری از مردم ماه سپتامبر حس و حال شروع یک سال جدید همراه با شروع مدارس دارد و در برخی کشورها همراه با تغییر فصل نیز هست. در کنار اینها سال نوی یهودیان نیز در این ماه است. یکی از بخشهای جشن یهودیان در سال جدید سنگ انداختن است. که این کار تاشکی نام دارد. مراسم به این شکل است که در بعد از ظهر روز سال نو، سنگها بر روی آب روان در رودخانهها پرت میشوند. این سنگ ریختن نماد رهایی شما از آن بخشهایی از زندگیتان است که مانع شادی، رشد و موفقیتتان میشود. این بخشها ممکن است احساسات، ایدهها، الگوهای رفتاری و بخشهای غیرضروری از خودتان باشد که داشتنشان موجب آزارتان میشود.
صرفنظر از عقاید مذهبی، مفهوم “رها کردن” برای رسیدن به صلح درونی ضروری است. نگاه داشتن خشم در درون خود ممکن است اثرات مخربی بر سلامتی فرد داشته باشد. بنابراین بهترین هدیهای که میتوانید به اطرافیان خود دهید این است که آنها را تشویق کنید به رها کردن چیزهایی که مانع خوشبختی، سلامتی و دستیابی به آرزوهایشان میشود.
یک تصویر خیالی برای بدست آوردن مهارت کنترل خشم
تصور کنید که هر از گاهی برای آرامش به کنار ساحل اقیانوسی زیبا و بینهایت آرام میرود، از زیبایی آن آرامش میگیرید و سنگهای خود را به سمت آب این اقیانوس پرت میکنید و آرامشی درون شما را میگیرد.
حال فرض کنید که روزی به سمت این اقیانوس میرود و قصد دارید که سنگهای خود را به سمت اقیانوس پرت کنید و میبینید که به شدت متلاطم است و دچار طوفان شده است. شنهای ساحل چنان در هوا پراکندهاند که تصویری تیره و تار از اقیانوس به جای گذاشتهاند. در این هوا ممکن است سنگهایی که پرتاب میکند با سرعت به سمت خودتان بازگردند و مفهوم “رها کردن” در این روز بیهوده خواهد بود. امواج شدید ساحل استعارهی خوبی از درون فردی عصبانی است. اگر در این شرایط به لبهی ساحل نزدیک شوید احتمالا امواج اقیانوس شما را میبلعید و غرق میشدید. بنابراین اگر شما با فردی عصبانی ارتباط برقرار کنید مطمئنا در آخر دیدار بدون صدمه نخواهید بود. بنابراین در آن زمان این اقیانوس برای پرت کردن سنگها مناسب نیست و بهتر است اگر دریاچهی آرامی میشناسید که میتوانید سنگهایتان را به آنجا بیندازید به آن سمت بروید. تمامی این تصورات به شما کمک میکند که تصویر درستی از مهارت کنترل خشم به دست آورید.
خشم سرکوب شده یا فرونشانده
قبل از بحث در رابطه با مهارت کنترل خشم باید به این نکته توجه کنید که تفاوت خشم سرکوب شده و خشم محدود شده، آگاه بودن آنها از احساسات است. خشم فرونشانده، خشمی است که شما از آن آگاهی دارید و سعی میکنید آن را بروز ندهید. برای مثال هنگامی که پلیس راهنمایی رانندگی به دلیل سرعت بالا شما را کنار میکشد، شما احساس عصبانیت میکنید، اما بسته به شرایط تصمیم میگیرید که خشم خود را تا آن اندازه بروز ندهید.
خشم سرکوب شده هنگامی است که شما از میزان خشم و آسیب خود آگاهی ندارید، و در ناخودآگاه انسان وجود دارد. اما هنگامی که خشم فرونشانده شود، درواقع بدین معنی است که خشممان محدود شده و یا در درون خود آن را نگه داشتهایم. بنابراین شما مجبور نیستید احساسات خود را بروز دهید مگر در شرایطی که تحریک شوید.
این شرایط اغلب در مشاجرهی بین زوجها مشاهده میشود. برای مثال در حین مشاجره یکی از زوجین بحثی را پیش میکشد که شخص دیگر از اینکه چقدر این مساله برای او دردناک است آگاه نبوده و بلافاصله بعد از این بحث ممکن است عصبانیت او شدت یابد.
راههایی برای دستیابی به صلح درونی یا مهارت کنترل خشم :
خشم موجب شدت یافتن احساسات، تفکر غیرمنطقی و بهم زدن گرد و خاک و به وجود آمدن طوفان میشود. هنگامی که خشمگین میشود کارهایی کمی هست که واقعا قادر به انجام دادن آن خواهید بود و احتمالا تصمیم به “رهاکردن” چندان کارساز نباشد. در عوض برای اینکه این طوفان به آرامش برسد نیاز به زمان و فضای مناسب دارید. پس از آن قادر خواهید بود که موضوعاتی را که مانع موفقیت، رشد و صلح درونیتان میشود را رها کنید. بنابراین برای رها شدن از آنچه موجب خشم شما شده بهتر است در یک محیط آرام و صلح آمیز قرار گیرید.
خشم یک احساس طبیعی آدمیزاد است که میتواند ناشی از وقایع داخلی و خارجی باشد. هرکسی ممکن است در مقطعی از زمان خشمگین شود، اما زمانی که این خشم از کنترل خارج شود ممکن است مخرب بوده و کیفیت زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد. اینکه چگونه با خشم خود کنار بیاییم کلید ماجراست. یادگیری مهارت کنترل خشم به جای سرکوب کردن و در دل خود نگه داشتن، موجب ایجاد انرژی مثبت و آرامش ذهن خواهد شد.
معمولا روشهای بسیاری برای دستیابی به مهارت کنترل خشم وجود دارد که در زیر به برخی از آنها اشاره میکنیم.
- عبادت یا معنویات
- مدیتیشن و یوگا
- رواندرمانی
- کنترل تنفس و به تبع آن ضربان قلب
- ورزش کردن
- پیاده روی طولانی مدت به خصوص در طبیعت
- نوروفیدبک
توصیه میشود که از هر دو روند خودآگاه و ناخودآگاه برای کنترل خشم استفاده شود. سه رویکرد برای پردازش خشم به ترتیب شامل بیان احساسات، فرونشاندن و آرامش است.
بیان مناسب خشم
خشم خود را به روش سالم و سازنده به جای روش تهاجمی و بدون در نظر گرفتن احساسات سایرین، ابراز کنید. این روش با در نظر گرفتن اینکه هر یک از طرفین دیدگاه خود را از ماجرا بیان کند موثر خواهد بود. بنابراین باید بیاموزید که نیازهای خود و راههای دستیابی به آنها را بدون آسیب رساندن به دیگران بیان کنید.
فرونشاندن خشم
خشم را میتوان در درون فرونشاند و سپس آن را تبدیل و یا هدایت کرد. اینها زمانی اتفاق میافتد که شما خشم خود را در درون خود نگه دارید، سپس دربارهی آن فکر کنید و سپس روی بخشهای مثبت تمرکز کنید. درواقع هدف این است که خشم خود را فرونشانده و آن را به رفتار سازندهتری تبدیل کنید. با این باید در نظر داشته باشید که نداشتن مهارت کافی در این مورد ممکن است مخرب نیز باشد. چرا که با نگه داشتن احساس خشم در درون خود ممکن است موجب آسیب به سلامتی خود، همچون فشار خون بالا و یا افسردگی، شوید.
تکنیکهای آرامش
در نهایت، این آرامش است که شما را به صلح درونی خواهند رسانید. تکنیکهای زیادی برای دستیابی به این آرامش وجود دارد که بسته به هر فرد هرکدام میتواند کارساز باشد. برای شناختن روش کارساز برای شما میتوانید از روانشناسان کمک بگیرید.
یه خبر خوب
شیک اندیش امکان استفاده از مشاوره روانشناسی بصورت آنلاین و با استفاده از روانشناسان باتجربه فراهم کرده. شما می توانید از طریق گفتگوی متنی و صوتی با مشاوران ارتباط برقرار نمایید.