تقویت حافظه برای درس خواندن
در این مقاله قصد داریم راجع به ( تقویت حافظه برای درس خواندن )صحبت کنیم مهم‌ترین موضوعی که از دید آموزش‌وپرورش و اساتید علم بااینکه اهمیت آن را می‌دانند نادیده گرفته میشود
یکی از مشکلاتی که تقریباً تمام افرادی که به نحوی با کتاب سروکار دارند با آن روبرو هستند حافظه است و همه دنبال تقویت آن هستند ( قبل از شروع مقاله باید خدمت شما عرض کنم که با پذیرش اینکه حافظه‌ی شما ضعیف است و نیاز به تقویت دارد قبل از شروع بازی قافیه را باختید چراکه مهم‌ترین رکن در حافظه که اعتمادبه‌نفس یا بهتر بگویم اعتماد به حافظه است را ندارید شما پذیرفته‌اید که حافظه‌ی ضعیفی دارید ) پس شاید برای شما جالب باشد که بدانید :
در کارگاه‌های تندخوانی که برگزار می‌کردم همیشه این سؤال را مطرح می‌کردم : چه کسی یک کتاب را مطالعه میکند پس از پایان کتاب فراموش میکند چه خوانده تقریباً همه دستشان را بالا می‌گرفتند و این سؤالات راکمی شیطنت‌آمیزتر می‌پرسیدم که چه کسی یک‌فصل را مطالعه میکند فصل قبلی را فراموش میکند بازهم حداقل ۵۰ درصد افراد دست خودشان را بالا می‌بردند و این سؤال به‌جایی می‌رسیدند که : چه کسانی یک خط را مطالعه میکند خط قبلی را فراموش کردند بازهم بودند افرادی که با شوخی و خنده دست خودشان را بالا می‌بردند
اما کاملاً جدی من از افرادی بودم که با خواندن خط جدید خط قبلی را فراموش می‌کردم . ( این موضوع را مطرح کردم که بدانی تو تنها نیستی )
اما آیا حافظه‌ی من برای درس خواندن ساخته نشده بود ؟
خیر من آموزش ندیده بودم چطور از حافظه‌ی خودم استفاده کنم و این نوید را به همه می‌دهم که اگر من توانسته‌ام یک کتاب را در یک روز مطالعه کنم و تمام کتاب به‌صورت فول اچ دی در ذهنم مانده باشد پس شما هم بدونِ شک می‌توانید فقط کافی است مثل من عمل کنید.
از شما دعوت میکنم این مقاله را نیز که در مورد حافظه است مطالعه بفرمایید ( حافظه و یادگیری )
و جالب است بدانید که شخصی با حافظه‌ی قوی یا حافظه‌ی ضعیف نداریم یا شخصی می‌تواند از حافظه‌ی خود درست استفاده کند یا نمی‌تواند . اگر شما مطلبی را مطالعه می‌کنید و بلافاصله فراموش می‌کنید بدترین کار ممکن این است که شروع به خودخوری و تخریب حافظه کنید و این را همیشه در نظر داشته باشید شخصی با حافظه ضعیف یا قوی نداریم حتی اساتید بزرگی همچون انیشتین از سیستم عصبیِ خاصی برخوردار نبوده است آن‌ها افرادی با یک مغز کاملاً عادی بودند.
مشکل اصلی ما در مبحث حافظه برای درس خواندن اطلاع نداشتن از کارایی و در برخی موارد انتظارات بیجا داشتن از حافظه است دوست دارم قبل از مطالعه ادامه مقاله برای ما در قسمت نظرات بنویسید که :
(حافظه چیست ؟)
حافظه تنها به یادآوردن مطلب درزمانی که به آن احتیاج داریم نیست و یک مکانیسم سه مرحله‌ای است که شامل
دریافت :
ثبت :
و به یادآوری :
است
و اطلاعات در هر یک از این مراحل( دریافت ، ثبت و به یادآوری ) به مشکل بربخورد متأسفانه ما دچار فراموشی خواهیم شد در مقاله‌ای راجع فراموشی به‌تفصیل توضیح خواهم داد .
اما سؤال مهمی که ما با آن روبرو هستیم
چطور حافظه‌ی خود را برای درس خواندن تقویت کنیم ؟
ابتدا باید این موضوع مشخص شود که شما در کدام‌یک از مراحل ( دریافت ثبت و به یادآوری ) به مشکل برخوردید ؟ برسی :
دریافت
مهم‌ترین مشکل در زمان دریافت : تمرکز حواس هست احتمالاً زمان دریافت چه در کلاس درس چه درزمانی که کتابی مطالعه می‌کنیم افکار ما درجایی است که نباید باشد و مثلاً جسم در کلاس درس است و فکر می‌کنیم که حواس هم اینجاست . اما به‌قدری کارهای نکرده و نیمه‌کاره یا کارهای که به آن علاقه داریم و برنامه‌ای برای آن نداریم در سر ما می‌چرخند که قدرت تمرکز را از ما گرفته‌اند
در کل حواس‌پرتی به تمایل ذاتی ذهن به نشخوار کردن اطلاعات در زمان نادرست را حواس‌پرتی میگویند ( آیا زمانی را برای کاری که به آن علاقه دارید اختصاص داده‌اید ؟ آیا زمانی را برای خیال‌پردازی اختصاص می‌دهید ؟ آیا برنامه‌ی دقیقی برای روز وزندگی خوددارید ؟ آیا رفتار شما در راستای اهداف آینده‌ی شما است؟ )
ثبت
مشکل بعدی در حافظه برای درس خواندن مرحله‌ی ثبت است در کلاس‌های خشک و بدونِ روح اساتید بدونِ یادگیری متود جدید آموزشی یکسری مطالب را( که در کتاب واضح‌تر گفته‌شده )آموزش می‌دهند و در اولین فرصت از کلاس خارج می‌شوند و ما هم بدونِ اینکه بدانیم چطور مطلبی باید از حافظه‌ی کوتاه‌مدت وارد حافظه‌ی بلندمدت شود از کلاس خارج می‌شویم و کتاب را می‌بندیم و حتی نگاهی سرسری به آن نمی‌اندازیم تا جلسه‌ی بعد و باز ادامه ماجرا .
هر اطلاعاتی که از طریق حافظه حسی ما دریافت میشود اگر به آن توجه نکنیم از بین خواهد رفت ( در کمتر از چند ثانیه ) اما اگر به آن توجه کنیم وارد حافظه‌ی کوتاه‌مدت ما خواهد شد و این اطلاعات از بین خواهند رفت( در کمتر از یک روز ) مگر وارد حافظه‌ی بلندمدت ما شود حافظه‌ی بلندمدت بی‌انتها فضا برای ذخیره‌ی اطلاعات دارد و می‌تواند مطالب را تا پایان عمر نگه‌داری کند البته باید با یک سری فن اول آن را وارد حافظه‌ی بلندمدت کنید بعد در آنجا مثل گلی که نیاز به آبیاری دارد آن را آبیاری کنید . ( آیا با به پایان رسیدن این مقاله مطالب را رها می‌کنید و بازهم به دنبال یادگیری و علم در خصوص یادگیری و حافظه نمی‌روید ؟ )
به شما پیشنهاد می‌دهم محصول تندخوانی ما که این مقاله بخش کوچکی از یک جلسه‌ی آن است را تهیه و تمرینات آن را انجام دهید چراکه گران‌بهاترین سرمایه‌گذاری است )
و اما قدم آخر در تقویت حافظه برای درس خواندن
به یادآوری
قدم بعدی بعد از( دریافت و ثبت )به یادآوری است و می‌توانند دلایل زیادی داشته باشد این مشکل که البته اگر خوب مطلبی را دریافت کرده باشید و آن را درست در حافظه‌ی بلندمدت ثبت کرده باشید کار شما برای به یادآوری بسیار آسان خواهد بود اما معمولاً دیدیم که گفته میشود : ( نوک زبونمِ ها ) یا مطلب کامل در ذهنمان هست ولی قادر به ارائه آن نیستیم باز به انتظارات بیجا داشتن و علم نداشتن برای حافظه برمی‌گردد مثلاً امکان دارد مطلبی که قرار است ارائه دهیم با مطلبی دیگر تداخل پیداکرده باشد و شما میدانید یک جای کار ایراد دارد ولی کجا نمی‌دانید احتمالاً زمان (دریافت) آن مطلب موضوعی در ذهن شما در حال نشخوار اطلاعات بوده باشد یا زمان ثبت مطلب آن را با مطلبی دیگر خواسته یا ناخواسته پیوند داده باشید .
درس خواندن و حافظه مثل کار با یک گوشی هوشمند بسیار ساده است اما باید بدانید چطور از آن استفاده کنید و اگر ندانید این ماشین فوق هوشمند با کلی امکانات در اصل بدونِ استفاده خواهد ماند ( پس بهتر است این ماشین را آکبند نگه نداریم ) .
در این مقاله سه موضوع مهم باید مدنظر شما مانده باشد هنگام دریافت اطلاعات سعی کنی صد در صد تمرکز خود را بکار بگیرید که این کار با یک برنامه‌ریزی ساده امکان‌پذیر خواهد بود ، راجع حافظه مطالعه کنید که هرچه از عملکرد آن بیشتر اطلاع داشته باشید بهتر می‌توانید از آن استفاده کنید ، فن‌های به یادآوری را یاد بگیرید که به‌راحتی بتوانید از حافظه‌ی خود استفاده کنید .
قدرت مغز و ارتباط آن با حافظه و یادگیری
آیا حافظه و یادگیری ارتباطی به بزرگی یا کوچک بودن آن دارد ؟
مغز هر انسان پیچیده‌ترین عضو بدن است و جالب است بدانید با وجود این همه پیچیدگی فقط حدود ۲درصد از کل وزن بدن را به خود اختصاص داده است.
به این معنی که یک انسان ۱۰۰ کیلوگرمی مغزی در حدود ۲ کیلوگرم دارد.
و جالب تر این که معز با وجود این وزن کم نسبت به کل وزن بدن ( دو درصد )چیزی بین ۲۰ تا ۳۰ درصد از انرژی دریافتی بدن را مصرف میکند.
دلایل زیادی هست که نشان می‌دهد سنگینی و سبکی مغز، هیچ تأثیری در هوش و حافظه و یادگیری ندارد. (قابل‌توجه دوستانی که از توهین‌های سبک‌مغز استفاده می‌کنند ) نه درزمینهٔ وزن مغز و نه درزمینهٔ حجم آن، انسان به صدر جدول تکیه نمی‌زند و جانورانی همچون فیل و دلفین بالاتر از آدمی قرار می‌گیرند.( آیا حافظه و یادگیری فیل یا دلفین از انسان بیشتر است ؟ )
حتی از دید نسبت مغز به وزن هم انسان در رتبه نخست نیست و جانورانی مانند موش پوزه دار (شرو) و مورچه‌های ریز، رتبه بهتری نسبت به انسان دارند. بااین‌وجود کیست که نداند ما موجودات دوپا، به کمک همین حافظه و یادگیری و هوش برتر خود به اشرف مخلوقات بدل شده‌ایم.
در نتیجه ارتباط خاصی میان توانایی مغز(حافظه و یادگیری) با حجم و وزن ندارد.
یک مغز بزرگ بالقوه توانایی آن را دارد که سلول‌های بیشتر و ارتباطات بین سلولی بیشتری را پذیرا باشد اما هیچ دلیلی ندارد که یک دانشمند، مغز بزرگ‌تری از یک فرد عادی داشته باشد . همان‌گونه که مطالعه انجام‌شده روی مغز آلبرت انیشتین نشان می‌دهد ابعاد و وزن مغز او حتی کمتر از حد متوسط بوده است.
مغز انسان بسیار نرم است و ماهیت فیزیکی آن چیزی شبیه به کره نرم یا تخم‌مرغ خام است . خلقت انسان به‌گونه‌ای است که جمجمه از این ماده نرم محافظت میکند . اما کوچک‌ترین ضربه‌ای که به جمجمه وارد شود و آن را خدشه‌دار کند ممکن است صدمات جبران‌ناپذیری به مغز وارد کند . پس مواظب جمجمه خود باشید .حالا این سؤال مطرح میشود چه تکنیک‌هایی ؟ این مطالب به چه دردی می‌خورد ؟
خواستم با این اطلاعات به این نتیجه برسیم که بیشتر توانایی‌های مغز موروثی نیست یعنی ارثی نیست بلکه اکتسابی هست و برای اینکه بتوانیم بهتر از مغزمان استفاده کنیم باید بیشتر بشناسیمش .
حافظه
من در این قسمت سعی میکنم راجع به حافظه صحبت کنم که البته می‌توانید به‌صورت تصویری قسمتی از کارگاه تقویت حافظه رو در اینجا ببینید
چه زمانی ما مطلبی را فراموش می‌کنیم ؟
زمانی که اختلالی بین دریافت ثبت و به یادآوری رخ بدهد ما مطلب رو فراموش می‌کنیم
محققان برای درک بهتر مغز تقسیم‌بندی‌های زیادی برای مغز و حافظه انجام داده‌اند که یکی از مهم‌ترین تقسیم‌بندی‌ها می‌توان به حافظه‌ی بلندمدت ، حافظه‌ی کوتاه‌مدت و حافظه‌ی حسی اشاره کرد .
تمام انسان‌ها اطلاعات را از اندام حسی دریافت می‌کنند و این اطلاعات در حافظه‌ی حسی ما ذخیره میشود جالب است بدانید که این اطلاعات در کمتر از چند ثانیه در حافظه‌ی حسی ما از بین خواهد رفت اما هنگامی‌که به آن‌ها توجه می‌کنیم وارد حافظه‌ی کوتاه‌مدت ما میشود حافظه‌ی کوتاه‌مدت وظایف زیادی دارد اما با ظرفیت بسیار پایین حافظه کوتاه‌مدت تنها می‌تواند پنج‌تا هفت کارتر اطلاعات را در خود ذخیره کند برای اینکه ما بتوانیم اطلاعات زیادی را در زمان بسیار طولانی در حافظه نگه‌داریم باید این اطلاعات را در حافظه‌ی بلندمدت ذخیره کنیم پس نتیجتاً وقتی به اطلاعاتی که از اندام حسی دریافت می‌کنیم توجه نکنیم باعث فراموشی میشود اگر توجه کنیم وارد حافظه‌ی کوتاه‌مدت میشود اگر از فن (تکنیک‌های )خاص تمرین‌های خاصی استفاده کنیم این اطلاعات وارد حافظه‌ی بلندمدت ما میشود و اما تکنیک
تکنیک
چند تکنیک ساده برای شما در این قسمت گذاشتم که می‌توانید در زندگی‌تان از آن استفاده کنید
- یکی از بهترین تکنیک‌ها که معمول هم هست و تقریباً همه نا خواسته از آن استفاده می‌کنیم مرور است ، در واقع هر مطلبی را مرور کنیم وارد حافظه‌ی بلندمدت ما میشود در واقع حافظه با خود می گوید که ( چیزی که بیشترین کاربرد و اهمیت را دارد باید در خودم نگه‌دارم ) و درنتیجه در حافظه آن دسته از اطلاعات پررنگ می‌ماند
- یکی دیگر از تکنیک‌ها فهمیدن به‌جای حفظ کردن است حفظ کردن کار حافظه‌ی کوتاه‌مدت است نه حافظه‌ی بلندمدت اگر می‌خواهید اطلاعات در حافظه‌ی کوتاه‌مدت شما بماند باید آن را حفظ کنید اما اگر می‌خواهید سال‌های سال این اطلاعات در خاطر شما بماند باید آن را بفهمید . پس تلاش کنید از این به بعد بفهمید و درک کنید بجای حفظ کردن
- و اما یکی از تکنیک‌های که می‌توانید انجام دهید تکنیکی که خودم همان‌طور که تو ویدئو می‌بینید استفاده کردم انتقال اطلاعات به حافظه‌ی بلندمدت از طریق نیم‌کره‌ی راست مغز هست . که همان‌طور که میدانید نیم‌کره‌ی راست مغز جایگاه حافظه‌ی بلندمدت ماست
- یک روش مطالعاتی هم در همین قسمت به شما بگویم و آن این است که مطلبی را که خواندید و یاد گرفتید حتماً آن را به کسی دیگر یاد دهید اصلاً از بزرگان علم شنیدیم که زکات علم یاددادن هست که همین کار باعث میشود اطلاعات در حافظه‌ی ما تا سال‌ها بماند.
هیچ نظری وجود ندارد
Or use one of these social networks