اکثر ما کودکانی را دیده ایم که آرام و قرار نداشته و به شدت پر جنب و جوش هستند. وقتی رفتار آن ها را زیر ذره بین قضاوت قرار می دهیم به این نتیجه می رسیم که آن ها بیش فعال هستند. اما آیا چسباندن این برچسب  تنها بخاطر فعالیت زیاد آن هاست؟ آیا اختلال بیش فعالی را می توان در جنب و جوشی ساده خلاصه کرد؟ کودکی که به اصطلاح از دیوار راست بالا می رود می تواند اختلال داشته باشد؟ باید بگوییم که خیر تنها داشتن چند نشانه نمی تواند کودکی را در طیف اختلالات بیش فعالی قرار دهد.

اختلال کم توجهی – بیش فعالی

اختلال (ADHD) از جمله اختلالاتی است که شیوع قابل توجهی بین کودکان دارد. این اختلال با کم بودن توجه و انجام بیش از اندازه فعالیت بدنی مشخص می شود.

این اختلال از کودکی آغاز شده و ممکن است تا بزرگسالی ادامه یابد. اغلب کودکانی که این اختلال را دارند در مدرسه به عنوان دانش اموز پر سرو صدا شناخته می شوند. این کودکان توانایی کنترل اعمال خود را ندارند و نمی توانند فعالیت خود را کم کرده و یا آن را کنترل کنند.

میزان شیوع این اختلال در پسران بیشتر از دختران بوده و معمولا از دوران مدرسه آغاز می شود.

اگر بخواهیم منشاء این اختلال را از نظر زیستی بنگریم باید آن را اختلال در فعالیت لب پیشانی بدانیم. این لب مسئول برنامه ریزی و سازماندهی مدیریت و ایجاد توازن در کارها است. این افراد به دلیل کاهش فعالیت لب پیشانی در انجام این فعالیت ها دچار مشکل هستند. آن ها توانایی برنامه ریزی را نداشته و از سازماندهی فعالیت هایشان عاجز هستند. آنطور که رویکرد زیستی این اختلال ر ا توجیه می کند فعالیت بیش از حد این افراد بخاطر جبران کم بودن فعالیت لب پسشانی است.

 

نشانه های اختلال کم توجهی – و بیش فعالی

اختلال (ADHD) همانطور که از نام آن پیداست از دو بخش کم توجهی و بیش فعالی تشکیل شده است . به این معنا که نقص توجه در این کودکان نیز می بایست به میزان فعالیت زیاد این کودکان مورد توجه قرار گیرد. تکانشگری نیز از دیگر نشانه های اختلال بیش فعالی است، که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد.

اما هر کدام از این سه  بخش با چه نشانه هایی شناخته می شوند؟

علام نقص توجه در اختلال (ADHD)

• خیالبافی
• پریشانی
• عدم توانایی در دنبال کرن فعالیت ها
• عدم توجه و استباهات مکرر
• فراموشکاری
• گم کردن وسایل شخصی
• ناتوانی در گوش سسپردن به صحبت های دیگران
• عدم علاقه به فعالیت های آرام و نشسته

علائم بیش فعالی در اختلال (ADHD)

• بی قراری و ایجاد سر و صدا
• پر فعالیتی و عدم علاقه به نشستن
• صحبت کردن بیش از اندازه
• عدم خستی پس از فعالیت های بسیار

تکانش گری اختلال (ADHD)

• شکل تکانشی بیش فعالی به این صورت است که این کودکان رفتارهایی را نشان می دهند که گویی فکر قبلی برای انجان نداشته اند و در واقع فی البداهه آن را انجام داده اند.
• این کودکان موجب آزار اطرافیان می شوند و با کار هایشان آرامش همه را بر هم می زنند.
• معمولا در پاسخ به سوالات تند هستند.

این اختلال می تواند با توجه به رویکرد های مختلف دلایل مختلفی نیز داشته باشد. اما آنچه در این اختلال قابل تامل است، تاثیر وراثت در ایجاد این اختلال است.

از دلایل به وجود آمدن این اختلال می توان موارد زیر را نام برد:

• وراثت
• عد تعادل شیمی مغز
• عواملی نظیر سیگار کشیدن و استفاده از الکل در دوران بارداری که می تواند در سلامت مغز تاثیر گذار باشد.
• اختلالات مغزی یا همان اختلال در لب پیشانی مغز

تشخیص اختلال (ADHD)

راه تشخیص اختلال کم توجهی و بیش فعالی به دو صورت است:

  تشخیص بیش فعالی

1. داشتن نشانه ها به مدت ۶ ماه
2. داشتن حداقل ۶ نشانه از نشانه های ذکر شده
3. داشتن حداقل ۵ سال سن
4. شروع نشانه ها پیش از ۷ سالگی

تشخیص بی توجهی یا نقص توجه

1. داشتن نشانه ها به مدت ۹ ماه
2. داشتن حداقل ۶ نشانه از نشانه های ذکر شده
3. داشتن حداقل ۵ سال سن
4. شروع نشانه ها پیش از ۷ سالگی

درمان اختلال کم توجهی- بیش فعالی

برای درمان اختلال (ADHD) می توان از دو مسیر روان درمانی و یا دارو درمانی بهره برد. اما دانستن این نکته ضروری است که درمان قطعی برای این اختلال وجود نداشته و استفاده از دارو درمانی و یا روان درمانی تنها برای کنترل این اختلال است.

دارو درمانی

برای اختلال (ADHD) باید از دارو های محرک استفاده کرد که با بالا بردن فعالیت لب پیشانی بتوان فعالیت خارجی کودک را تا حدی کاهش داد.

روان درمانی

در این نوع از درمان برای اختلال کم توجهی – بیش فعالی اغلب روی کنترل رفتار و اصلاح آن تمرکز می شود، به این صورت که مهارت آموختن را به کودک می آموزند، در مرحله بعد اصلاح رفتار به این معنا که کودک بتواند رفتار خوب را جایگزین رفتار بد کند را اموزش می دهند.

برخی از روان درمانی ها نیز بر ایجاد مهارت های اجتماعی تمرکز کرده و به کودکان رفتارهای اجتماعی مثل رعایت نوبت ، تقسیم کردن و گوش دادن به حرف های اطرافیان را آموزش می دهند.

این اختلال همانطور که اشاره شد، درمان کامل و قطعی نداشته و تمامی درمان ها برای کنترل  اختلال و جلوگیری ازپیشرفت آن است . اما پیش آگهی اختلال (ADHD) با توجه به رعایت دستورالعمل هایی که یک روانپزشک ارائه می کند، می تواند مثبت و یا منفی باشد. در واقع همه چیز به مهارت روانپزشک در ارائه راه حل های مناسب و نیز اعمال آن توسط مراجع بستگی دارد.

اختلال بیش فعالی

کم هستنند افرادی که غیر از جنب و جوش زیاد و پرخاشگری علامت دیگری از افراد بیش فعال را بدانند. به راستی که نشانه های دقیق این اختلال چیست؟

آیا بیش فعالی تنها در جنب و جوش زیاد و یا به اصلاح از دیوار راست بالا رفتن خلاصه می شود؟

باید بگوییم خیر این اختلال علائم شایع دیگری نیز دارد که اکثر ما از  آن ها بی اطلاع هستیم و تنها زمانی که خستگی ناپذیری برخی کودکان را می بینیم حدس می زنیم که او به بیش فعالی مبتلاست.

اگر از خانه شما نیز عبارت های ” یکم آروم تر، بشین، نکن، آروم باش”  بسیار شنیده می شود بی شک شما خواننده این مقاله خواهید بود.

در ادامه به علائم و نشانه های اختلال بیش فعالی و همچینین درمان های متفاوت آن می پردازیم. با ما همراه باشید:

اختلال بیش فعالی – نقص توجه

شاید تا به حال این دو عبارت را برای توصیف اختلال بیش فعالی نشنیده اید. قطعا برای  شما نیز این سوال پیش آمده است که علائم عبارت دوم چیست؟

ما پاسخگوی این سوال هستیم.

اختلال (ADHD) در واقع یک اختلال با دو عنوان متفاوت است که در کودکی ظاهر می شود.

این اختلال در پسرها بیش از دختر ها رخ می دهد و این امکان وجود دارد که تا سنین بزرگسالی ادامه یابد که البته علائم آن در بزرگسالی قدری متفاوت خواهد شد. اما اغلب این اختلال در ابتدای بزرگسالی از بین خواهد رفت با این وجود درمان به موقع و کنترل صحیح آن می تواند از عوارض این اختلال در بزرگسالی جلوگیری کند.

این اختلال معمولا با سن مدرسه بیش از پیش رخ می نمایاند به این جهت که جنب و جوش این کودکان باعث می شود والدین آن ها بیش از سایر والدین برای بررسی مشکلات شان به مدرسه دعوت شوند.

این اختلال شایع در کودکان را می توان درمان و کنترل کرد، لذا آگاهی از علائم و نوع مواجهه با این اختلال توسط والدین و اطرافیان می تواند به میزان قابل توجهی در درمان بهتر کودکان مبتلا به (ADHD) موثر باشد.والدین می توانند با مراجعه به روانپزشک فرآیند درمان این اختلال را پیگیری کنند.

در ادامه علائم این اختلال را می خوانید:

علائم اختلال کم توجهی – بیش فعالی

روانپزشکان علائم این اختلال را در سه گروه دسته بندی می کنند، که به آن می پردازیم:

نقص توجه اختلال (ADHD)

این کودکان :

• در به اتمام رساندن کارها دچار مشکل هستند.
• به گفته های دیگران گوش نمی دهند.
• وسایل شخصی خود را گم می کنند.
• دائما در کارها با مشکل مواجه می شوند.
• به آسانی پریشان می شوند.
• علاقمند به خیال بافی هستند.
• برنامه های روزانه خود را فراموش می کنند.

بیش فعالی اختلال (ADHD)

• دائما در حال فعالیت هستند.
• روحیه خستگی ناپذیر دارند.
• از نسشتن های طولانی مدت کلافه می شوند.
• بیش از حد ممکن صحبت می کنند.

رفتار تکانشی اختلال (ADHD)

• اغلب نوبت را رعایت نمی کنند.
• پرخاشگر هستند.
• ممکن است موجب آزار اطرافیان شوند.

• فراموش کاری مزمن
• استرس و اضطراب
• رفتارهای تکانشی
• عدم اعتماد به نفس
• عدم کنترل خشم
• احتمال گرایش به مواد مخدر
• ناتوانی در سازماندهی برنامه ها
• اهمال کاری مزمن
• احساس نا امیدی
• خستگی
• اختلالات تمرکزی
• اختلالات خلقی
• افسردگی
• مشکل در روابط بین فردی

همانطور که اشاره شد ممکن است این اختلال تا قبل از بزرگسالی از بین رود، اما اگر در مواقعی ادامه پیدا کند فرد را در بزرگسالی با اختلالانی همچون ریسک پذیری، عدم اعتماد به نفس، اختلال در روابط اجتماعی و سوء مصرف مواد مخدر مواجعه کند.

درمان اختلال نقص توجه – بیش فعالی

برای درمان اختلال بیش فعالی اغلب روانپزشکان از دارو درمانی ها و روان درمانی استفاده می کنند.

در ادامه به توضیحات هر یک از این درمان ها می پردازیم:

دارودرمانی

از آنجایی که این اختلال را ناشی از عدم فعالیت کافی لب پیشانی مغز می دانند از داروی های محرک این ناحیه در مغز کمک می گیرند که با روند افزایشی فعالیت آن، قدری از فعالیت های خارجی فرد کاهش می یابد .

این دارو ها اغلب دارو های محرکی هستند که موجب کمرنگ شدن رفتار های پرخاشگری و تکانشی این بیماران می شوند. دارو های محرک برای افراد بالای ۶ سال تجویز خواهد شد.

علاوه بر این می توان از مکمل های غذایی حاوی امگا ۳ برای کنترل رفتارهای تکانشی این کودکان استفاده کرد.

روان درمانی

در روان درمانی ها تمرکز درمان بر اصلاح رفتار فرد است، بنابراین می توان با آموزش های ویژه و اصلاح رفتار به این افراد کمک شایان توجهی کرد. رفتار درمانی می تواند با آگاهی دادن به این افراد درباره اختلالی که به آن مبتلا هستند به صورت قابل توجهی آن ها در کنترل رفتارهای تکانشی یاری کند و به آن ها آموزش دهند که چطور می توانند احساسات خود را کنترل کنند.

علاوه بر این، آموزش های مهارت اجتماعی نیز می توان به آن ها برای آموختن مفهوم نوبت و تقسیم کردن کمک کند.

درمان اختلال بیش فعالی تا چه اندازه امکان پذیر است؟

اگرچه دارو درمانی می تواند بخشی از مشکلات رفتاری این کودکان را سامان بخشد، اما نکته حائز اهمیت در اجرای رفتار درمانی ها است، چراکه این دو درمان به صورت مکمل می تواند به میزان زیادی در بهبودی این افراد نقش داشته باشد.شما خواننده عزیز می توانید با مراجعه به بهترین روانپزشک مراحل درمان این اختلال را آغاز کنید.

بیش فعال را درمان کنید نه تنبیه

همه ما کودکان بیش فعال را با جنب و جوش زیادشان می شناسیم. این کودکان نمی توانند در یک جا به مدت ثابت بمانند و با داشتن هوش بالا اغلب افت تحصیلی دارند. اما آیا اینها برای توصیف یک کودک بیش فعال کافی است؟

البته والدین به دلیل عدم آگاهی از این اختلال در فرزندشان می خواهند با تنبیه او را تربیت کنند، اما غافل از آنکه این اختلال درمانی به نام تنبیه ندارد، چه بسا که با تنبیه اثرات مخربی بر تربیت آن ها می گذارند.

بنابراین دانستن نشانه ها و علائم این اختلال و همچنین آگاهی از درمان موثر آن می تواند شرایط را به نفع والدین و فرزندشان تغییر دهد. امروزه این اختلال  به صورت گسترده در میان کودکان شایع است، لذا آگاهی از تمامی جوانب آن برای والدین حائز اهمیت است.

ما در این مقاله با توجه به توضیحات دکتر امیرهوشنگ باقری به بررسی ابعاد این اختلال و همچنین چگونگی درمان آن می پردازیم:

بیش فعالی چیست؟

بیش فعالی با نام کامل اختلال بیش فعالی و کمبود توجهی و نام اختصاری  (ADHD)، یک اختلال شایع در کودکی است که در صورت عدم درمان تا بزرگسالی ادامه پیدا کرده و موجب اختلال در زندگی روزمره بیماران می شود.

این اختلال با علائمی شایع قابل تشخیص است که در ادامه به آن میپردازیم:

کودکان دچار ADHD :

• به راحتی حواسشان پرت می شود.
• آرام و قرار ندارند.
• توانایی فرمانبرداری ندارند.
• بیش از حد صحبت می کنند.
• نمی توانند نوبت را رعایت کنند.
• وسایل شخص خود را گم می کنند.
• احساسا خستگی بعد از فعالیت زیاد ندارند.
• عموما به صحبت ها گوش نمی دهند.
• اغلب موجب ناراحتی اطرافیان می شوند.

درمان اختلال  بیش فعالی کودک

درمان کودکان بیش فعال با توجه به نوع رویکرد روانپزشک متفاوت است، اما اغلب درمان های این اختلال در موارد زیر خلاصه می شود:

دارو درمانی کودک

در روش دارو درمانی توجیه پزشک از اختلال بیش فعالی فعالیت محدود لب پیشانی است، از این با تجویز دارو در ایجاد تحریک این لب، بیش فعالی کودکان و یا بزرگسالان کنترل می شود. این روش به دلیل پاسخ دهی سریع از محبوب ترین روش های درمان اختلال ADHD است.

روان درمانی کودک

در این روش که با علت  شکایت از رفتار های تهاجمی کودکان توصیه می شود روان پزشکان اغلب بر روی نوع رفتار کودکان کار می کنند، به این منظور که بتوانند با آموزش های مختلف و استفاده از فنون روان درمانی مثل شرطی سازی رفتار های این کودکان را کنترل کنند. در واقع روان درمانی در جهت تغییر رفتار این کودکان صورت می گیرد . لازمه نتیجه دهی این روش فراگیری فنونی خاص توسط والدین است.

درمان نورو فیدبک

این روش درمانی بر پایه دریافت پسخوراندهای عصبی است. در این روش بیمار با فراگیری برخی درمان های رفتاری می تواند بر فعالیت های مغزی خود تاثیر گذارد.

این روش که از متود های جدید به حساب می آید، طرفداران زیادی داشته و توانسته به طور چشمگیری این اختلال را درمان کند.

این روش در واقع برای بسیاری از اختلالات نظیر: صرع ، افسردگی، اختلالات یادگیری نیز مفید فایده است.

بهترین درمان بیش فعالی چیست؟

اغلب روانپزشکان ترکیب موارد فوق را در جهت بهبودی این افراد توصیه می کنند. شما میتوانید با مراجعه به بهترین روانپزشک در صدد در مان این اختلال برآیید.