ازدواج در مقابل ازدواج سفید

ازدواج و تشکیل خانواده، در فرهنگ ما ایرانی ها جایگاه بسیار مقدس و ویژه ای دارد و بنای ازدواج مطابق با دین و قوانین کشورمان پایه گذاری می شود. در این بین چند سالی است ازدواج سفید از فرهنگ کشورهای دیگر وارد فرهنگ اصیل ایرانی شده است، ازدواجی که زن و مرد برای با هم بودن و ازدواج با یکدیگر، نسبت به هم تعهد شرعی و قانونی ندارند. در این مطلب به این نوع ازدواج بیشتر پرداخته ایم و از زوایای مختلف آن را بررسی خواهیم کرد.

تعریف ازدواج سفید

ازدواج سفید در اصطلاح انگلیسی آن Cohabitation نامیده می شود و اگر بخواهیم ازدواج سفید را به طور دقیق تعریف کنیم، توافقی است میان دختر و پسر برای داشتن رابطه ای که در آن نیازهای جنسی و عاطفی یکدیگر را تا مدت نامشخصی پاسخ بگویند. در این نوع ازدواج، اجباری در قبال تامین مخارج زندگی و نیازهای مالی زن از سوی مرد وجود ندارد، هیچگونه خطبه شرعی برای صورت گرفتن این ازدواج خوانده نمی شود و از نظر قانونی نیز ثبت نمی شود.

ازدواج سفید در دیگر کشورها

ازدواج سفید در کشورهای اروپایی و آمریکا رایج بوده و گفته می شود بیش از ۶۰ درصد ازدواج ها در این جوامع در غالب ازدواج سفید صورت می پذیرد. یعنی دختر و پسر بدون تعهد قانونی و شرعی، مدت ها با هم زندگی می کنند و حتی صاحب فرزند نیز می شوند و در صورتی که دو طرف موافق باشند ازدواج شان را رسمی می کنند. ازدواج سفید اولین بار در سال ۱۹۷۰ میلادی در آمریکا شکل قانونی به خود گرفت، زمانی که جنبش آزادی زنان برای برابری حقوق زن و مرد شکل گرفت و نتیجه این جنبش و فعالیت ها منجر به آزادی های جنسی و به طبع آن ازدواج سفید شد. پیش از این، ازدواج سفید در آمریکا و دیگر کشورها غیرقانونی بود اما امروزه این سبک از ازدواج در بسیاری از کشورهای اروپایی و آمریکایی قانونی و پذیرفته شده است.

ازدواج سفید در ایران

اولین زمزمه های ازدواج سفید در ایران، ۵- ۶ سال قبل شنیده شد و علی رغم اینکه این نوع ازدواج با فرهنگ و دستورات دینی مردم ایران در تضاد است برخی علل سبب ایجاد چنین گرایشاتی در بین برخی دخترها و پسرهای ایرانی شده است. لازم به توضیح است که ازدواج سفید در ایران نه تنها از طرف مردم و علمای دینی پذیرفته شده نیست بلکه از نظر قانونی نیز جرم محسوب می شود.

تفاوت ازدواج سفید و ازدواج رسمی

در ازدواج رسمی، زن و مرد بنای زندگی خود را بر پایه احترام، تعهد و عشق قرار می دهند و در کنار برآورده کردن نیازهای جنسی، عاطفی و روانی خود، در نهایت مقصود را رشد و کمال می دانند. این در حالی است که در ازدواج سفید هدف تنها ارضاء نیازهای جنسی است و گاهی تامین مقطعی نیازهای عاطفی را نیز در بر می گیرد.

برخلاف ازدواج رسمی که در آن دو طرف به همدیگر متعهد و وفادار هستند، در ازدواج سفید تعهد و وفاداری جایگاهی ندارد و هر لحظه امکان دارد یکی از طرفین، از ادامه رابطه صرف نظر کند و ازدواج خاتمه یابد. از طرفی به رسمیت نشاختن ازدواج سفید از طرف قانون در کشور ما، موجب می شود تا هیچگونه حمایت حقوقی از طرف قانون برای این ازدواج صورت نگیرد و در نتیجه مرد اجباری در تامین نیازهای مالی و مخارج زن ندارد و حق مهریه ای نیز به زن تعلق نمی گیرد. این در حالی است که در ازدواج رسمی، مرد موظف به تامین مخازج زن است و زن حق مهریه از مرد دارد و قانون از حقوق زن دفاع می کند.

گرایش به ازدواج سفید

اگر بخواهیم به دلایل گرایش بعضی افراد به ازدواج سفید را در ایران بررسی کنیم، این گرایشات چند علت دارند که برخی با جنبه های فردی و روانی شخص مرتبط هستند و برخی نیز وابسته به مسائل اجتماعی و اقتصادی جامعه می باشند که در اینجا به این علل بیشتر پرداخته ایم:

تبعیت بی چون و چرا از فرهنگ های بیگانه

کشورهای اروپایی و آمریکا به دلیل توسعه یافتگی اقتصادی خود، اغلب مورد توجه مردمان کشورهای کمتر توسعه یافته هستند و در این بین ایران نیز مستثنا از این قضیه نیست و گاهی شاهد آن هستیم که این توسعه یافتگی، افراد به خصوص جوان ترها را شیفته خود می کند. نتیجه این شیفتگی نیز پذیرش بی چون و چرای فرهنگ های درست و غلط این کشورها است. بنابراین برخلاف وجود تضاد در ازدواج سفید با فرهنگ ایرانی شاهد آن هستیم که بعضی جوان های ایرانی گرایش به این نوع سبک ازدواج دارند.

افزایش سن ازدواج

این درست است که تبعیت بی چون و چرا از فرهنگ های بیگانه در پیدایش و رواج ازدواج سفید در ایران موثر است، اما نباید از یک علت مهم دیگر نیز بگذریم و آن نبود شرایط ازدواج رسمی در ایران است که موجب شده تا در سال های اخیر، سن ازدواج در بین جوان ها بسیار بالا برود. اغلب جوان های ایرانی به سبب نبود شغل و فشارهای اقتصادی موجود، قادر به ازدواج رسمی و تشکیل خانواده نیستند و همین امر گرایش به ازدواج سفید را در میان آن ها افزایش می دهد.

وجود محدودیت ها و رسم های دست و پاگیر در بین بعضی خانواده ها که اجازه آشنایی و شناخت دختر و پسر را نمی دهد و از طرفی سخت گیری ها و تحمیل هزینه های سنگین برای مراسمات عروسی و ازدواج از طرف خانواده ها، بر بالا رفتن سن ازدواج و ایجاد چنین گرایشاتی تاثیرگذار است. بنابراین لزوم آن می رود تا مسئولین امر نسبت به شغل و معیشت اقتصادی مردم و به خصوص جوان ها توجه ویژه ای داشته باشند و از طرفی خانواده ها نیز سخت گیری های غیرمنطقی را کنار گذاشته و برای ازدواج آسان فرزندان شان تلاش کنند.

عدم مسئولیت پذیری

در حقیقت ازدواج سفید به دلیل فرار از قبول مسئولیت ها و تعهدات ازدواج رسمی اتفاق می افتد، زمانی که دختر و پسر علی رغم اینکه می خواهند نیازهای جنسی و عاطفی یکدیگر را تامین کنند، حاضر نیستند زیر بار مسئولیت ها و تعهدات آن بروند.

کم رنگ بودن اعتقادات مذهبی و اخلاقی

کم رنگ شدن باورهای دینی و مذهبی نیز می تواند از علل مهم رواج ازدواج سفید در ایران باشد. وقتی که فرد اعتقادی به دین ندارد لزومی به رعایت دستورات دینی نیز نمی بیند و چارچوب و محدودیتی برای برآورده کردن نیازهای جنسی و عاطفی خود ندارد، بنابراین وارد ازدواج سفید می شود.

آسیب ها و تبعات ازدواج سفید

ازدواج سفید با توجه به پیدایش آن در اروپا و آمریکا، کاملا با فرهنگ مردم این کشورها سازگاری دارد و از نظر قانون این کشورها نیز به رسمیت شناخته می شود. بنابراین در صورت جدایی طرفین و کودکانی که در این ازدواج ها متولد می شوند، قوانینی در نظر گرفته شده است و به طبع آن، آسیب های کمتری می تواند متوجه افرادی که این گونه ازدواج می کنند، شود، اما اگر به طور دقیق بخواهیم آسیب های ازدواج سفید را در کشور خودمان بررسی کنیم باید گفت این مدل ازدواج، آسیب های جدی فراوانی را به دختر و پسر وارد می سازد. این آسیب ها را می توان در دو حیطه روانی و اجتماعی دسته بندی کرد:

آسیب های روانی

اگر دقیق به ازدواج سفید بنگریم این نوع ازدواج که تنها بر پایه نیازهای جنسی انسان شکل می گیرد و در آن جایگاهی برای تعهد و وفاداری زن و مرد وجود ندارد، از همین روی عملا در این سبک از ازدواج، نیازهای روانی انسان تامین نمی شود به این دلیل که نیازهای روانی انسان در ثبات و پایداری در رابطه، وفاداری، عشق و احترام نهفته است و حتی در بهترین حالت آن، اگر زن و مرد برای مدت طولانی با این شرایط زندگی کنند، باز هم این نوع رابطه می تواند آسیب های روانی را به دنبال داشته باشد و پس از جدایی آسیب های به مراتب بیشتری را بر روح و روان افراد وارد سازد.

در ازدواج سفید ، زن و مرد به دلیل اینکه تعهدی نسبت به هم ندارند، هر لحظه باید منتظر گسستن رابطه خود باشند و این ناامنی و عدم اطمینان آسیب زننده است. از طرفی عدم پذیرش جامعه و فشارهای اجتماعی بر این گونه ازدواج ها، شدت آسیب های روانی را افزایش می دهد. به خصوص زنان به دلیل حساسیت های روحی شان، در این نوع ازدواج ها و روابط، بسیار آسیب پذیرتر از مردان هستند.

آسیب های اجتماعی

از جمله آسیب هایی که ازدواج سفید می تواند بر جوامع به خصوص جامعه ایرانی وارد آورد، از بین رفتن نهاد خانواده است. خانواده ای که بر پایه ازدواج رسمی و دینی ایجاد می شود محل آرامش، ثبات و احترام زن، شوهر و فرزندان است. با ازدواج سفید، زندگی نا ایمن و بی ثباتی که هر لحظه امکان فرو ریختن آن وجود دارد، جای خانواده را می گیرد و این سرآغاز بروز مشکلات اجتماعی و فرهنگی است.

سقط جنین و ایجاد مسائل و مشکلات بهداشتی، تولد بچه های ناخواسته که به دلیل قانونی و رسمی نبودن ازدواج سفید، این کودکان بی هویت بوده و مخاطرات جدی آن ها را تهدید می کند، افزایش تنوع طلبی، خیانت ها و بی بند و باری های جنسی به دلیل نداشتن تعهد می تواند مهم ترین مشکلات اجتماعی ازدواج سفید باشد.

نتیجه گیری:

اگر شما هم در یک هزارتوی خودساخته برای ازدواج سنتی گیر افتاده اید. احتمالا نامزد ازدواج سفید هستید. برای اینکه از مضرات ازدواج سفید دور بمانید ، پیشنهاد می کنم دست نگه دارید و کمی خودشناسی کنید. شناخت خود کمک بسیار زیادی به در امان ماندن شما از نتایج منفی ازدواج سفید می کند. و با تلاش می توانید ، یک راهکار متناسب با فرهنگ و شرایط زندگی اجتماعی را برگزینید که از آسیب های بیشتر جلوگیری نمایید.