پیش از آنکه زیر هر سندی را امضا کنید، باید از کمّ و کیف شرایط و بندهای آن سند مطلع باشید. یکی از مواردی که اکنون می‌خواهم به آن اشاره کنم، شروط ضمن عقد است؛ یعنی شروطی که در حین جاری شدن صیغه عقد ، در متن عقدنامه گنجانده می‌شود.

شروط ضمن عقد

عقدنامه ، خود به صورت چاپی بوده و دارای شرایطی است که در آن درج گردیده و شما هم اگر بخواهید می‌توانید شرایط جدیدی به متن عقدنامه اضافه کنید. در این صورت، اگر مطلبی یا شرایط ضمن عقد دیگری اضافه شود و به وسیله هر دو نفر، یعنی عروس و داماد، امضا شود برای طرفین الزام‌آور است.

متن عقدنامه

آنچه که به صورت چاپی در متن عقدنامه درج گردیده و شما در آن گیرودار و شلوغی عقد، امضا می‌کنید به قرار زیر است:

اول: بند الف عقدنامه: در این بند صراحت دارد که ضمن عقد نکاح، زوجه شرط نمود هرگاه طلاق به درخواست زوج نبوده و طبق تشخیص دادگاه، تقاضای طلاق به دلیل تخلف زن از وظایف همسری، یا سوء اخلاق و رفتار وی نباشد، زوج موظف است تا نصف دارایی موجود خود را که در مدت زناشویی با او به دست آورده، یا معادل آن را طبق نظر دادگاه، بلاعوض به زوجه منتقل نماید. پس آقایان باید بدانند که با امضای این بند از عقدنامه ، چه تعهدی می‌کنند؛ ولی در همین شرط، چند نکتۀ مهم نیز باید موجود باشد تا زوجه بتواند به نصف دارایی مرد برسد.

۱- زوجه درخواست طلاق نکرده باشد.

۲- طلاق، ناشی از تخلف، سوء اخلاق و رفتار زوجه نباشد.

۳- آن مقدار ثروتی که پس از ازدواج کسب شده شامل این بند می‌شود و نسبت به دارایی سابق مرد اثری ندارد.

دوم: بند ب عقدنامه: در این بند، زوج به زوجه وکالت بلاعزل با حق توکیل به غیر داده که در موارد مشروحه زیر، از طریق رجوع به دادگاه، خود را مطلقه نماید.

مواردی که زن می‌تواند حسب مورد از دادگاه تقاضای صدور اجازه طلاق نماید به شرح زیر است:

۱- خودداری از پرداخت نفقه به مدت ۶ ماه

۲- سوء رفتار یا سوء معاشرت

۳- ابتلای زوج به امراض سخت

۴- جنون

۵- انتخاب شغلی که مغایر با حیثیت زن باشد

۶- محکومیت قطعی شوهر به مدت ۵ سال حبس

۷- اعتیاد زوج

۸- ترک خانواده

۹- محکومیت شوهر در اثر ارتکاب جرم

۱۰- عقیم بودن زوج

۱۱- مفقود الاثر بودن زوج

۱۲- بدون رضایت زوجه، زوج همسر دیگری اختیار کند.

بدیهی است برای اجرای هرکدام از موارد دوازدگانۀ بالا که در اینجا به اختصار ذکر گردیده، می‌بایستی شرایط لازم و کافی فراهم شود تا اقدام قانونی امکان تحقق پیدا کند. مطلب دیگر این است که زن می‌تواند علاوه بر موارد مندرج در فوق، شرط ضمن عقد دیگری نیز تعیین و اضافه نماید.

شرایط ضمن عقد

به عنوان مثال، زن می‌تواند طبق مادۀ ۱۱۱۴ قانون مدنی، حق تعیین مسکن را به خود اختصاص دهد، زیرا در قانون ایران حق انتخاب مسکن با مرد است. حال اگر چنین شرطی وضع شود و زن از اقامت در منزلی که قبلاً به وسیلۀ مرد تعیین شده است، خودداری نماید، شوهر نمی‌تواند علیه زن نسبت به عدم اقامت او در منزلی که قبلاً تعیین کرده است اقامۀ دعوا کند. همچنین زن می‌تواند در شروط ضمن عقد ، کار کردن یا ادامۀ تحصیلات خویش را لحاظ کند.

مهمترین شرط ضمن عقد که بر سر آن بحث وجود دارد، شرط عدم ازدواج مجدد مرد است؛ چون عده‌ای از قضات و دفاتر اسناد رسمی، اجازۀ همسر اول را لازم می‌دانند، اما برخی دیگر اهمیت چندانی به آن نمی‌دهند. بنابراین، زوجه می‌تواند این شرط را به شروط ضمن عقد خود اضافه نماید که هرگاه شوهر، زن دیگری بگیرد، یا در مدت معینی غایب شود، یا علیه حیات زن اقدام نماید، زوجه وکیل، حتی وکیل با حق توکیل به دیگری باشد که پس از اثبات تحقق شرط، در محکمۀ نهایی، خود را مطلقه سازد.

حق طلاق

همچنین اگر زن بخواهد حق طلاق داشته باشد، می‌تواند چنین شرطی را به شرایط ضمن عقد اضافه و برای اینکه وکالتش بلاعزل باشد، بهتر است در حین جاری شدن صیغه عقد بگوید: «من خودم را به شرط اینکه وکیل بلاعزل در طلاق باشم به زوجیت تو درمی‌آورم»، مرد هم قبول کند که وکالت زوجه در طلاق، قابل فسخ نیست.