مهارت مدیریت هیجان چیست
مهارت مدیریت هیجان به عنوان یکی از مهمترین مهارتهای اجتماعی، به کنترل و مدیریت احساسات و هیجانات فرد در مواجهه با موقعیتهای مختلف اشاره دارد. این مهارت، در زندگی شخصی و حرفهای، از اهمیت بالایی برخوردار است و میتواند به دست آوردن نتایج مطلوب در روابط انسانی، بهبود عملکرد و تواناییهای شخصی و حرفهای، کاهش تنشهای روانی و مشکلات روانی، افزایش اعتماد به نفس و ارتقای سلامت روانی کمک کند.
در واقع، مهارت مدیریت هیجان، شامل توانایی شناسایی، تحلیل، بررسی و کنترل هیجانات است که فرد در مواجهه با موقعیتهای مختلف نیاز دارد. این مهارت، علاوه بر کنترل هیجانات منفی، به شناسایی هیجانات مثبت نیز کمک میکند و فرد را در ایجاد روابط مثبت و موفقیت در زندگی شخصی و حرفهای یاری میکند.
مهارت مدیریت هیجان، با بهبود تواناییهای ارتباطی، کنترل عصبانیت، تحمل فشار و استرس، کاهش تنش و افزایش خلاقیت و موفقیت، به بهبود کیفیت زندگی فرد و افراد اطراف او کمک میکند. این مهارت به دلیل اهمیت بالایی که در زندگی دارد، به عنوان یکی از مهمترین مهارتهای اجتماعی در تمامی سطوح زندگی مورد توجه قرار گرفته است.
و چگونه هیجانات خود را کنترل کنیم؟
همه ما در زندگی خود هیجانات مختلفی از جمله غم و شادی و خشم و ترس و لذت و … را تجربه کرده ایم که در زندگی مان بسیار زیاد تاثیر گذاشته است. مشکل اصلی در این است که اگر نتوانیم این هیجانات را به درستی مدیریت کنیم احتمال آسیب های بسیار جدی وجود دارد. در نتیجه به مهارت مدیریت هیجان نیاز داریم که خود یکی دیگر از ۱۰ مهارت مهم زندگی است.
مهارت مدیریت هیجان
برای مدیریت هیجانات، ابتدا باید تعریف هیجان را بدانیم:
فرض کنید وارد خانه خود می شوید و خانواده شما را با یک جشن بابت موفقیتی که کسب کرده اید سورپرایز میکنند. اگر نتوانید هیجانات خود را کنترل کنید احتمال وارد شدن شوک به شما وجود دارد. حال مسئله اینجاست که به مرور زمان با وارد شدن شوکهای ریز و درشت مستعد بیماری های مختلف عصبی خواهید شد. بنابراین باید مهارت مدریت هیجان را فرا بگیرید تا در چنین مواقعی بتوانید به خوبی خود را کنترل کنید.
البته کنترل کردن به این معنی نیست که شما از این سورپرایز و جشن لذت نبرید بلکه مدیریت کردن باعث جلو گیری از همان شوک ها می شود و لذت بودن در آن جشن را برای شما دوبرابر می کند.
در شناخت هیجانات، فرد باید بتواند هیجانات و احساسات افراد دیگر را نیز درک کرده و بشناسد و از آن ها کمک بگیرد تا بتواند هیجانات خود را بهتر مدیریت کند. البته هر انسانی گاهی در مدیریت هیجانات خود ممکن است به مشکلاتی برخورد کند و این طبیعی است؛ چراکه این مشکلات تا زمانی که فرد مهارت کنترل و مدیریت هیجانات خود را نداشته باشد، ادامه خواهند داشت.
بد نیست برخی از کارکردهای هیجانات را نیز بیان کنیم:
- محرک زندگی و بخشیدن روح به آن.
- باعث ایجاد همبستگی بیشتر بین فرد و دیگران می شود.
- پایه و اساس هنر و خلق آثار هنری، هیجان است.
- هیجان می تواند موجب تولید، یا اتلاف نیرو و انرژی شود.
- هیجان این توانایی بالقوه را دارد که به انجام کارهای مفید یا آسیب زننده منجر شود.
باید دانست که نام دیگر مدیریت هیجان همان هوش هیجانی است. مدیریت هیجان توسط هوش هیجانی قوی باعث شناخت موقعیت های خطرناک و انجام واکنش مناسب در مواجهه با آن میشود. همچنین توسط این مهارت میتوان حس مسئولیت پذیری و وظیفه شناسی را در خود بیشتر کرد. هوش هیجانی کمک میکند با یک دید مثبت و متفاوت به زندگی نگاه کرد ومیتوان از شادی خود و اطرافیان به بهترین شکل استفاده کرد. مهمتر از همه اینکه توسط هوش هیجانی میتوان نیازهای دیگران را درک کرد و در صورت لزوم با آنها همدلی کرد برای کمک به آنها پیش قدم شد.
هیجانات، احساساتی هستند که در برخی مواقع موجب پشیمانی از انجام کاری می شوند. بعضی اوقات نیز این هیجانات مانع از تجربه برخی از ریسک ها می شوند. می بینیم که هیجانات و احساسات ما بسیار قدرتمند هستند. آنها هستند که تصمیم می گیرند چگونه با اطرافیان ارتباط برقرار کنیم، در مقابل چالش ها چه عکس العملی داشته باشیم و… . در حالت کلی بخش قابل توجهی از قدرت تصمیم گیری انسان در دست احساسات اوست. بنابراین مهارت مدیریت هیجان را باید آموخت تا هیجانات و احساسات خود را بهتر کنترل کرد.
مدیریت هیجان به معنای سرکوب احساسات نیست؛ بلکه باید احساس خود را بروز دهیم، ضمن اینکه اجازه ندهیم آنها کنترل رفتار ما را در دست بگیرند. بنابراین انسان می تواند هر نوع احساساتی را تجربه کند اما نباید اجازه در دست گرفتن کنترل خود را به آن بدهد.
مهم ترین مهارت های مدیریت هیجان
– شناسایی نوع احساسات
– تغییر دادن افکار
– مدیریت احساسات
شناسایی احساسات از مهم ترین مهارت های مدیریت هیجان
برای تغییر و کنترل احساس خود در ابتدا باید تشخیص دهیم چه احساسی داریم. آیا این احساس استرس، اضطراب، ناامیدی، غم و… است؟ بنابراین برای ایجاد یک تغییر مؤثر باید در ابتدا به خودآگاهی رسید و توانایی تشخیص احساس را داشت.
برای تشخیص بهتر، باید این نکته را در نظر داشت که خشم و عصبانیت باعث مخفی شدن احساساتی مانند خجالت و شرمساری می شوند. در نتیجه برای تشخیص احساس خجالت و شرمساری و آنچه در درون انسان اتفاق می افتد، باید مهارت کنترل خشم و عصبانیت را آموخت.
یک مهارت مدیریت هیجان در اینجا به این صورت است که بتوان با تشخیص نوع احساسات، آنها را نام گذاری کرد. برای این کار می توان نسبت به احساس خود فکر کرد و نام مناسبی برای آن اختیار نمود. به طور مثال برای احساس خود می توان نام اضطراب، استرس، غم، ناراحتی، ناامیدی و… را داد. همین فکر کردن به احساس، قادر است حس بد را کنترل کند و تا حدود زیادی آن را کاهش دهد.
تغییر دادن افکار: مهارت مدیریت هیجان
درکی که انسان از اتفاقات دارد، باعث شکل گیری انواع احساسات مختلف در او می شود. در واقع این افکار خود ما هستند که باعث به وجود آمدن احساسات مختلف می شوند. به طور مثال اگر زمانی که احساس اضطراب داریم، پیامی از جانب رئیس شرکت دریافت کنیم، به احتمال زیاد در مورد اخراج فکر خواهیم کرد. اما زمانی که احساس خوبی داشته باشیم و پیامی از جانب رئیس دریافت کنیم، به احتمال زیاد در مورد ترفیع و پاداش فکر خواهیم کرد.
برای حل این مشکل یک فیلتر برای افکار خود در نظر بگیرید و افکار خود را بازبینی کنید. این کار باعث ایجاد یک دیدگاه واقع گرایانه تر خواهد شد. گاهی ساده ترین راه برای تغییر دیدگاه، این است که برای سؤال “اگر دوستم این مشکل را داشت، به او چه می گفتم؟” به دنبال پاسخی مناسب باشیم. پاسخ این سؤال احساسات را تا حدودی کنار می زند و باعث می شود که فرد منطقی تر فکر کند و یک تفکر خلاق داشته باشد.
مدیریت احساسات و جایگزین کردن آنها
زمانی که احساسات بد به سراغ فرد می آیند، او ناخودآگاه کارهایی را انجام می دهد که این احساس تشدید می شود. مانند منزوی شدن و گوشه گیری، غرق شدن در گوشی و دنیای مجازی، شکایت دائمی از دیگران و… . اما چنین رفتارهایی فقط باعث وخامت اوضاع خواهند شد.
مهارت مدیریت هیجان ها و احساسات بد در چنین مواقعی، داشتن اقدامی مثبت است. به طور مثال کارهایی را انجام دهید که در زمان خوشحالی خود انجام می دادید. در نتیجه احساسات بد جای خود را به احساسات خوب خواهند داد. چند نمونه از این اقدامات مثبت عبارتند از:
– صحبت کردن با یک دوست در مورد یک اتفاق و یا خاطره ای خوب
– قدم زدن و پیاده روی کردن
– فکر کردن به خاطرات خوب
– گوش دادن به موسیقی
در نهایت باید گفت که این روش ها زمان بر هستند و برای کسب مهارت مدیریت هیجان باید در طولانی مدت روش های گفته شده را تمرین کرد. نتیجه این تمرینات افزایش قدرت افراد در کنترل و مدیریت احساسات و هیجانات می باشد
هنوز هیچ دیدگاهی وجود ندارد.