با گسترش روزافزون شهرنشینی و پیشرفت سریع تکنولوژی زندگی بشر چهرهای متفاوت به خود گرفته و اجزای بسیاری پیداکرده است. هر فرد در زندگی خود به‌طور روزمره با مسائل بسیار مختلفی روبه‌روست و چالش‌های متفاوتی را تجربه می‌کند که می‌تواند وی را دچار سردرگمی کنند. این سردرگمی منجر شده که بسیاری افراد دچار مشکلاتی شوند که توان حل آن را در خود نبیند لذا زندگی شخصی، شغلی و اجتماعی نشان دچار اختلالاتی می‌شود که ادامه راه را برای آن‌ها سخت کرده و جلوی موفقیت آن‌ها را می‌گیرد. امروزه مهارت‌های مختلفی برای کمک به افراد در جهت مدیریت زندگی خود به وجود آمده و توسعه‌یافته‌اند که یکی از بهترین این مهارت‌های کنترلی مهارت سلف کوچینگ یا تربیت شخصی است.

کوچینگ

کوچینگ ازنظر واژگان به معنای مربیگری است. کوچینگ یک گفتگوی دوطرفه آگاهانه و روبه‌جلو است که در آن فرد کوچ (مربی) با فرد مراجع ارتباطی دوطرفه دارد.

در فرایند کوچینگ سعی و تلاش کوچ کننده‌این است که فرد مراجع را به خودآگاهی کامل از خود برساند تا بتواند به درکی درست از خود برسد و خود مشکلات خود را برطرف نماید. تمرکز کوچینگ بر حال و آینده نزدیک فرد است.

سلف کوچینگ فرایندی است که در جریان آن فرد با فراگیری مهارت‌های کوچینگ از طریق آموزش‌های از راه دور و دوره‌های مجازی به درکی عمیق از خود و شرایطش می‌رسد و درنتیجه خود می‌تواند مشکلاتش را حل نماید.

فرض اساس در سلف کوچینگ این است که هر فردی یک نابغه و خلاق و توانمند است. در سلف کوچینگ نیز تمرکز بر حال و آینده نزدیک است و نه گذشته یا آینده دور.

تفاوت سلف کوچینگ با سایر روش‌ها

سلف کوچینگ با سایر روش‌های کوچینگ دارای یک تفاوت عمده و اساسی است و آن نیز این هست که در فرایند سلف کوچینگ این خود فرد است که باید نقش مربی کوچ کننده را برای خود از طریق فراگیری مهارت‌های کوچینگ ایفا نماید و هیچ کوچ کننده‌ای با وی ارتباطی دوطرفه ندارد و این کار نیازمند دقت و فراگیری کامل مهارت‌های کوچینگ است.

در این مدل این خود فرد است که باید با تلاش بسیار به دیدی وسیع از خود و مشکلاتش برسد تا بتواند آن‌ها را به‌خوبی حل نماید، حال‌آنکه در کوچینگ معمولی فرد کوچ که دارای تجربه و دانش کافی کوچ است به فرد مراجع کمک می‌کند تا به خودآگاهی برسد و مشکلاتش را حل نماید.

مزایای سلف کوچینگ

سلف کوچینگ دارای مزایای بسیار زیادی است که در ادامه به مواردی از آن‌ها اشاره می‌کنیم و همان‌طور که به گفتن مزایای سلف کوچینگ می‌پردازیم، دلایل اهمیت این مبحث نیز آشکار می‌شود.

1. صرفه جوی در وقت و هزینه

همان‌طور که گفته شد در سلف کوچینگ آموزش مهارت‌های کوچینگ از طریق دوره‌ای مجازی است. مهم‌ترین ویژگی هر دوره مجازی این است که فرد نیازی به مراجعه حضوری و ایجاد ارتباط دوطرفه با کوچ کننده را ندارد و در هر زمان و محلی که بخواهد می‌تواند به کسب مهارت‌های کوچینگ بپردازد که این منجر به‌صرفه جویی در هزینه‌های مالی جابجایی می‌گردد .

اما این نکته قابل‌توجه است که باید برای خود نظمی در نظر بگیرید و در ساعت‌های مشخصی به فراگیری مهارت‌های کوچینگ بپردازید و سعی کنید همان تعهدی که در طی جلسات کوچ به وجود می‌آید را خودتان ایجاد نماید.

2. افزایش آگاهی‌های فرد

سلف کوچینگ منجر می‌شود تا آگاهی‌های فرد نسبت به توانایی‌ها، نقاط قوت و ضعف خود بیشتر شود و با درک درست‌تری به شناخت خود به پردازد.

به‌علاوه سلف کوچینگ باعث می‌شود که شما بتوانید نقاط قوت خود را بعد از شناسایی و درک درست تقویت کنید و با سرعت بیشتری به پیشروی به‌سوی موفقیت بروید و همچنین این عمل باعث می‌شود شما نقاط ضعف خود که از موفقیت شما جلوگیری می‌کند را بشناسید و آن‌ها را حذف یا حتی با اصلاح به نقاط قوت تبدیل کنید و با سرعت بیشتری به قله موفقیت برسید.

آشنایی با الگوهای رفتاری خود با سلف کوچینگ ممکن است. سلف کوچینگ آگاهی‌های افراد را نسبت به افکار، عادت‌ها و الگوهای رفتاری خویش افزایش می‌دهد.

3. ایجاد توانایی رفع مشکل

سلف کوچینگ منجر می‌شود تا متوجه شوید چه تفکر و یا الگویی رفتاری منجر به ایجاد مشکل و یا عدم توانایی در حل مشکل در شما شده و درنهایت شمارا از رسیدن به موفقیت دورنگه داشته است.

4. افزایش اعتمادبه‌نفس در فرد

این مدل با آموزش مهارت‌های مثل نحوه برقراری ارتباط مؤثر با سایرین در محیط کاری و اجتماعی باعث می‌گردد تا فرد اعتمادبه‌نفسش بالاتر رود.

فراگرفتن مهارت بیرون آمدن از خود و دست‌یابی به توانایی کنترل خود

5. آشنایی با تمامی مفاهیم کوچینگ

هنگامی‌که فرد از سلف کوچینگ بهره می‌برد خود مربی خود است، لذا باید تمامی مفاهیم پایه‌ای از تعریف کوچینگ گرفته تا پیشرفته‌ترین مهارت‌های آن را به‌دقت مطالعه کند تا بتواند به‌درستی خود را کوچ نماید.

حال‌آنکه در حالت کوچینگ معمولی فرد نیاز ندارد که تک‌تک اجزای کوچینگ را به‌خوبی فراگیرد زیرا که بخشی از این نیازها را کوچ برطرف می‌نماید.

6. مربی کوچینگ شدن

هنگامی‌که فرد با مهارت‌های سلف کوچینگ به‌خوبی آشنا شده و خود را کوچ می‌کند، خود درواقع مربی خود است.

حال اگر فرد بتواند به‌خوبی خود را هدایت کرده و کوچ نماید، می‌توان گفت که وی فردی مناسب جهت کوچ سایر افراد می‌تواند باشد و در صورت علاقه می‌تواند در دوره‌های اختصاصی مربیگری کوچینگ شرکت کرده و تبدیل به مربی کوچینگ گردد و از این طریق هم برای خود اشتغال‌زایی نماید و هم به سایرین کمک نماید.

ازجمله مهارت‌های تدریسی در دوره‌های سلف کوچینگ

• الآن کجای مشکل هستم
• لایه‌های مختلف مشکل چیست
• موارد گیج‌کننده مشکل کدم‌اند
• نتیجه عدم انجام اقدام مناسب چیست (اگر بی‌خیال این مشکل بشم چی میشه مگه؟)
• باورهای که باعث شده در زندگی‌ام محدودشم و برام مشکل ایجاد شود کدم‌اند
• آیا واقعاً قدرت ایجاد تغییر رادارم
• چه موانعی برای تغییر شرایط و رفع مشکل بر سر راه من وجود دارد
• چگونه موانع را از بین ببرم تا مشکلاتم را حل کنم
• چقدر خود را می‌شناسم
• و …

نکات قابل‌توجه

توجه داشته باشید که همواره سلف کوچینگ نمی‌تواند جایگزین کوچینگ عادی گردد فلذا برخی افراد علیرغم فراگیری این مدل نیازمندند تا تعداد جلساتی را با کوچ حرفه‌ای بگذرانند تا اطمینان حاصل کنند که مهارت‌های کوچینگ را به‌خوبی فراگرفته و خود به‌تنهایی قادر به رفع مشکلات خود هستند.