خیال بافی در کودکان
خیال بافی یکی از مهمترین و موثرترین عوامل در رشد و توسعه کودکان است. این فرآیند باعث تقویت خلاقیت، تخیل و تفکر انتقالی در کودکان می‌شود. خیال بافی به معنای تصور و خلق دنیایی مجازی و فرضی است که از واقعیت های دنیای اطراف کودک برای خودش ساخته می‌شود. خیال بافی در کودکان از سنین پیش‌دبستانی شروع شده و تا سنین نوجوانی ادامه دارد.
در خیال بافی، کودکان می‌توانند دنیایی از خیال خود را با تخیل خودشان بسازند. آنها می‌توانند شخصیت‌های مختلفی را خلق کنند و به داستان‌هایی که خودشان تصور می‌کنند، پایان دهند. خیال بافی به کودکان اجازه می‌دهد که به دنیایی از تفکر خود دسترسی داشته باشند و به آن دسترسی پیدا کنند.
خیال بافی در کودکان از جمله فعالیت‌هایی است که می‌تواند به آنها کمک کند تا مهارت‌های مختلفی را درک کنند. این فرآیند به کودکان کمک می‌کند تا بتوانند درک بهتری از قوانین جهان داشته و برای اینکه برخورد درستی با موقعیت‌های مختلف داشته باشند، مهارت‌های مختلفی را کسب کنند. به علاوه، خیال بافی به کودکان کمک می‌کند تا با مواجه شدن با مسائل و مشکلات مختلف، به دنبال راه‌حل‌های خلاقانه و نوآورانه باشند.
در کل، خیال بافی یکی از راه‌هایی است که می‌تواند به کودکان کمک کند تا همچنان در حال رشد و توسعه باشند. خیال بافی به کودکان اجازه می‌دهد تا ابتکار و خلاقیت خود را کشف کنند و به دنبال راه‌حل‌هایی خلاقانه و نوآورانه برای مشکلاتی که با آنها مواجه هستند، باشند. به علاوه، خیال بافی به کودکان اجازه می‌دهد تا به دنیایی از تفکر خود دسترسی پیدا کنند و با دنیایی از مفاهیم و ایده‌های خلاقانه آشنا شوند.
یکی از مشکلاتی که باعث دردسرهای زیادی برای کودکان می شود و والدین و مربیان را درگیر خود می کند خیال بافی است.
این حالت را بیشتر بشناسیم:
رویاپردازی عبارت است از سرهم کردن مسائل بی اساس و بی ربط به یکدیگر و اضافه کردن توهمات به آن و به داستان درآوردن چیزهایی که حقیقت ندارد. چیزی که بیان می کند از تخیل او سرچشمه گرفته شده است و شبیه توهمات یک فرد بیمار است ولی از نظر خود فرد این ها مسائلی کاملا جدی و واقعی هستند. هرچیزی در ذهنش که به صورت کاملا غیر عقلانی است برای دیگران تعریف می کند و آنها را واقعی می پندارد مثل پرواز کردن در آسمان و در پاره ای از مواقع نمی تواند بین حقیقت و توهم تفاوتی قایل شود.
ویژگی های کودک خیال پرداز:
- بسیار سخن می گویند و دائما در حال داستان سرایی و تعریف آن برای دیگران هستند و هر مساله ای که می شنوند سعی می کنند آن را با پروبال زیاد توضیح دهند.
- با کوچکترین مساله ای تحریک می شوند و شروع به خیال پردازی می کنند و بر اساس این تحریک سعی می کنند از لغات در حالتی خاص استفاده کنند و در این حالت شروع می کنند به بدون وقفه صحبت کردن.
- سعی می کنند همیشه صحبت های خود را عقلانی جلوه دهند و برای این کار تلاش می کنند داستان های خود را به صورن کاملا جدی بیان کنند.
- به صحنه ای که دیده اند پرو بال می دهند و سعی می کنند آن را به گونه ای تعریف کنند که فرد شنونده در درستی آن شک نکند.
- به زندگی و همه چیز آن نگاه فانتزی دارند.
- داوری کردن آنها هم نسبت به مسائل پیرامون کاملا تخیلی است تا جایی که ممکن است حقیقت را کاملا برعکس نشان دهند.
- در رویا پردازی های خود فردی شجاع و قهرمان تخیلات خود هستند.
از لحاظ روانی:
این گونه افراد چه آنهایی که کم سن وسال هستند و چه افراد بزرگتر دارای ثبات فکری نیستند و فکرشان همواره در حال اندیشیدن به تخیلات است. فکر می کنند که به آنها ظلم شده و حق آنها خورده شده است. این گونه افراد برای حل مشکلاتی که برای آنها پیش می آید شروع به خیال بافی می کنند.
ذات رویا پردازی:
پایه و اساس رویاپردازی خیال بافی است. ذات آن یک حالت تدافعی برای پر کردن کمبودهای موجود در فکر و حافظه آنهاست و به گونه ای آن را بیان می کنند که انگار حقیقت دارد. دانشمندان اعتقاد دارند که این نوعی مکانیسم دفاعی برای جبران کمبود های شخصیتی است و عواملی نظیر فقر و گرسنگی می تواند دلیل آن باشد. برخی اعتقاد دارند که این کودکان دارای نوعی جنون هستند که باعث می شود از واقعیت های اجتماعی دور بمانند. محققان اعتقاد دارند خیال بافی ریشه دیوانگی، اضطراب و ترس ندارد با این وجود برخی به عکس این نظریه اعتقاد دارند و بر این باورند که خیال بافی نوعی تلاش برای فرار از واقعیت است. کودک با این کار در تلاش است تا زمان و انرژی خود را صرف این امور کند تا انرژی برای تفکر در حقیقت باقی نماند.
پایه و اساس خیال بافی:
پایه و اساس خیال بافی از نظر برخی ریشه در اعتقادات و باورهای نادرستی دارد که درون وجود یک فرد نهفته است. به طور مثال تمایلات و درخواست هایی که یک فرد در دوران کودکی داشته و به آنها نرسیده و اکنون با استفاده از خیال بافی سعی در ارضای تمالات خود دارد و یا کودک در کودکی مشکلاتی داشته است که هیچ گاه حل نشده و اکنون سعی می کند با استفاده از خیال بافی این مشکلات را حل کند و شخصیتی غیر واقعی از خود به دیگران عرضه کند. حالت دیگری که فرد برای رهایی از آن دست به خیال بافی می زند احساس گناه در مورد یک موضوع خاص است که فرد برای رهایی از آن به خیال پردازی مشغول می شود.
انواع خیال پردازی:
دانشمندان پس از تحقیقات فراوان خیال بافی را به چهار دسته کلی تقسیم نموده اند:
- افرادی که در این دسته قرار می گیرند سعی می کنند با استفاده از خیال بافی توجه دیگران را به خود جلب کنند.
- افرادی که به هر دلیلی سعی دارند با استفاده از خیال بافی موضوعاتی را مطرح کنند و دیگران را آزار دهند.
- دسته ی دیگر افرادی هستند که به خیال بافان فساد انگیز مشهور هستند و در عالم خیال بافی سعی دارند خواسته ها و تمایلات خود را که در جامعه پذیرفته نیست مطرح نمایند.
- این گونه از افراد خیال باف هیچ گونه نظم و ترتیبی در سخنان خود ندارند و خیالات خود را به صورت یک داستان ارائه می دهند و هدف آنها از این کار فقط جلب توجه دیگران است.
در میان این دسته بندی افرادی که در دسته چهارم قرار می گیرند نسبت به افراد سایر دسته بندی ها در وضعیت خطرناک تری قرار دارند زیرا نشانه ای از زوال فکری در آنهاست و تعادل فکری خود را از دست داده اند.
شیوه های درمان:
در زمینه درمان مهمترین قسمت بحث ریشه یابی است و باید بدانیم که تا زمانی که مشکلات ریشه ای حل نشود دیگر مشکلات در جای خود باقی خواهند ماند. توصیه می شود برای درمان از روش های زیر استفاده کنید:
- سعی کنید خیال باف را به حقیقت نزدیک کنید طوری که بتواند پدیده های واقعی را بشناسد.
- سعی کنید او را متقاعد کنید که دیده های خود از پدیده های اطراف را روی کاغذ یادداشت کند و آن را در حضور دیگران بخواند و با نظر دیگر افراد تطبیق دهد.
- نیروی استدلال را در او تقویت کنید.
- او را به سمت فعالیت های دست جمعی سوق دهید.
- به کارهایی بپردازد که در آن ریزه کاری نقش مهمی دارد مانند کارهای هنری.
- اختلافات خانوادگی و نابسامانی ها را در آنها رفع کنید.
هنوز هیچ دیدگاهی وجود ندارد.