هیچ چیزی ناخوشایندتر اعتیاد در نوجوانان نیست. یکی از تأسف آورترین وقایعی که والدین را به وحشت می اندازد وقتی است که متوجه شوند نوجوان آنها اعتیاد به مواد مخدر پیدا کرده است یا حتی سیگاری شده است. پدر و مادری که سال ها از فرزند خود مراقبت کرده اند و شب و روز به فکر او بوده اند، و همه امیدشان در تحمل تمام زشت و زیباهای زندگی ، در «آینده» فرزند و برای «آینده» او بوده است، چطور می توانند با این پیش آمد مقابله کنند؟ چرا فرزندمان به این راه کشیده شد، چه اشتباهی کرده ایم، چرا فرزند ما به این مصیبت، دچار شده است و صدها سوال از این دست، که افکار والدین را به خود مشغول می کند.

خب! کاری است که شده و اتفاقی است که پیش می آید، حالا چه باید کرد؟ آیا برآشفت و راه جار و جنجال و تهدید را پیش گرفت؟ یا راه های دیگری هم وجود دارد. اکثراً پیشنهاد می کنند که والدین نباید از خود واکنش شدید نشان دهند. طغیان خشم و تنبیه بدنی نوجوان چیزی را حل نمی کند. داشتن صبر و حوصله و شکیبایی اصل مهمی است که باید در این گونه موارد به کار گرفته شود. باید در فکر چاره بود، چاره ای که کارساز باشد.

البته آن پدری که در گذشته، محض تفریح، به فرزندش مشروب تعارف می کرده، باید انتظار چنین روزی را نیز داشته باشد. یا پدر و مادری که ساعت های از شب را به بازی ورق می گذراندند و از سرگرمی های فرزندشان بی خبر بودند، باید انتظار داشته باشند که فرزندشان به این راه کشیده شود. پدری که روزهای تعطیل، به جای اینکه وقتش را با فرزند نوجوان خود بگذراند، آن را با دوستانش می گذراند و یا صرف تفریحات بی حاصل و تکراری می کند، باید انتظار چنین وقایعی را هم داشته باشد.

پیشگیری از اعتیاد در نوجوانان

من نمی گویم که دست از همه کارهایتان بکشید و تمام وقتتان را در اختیار فرزندانتان بگذارید، ولی دادن سهمی از وقتتان به آنها بسیار لازم است. همان قدر که مراقبت بیش از حد نوجوان را ناراحت می کند، آزادی بی حد و حصر هم به آنها لطمه می زند. وقتی که نوجوان ، شاهد تفریحات ناسالم ماست، و می داند که آن کارها از نظر عرف جامعه غلط است، پس او هم به خود حق خواهد داد که پای در راه ناصواب بگذارد.

پدری که گاه و بی گاه بساط تریاک و انواع مواد مخدر را با دوستان پیش می کشد، باید بداند که فرزندش هم ممکن است گاه گاهی دست به کارهای خلاف بزند. پدر و مادری که متوجه ی غیبت های طولانی فرزندشان از خانه نمی شوند، یا نمی دانند که او با چه کسانی معاشرت می کند، باید بدانند که روزی چوب این بی توجهی را خواهند خورد. نوجوان که با بی اعتنایی و کم محبتی والدین رو به روست، ناخودآگاه به طرف اعتیاد و مواد مخدر کشیده می شود.

نوجوان با این عمل خود به والدینش می گوید: « حالا که به من توجه ندارید، ببینید که من به چه راهی کشیده شده ام. شما که برای من وقت و فرصت کافی نداشتید، بنشینید و نتیجه کار خود را ببینید.» نوجوان با اعتیاد به مواد مخدر ضمن جلب توجه شما به خودش، به صورت غیرمستقیم به شما می گوید که اگر بخواهید به این کارها ادامه دهید، من به تدریج نابود خواهم شد. او خود را به نابودی می کشد، تا شما را تنبیه کند. آخر او نوجوان است، کاری جز این نمی تواند بکند.

اعتیاد در نوجوانان

ممکن است بعضی از والدین در اینجا بگویند که ما نه مشروب به فرزندمان تعارف کرده ایم، نه بساط قمار، پهن کرده ایم و نه منقل و وافور در کارمان بوده، پس چرا فرزند ما به این راه کشیده شده است؟ باید در جوابشان گفت که باید روی سایر علت اعتیاد در نوجوانان اندیشه کنند.

بعضی از عوامل اعتیاد در نوجوانان به طور خلاصه به شرح زیر است:

الف- بی اعتنایی و کم محبتی یا مهر و محبت بیش از اندازه والدین به نوجوان 

ب- تبعیض بین فرزندان در خانواده، به طوری که فرزند آن را احساس کند.

ج- بی توجهی و نشناختن دوستان ناباب نوجوان

د- صرف وقت بی جهت در خارج از خانه.

ه- سخت گیری شدید ، تنبیه بدنی نوجوان ، کنترل بیش از حد و انتقادهای پایان ناپذیر.

این عوامل و سایر علت های جزیی دیگر، در اعتیاد نوجوانان مؤثرند. و در پایان برای اینکه فرزند سالمی داشته باشیم، باید وقتمان را به صورت اصولی صرف آنها کنیم تا از مرحله خطر به سلامت بگذرند؛ در غیر این صورت دود آن مستقیماً به چشم خودمان خواهد رفت.