معرفی رشته علوم آزمایشگاهی از زبان فارغ التحصیل این رشته

خودمونی:

معمولا وقتی از بچه های تجربی میپرسی میخوای چه رشته ای رو انتخاب کنی، معمولا این سه تا رشته جزو انتخابهاشون هست: پزشکی، دندون پزشکی و داروسازی.

ولی بیایید واقع بین باشیم، مگه چند درصد از بچه های تجربی می تونن در این رشته ها در دانشگاههای خوب قبول بشن؟

رشته علوم آزمایشگاهی از اون دسته رشته هاست که آچار فرانسه همه زیرگروه پزشکی محسوب میشه. البته مسوولیت و حساسیت کارش هم بالاست.

رشته علوم آزمایشگاهی در سالهای اخیر یه رشد ۱۵ درصدی در سطح دانشگاهی داشته که خیلی خبر خوبیه و نشون میده که نیاز به این رشته همچنان وجود داره و اشباع نشده.

توصیه م اینه که به این رشته به عنوان یه رشته بی اهمیت نگاه نکنین چون خیلی داردید اشتباه میکنید.

به قول یکی از اساتید محترم، پزشکها برای تشخیص خیلی از بیماریها وابسته به نتایج ارائه شده توسط آزمایشگاه تشخیص طبی هستند. این یعنی اینکه ابتدای پروسه درمان از آزمایشگاه و از انجام بدون اشتباه آزمایشات شروع میشه. که البته مسوولیت خیلی سنگینی رو هم با خودش داره چون اگه آزمایشگاه در انجام آزمایش دچار خطا بشه در نتیجه اون پزشک هم ممکنه بر اساس اطلاعات اشتباهی که گرفته، کلا اشتباه تشخیص بده و این وسط بیمار به فنا بره.

ولی جدا از این چیزها، خیلی رشته گسترده ایه و خیلی جا برای پیشرفت داره چون به شاخه ها و تخصص های زیادی منشعب میشه که بر اساس علاقه و توانایی میتونید در آینده روی اونها تمرکز کنید و متخصص بشید.  

واقعیت چیز دیگری است:

یکی از تصورات دانش آموزان قبل از انتخاب این رشته این است که فکر میکنند قرار است در تمام مدت با مدفوع و ادرار بقیه ی افراد در تماس باشند. لازم به ذکر است جز در موارد خاصی، نمونه های آزمایشگاهی از ۱۰ سی سی یا ۵ گرم بیشتر نمیباشد و آن هم در شرایط خاص و با پوششهای خاص بررسی در زیر میکروسکوپ یا داخل دستگاه بررسی می شود.

البته دانش آموز رشته ی تجربی باید پذیرفته باشد که کار در حیطه ی بهداشت و درمان این مسائل را دارد و نمی توان به طور قطع گفت که هیچ صحنه ناخوشایندی پیش نمی آید.

عمده تصور اشتباهی که در جامعه درباره ی این رشته شنیده می شود مربوط به ادامه تحصیل و میزان درآمد است که در بخش های بعدی توضیح داده خواهند شد.

جذابیتها و سختی های دوران تحصیل:

علوم آزمایشگاهی شاخه ای از علوم پزشکی است که در ارتباط با بررسی آزمایشگاهی خون و مایعات بدن انسان به منظور تشخیص بیماری، پیگیری درمان و حفظ سلامت افراد جامعه می باشد.

ارزش کار متخضصان رشته ی علوم آزمایشگاهی در کاهش هزینه ها و زمان و نیز پیشنهاد بهترین گزینه ی درمان یا پیشگیری برای پزشکان حائز اهمیت است.

این متخضصان با بررسی دقیق خون، ادرار، مدفوع و سایر مایعات بدن و بررسی تستهای کبدی و مشخص کردن سطح آنزیمهای بدن، کمک موثری در تشخیص بیماری ها و مهم تر از آن در جلوگیری از عوارض بیماریها دارند.

به عنوان مثال افراد بالای ۳۵ سال با بررسی سالیانه ی قند و چربی خون میتوانند از بروز بیماری های قلبی – عروقی و دیابت جلوگیری نمایند یا با تست غربالگری سرطان پروستات می توان جان هزاران بیمار را قبل از پیش رفته شدن سرطان در آنها نجات داد. درس های علوم آزمایشگاهی هم پوشانی زیادی با درسی های علوم پایه ی پزشکی دارد. درسی های شیمی و زیست شناسی در رشته ی علوم آزمایشگاهی اهمیت زیادی داشته و دانشجویان باید علاقه مند به کار عملی در محیط آزمایشگاه باشند.

متوسط طول دوره ی کارشناسی پیوسته علوم آزمایشگاهی ۴ سال است و دانشجویان مقطع کارشناسی در مجموع باید ۱۳۰ واحد بگذرانند.

۲۰ واحد را درس های عمومی نظیر ادبیات فارسی، زبان انگلیسی عمومی، تربیت بدنی ۱ و ۲ و… تشکیل می دهد. درس های پایه مانند درسهای علوم پایه ی رشته ی پزشکی میباشد اما مختصرتر.

در بخش درس های تخصصی، دانشجو واحدهایی نظیر آزمایشگاه قارچ شناسی، میکروب شناسی، خون شناسی، انگل شناسی، ویروس شناسی و… را می گذراند. علاوه بر این، فارغ التحصیلان باید با تکنولوژی روز آشنا باشند و طرز استفاده از دستگاههای جدید را بیاموزند. چرا که بخش زیادی از فعالیتهای متخضصان این رشته با وسایل پیشرفته ای است که به بررسی و آنالیز مایعات بدن می پردازد. واقعیت این است که این شغل به گروهی از مشاغل حوزه بهداشت و درمان تعلق دارد که ریسک کاری بالایی دارند. تصور کنید که یک لحظه غفلت (مثلا هنگام خون گیری از یک بیمار HIV مثبت) می تواند باعث فرورفتن سوزن آلوده به دست کارشناس شده و او را دچار ایدز کند. این مشکل نه تنها در کشور ما بلکه در همه جای دنیا وجود دارد؛ به همین دلیل افراد باید هنگام استخدام در مؤسسه های درمانی، مراکز بهداشتی و بیمارستانها آزمایش خون بدهند و اقدام های پیشگیرانه لازم و واکسیناسیون را انجام دهند.

ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر:

ادامه  تحصیل در مقاطع بالاتر

فارغ التحصیلان دوره ی کارشناسی علوم آزمایشگاهی می توانند در هر یک از شاخه های مرتبط با رشته شان، مانند بیوشیمی، خون شناسی، ایمنی شناسی، باکتری شناسی، میکروب شناسی، انگل شناسی، ویروس شناسی، قارچ شناسی، سم شناسی، بیوتکنولوژی و . . . در مقطع کارشناسی ارشد و سپس دکترای تخصصی(PhD) ادامه تحصیل دهند.

آینده شغلی:

کارکنان آزمایشگاه با مشکلات بسیاری مواجه هستند و می توان گفت بسیاری از آنها نه تنها از امتیاز مشاغل سخت بی بهره اند، بلکه از امتیازهایی که به بعضی از شغل ها در حوزه بهداشت و درمان داده می شود نیز محروم هستند.

علاوه بر این در بازار کار مشکلاتی وجود دارد که در زیر به صورت اجمالی به آنها اشاره می کنیم.

افرادی که لیسانس رشته ی زیست شناسی عمومی دارند نیز به صورت غیرمجاز در آزمایشگاهها مشغول به کار می شوند.

از رشته های دیگر مانند، تغذیه، زیست شناسی، میکروبیولوژی و… در گرایش های ارشد علوم آزمایشگاهی مشغول به تحصیل هستند.

برای دریافت پروانه ی تاسیس آزمایشگاه تشخیص طبی به چهار نفر با مدرک دکترای تخصصی تک رشته ای علوم آزمایشگاهی نیاز است

ولی ھمین مجوز را یک پزشک متخصصں پاتولوژی به تنهایی می تواند بگیرد. دانش آموختگان دوره ی کارشناسی رشته ی علوم آزمایشگاهی قادر خواهند بود آزمایشهای بالینی تحقیقاتی و خدمات وابسته را در مراکز آزمایشگاهی به عنوان کارشناس انجام دهند. فرد می تواند به تدریس در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی بپردازد. همچنین می تواند به طور شخصی آزمایشگاه تاسیس کند و یا در آزمایشگاههای دیگر به عنوان مسئول فنی مشغول به کار شود.

 بازه ی درآمد:

میانگین درآمد ۲ تا ۶ میلیون تومان در ماه خواهند داشت.

این رشته مناسب چه کسانی است؟

یکی از استادان ما همیشه به شوخی می گفت این رشته مناسب کسانی است که علاقه دارند جان آدمها را نجات دهند ولی علاقه ای به ملاقات خود آدمها ندارند!

امروزه اهمیت حضور متخصصان علوم آزمایشگاهی در حیطه ی درمان و بهداشت کاملا مشهود است. توجه کنید که درمان و بهداشت دو حیطه ی مختلف است.

ساعت کاری کارشناس آزمایشگاه به صورت تمام وقت است. پس دانشجوی فارغ التحصیل باید شرایط جسمی وروحی مناسب برای کار کردن و سر و کار داشتن با نمونه های مختلف خون، مدفوع و ادرار و.. . را داشته باشد.