براساس نظریات روانشناسی استعداد، چه شغلی برای من مناسب است؟
آیا شما از آن دسته افراد هستید که قبل از اقدام به انجام یک فعالیت همه جوانب را کاملا بررسی کرده و بعد تصمیم میگیرید یا اینکه بدون برآورد منطقی و به صورت احساسی وارد یک مسیر میشوید؟ بسیاری از افراد هستند که بدون درنظر گرفتن شرایط و تواناییهای خود به تحصیل در یک رشته تحصیلی یا فعالیت در یک شغل میپردازند و متاسفانه بعد از اینکه زمان زیادی را هدر دادند متوجه میشوند انتخاب درستی انجام ندادهاند. روانشناسی استعداد یکی از شاخههای کاربردی در علوم روانشناسی است که به افراد برای شناختن استعدادها و علایقشان کمک میکند تا با خیال راحت برای آینده خود تصمیم گرفته و برای رسیدن به موفقیت برنامهریزی کنند.
نحوه سنجش استعداد در آزمونهای روانشناسی
آزمونهای روانشناسی به دو دسته کلی تقسیم میشود؛ در گروه اول توانایاییهای انسان سنجیده میشود به این ترتیب که یک سری کار عملی یا مساله ذهنی به فرد سپرده میشود تا آن را انجام بدهد و در خلال انجام تست، فرد باید حداکثر تلاشش را برای بهتر انجام دادن آن فعالیت فیزیکی یا ذهنی به کار بگیرد و به بهترین نتیجه ممکن برسد. گروه دوم به سنجش ویژگیهای شخصیتی افراد میپردازد و در آن با پرسیدن سوالات مختلف و تصویر سازی، شرایط متفاوت از فرد خواسته میشود احساسات و افکارش را به همان شکلی که در آن لحظه وجود دارد ابراز کند.
در روانشناسی استعداد ترکیبی از هر دو نوع آزمون توانایی و شخصیت استفاده میشود تا به یک جمعبندی صحیح برای پیشنهاد شغل مناسب برسد. نتیجه این آزمونها نه تنها میزان استعداد و توانایی ذاتی افراد برای موفق شدن در یک زمینه را در نظر میگیرد بلکه شرایط کاری و شغلی را پیشنهاد میدهد که فرد در آن احساس آرامش و لذت داشته باشد. به این ترتیب وقتی فرد وارد آن حوزه میشود چون هم از نظر توانایی و استعداد میتواند از عهده آن برآید و هم از نظر شخصیتی و احساسی با روحیاتش سازگار است، احتمال ماندگاری و ثبات در آن شغل و تلاش در آن زمینه افزایش مییابد که نتیجه این فرآیند چیزی جز موفقیت نمیتواند باشد.
انواع تست آنلاین استعدادیابی
خوشبختانه امروزه پیشرفت تکنولوژی و فناوری ارتباطات این امکان را فراهم کرده است تا در هر موقعیت و هر زمانی بتوانید به حجم زیادی از اطلاعات و راهکارهای مناسب در فضای مجازی دست پیدا کنید. با صرف کمی وقت و سرچ در اینترنت به انواع آزمونهای آنلاین دسترسی خواهید یافت که با انجام آن به بخشی از ویژگیهای خود پی میبرید. تست روانشناسی استعداد شغلی یکی از پرکاربردترین انواع آنهاست. دانشمندان زیادی همچون اوکانر، گاردنر، هالند و سایرین به طراحی آزمونهای مختلف برای کشف تواناییهای شغلی و توضیح و تفسیر شخصیت افراد براساس نتایج آزمون پرداختهاند. این آزمونها شباهت بالایی با یکدیگر دارند و حتی از برخی سوالات مشابه استفاده کردهاند اما گروهبندی شخصیتها و مشاغل در آنها متفاوت است. انجام دادن چند تست و تصمیم گیری براساس برآیندی از نتایج همه آنها میتواند در انتخاب شغل مناسب مفید باشد. اگر نتوانستید به جمع بندی مشخصی برسید میتوانید از روانشناسان کمک بگیرید.
روانشناسی استعداد در کودکان
جالب است بدانید استعداد افراد براساس سن و تجربه تغییر میکند و هر یک از ابعاد هوش انسان در سن خاصی به اوج خود میرسد. برای مثال بیشترین شکوفایی هوش ریاضی در سنین نوجوانی اتفاق میافتد. برخی روانشناسان اعتقاد دارند بهتر است سنجش استعداد در سنین کودکی انجام نشود و اگر هم مورد بررسی قرار میگیرد، سن کودک در نظر گرفته شود و به موازات رشد او آزمونها تکرار شود زیرا کودکان تجربه کافی ندارند درحالی که بخش عمدهای از هوش انسان در اثر تجربه و یادگیری پرورش مییابد. بهترین زمان برای هدایت تحصیلی افراد سنین نوجوانی و قبل از بلوغ است. البته لازم به ذکر است این یک قانون قطعی نیست و همواره استثنا وجود دارد و چه بسا کودکانی که در سنین کم دارای هوش و استعداد قابل توجه در یک زمینه باشند و بتوانند از همان کودکی برای پذیرش آموزشها و پرورش تواناییهایشان برنامهریزی کنند.
انتخاب شغل مناسب با شناختن تواناییهای ذاتی
انتخاب شغل یکی از ملموسترین دغدغه انسان در نوجوانی و جوانی است. افراد براساس شرایطی که در آن قرار دارند معیارهای متفاوتی برای انتخاب شغل دارند از جمله بازدهی اقتصادی، موقعیت اجتماعی، نظر اطرافیان، علایق فردی، و حتی شرایط روز جامعه مانند وقتی که جو سیاسی مرتبط با انرژی هستهای در کشور حاکم بود و بسیاری از جوانان را به سمت تحصیل در رشته فیزیک هستهای کشاند. طبق روانشناسی استعداد باید گفت مهمترین عوامل در موفقیت شغلی داشتن علاقه، استعداد و توانایی در آن زمینه است. اگر قبل از حرکت در مسیر شغلی، تواناییهای ذاتی افراد سنجیده شود با صرف مدت زمان کوتاهتر میتوان به مهارت خوبی دست یافت که هم موجب اعتماد به نفس بالا میشود، و هم سرمایه انسانی جامعه در یک فرآیند زودبازده و پربارتر صرف شده است.
اگر مسیر را اشتباه رفتیم چه کنیم؟
آیا تاکنون برایتان پیش آمده که احساس کنید در جای اشتباهی قرار دارید؟ یا مشغول فعالیتی باشید و به این نتیجه برسید که برای این کار ساخته نشدهاید؟ این علائم نشان میدهد که شغل مناسبی برای خود انتخاب نکردهاید! دو حالت موجب این وضعیت میشود؛ اگر در شغلی که به آن میپردازید مهارت و هوشی فراتر از تواناییهای شما نیاز باشد، احساس ناتوانی خواهید کرد و بعلاوه ممکن است نارضایتی کارفرما، فشار زیادی را به شما وارد کند و حتی منجر به اخراجتان گردد. دیگری زمانی است که تواناییهای شما بالاتر از سطح شغلتان است، در این حالت نیز اگرچه به خوبی از عهده کار برمیآیید اما رضایت لازم را نخواهید داشت زیرا انسانها تا حدود زیادی به استعدادها و قابلیتهای خود اشراف دارند و در این مواقع احساس خواهید کرد که بخشی از هوش و استعدادتان هدر میرود در حالی که میتوانید مفیدتر و موفقتر باشید.
انسانها در زمینههای متفاوتی مستعد هستند و هوش به بخشهای مختلفی تقسیم میشود، هر یک از انسانها با ترکیب و نسبتهای متفاوتی از آن بهره بردهاند، به همین دلیل همه افراد جامعه منحصر به فرد هستند. گسترش زیاد صنعت، تکنولوژی و ارتباطات نیز تنوع زیادی در شغلهای موجود در دنیا به وجود آورده است. بنابراین اگر شغلی که انتخاب کردهاید مناسب شما نیست، لزومی ندارد به آن ادامه داده و وقت خود را هدر بدهید. کافیست به کمک آزمونهای روانشناسی استعداد بزرگسالان به شناخت دقیق ویژگیهای شخصیتی و توانمندیهای خود بپردازید و براساس آن قدم در راهی بگذارید که متناسب با استعداد و علایق شما باشد. زیرا داشتن احساس خوب نسبت به خودتان و لذت بردن از زندگی، موضوعات مهمی هستند که هر انسانی برای حفظ سلامت جسمی، روانی و اجتماعی باید آنها را داشته باشد.
سخن پایانی
موفقیت و آرامش در زندگی بزرگترین دستاورد روانشناسی استعداد و شناخت ویژگیهای شخصیتی افراد است. با استفاده از آزمونهای روانشناسی میتوان رشته تحصیلی و شغل مناسب برای افراد جامعه را مشخص کرد. اگر هریک از انسانها در مسیر متناسب با توانمندیهای ذاتی خود قرار بگیرند، زمان کمتری برای رسیدن به بازدهی صرف خواهد شد و سهم قابل توجهی از هزینههای آموزشی کاسته میشود. همچنین جایگاههای شغلی توسط افراد متخصص و زبدهای پر میشود که با علاقه برای موفقیت بیشتر تلاش میکنند. به این ترتیب نهایتا یک جامعه موفق و پویا خواهیم داشت. خانه آموزش تمام تلاش خود را در راستای تحقق این جامعه به کار میگیرد.