طلاق غیابی! عبارتی که ممکن است بارها شنیده باشیم و هر یک از ما ذهنیتی در مورد آن داشته باشید. در صورت غیبت طولانی، عدم حضور همسر و ناشناس بودن مکان او می‌توانید غیابی طلاق بگیرید. به این طلاق مهریه تعلق می گیرد و عده آن ۴ ماه و ۱۰ روز است. یعنی تا این مدت سپری نشود، زن یا مرد حقّ ازدواج مجدّد ندارد. راههای طلاق غیابی برای زن و مرد کمی متفاوت است. در این مقاله توضیح کاملی در مورد این موضوع که طلاق غیابی چیست ارائه شده است. همچنین راههای دادخواست آن از طرف زن و مرد بیان شده است.

طلاق غیابی چیست؟

علاقه، دوست داشتن و عشق، زن و مرد را به هم پیوند می‌دهد. پیوندی که آن ها را ملزم می کند تا سال‌ها در کنار یکدیگر زندگی کنند. در بسیاری از موارد، این کنار هم بودن‌ها، به هر دلیلی از بین می‌رود. مواردی مانند دور شدن همسر از خانه برای کار، مسافرت، دوری به دلیل اعتیاد و غیره. دور شدن‌ و رفتن‌هایی که برگشتی ندارد! یا این که بازگشت به خانه بسیار دیر به دیر انجام می‌شود. در این صورت طرف مقابل از این نحوۀ زندگی خسته شده و به ستوه می‌آید. ممکن است کم کم فکر جدایی در ذهنش خطور کند؛ جدایی از نوع «طلاق غیابی»! بنابراین، در صورت پیدا نشدن همسر و مکان او، امکان این نوع جدایی وجود دارد. در این شرایط، جلسه دادگاه بدون حضور یکی از طرفین (زن یا شوهر) برگزار می‌شود.

زن یا شوهری که رأی چنین طلاقی علیه او صادر شده است، حق اعتراض دارد. اما در صورت اعتراض، باید آن را ظرف مدت ۲۰ روز را ارائه دهد. برای واخواهی یا اعتراض و رسیدگی مجدد، باید به شعبه مربوطه مراجعه شود.

راههای دادخواست طلاق غیابی چیست؟

دادخواست طلاق غیابی از طرف زن

اگر حق طلاق با زن باشد، اینکه پروسه جدایی چقدر طول بکشد و چگونه باشد، بستگی به شرایط دارد. دادخواست طلاق غیابی از طرف زن، باید همراه با دلیل باشد. وجود شاهد نیز می تواند به سرعت روند طلاق کمک کند.

در صورت چهار سال مجهول المکان بودن شوهر، زن می‌تواند درخواست طلاق غیابی دهد. برای این کار باید به دادگاه خانواده مراجعه کند و دادخواست خود را ارائه دهد. بررسی هایی برای پیدا کردن مکان شوهر انجام می‌شود. مثل اقدام از طریق روزنامه‌های کثیرالانتشا؛ یعنی چاپ آگهی. در این صورت، سه بار متوالی و هر ماه یک‌بار، باید یک آگهی چاپ شود. اگر از طریق چاپ آگهی افرادی پیدا شوند که از فرد مجهول (شوهر) خبر داشته باشند، به دادگاه دعوت می‌شوند. در این صورت این امکان وجود دارد که دادگاه اطلاعاتی از شرایط فرد مجهول به دست آورد.

گاه شرایطی پیش می‌آید که فرد دعوت شده به دادگاه، اطلاعی راجع به شخص مجهول نمی‌دهد. در این شرایط، دادگاه با هزینه فرد مدعو، مجدداً یک آگهی در روزنامه کثیرالانتشار چاپ خواهد کرد. اگر بعد از گذشت یک سال از تاریخ انتشار اولین آگهی، زنده بودن شوهر غایب ثابت نشود، دادگاه حکم طلاق صادر می‌کند. در این صورت طلاق غیابی از طرف زن، حدّأقل پنج سال طول می کشد و جزء طلاق فوری محسوب نمی‌شود.

اگر زن خارج از کشور باشد

در صورتیکه زن در خارج از کشور باشد و ادعا کند که همسرش مدت‌ها از او دور است و از مکان او خبر ندارد، می‌تواند درخواست طلاق غیابی دهد. در صورت می بایست یک وکیل ایرانی انتخاب کند. مراحل و راههای طلاق غیابی نیز باید در ایران طی شود.

یکی دیگر از روشهای طلاق غیابی برای زنان، سختی و تگنا در زندگی مشترک است. چنانچه زندگی مشترک زن با شوهرش همراه با سختی و تگنا یا به اصطلاح عسر و حرج باشد، امکان تقاضای طلاق وجود دارد. اگر عسر و حرج در دادگاه ثابت شود، دادگاه می تواند شوهر را مجبور کند که زن را طلاق دهد. چنانچه شوهر نپذیرفت، زن با اجازه دادگاه می تواند طلاق بگیرد.

توضیحات: منظور از عسر و حرج تنها سختی های اقتصادی نیست. اعتیاد شوهر به موادّ مخدر، بداخلاقی‌ها و آزارهای مداوم نیز جزء آن محسوب می‌شود. محکومیت شوهر به حبس، پنج سال یا بیشتر از آن، می‌تواند با مشکلات اقتصادی توأم شود. بنابراین، چنین حبس هایی نیز جزء عسر و حرج محسوب می‌شوند.

راههای دادخواست طلاق غیابی از طرف مرد

در صورتیکه مکان و محل زندگی زن مجهول باشد، مرد می‌تواند به دادگاه رفته و درخواست طلاق غیابی دهد. اگر بعد از بررسی‌های لازم و جستجو برای پیدا کردن زن، مکان او یافت نشود، مرد می‌تواند زنش را طلاق دهد؛ حتی اگر در زمان عقد، حقّ طلاق به زن داده شده باشد. به طور کلی، حق طلاق با مرد است. برای ارائه دادخواست طلاق غیابی، مرد نیازی به دلیل آوردن ندارد. به طور کلی، آقایان می‌توانند بدون حضور زن، او را طلاق دهد. اما جاری شدن صیغه طلاق و ثبت طلاق غیابی، مستلزم حضور زن و همچنین پرداخت حقوق مالی او (نفقه، مهریه، اجرت المثل) است.

احکام طلاق غیابی چگونه است؟

۱- ابطال طلاق غیابی

همانند طلاق توافقی، امکان باطل شدن طلاق غیابی نیز وجود دارد. اگر حکم طلاق غیابی صادر شود، اما در ایام عده، مرد از طلاق دادن همسرش پشیمان شود و بخواهد به زندگی مشترکش برگردد، این امکان وجود دارد. در این صورت، طلاق رجعی محسوب می‌شود و حکم طلاق غیابی باطل خواهد شد. منظور از طلاق رجعی این است که بعد از جدا شدن زن و مرد، تا زمانیکه زن در دوران عده به سر می‌برد، مرد مجاز است بدون نکاح مجدد، به زنش رجوع کند.

موارد متعددی وجود دارد که می‌تواند باعث ابطال طلاق‌ها بازگشت زن و مرد به زندگی مشترک شود. مشاوره‌های روانشناسی و افزایش وسعت دید نسبت به آسیب‌ها و بحران‌های بعد از طلاق، به ویژه برای بانوان، از جمله این موارد است.

۲- مدت عده و ازدواج مجدد زن پس از طلاق غیابی

مدت عده در طلاق غیابی نیز مانند دیگر طلاق‌هاست. به طور کلی، بعد از صادر شدن حکم طلاق، زن باید عده نگه دارد؛ یعنی به مدت چهار ماه و ده روز از ازدواج مجدد خودداری کند. پس از ثبت طلاق غیابی و سپری شدن دوران عده، زن می‌تواند بدون اجازه پدر یا جدّ پدری، دوباره ازدواج کند. اگر طلاق بعد از عقد (در دوران عقد ثبت) شود و دختر باکره باشد نیز این حالت صادق است. یعنی می‌تواند بدون اجازه پدر به عقد مرد دیگری در آید و مجدداً ازدواج کند.

در صورتی که شوهر در حین دوران عده بازگردد، امکان ادامه دادن زندگی مشترک و زناشویی وجود دارد. اما اگر این دوران سپری شده باشد، حق بازگشت به زندگی مشترک قبلی از مرد سلب می‌شود.