حرمت نفس (راههای افزایش عزت نفس با ۶ تکنیک کاربردی)

در مطالب قبلی برای افزایش حرمت نفس (عزت نفس) نکاتی را یادآور شدیم و گفتیم که چقدر حرمت نفس بالا در سلامت روح و روان انسان نقش حیاتی دارد و نبود حرمت نفس چه بلاهایی بر سر انسان می آورد.

در ادمه به مباحثی کامل تر برای افزایش “حرمت نفس” (عزت نفس) متذکر خواهیم شد.

برای حرکت در مسیر افزایش حرمت نفس بایستی نکات زیر را مدنظر داشت:

۱) دست از مقایسه و مسابقه بردارید: یکی از کارهای مهم برای داشتم حرمت نفس بالا اینست که بدانید هر کس در دنیا تک و بی‌نظیر است و همانند و مشابه ندارد. اگرچه مقایسه و مسابقه می‌تواند عاملی برای حرکت و انگیزه‌ای برای پیشرفت باشد ولی در اکثر موارد مخرب و زیانبار است. بایستی سعی کرد که خوب خود شد نه خوب دیگران، رکورد خودمان را بشکنیم نه رکورد دیگران را، برای خودمان زندگی کنیم نه برای دیگران.

۲) در مورد خود، واقعیت‌ها را بپذیرید: حلوی آینه بایستید و هر نکته مثبت و منفی را که در مورد بدنتان می‌بینید، بپذیرید. پذیرفتن به معنی این نیست که آن را دوست داشته باشید، بلکه واقعیت در مورد خود را می‌پذیرید. دیگر در ضمیر خودآگاه خود می‌دانید مثلاً چشم و لب‌های زیبا دارید و …، ولی دماغ‌تان کمی بزرگ است. یا زیر چشم‌هایتان چین و چروک پیدا شده است. در مورد خصوصیات شخصی‌تان آنها را بر روی کاغذ پیاده کنید. (مثلاً خجالتی، ساده‌دل، نکته‌بین، خوش دل، مهربان، بدبین و …) و آنگاه نکات زیر را در نظر بگیرید:

• در حد توان و واقعیت، عیب و نقص فیزیکی که خودتان به آن باور دارید (نه گفته دیگران، مُد و …) را اصلاح کنید. اگر وزن زیادی دارید با رژیم غذایی، فعالیت فیزیکی مناسب و در صورت لزوم، مشاوره تخصصی آن را کاهش دهید؛ اگر دماغ‌تان از حد طبیعی کاملاً خارج است آن را جراحی کنید و … . هرگز بخاطر حرف و نظر دیگران کاری انجام ندهید.

در مورد مسائل و مشکلات شخصیتی و احساسی راه­های اصلاح آن را بیاموزید و در اصلاح آن بکوشید.

• روزی دو نعمت یا نکته یا ویژگی مثبت خودتان را در یک دفترچه بنویسید و هر هفته آنها را مرور کنید.
• هر فردی دارای توانمندی‌های خاصی است آن را در مورد خود یافته و تقویتش کنید.

اکثر افراد استثنایی، زیبا، معروف و ثروتمند بدلیل حرمت نفس بسیار پایین هیچ­گاه احساس خوشبختی پایدار نکردند و اکثراً در رنج و عذاب زندگی کرده‌اند (عادی و معمولی بودن یک نعمت است قدر آن را بدانید). به عبارت دیگر، حرمت نفس و احساس ارزشمندی با پول، شهرت و زیبایی تنها بدست نمی‌آید.

۳) نه گفتن را تمرین کنید: افراد با حرمت نفس و اعتماد به نفس پایین از طریق توجه بیش از حد به دیگران و پذیرش خواسته‌های آنها و گذشت از خواسته و نظر خود سعی می‌کنند تا حس ارزشمندی را از آنها دریافت (در واقع گدایی توجه و محبت) کنند و این خود به مرور باعث تشدید احساس ناتوانی و بی‌ارزشی و در نهایت خشم و نفرت در آنها خواهد شد. این گروه معمولاً دلیلی به ظاهر قابل توجیه برای چنین رفتار خود می‌سازند (مهربانی، نزاکت، مؤدب بودن، خجالتی بودن و …). بایستی بیاموزیم و عادت کنیم تا هر جا لازم است نه بگوییم. ما حق نداریم برای اینکه کسی ناراحت نشود به او این اجازه را بدهیم تا به حقوق دیگری (از جمله خودمان) تجاوز کند. برای مثال، اگر شما فردا امتحان دارید و دوست‌تان زنگ می‌زند و می‌خواهد برای دیدن شما بیاید، با صراحت و دوستانه بگویید: منم خوشحال می‌شدم ولی فردا امتحان دارم و هنوز باید مطالعه کنم و وقت کم دارم فردا چطوره؟

البته برخی افراد با حرمت نفس پایین ممکن است در ارتباط با دیگران درست نقطه مقابل را پیش بگیرند و رفتار و گفتاری نیش‌دار و خصمانه داشته باشند و حتی از همان اول دیگران را از خود دفع کنند (تا مبادا درون پوچ و تو خالی‌شان بر آنها اشکار شود).

توجه: محبت و مهربانی یعنی انجام کاری درست با میل و رضایت خاطر کامل بدون هیچ چشم‌داشتی. اگر بخاطر ناراحت نشدن کسی تن به کاری می‌دهید این مهربانی در حق کسی نیست، ضعف و درماندگی است. حتی در مورد گذشت و سازش در زنگی اشتراکی اگر یک طرفه باشد و یا موارد گذشت وسازش زیاد باشد این مسئله نیز صادق خواهد بود (بایستی به سازگاری، تفاهم و توافق رسید).

۴) احساس گناه و تقصیر را از بین ببرید: خالق هستی انسان را ناقص آفرید تا با خطا، اشتباه و به کمک عقل و معرفت به کمال برسد. ما هیچ موجود کامل و بی‌نقصی نداریم و همه ما در لحظاتی از زندگی خود دچار اشتباه، خطا و حتی گناه شده‌ایم. اصولاً ما در بسیاری از موارد فقط از طریق اشتباه و شکست می‌آموزیم. افراد با حرمت نفس پایین معمولاً در هر موقعیت و زمانی که دست بدهد، بر روی اشتباهات گذشته خود انگشت گذاشته و خود را مدام سرزنش می‌کنند و تنها راه این است که خودمان (و پدر و مادرمان) را ببخشیم و اگر می‌توانیم اشتباهات خود را جبران کنیم.

۵) پذیرش مسئولیت: تنها راه موفقیت در زندگی و بالا بردن حرمت نفس، پذیرش و بدست گرفتن مسئولیت زندگی خودمان است. هیچ کس مسئول بدبختی ما نیست. اگر مظلومی نباشد، ظالمی نخواهد بود، اگر افراد ساده لوح وجود نداشته باشند، افراد متقلب وجود نخواهند داشت، اگر اشتباهی کردیم بایستی عواقب آن را بپذیرم و اگر می‌توانیم نزدیک به صفر برسانیم، بایستی خودمان برای خودمان تصمیم بگیریم و بالاخره این که هیچکس نمی‌تواند ما را خوشبخت کند جز خودمان.

۶) داشتن هدف و معنی در زندگی: همچنانکه ذکر شد از ویژگی‌های فرد با حرمت نفس بالا لذت بردن از زندگی و احساس خوشبختی و داشتن احساس لیاقت برای رسیدن به آن است و این میسر نخواهد شد مگر با داشتن هدف و معنی در زندگی و حرکت در آن مسیر.

از همین امروز برای بالا بردن حرمت نفس خود قدم بردارید که فردا دیر است.

منتظر نظرات ارزشمند شما درباره تجربه های افزایش حرمت نفس هستم.