افزایش عزت نفس (راه های افزایش عزت نفس)

افزایش عزت نفس یک فرایند مهم در زندگی انسان است. افزایش عزت نفس یعنی داشتن اعتماد به نفس، توانمندی در مقابله با چالش ها و مشکلات و بهبود روابط اجتماعی. در این مقاله، به بررسی راه های افزایش عزت نفس پرداخته شده است.

۱- تمرین ورزشی: ورزش کردن یکی از بهترین راه های افزایش عزت نفس است. ورزش کردن به انسان احساس قدرت و توانمندی می دهد و باعث می شود که اعتماد به نفسش افزایش پیدا کند. ورزش هایی مانند شنا، دویدن، پرورش اندام و یوگا به افزایش عزت نفس کمک می کنند.

۲- مراقبت از خود: مراقبت از خود از جمله راه های افزایش عزت نفس است. بهداشت شخصی، مراقبت از پوست و مو، مراجعه به آرایشگر، خرید لباس های جدید و داشتن ظاهری خوب، باعث می شود که شخص احساس خوبی کند و عزت نفسش افزایش پیدا کند.

۳- رفع افسردگی: افسردگی یکی از علل کاهش عزت نفس است. درمان افسردگی باعث می شود که شخص احساس بهبودی کند و عزت نفسش افزایش پیدا کند. راه های درمان افسردگی شامل مشاوره، درمان دارویی و تغییرات در زندگی روزمره است.

۴- توسعه مهارت های جدید: توسعه مهارت های جدید به شخص احساس موفقیت و توانمندی می دهد و باعث می شود که عزت نفسش افزایش پیدا کند. توسعه مهارت های جدید مانند زبان خارجی، نوشتن، نقاشی و گیاه پروری، به شخص احساس رضایت از خود و موفقیت می دهد.

۵- داشتن هدف: داشتن هدف در زندگی باعث می شود که شخص به دنبال رسیدن به آن هدف باشد و احساس موفقیت کند. داشتن هدف باعث می شود که شخص احساس ارزشمندی کند و عزت نفسش افزایش پیدا کند.

۶- تجربه موفقیت: تجربه موفقیت در زندگی باعث می شود که شخص احساس موفقیت کند و عزت نفسش افزایش پیدا کند. تجربه موفقیت مانند رسیدن به هدف، انجام یک پروژه با موفقیت و دریافت تعریف و تمجید، باعث افزایش عزت نفس شخص می شود.

۷- مطالعه کتاب های موفقیت: مطالعه کتاب های موفقیت، به شخص احساس انگیزش و تحول می دهد و باعث می شود که عزت نفسش افزایش پیدا کند. کتاب هایی مانند “عادت های موفق”، “راهنمای موفقیت” و “روانشناسی موفقیت”، به شخص انگیزه و تحول می دهند.

برای افزایش عزت نفس، می توان از راه های مختلف استفاده کرد. تمرین ورزشی، مراقبت از خود، رفع افسردگی، توسعه مهارت های جدید، داشتن هدف، تجربه موفقیت و مطالعه کتاب های موفقیت، به شخص احساس موفقیت و توانمندی می دهند و باعث افزایش عزت نفس می شوند.

افزایش عزت نفس (self-esteem) یکی از مهمترین تمرین های هر انسانی می تواند باشد. اگر افزایش عزت نفس را جدی نگیریم، به هر جایگاهی برسیم بازهم کمبود و احساس حقارت، آزارمان می دهد. برای درک  افزایش عزت نفس و سلامت ذهن و شخصیت آدمی، چهار مورد بایستی در حد تعادل با هم برآورده و فراهم شوند:

• سیستم فکری سالم، پایدار و منسجم؛
• لذت بردن؛
• تعلق و ارتباط
• عزت نفس نسبتاً بالا

هر چهار نیاز فوق لازم و ملزوم یکدیگر هستند و هرگاه یکی از آنها از تعادل خارج شود، سه جزء دیگر نیز تحت تاثیر قرار خواهند گرفت. لذا برای افزایش عزت نفس  ، بایستی هر چهار زمینه و در حد تعادل باشد که ما در اینجا عمدتاً به افزایش عزت نفس می پردازیم.

برای افزایش عزت نفس به تمرین و پشتکار طولانی مدت لازم است و یک شبه حاصل نمی‌شود. توجه به مطالب زیر می‌تواند به شما در این امر کمک کند.

موارد لازم برای افزایش عزت نفس :

• الف) بازنگری و اصلاح سیستم فکری: سیستم فکری ما اساساً تا اواخر نوجوانی به یک حد تقریباً با ثبات و پایدار می‌رسد و دیگر اکثر اعمال، رفتار، احساسات و حتی فکر کردن ما به صورت یک روند ناخودآگاه عمل می‌کند. برای مثال، پس از چند بار رفتن به محل کار یا پختن غذای خاصی دیگر ما در مورد انجام آن کار خاص فکر یا تمرکز نمی‌کنیم. بلکه همچون یک عادت و به صورت خودکار آن را انجام می‌دهیم و در همان حین می‌توانیم ذهن خود را معطوف چیزهای دیگری نماییم. این مسئله تقریباً در تمامی جنبه‌های زندگی صادق است. اگر فردی به ما دشنام داد یا رفتاری مشابه او انجام خواهیم داد یا درگیر می‌شویم، یا بی خیال می شویم و عبور می کنیم. اگر با همسرمان جر و بحثی رخ داد به مادر یا دوستمان زنگ می‌زنیم و یا چند روز قهر می‌کنیم، اگر با مشکلی روبرو شویم یا آن را نادیده می‌گیریم، یا دست به گریبان نیروهای غیبی (طلسم و جادو و …، اگر…،اگر….،)

اگرچه، چنین توانایی مغز در اکثر موارد یک نعمت است اما اشکال کار در افراد با عزت نفس پایین در این است که بسیاری از چیزهای یاد گرفته شده اساساً اشتباه و نادرست بوده‌اند و برای ” افزایش عزت نفس “ بایستی آنها را از ضمیر ناخودآگاه و نیمه خودآگاه به ضمیر خودآگاه انتقال داد و آنگاه سیستم جدید و نو را به صورت آگاهانه و با تمرین جایگزین آن نمود. به عبارت دیگر، ما بایستی به مرحله‌ای برسیم که از تمامی افکار، احساسات و اعمال خود در هر لحظه آگاه باشیم و برای چرایی آن پاسخی درست و عقلانی داشته باشیم و یا پیدا کنیم و آنگاه بتدریج سیستم فکری احساسی خود را اصلاح کنیم.

برای افزایش عزت نفس می شود، بایستی نکات زیر را رعایت کرد:

• آگاهی لحظه به لحظه از خود برای افزایش عزت نفس : تمرین کنید برای هر نوع فکر، احساس، پاسخ و رفتار خاص‌تان که شما را منقلب یا تحریک و یا ناراحت می‌کند یک علامت سؤال بزرگ قرار دهید و از خود بپرسید چرا؟ و پاسخ آن را برای خودتان توضیح دهید. چرا این حرف رو زدم؟ چرا اینکار رو کردم؟ چرا از صحبت یا رفتار فلانی ناراحت شدم؟ مثال: چون سلام نکرد؟ خوب سلام نکردن چرا بده؟ چون کوچیکتر بایستی به بزرگتر سلام کنه. چرا کوچیکتر بایستی به بزرگتر سلام کنه؟ و…
• واقع نگری، پذیرش و زندگی با واقعیت برای افزایش عزت نفس : تمامی نظام هستی بر پایه قاعده و قانون است. برای اینکه ماشین حرکت کند، نیاز به سوخت (یا انرژی) داریم، در یک قرعه کشی با یک میلیون شرکت کننده احتمال اینکه نام شما درآید یک در میلیون خواهد بود و اگر تعداد شرکننده صد نفر باشند، این احتمال به یک درصد خواهد رسید و… . اما در بسیاری از موارد قضیه به این شفافی و واضحی نیست و مشکل اکثر افراد در افتراق واقعیت از تصور، خیال و آرزو در چنین مواردی است. برای مثال وقتی اداره هواشناسی پیش‌بینی کرده است که در طی ۲۴ ساعت آینده در فلان جاده احتمال بارش برف سنگین زیاد (۹۰%) خواهد بود عقل سلیم حکم خواهد کرد که اگر قصد سفر به آنجا را داریم حداقل با خود زنجیر چرخ نیز ببریم (هر چند ممکن است برف نیاید) و به امید شانس عمل نکنیم. متاسفانه در بسیاری از موارد دید ما به قضایا و موضوعات، داستان همان فردی است که یک فیلم را برای چندمین بار نگاه می‌کرد به امید اینکه پایان فیلم چیز مورد دلخواهش درآید!!

بازنگری در ارزش‌ها و باورها برای افزایش عزت نفس : همچنانکه بزرگان دینی بارها تاکید کرده‌اند که لحظه‌ای تفکر و تعمق بالاتر از هزاران ساعت عبادت است، ما بایستی معیارهای ارزشی و باورهایمان که تعیین کننده احساسات، افکار، رفتار و مسیر زندگی‌مان هستند را بطور جدی به چالش بکشیم و با آگاهی و منطق، ناخالصی‌ها و خرافات آن را الک کرده و دور بریزیم.

ب) پذیرش خود: همچنانکه ذکر شد یکی از تعابیر حرمت نفس بالا پذیرش هرآنچه که هستیم (چه خوب چه بد) است، دوست داشتن خوبی‌هایمان و تلاش درجهت اصلاح نقص‌هایمان و بهتر شدن.