از علائم ناسازگاری می توان به غیر اجتماعی بودن، ترس ، سوء ظن ، پافشاری در رفتار بد، واکنش های خیلی قوی، عدم تماس و قبول واقعیت، افسردگی و … اشاره نمود. با شناسایی این افراد می توان به آن ها کمک کرد. گاهی ناسازگاری به علت عدم ارضای نیاز دانش آموز می باشد. نیاز های جسمانی، هویت،امنیت، استقلال و … از جمله این نیاز ها می باشد که به آن ها می پردازیم.

نیازهای جسمانی: برای یادگیری لازم است در ابتدا دانش آموز از نظر جسمی تامین باشد. در محیط های نامساعد و پر سر و صدا نمی توان از آن ها انتظار داشت که مطالب را به خوبی یاد بگیرند. در چنین شرایطی دانش آموزان از خود بد رفتاری نشان می دهند.

هویت: دانش آموزان را با تمام نقطه ضعف هایی که دارند بپذیرید به این ترتیب آن ها احساس شخصیت و ارزش می کنند. در صورتی که این نیاز دانش آموزان تامین نشود با بدرفتاری و ناراحتی سعی در کسب شخصیت می نمایند.

امنیت: شرایطی را فراهم نمایید که دانش آموزان احساس امنیت نمایند در غیر این صورت دچار ناراحتی می شوند و برای دیگران نیز ایجاد ناراحتی می نمایند.

استقلال: گاهی اوقات به دانش آموز اجازه دهید خودش تصمیم گیری نماید و کارهایی را در حد توانش به او واگذار نمایید که احساس استقلال نماید.

محبت: به دانش آموزان محبت کنید چرا که اگر از محبت لازم محروم باشند ناراحت می شوند و برای دیگران نیز ناراحتی ایجاد می کنند.

تجارب متنوع:  فعالیت های فوق برنامه، ورزش های گوناگون و … را در برنامه مدارس بگنجانید تا نیاز به تنوع در دانش آموزان ارضا گردد.

برنامه آموزشی و تربیتی جهت دانش آموزان ناسازگار

برای ایجاد تغییر در دانش آموزان ناسازگار می توان اقدامات زیر را انجام داد:

معاینه پزشکی: همانطور که گفته شد بعضی از ناسازگاری ها ریشه جسمانی دارد. با یک معاینه پزشکی می توان چنین مواردی را مرتفع نمود.

تماس با والدین و نزدیکان: ممکن است بعضی از ناسازگاری ها از خانه و خانواده دانش آموز نشات گرفته باشد پس لازم است افراد مسئول با والدین دانش آموز تماس حاصل نمایند و محیط خانواده را دقیقاً مطالعه کنند تا چنانچه موجبات ناسازگاری از منزل سرچشمه گرفته باشد، یافته و در رفع آنها اقدام نمایند.

کلاس های تقویتی : می توان با برگزاری کلاس های تقویتی به افرادی که در بعضی دروس دچار مشکل هستند کمک نمود تا از ناراحتی ها و ناسازگاری های ناشی از آن جلوگیری گردد.

به طور کلی می توان گفت بر رفع ناسازگاری ها ابتدا باید علل آن ها را شناسایی نمود. ملامت و تنبیه روش درستی برای برخورد با افراد ناسازگار نیست. در بعضی موارد برای کمک به دانش آموز باید از مشاوران مجرب کمک گرفته شود.

چگونه با رفتارهای ناسازگارانه دانش‌آموزان برخورد کنیم؟

– نباید نسبت به دانش آموز افکار غلط و انحرافی داشته باشیم. مثلا ” چون می خواهد من را اذیت کند این کار را می کند”. وقتی شما چنین افکاری را در ذهن خود داشته باشید کم کم نسبت به دانش آموز احساس بد پیدا نموده و بر رفتارتان با او اثر خواهد گذاشت.

– از کلی گویی پرهیز کنید. مثلا اگر از دانش آموز می خواهید که منظم باشد واضح و شفاف انتظار خود را از او بیان نمایید.

– با مشارکت دانش آموزان فهرستی از مهم ترین قوانینی که در کلاس باید رعایت شود تنظیم کنید و در صورت رعایت نشدن قوانین یک سری محرومیت برای دانش آموزان در نظر بگیرید و با قاطعیت آنها را اجرا نمایید.

– برای شنیدن مسائل دانش آموزان وقت بگذارید و عواملی که مشکل ساز هستند را یافته و برای رفع آن ها اقدام نمایید.

– از محرومیت های کوتاه مدت به جای تنبیه بدنی استفاده نمایید.

– به نیاز های دانش آموزان بیشتر توجه نمایید و از تحقیر و سرزنش کردن آن ها جدا خودداری نمایید.

– با آموزش علائم هشدار دهنده خشم، در کنترل خشم به دانش آموزان کمک نمایید.

طرز برخورد با دانش‌آموزان ناسازگار

به دلیل وجود تفاوت های فردی دانش آموزان شیوه تربیتی یکسانی برای آن ها وجود ندارد. ولی می توان با تکیه بر نقاط مشترکشان و بهره گیری از شیوه های تربیتی و برخورد صحیح با ناسازگاری دانش آموزان که از سوی متخصصین مجرب ارائه شده است شرایط پرورش آرام و لذت بخش آنان را بیش از پیش مهیا نمود.