خروج مایع منی از آلت تناسلی انزال نام دارد. انزال زودرس، خشک، رتروگراد، زود انزالی و انزال دیرس، از جمله اختلالاتی هستند که در حین رابطۀ جنسی ممکن است به آن دچار شوید. این حالات گاه نیاز به درمان پیدا می‌کنند. انزال همواره با خارج شدن مایع منی صورت می‌پذیرد و در مردان و زنان تقریباً شبیه است. اما از آنجا که انزال مردان در بارور ساختن زنان نقش ویژه‌ای دارد، جدی‌تر و از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. اگر تصمیم دارید برای بچه‌دار شدن اقدام کنید، لازم است که در وهله اول اختلالات جنسی خود را درمان کنید.

انزال چیست؟

پدیده انزال بخشی از چرخه طبیعی سکس است که در طول آن رخ می‌دهد. از نظر فیزیکی مردان برای اینکه به ارگاسم برسند، ضرورتاً انزال را تجربه می‌کنند. فرآیند انزال از طریق سیستم عصبی مرکزی کنترل می‌شود. زمانی که مرد از مرحله تحریک جنسی عبور می کند و به حد مشخصی از هیجان می‌رسد، رشته‌های عصبی این پیغام را به مغز و ارگان‌های تولید مثل می‌فرستند. در این مرحله اسپرم در بخش آلت تناسلی آزاد می‌شود.

اساساً انزال در دو مرحله رخ می‌دهد.

• تولید اسپرم: پس از تحریک جنسی، بدن اسپرم‌ها را از بیضه به سمت پروستات منتقل می‌کند. در این زمان اسپرم‌ها با مایع منی مخلوط شده و ترکیب نهایی برای انزال تولید می‌شود. این مرحله در داخل بدن مرد رخ می دهد و هیچ علامت خاصی در بیرون ندارد.
• خروج: مردان پیش از اینکه به ارگاسم برسند، وارد یک نقطه بدون بازگشت به نام انزال می‌شوند. در این مرحله مرد دیگر کنترلی در خروج مایع منی نخواهد داشت و به ناچار آن را تخلیه می‌کند. در این زمان مایع منی از مجاری ادراری به سمت سر آلت تناسلی پمپاژ شده و با جهش از آن خارج می‌شود.

این مراحل زمینه انزال را فراهم می‌کنند عموماً در تمام نزدیکی‌ها رخ می‌دهند. ممکن است در طول رابطه جنسی، مرد ارگاسم را تجربه نکند، اما به طور حتم دچار انزال می‌شود. از نظر علمی، زمانی که ارگاسم و انزال به صورت همزمان رخ دهند و فرد پس از خروج مایع منی با کاهش تنش جنسی و در اصطلاح ارگاسم روبرو شود، از نظر جنسی در سلامت کامل خواهد بود.

انزال زودرس چیست؟

زود انزالی همانطور که از نامش پیداست، به زمان‌هایی اطلاق می‌شود که فرد پیش از آنکه خودش بخواهد و تمایل داشته باشد، انزال را تجربه می کند. از نظر علمی، انزال زودرس زمانی است که مایع منی مرد، در بیشتر مواقع و در ۵۰ درصد از سکس هایش، در مدت زمان کمتر از ۲ دقیقه خارج شود؛ به شرط آنکه روابط جنسی به طور منظم و در حد فاصل ۲ الی ۳ روز صورت بگیرد.

عموم مردانی که به اختلال انزال زودرس دچارند، نمی‌توانند حس هیجان خود را برای طولانی مدت حفظ کنند و خروج مایع منی را کنترل کنند. انزال سریع ممکن است لذت ارگاسم را از فرد می گیرد. چرا که طرفین پیش از رسیدن به اوج لذت جنسی، سکس را تمام کرده و ناکام می مانند. اختلال زود انزالی یکی از شایع‌ترین اختلالات جنسی در مردان است.

علت بروز اختلال زود انزالی چیست؟

زود انزالی مردان در بستر عوامل مختلفی صورت می‌پذیرد. برخی از این عوامل، ریشه در مشکلات روان‌شناختی دارند و برخی دیگر ناشی از بیماری‌های جسمانی است.

• هورمون سروتونین؛ حد بالایی از هورمون سروتونین در بدن منجر به بروز زودانزالی می‌گردد.
• استرس، اضطراب و فشارهای شدید روحی
• اعتماد به نفس پایین و احساس عذاب وجدان
• سرکوب جنسی در گذشته
• اختلالات هورمونی نظیر تیروئید پرکار
• عفونت پروستات
• روابط سرد زناشویی؛ اغلب مردانی که به این اختلال دچارند، از انجام سکس فرار می‌کنند. چرا که تصور می‌کنند توان ارضا کردن همسرشان را ندارند.
• سن بالا؛ اگرچه اختلال انزال زودرس در هر سنی رخ می‌دهد، اما با ورود به دوره میان‌سالی و بروز برخی اختلالات دیگر همچون اختلال نعوظ، احتمال بروز انزال زودرس را بیشتر می‌کند.
• اختلال نعوظ؛ عموم مردانی که به این ناهنجاری دچارند و نمی‌توانند نعوظ را تمام و کمال انجام دهند، به اختلال انزال زودرس نیز دچار می‌شوند.

اختلال زود انزالی چگونه درمان می‌شود؟

اغلب افرادی که انزال زودرس دارند، برای درمان و حل این مشکل اقدامی نمی‌کنند. تنها در شرایط حاد و زمانی که فرد با کوچک‌ترین تحریک ها دچار خروج مایع منی شود، به دنبال درمان می‌گردد. این در حالیست که درمان این اختلال در مراحل اولیه شانس بهبودی را به مراتب افزایش می دهد. چند روش رایج برای درمان زود انزالی وجود دارد که در ذیل بیان شده است.

• روان‌درمانی: در این روش درمانی، فرد با تمرکز بر احساسات منفی موجود در رابطه تلاش می کند تا علاوه بر بازگرداندن اعتماد به نفس از دست رفته، مشکل اصلی را پیدا کند. روان درمانی کمک می کند تا زوجین به درک جنسی بیشتری برسند و به کاهش استرس و بهبود عملکرد عصبی بدن کمک کنند.
• رفتار درمانی: در رفتار درمانی فرد با انجام برخی تمرینات، تحمل خود را در برابر هیجان جنسی بالا می‌برد. همزمان با افزایش تسلط بیمار بر روی بدن، کنترل بیشتری بر انزال خود پیدا می‌کند. موفقیت در این روش منوط به همکاری شریک جنسی خواهد بود.
• جلوگیری از انزال: یک تکنیک موثر در کنترل انزال وجود دارد و آن هم این است که فرد مراحل سکس را به طور طبیعی جلو ببرد و درست در لحظه انزال نوک آلت خود را فشار دهد. در این روش خون جمع شده در نوک آلت به عقب باز می‌گردد و فرد از حالت انزال و تحریک خارج می‌شود.
• روش منقطع: در این روش توصیه می‌شود زمانی که فرد به مرحله انزال نزدیک می‌شود، رابطه جنسی را متوقف و برای مدتی کوتاه استراحت کند. در این فاصله هیجان فرد پایین آمده و بالطبع زمان رابطه جنسی طولانی تر می‌شود.
• اسپری و یا کرِم‌های تأخیری: استفاده از تأخیری‌ها موجب بی‌حس شدن آلت تناسلی شده و ممکن است این بی‌حسی به شریک جنسی نیز منتقل شود. لذا توصیه می‌شود در زمان استفاده از این روش حتماً از کاندوم استفاده کنید.

انزال خشک چیست؟

انزال خشک از دیگر اختلالات جنسی نسبتاً رایج در میان مردان است. در این نوع، مایع منی از بدن خارج نمی شود. انزال خشک برای افرادی که تمایل دارند بچه‌دار شوند، مشکل ساز خواهد شد. اما در سنین بالاتر، مشکل خاصی ایجاد نمی کند. این ناهنجاری اگرچه لذت رابطه جنسی را کم می کند، اما عمده ترین مشکل آن عدم باروری مرد است.

دو عامل می تواند سبب این حالت شود. در حالت اول، مایع منی از کیسه آن خارج نشده و بیرون نمی‌ریزد. عواملی همچون برداشتن پروستات، مشکلات نخاعی و سن بالا در بروز این حالت مؤثرند. در حالت دوم، مایع منی خارج می شود اما مجدداً به مثانه باز می‌گردد و از طریق ادرار خارج می‌شود. این حالت نیز در بستر عواملی همچون دیابت، جراحی پروستات و مصرف برخی داروها همچون داروی ضدافسردگی رخ می دهد.

روش تشخیص و درمان انزال خشک چگونه است؟

روش تشخیص این اختلال آزمایش ادرار است. اگر به طور مکرر دچار این حالت می‌شوید، بهتر است با مراجعه به پزشک و انجام آزمایش ادرار در مسیر درمان و بهبودی قدم بردارید. پزشک با محاسبه میزان منی موجود در ادرار تشخیص می‌دهد که مایع منی شما به مثانه بازگشته و یا اینکه اصلاً تولید و خارج نشده است.

بسته به عامل ایجاد کننده این اختلال، پزشک قادر است یک گزینه از میان گزینه‌های متعدد درمانی انتخاب کند.

• دارو درمانی
• جراحی: شامل روش‌های آسپیراسیون اسپرم از اپیدیدیم، اسپاسم اسپرم اپیدیدیم پوستی و استخراج اسپرم است.

انزال رتروگراد چیست؟

انزال روتروگراد یا پسرونده، نام دیگر انزال خشک است. در این ناهنجاری، مایع منی تولید می‌شود اما به مثانه بازگردانده می‌شود. این نوع انزال خطر چندانی ندارد و مطلقا دردناک نیست. اما متأسفانه ۰.۳ – ۳ درصد از افرادی که به آن دچار شده‌اند، از مشکل ناباروی رنج می برند. روش تشخیص، درمان و مقابله با این بیماری، درست مشابه انزال خشک است.
علائم و عوارض این ناهنجاری به صورت زیر است:

• ادرار ابری بعد از سکس
• ارگاسم خشک و علائم آن
• ترشح میزان کمی مایع منی در دفعات مکرر
• ناباروری

دیر انزالی چیست؟

دیر انزالی نقطه مقابل اختلال زودانزالی است. برخلاف زودانزالی ها، دیر انزالی در موارد بسیار نادری رخ می دهد و علل مختلفی را شامل می شود. اگرچه این اختلال نسبت به سایر اختلالات جنسی کمتر درک شده، اما حدود ۱ تا ۴ درصد از مردان با آن درگیر هستند. این در حالیست که انزال زودرس ۱۵ تا ۳۰ درصد از مردان را شامل می‌شود. هرچقدر زود انزالی موجب نارضایتی زوجین از سکس می‌شود، دیر انزالی نیز به همان شدت زمینه ناخشنودی زوجین را فراهم می کنند.

اغلب مردانس که در یک برهه خاص و به صورت بالقوه از استرس‌ های روانی رنج می برند، دچار دیر انزالی می شوند. با عبور از این بحران روحی، فرد به حالت عادی باز می گردد. مشکل اینجاست که این نوع اختلال در برخی افراد دائمی و مادام العمر است.  دیرانزال به مواقعی اطلاق می شود که فرد با وجود نعوظ طبیعی و رابطه منظم، پس از نیم ساعت سکس و دخول دچار انزال نشود.

متأسفانه این نوع کژکاری جنسی موجب پریشانی در فرد و همسر او می گردد و آن ها را از رابطه جنسی دلزده و مأیوس می سازد. در ادامه انزال دیررس موجب بروز برخی سوءتفاهم ها و اختلافات زناشویی می شود. برای مثال همسر این نوع مردان تصور می کنند به اندازه کافی برای آنان جذاب نیستند. در کنار این مردان نیز به شدت مضطرب و افسرده می شوند و توان بارور ساختن را نیز از دست می دهند.

عوامل موثر در بروز دیر انزالی

دیر انزالی محدوده گسترده‌ای عوامل فیزیکی و روانی را شامل می شود. در برخی مواقع نیز ترکیبی از این دو، زمینه‌ساز بروز انزال دیررس به صورت دائمی می شود.

عوامل فیزیکی

• اثر سوء داروهای ضدّ افسردگی، داروهای ضدّ اضطراب، داروهای فشار خون، مسکن‌ها و سایر داروها.
• استفاده از مشروبات الکلی و روان گردان‌ها.
• سکته‌های مغزی، آسیب‌های نخاعی و بیماری ام اس یا دیابت شدید.
• افزایش سن و کاهش تحریک پذیری جنسی.

عوامل ذهنی

• سابقه سوء استفاده‌های جنسی و یا تربیت جنسی نادرست
• عدم تمایل به لذت بردن
• تصورات نادرست نسبت به سکس
• ترس از باردار کردن زن
• اختلال کمبود اعتماد بنفس، اختلال اضطراب و تصویر نادرست از بدن
• خود ارضایی به دفعات زیاد
• داشتن نوعی سبک خاص در خود ارضایی که قابل تطبیق با رابطه جنسی نیست.
• داشتن فانتزی‌های جنسی نامتعارف
• تماشای فیلم‌های پورن

تشخیص و درمان دیر انزالی

برای اینکه بتوانید انزال دیررس را به صورت علمی تشخیص دهید، می‌بایست به یک پزشک متخصص مراجعه کرده و علائم و دفعات دیر انزالی را با او در میان بگذارید. پزشک با انجام آزمایش خون و ادرار، علت را بررسی می‌کند. شناسایی منشاء مشکل، در درمان مناسب و هدفمند نقش مؤثری دارد. برای مثال، اگر داروهای ضدافسردگی زمینه‌ساز این مشکل باشد، مسلماً پزشک یک دارو جایگزین انتخاب نموده و از این طریق به بهبود انزال دیررس کمک می کند.

نتیجه گیری

انزال نقش ویژه‌ای در روند طبیعی سکس داشته و اختلال در آن زمینه‌ساز برخی مشکلات روحی و جسمی می‌شود. بروز برخی از این نوع اختلالات همچون دیر انزالی، به ندرت اتفاق می‌افتد. اما برخی دیگر مانند انزال زودرس، انزال بی اختیار و انزال خشک، شایع‌ترند. از آنجایی که انزال در کیفیت رابطه جنسی و حتی سلامت جسمانی مردان مؤثر است، توصیه می‌شود در صورت بروز هرگونه اختلال، مشکل خود را با یک پزشک متخصص در میان بگذارید.