آن ها نمی توانند تشخیص بدهند که در مقابله با بازی گوشی کودک و عدم توجه به توصیه های تربیتی والدین چه واکنشی باید از خود نشان دهند. سکوت در مقابل کار نادرست کودک باعث افزایش خطاهای کودک و جسور شدن او در تکرار آن کار می شود و یا واکنش نشان دادن نسبت به این اشتباه مانند تنبیه کردن ممکن است باعث ایجاد مشکلات دیگری شود. یکی از مهمترین دغدغه های والدین تربیت کودک است زیرا پایه و اساس شخصیت کودک و چگونگی شخصیت او در آینده به این امر بستگی دارد. والدین با تربیت صحیح می توانند بزرگترین لطف را در حق فرزندانشان انجام دهند برای همین است که همه ی پدرها و مادران به دنبال بهترین راه تربیتی برای فرزندانشان هستند. یکی از این راه ها تنبیه است. تعداد محدودی از والدین بدون توجه به عواقب این روش و به صورت ناخوداگاه این کار را انجام می دهند و یا بعضی از والدین با اگاهی از تاثیرات تنبیه به صورت خوداگاه این کار را انجام می دهند. در این مقاله سعی شده است حقایق و اطلاعاتی در ارتباط با تنبیه در اختیار خوانندگان قرار گیرد و در این مسیر به کمک والدین گرامی بیاید.

سازوکار تنبیه:

تنبیه یک روش ازاردهنده است که برای کاهش موقت احتمال وقوع یک رفتار خاص مورد استفاده قرار می گیرد. یکی از ویژگی همه موجودات زنده این است که در مواجه با هر چیز ازاردهنده از آن دوری می کنند به همین دلیل سعی می کنند رفتاری که باعث تنبیه آنها می شود را انجام ندهند. نکته حایز اهمیت در اینجا موقتی بودن تنبیه است یعنی کودک تا وقتی به سراغ انجام آن کار نمی رود که ان عامل آزاردهنده وجود داشته باشد و در موقعیتی مناسب دوباره سراغ انجام آن کار خواهد رفت. رفتارهای ما برای این که حالت دائمی پیدا کنند به تکرار احتیاج دارند و با استفاده از انگیزه می توان مشوقی ایجاد کرد که از تکرار آن رفتار جلوگیری شود. تنبیه یک انگیزه و مشوق منفی برای جلوگیری از انجام کار است. حال می توان این نکته را بیان کرد که همه افراد برای انجام یک کار نیاز به انگیزه دارند پس رفتار بد کودک متاثر از یک انگیزه و مشوق است. با تنبیه این کودک ما دو حالت را ایجاد می کنیم. حالت اول: باعث می شود که در رفتار خود به صورت موقت تجدید نظر کند و حالت دوم: آن کار را ادامه می دهد. اگر حالت اول اتفاق افتاد این نشان دهنده این است که انگیزه انجام کار نسبت به انگیزه منفی ما یا همان تنبیه کمتر است ولی اگر به انجام کار خود ادامه دهد نشان دهنده این است که انگیزه انجام آن کار بیشتر است. یکی از علائق هر والدین این است که فرزندی کامل از هر لحاظی داشته باشد و دلیل حساسیت والدین روی رفتار و تربیت فرزندان هم همین موضوع است.

پایه های اصلی تربیت:

کارشناسان تربیتی موارد زیر را به عنوان پایه های اصلی تربیتی ذکر کرده اند:

• بردباری در امر تربیت
• حفظ شان و شخصیت
• حالت دستوری نداشتن
• تذکر و انتقاد در محیطی خلوت
• با دیگران قیاس نکردن
• تغذیه مناسب
• ترغیب کردن با استفاده از تشویق

کارشناسان اعتقاد دارند کودکی که در معرض تنبیه قرار گرفته است به فردی با ویژگی های اخلاقی بدی همچون ترسو بودن، پنهان کار و تلافی جو تبدیل خواهد شد. به عقیده انها تنبیه کودک نباید بدنی باشد بلکه باید او را به صورت موقت از چیزی که به ان علاقه دارد محروم کرد این کار حتما باید موقتی باشد تا کودک راه بازگشتی داشته و از گذشت نا امید نشود. کارشناسان می گویند تنبیه اعتماد کودک نسبت به والدین و معلمان را از بین می برد و کودک به فردی مستبد، زورگو و متجاوز تبدیل می شود.

عوامل تبدیل شدن کودک به یک بذهکار:

اگر والدین در مقابله با کودک از روش های تربیتی نادرست مانند تنبیه بدنی به جای رفاقت و دوستی و توجه به احساسات کودک و … استفاده کنند زمینه را برای تبدیل شدن کودک به یک بذهکار فراهم می نمایند. یکی از دلایل مهمی که والدین برای تربیت کودک از شیوه های نادرست استفاده می کنند این است که هنگامی که از سر کار به منزل باز می گردند توان و انرژی برای گذراندن وقت با فرزند خود را ندارند.

توجه به کرامت های انسانی کودک:

والدین باید کودک را با خوب و بد اشنا کنند اما نباید در این مسیر کرامت انسانی کودک را خدشه دار نمایند. شاید تنبیه بدنی برای کوتاه مدت موثر واقع شود و کودک کار خود را موقتا انجام ندهد ولی قطعا از تکرار آن رفتار جلوگیری نمی کند. کارشناسان می گویند هدف از تنبیه، اصلاح و اگاه کردن و هدایت کودک است و والدین نباید از تنبیه به عنوان راهی برای فرونشاندن خشم خود استفاده کنند. والدینی که کودکان خود را تنبیه بدنی می کنند به طور حتم خود در کودکی مورد تنبیه بدنی قرار گرفته اند زیرا این گونه رفتارها ریشه در کودکی افراد دارد.

والدین با تنبیه بدنی کودک جایگاه خود را در خانه بی ارزش می کنند:

اگر مقوله ی تربیت در خانه را یک بازی میان کودک و والدین در نظر بگیریم، والدین با تنبیه کودک بازنده بزرگ این بازی خواهند بود. مهمترین الگوی کودک والدین او هستند و تنبیه بدنی کودک را تبدیل به فردی مهاجم می کند همانطور که بیشتر مجرمان در کودکی مورد تنبیه بدنی واقع شده اند. یکی از مهم ترین دلایلی که میان والدین و کودک فاصله ایجاد نموده و برقراری ارتباط میان آنها را دشوار می کند همین موضوع تنبیه بدنی است. اگر پدر و مادر نسبت به کارهای اشتباه فرزند خود بی تفاوت باشند زمینه را برای ایجاد بزهکاری های بزرگتر فراهم می کنند. باید با عادات ناپسند کودک درست برخورد شود در غیر این صورت کودک به فردی بزهکار و ناهنجار تبدیل خواهد شد.

از روش های زیر به عنوان جایگزین تنبیه استفاده کنید:

• کاری را به کودک پیشنهاد کنید که هم برای او مفید باشد هم مطلوب
• بدون خدشه دار شدن شخصیت کودک نارضایتی خود را به کودک اعلام کنید.
• توقعات خود را از کودک بیان کنید.
• راه جبران کار اشتباه را به کودک خود نشان دهید.
• به او حق انتخاب بدهید
• اجازه دهید کودک عواقب کار اشتباه خود را درک کند.