طرحواره پذیرش جویی – جلب توجه نیز مانند دیگر طرحواره های حوزه دیگرجهت‌مندی در مسیر جلب رضایت و توجه دیگران قدم بر می دارد. این طرحواره ها فرد را در هر لحظه و همه جا درگیر دیگران کرده و از خود غافل می کنند. البته نوع این درگیری به اشکال و اهداف مختلف می تواند بروز کند که در هر کدام از سه طرحواره این حوزه متفاوت است.

در این مقاله آخرین طرحواره حوزه دیگرجهت‌مندی و مشکلاتی که در اثر آن بروز می کند را مورد بررسی قرار می دهیم.

طرحواره پذیرش جویی – جلب توجه چیست؟

پذیرش جویی به معنای در جست و جوی پذیرش بودن می باشد. لذا پذیرش جویی در ترکیب با طرحواره به معنای فردی است که در زندان نیاز به جلب پذیرش و تأیید دیگران گرفتار شده است.

جلب توجه نیز به معنای جذب نظر مثبت دیگران به وسیله معروف و مهم شدن می باشد. بنابراین این دسته از افراد گرفتار به طرحواره پذیرش جویی – جلب توجه به دنبال افزایش درجات خود فقط به منظور جلب توجه هستند.

دلایل شکل گیری این طرحواره

در این طرحواره نیز مانند اکثر طرحواره ها والدین نقش اصلی را به عهده دارند. از آنجایی که آنها اولین الگوهای کودک در سنین بسیار حساس و مهمی هستند، رفتار و گفتارشان بیش از اندازه اهمیت دارد. اما برخی از والدین این مهم را نادیده می گیرند و در نتیجه مرتکب اشتباهاتی می شوند که جبران آن مشکلات فراوانی خواهد داشت.

برخی از والدین بسیار چاپلوس و متملق هستند. در نتیجه کودک نیز از آینه های شخصیتی و رفتاری خود تقلید می کند و چاپلوسی را یاد می گیرد. چاپلوسی و تملق روشی برای جلب توجه دیگران است و به این صورت طرحواره پذیرش جویی – جلب توجه فرد را تقویت می کند.

همچنین والدینی که دائماً با چشم‌و‌هم‌چشمی و فخر فروشی فرزند خود را به تله جلب توجه نزدیک می کنند نیز از جمله این دلایل می توانند باشند. فخر فروشی برای اموال خود و چشم‌و‌هم‌چشمی ها به کودک یاد می دهد که باید برای داشتن توجه دیگران تظاهر به مهم و فراتر بودن کرد.

یکی دیگر از دلایل این است که برخی والدین کودک را بازیچه دست خود برای فخرفروشی به دیگران کنند. در واقع زمانی که انتظارات پدر و مادر از کودک بر مبنای استعداد و توانایی او نباشد و بستگی به شرایط اجتماعی و محیطی داشته باشد، کودک در معرض ابتلا به طرحواره پذیرش جویی – جلب توجه است.

به علاوه کودکی که در صورت انجام دلخواه پدر و مادر تشویق می شود و در غیر این صورت تحقیر، یاد می گیرد که برای جلب توجه و پذیرش دیگران باید هویتی متناسب با دلخواه  دیگران داشته باشد و دیگر نمی تواند هویت مستقلی برای خود بسازد. بنابراین در بزرگسالی نیز برای ارضای هویت غیرمستقل خود همواره به دنبال جلب پذیرش و توجه اطرافیان خواهد بود.

الگوهای رفتاری افراد در بزرگسالی

• گروه پذیرش جو
• گروه توجه طلب

الگوهای رفتاری گروه پذیرش جو در طرحواره پذیرش جویی – جلب توجه

این افراد دائماً به دنبال گرفتن تأیید دیگران هستند و در صورت نداشتن تأیید آنها احساس بی ارزش بودن می کنند. در واقع اگر اطرافیان به فرد توجه کنند و او را بپذیرند احساس مهم بودن دارد در غیر این صورت حتی ممکن است هویت خود را نیز از دست بدهد. چرا که هویت خود را وابسته به نظر دیگران می داند و واکنش های آنها برایش بسیار مهم و حیاتی می باشد.

شرایط دلخواه چنین افرادی محبوب و دوست داشتنی بودن در میان مردم است. در واقع حال خوب و شرایط ایده آل آنها وابستگی شدیدی به پذیرش از جانب اطرافیان دارد. این وابستگی باعث آسیب پذیری بسیار این افراد می شود.

به علاوه بیماران طرحواره پذیرش جویی برای این که محبوب و مورد قبول باشند بدون فکر به عواقب درخواست دیگران، آن را قبول می کنند. این موضوع می تواند ریشه در ترس از طرد شدن و دوست داشتنی نبودن نیز داشته باشد. در نتیجه این موضوع می تواند آسیب بسیاری را متحمل این افراد کند.

الگوهای رفتاری گروه توجه طلب در طرحواره پذیرش جویی – جلب توجه

این افراد به دنبال جلب توجه دیگران با استفاده از معروف و یا ثروتمند شدن هستند. می توان در میان افرادی که سِمَت بالایی در محیط کار دارند طرحواره جلب توجه را پیدا کرد. چرا که آنها به دنبال سمت بالا،‌ مدرک تحصیلی بالا، درآمد بالا و… هستند تا از این طریق فخر بفروشند و توجه جلب کنند.

در میان چنین افرادی بسیار مشاهده می شود کسی که دائماً دیگران را مورد تمسخر قرار می دهد و موفقیت های خود را به رخ می کشد. چنین افرادی بسیار مغرور و خودبرتربین هستند و برای ارضای غرور و طرحواره پذیرش جویی – جلب توجه خود دست به چنین کاری می زنند.

البته می توان توجه طلبی را نیز به دو دسته سالم و ناسالم تقسیم کرد. به این صورت که فردی که از روش های سالم به دنبال جلب توجه است به موفقیت های فردی خود نیز کمک کرده است. به طور مثال کسب مدارک تحصیلی عالی، کسب سمت های بالا در محیط شغلی و… از جمله روش های سالم جلب توجه هستند. اما روش هایی که باعث از دست رفتن اموال و البته عمر فرد به بطالت می شوند از جمله روش های ناسالم هستند. چشم‌وهم‌چشمی ها و فخرفروشی ها را می توان برای این روش مثال زد.

مقایسه با دیگر طرحواره ها

طرحواره پذیرش جویی – جلب توجه در مواردی با طرحواره ایثار شباهت دارد. از جمله این موارد می توان به تلاش فرد برای محبوبیت و جلب رضایت دیگران اشاره کرد. این موارد با بخش پذیرش جویی طرحواره ارتباط دارد.

بخش توجه طلبی این طرحواره نیز با طرحواره استحقاق و طرحواره معیارهای سرسختانه مشابهت دارد. به این صورت که فرد بسیار مغرور و کمال طلب هست. این شخصیت او نیز با بیماران استحقاق که خود را برتر و والاتر می بینند همخوانی دارد.

در صورتی که طرحواره  معیارهای سرسختانه و این طرحواره توأماً در فردی وجود داشته باشد، تلاش برای جلب رضایت دیگران در او بر اساس انگیزه های درونی خواهد بود. در واقع فرد برای ارضای درون و هویت خود چنین رفتاری خواهد داشت.

این در حالی است که طرحواره پذیرش جویی – جلب توجه در همراهی با طرحواره استحقاق موجب تلاش فرد برای تأیید بیرونی است. به این صورت که فرد برای جلب توجه و سلطه بر دیگران است که تلاش بر معروف و برتر شدن دارد.

به علاوه برخی افراد طرحواه اطاعت را نیز در همراهی با این طرحواره دارند. این طرحواره را می توان از ترسو و توجه طلب بودن فرد تشخیص داد. این افراد برای این که کسی خشمگین و یا دلخور نشود دست به چاپلوسی می زنند. در واقع فرد برای جلب توجه، رضایت اطرافیان و فرار از تنبیه از جانب آنها تلاش می کند که فردی موفق، ثروتمند و معروف شود.