رفتاردرمانی شناختی چگونه به کیفیت زندگی ما کمک خواهد کرد؟

رفتاردرمانی شناختی یکی از روش‌های موثر در درمان بسیاری از اختلالات روانی است. این روش با تمرکز بر رفتارهای غیرمطلوب و الگوهای فکری منفی، برای بهبود کیفیت زندگی فرد انجام می‌شود. رفتاردرمانی شناختی با ترکیب دو روش رفتاری و شناختی، به کاهش علائم اختلالات روانی می‌پردازد و به فرد کمک می‌کند تا بتواند با موانع اجتماعی و شخصی خود بهتر مقابله کند.

یکی از مزایای مهم رفتاردرمانی شناختی، بهبود کیفیت زندگی فرد است. با این روش، فرد می‌تواند الگوهای فکری خود را تغییر داده و رفتارهای غیرمطلوب خود را کنترل کند. این روش به فرد کمک می‌کند تا بهتر درک کند که چگونه رفتارهای خود باعث ایجاد مشکلات در زندگی او شده است و چگونه می‌تواند این رفتارها را بهبود بخشد.

رفتاردرمانی شناختی به فرد کمک می‌کند تا بهتر با مسائل اجتماعی و روابط فردی خود مقابله کند. با کاهش نگرانی‌ها و اضطراب‌ها، فرد می‌تواند بهبود قابل توجهی در روابط با دیگران داشته باشد و از زندگی خود لذت بیشتری برده و به اهداف خود نزدیک‌تر شود.

درمان با رفتاردرمانی شناختی، برای برخی از اختلالات روانی مانند اضطراب و افسردگی، به عنوان درمان اولیه توصیه می‌شود. این روش به دلیل موثر بودن و کارآیی بالای خود، به عنوان یکی از مهمترین روش‌های درمانی در سطح جهان شناخته شده است.

در نتیجه، رفتاردرمانی شناختی می‌تواند بهبود قابل توجهی در کیفیت زندگی فرد داشته باشد. با کمک این روش، فرد خود را بهبود بخشیده و به موانع زندگی خود بهتر مقابله کند. این روش به عنوان یکی از مهمترین روش‌های درمانی در سطح جهان شناخته شده است و به عنوان درمان اولیه برای برخی از اختلالات روانی توصیه می‌شود.

رفتاردرمانی شناختی که به صورت مخفف ( CBT ) یا ( Cognitive Behavior Therapy ) نامیده میگردد به این موضوع مهم میپردازد که هرگونه فکر کنیم همانگونه احساساتی را تجربه خواهیم کرد. این نظریه درمانی به چگونگی اندیشه اشخاص توجه داشته و به آنها کمک میکند تا اندیشه ها ، احساسات و رفتارهای خود را بررسی و در صورت نیاز تغییر دهند.

منظور از رفتاردرمانی شناختی چیست ؟

در اینجا از سه واژه استفاده شده که هر کدام را به اختصار بیان میکنیم :

شناختی : به معنای فرآیندهای ذهنی مانند فکر کردن است. شناخت در واقع به الگوهای فکری ما انسانها و هرآنچه که در ذهن ما میگذرد مانند رویاها ، خاطرات ، تصاویر و اندیشه ها میپردازد.

رفتار : هر اقدام و عملی که شما صورت دهید. صحبت کردن ، اجتناب کردن از انجام برخی امور ، تلاش برای حل مشکلات و واکنشهایی که صورت میدهیم.

درمان : فرآیندی که برای غلبه بر یک مسئله یا شرایط غیرعادی یک فرد صورت میگیرد.

اصلی ترین و مهمترین نکته در رفتاردرمانی شناختی این است که هرگونه تفکر کنید همانگونه احساس خواهید کرد. بنابراین هرچقدر الگوهای فکری و اندیشه ما انسانها سالم و صحیح تر باشد زندگی با کیفیت تر و رضایت بخش تری را تجربه خواهیم نمود.

هدف رفتار درمانی شناختی چیست ؟

هر شخصی ارزشها و باورهای بنیادین خود را دارد و با این ارزشها و باورهای بنیادین خود ، جهان هستی و سایر انسانها را مورد قضاوت قرار میدهد. یکی از هدفهای رفتاردرمانی شناختی این است که به انسانها کمک کند با اصلاح طرز فکر معیوب خود ، انعطاف و تاب آوری بیشتری در روابط و سایر جنبه های زندگی خود نشان دهند.

اندیشه ها ما در قالب یک الگو و چارچوب شکل گرفته است ، محیط پیرامونی ما بر روی طرز فکر و احساس و عمل ما موثر خواهد بود. هرچند که ما نمیتوانیم شرایط پیرامون خود را تغییر دهیم اما میتوانیم با تغییر اندیشه های غیر مفید و تغییر طرز فکرمان احساس و رفتار خود را تغییر دهیم.

تاثیر رفتار بر تغییر الگوهای فکری در CBT

نکته مهم در این نظریه رفتار کردن است. ما از طریق رفتار و اقدامات عملی میتوانیم الگوهای ذهنی و نحوه اندیشیدن خود را تغییر دهیم.

در صورتیکه یک نفر افسرده باشد. رفتاردرمانی شناختی به او کمک میکند با انجام فعالیتهای با افسردگی خود مقابله کند. اگر شما اضطراب دارید این نظریه به شما کمک میکند تا قدم به قدم به اضطرابهای خود نزدیکتر شوید و با اصلاح دیدگاه های ذهنی خود یا همان الگوهای شناختی اضطراب را کاهش دهید.

ارتباط بین واقعه ، اندیشه و احساس در رفتاردرمانی شناختی

رخ دادن هر واقعه یا حادثه ایی ، سبب میگردد که ما به احساس خاصی برسیم. فرض کنید شما مدیر شرکتی هستید و کارمند شما وظایف خودش را بخوبی صورت نمیدهد ، بی نظم است ، دیر به سر کارش می آید. این رفتار کارمند در شما تولید اندیشه و افکاری میکند و این اندیشه ها احساسات خاص و در پی آن رفتارهای خاصی را در شما پدید میاورد.

ممکن است شما به شدت خشمگین شوید و بر سر او فریاد بکشید که چرا نظم شرکت را رعایت نمیکند ، ممکن است خشم خود را فرو برید و به جای آن با او با اخم و بی تفاوتی برخورد کنید.در هر صورت رفتارهای نهایی شما و احساسات درونی شما نتیجه باورهاییست که شما بر طبق این باورها رفتار کارمند خود را تفسیر کرده اید و در نهایت چنین واکنشی صورت داده اید.

فرمول ABC ( حادثه ، باور ، پیامد ) در درمان شناختی رفتاری

A ( حادثه و رویداد )

B ( باورها و تعابیر ذهنی ما نسبت به حادثه و رویداد )

C ( پیامدهای رفتاری و عاطفی )

( باورها و تعابیر ذهنی ما نسبت به آن حادثه و رویداد ) B + ( حادثه و رویداد ) A

( پیامدهای رفتاری و عاطفی نسبت به آن رویداد ) C  =

بر طبق این فرمول این کارمند شما نیست که شما را خشمگین میسازد ، بلکه رفتار نادرست او برای شما معانی و تعابیری به همراه میاورد که خشم شما برانگیخته میگردد. شما احساس میکنید که با این رفتارش به شما بعنوان مدیر بی احترامی میکند و این حرکت او بی اقتدار کردن شماست و به همین جهت واکنشی نسبت به رفتار او نشان میدهید.

کاربردهای بیشتر روش ABC در رفتاردرمانی شناختی

A : حادثه فعال کننده ( حادثه ایی که رخ داده یا پیش بینی میکنید که در آینده رخ خواهد داد )

B : باورهای شما ( قوانین و توقعاتی که از خود و دیگران دارید و معانی و تفاسیری که برای حوادث بیرون در نظر میگیرید )

C : پیامد و نتایج ( شامل احساسات ، عواطف و رفتارهایی که نسبت به این اتفاق که رخ داده و یا فکر میکنید رخ میدهد در نظر میگیرد)

زمانیکه قصد داریم درکی از مشکلات احساسی و عاطفی خود پیدا کنیم از روش ABC استفاده میکنیم و کمک بزرگی به ما خواهد کرد.

فرض کنید شما قصد دارید در یک مصاحبه استخدامی شرکت کنید ، پیش از این شما سه بار در مصاحبه های استخدامی شرکتهای دیگر مردود گشته اید. به همین دلیل شما به شدت مضطرب هستید از این بابت که فکر میکنید این بار هم در مصاحبه استخدامی مردود خواهید شد.

در این مثال روش ABC را برای اضطراب شما در مصاحبه استخدامی بیان میکنیم.

A ( واقعه ) : نگرانی بابت رد شدن در مصاحبه استخدامی

B ( باور ) : من حتما این بار هم مانند دفعات قبل شکست میخورم

C ( پیامد ) : احساس اضطراب و دلشوره و نگرانی و رفتاری مانند سیگار کشیدن جهت کاهش اضطراب

فرض کنید که شما در آزمون استخدامی مردود گشته اید و دچار افسردگی شدید. در این حالت هم ABC افسردگی را در نظر میگیریم

A ( واقعه ) در مصاحبه استخدامی مردود شدم

B ( باور ) من یک شکست خورده ام و به درد هیچ کاری نمیخورم

C ( پیامد احساسی و رفتاری ) احساس افسردگی و سرخوردگی دارید ، کم اشتها میشوید ، در رختخواب خود میمانید و تمایل به معاشرت و ارتباط را از دست داده و میل به انزواطلبی پیدا میکنید.

معنا و تفسیر ما از یک واقعه که حاصل الگوهای فکری و اندیشه ماست ، روی واکنشهای احساسی و رفتاری ما موثر است. قطعا حادثه مثبت منجر به احساسات مثبت خواهد شد و حادثه منفی ، احساسات منفی را در ما زنده خواهد کرد.

نکته مهم در رفتاردرمانی شناختی این است که معنایی که ما به برخی از حوادث منفی میدهیم متناسب با آن حادثه نیست و اندیشه ها و الگوهای اشتباه فکری ما سبب میشود که تفسیر افراطی و شدیدی برای یک حادثه در نظر بگیریم.

تاثیر اندیشه بر روحیه ما چگونه است ؟

هرچه اندیشه های شما افسرده کننده تر باشد روحیه شما ضعیف تر خواهد بود و هرچه روحیه شما ضعیف تر باشد سبک فکری بدبینانه تر به جهان و اطرافیان خواهید داشت و شدت افسردگی بیشتر خواهد شد.

با این چرخه باطل نگاه منفی به اطراف شدیدتر شده و انگاره های ناسالم فکری و تفسیر بدبینانه دور باطلیست که دائما در آن درگیر خواهیم شد.

در واقع هدف رفتاردرمانی شناختی این است که به ما کمک کند که با اصلاح اندیشه ها اشتباه خود بهمراه تقویت رفتارهای مثبت و سازنده ، معانی ملایم تر و نگاه سازنده تری به وقایع اطراف خود داشته باشیم و از احساسات و واکنشهای تند و شدید فاصله گرفته و تسلط بیشتری بر روی خود داشته باشیم.