اختلال خوردن نوجوان چیست؟

اختلال خوردن نوجوان به دسته ای از اختلالات گفته می شود که در آن نوجوان مشکلاتی در زمینه غذا خوردن دارد. این مشکلات بر سلامتی، احساس و روابط اجتماعی او تاثیر منفی می گذارد. انواع مختلفی از اختلال خوردن در نوجوان وجود دارد. رایج ترین انواع آن عبارتند از:

۱. بی اشتهایی عصبی

یکی از انواع اختلال خوردن بی اشتهایی عصبی است. نوجوان دارای بی اشتهایی عصبی یا آنورکسی، دارای ویژگی های زیر می باشند:

• خیلی کم غذا می خورد به نحوی که کمبود وزن شدید دارد..
• ترس شدیدی از چاق شدن دارد. مدام نگران است که مبادا وزنش زیاد شود.
• تصویر تحریف شده ای از بدن خود دارد. آن ها فکر می کنند چاق هستند در حالی که کاملا لاغر هستند. در واقع آن ها کمبود وخیم وزن خودشان را انکار می کنند.

افرادی که دارای اختلال بی اشتهایی عصبی هستند، مدام به کالری غذایی که می خورند دقت می کنند و مراقب هستند که غذای زیادی نخورند. بعضی از این افراد رژیم های بسیار سختگیرانه می گیرند یا تمرینات سنگین شدید ورزشی انجام می دهند تا وزن خودشان را کم کنند.

هم چنین این افراد ممکن است از انواع دارو های ملین یا مدر برای کاهش وزن استفاده کنند. افراد مبتلا به اختلال بی اشتهایی عصبی فکر می کنند چاق هستند، بعضی هم تصدیق می کنند که لاغر هستند اما هنوز نگران هستند که بعضی بخش های بدن به ویژه شکم، باسن و ران هایشان بسیار چاق است. آن ها ممکن است مکررا خودشان را وزن کنند یا دایم بخش های مختلف بدنشان را در آینه ببینند تا اندامشان را از لحاظ چاق شدن وارسی کنند. اعتماد به نفس این افراد به شدت به تصورشان از اندامشان بستگی دارد. شیوع این اختلال در خانم ها بیشتر است و شروع آن اغلب همراه با یک حادثه پرفشار زندگی همراه است.

۲. اختلال پرخوری عصبی

دومین اختلال خوردن پرخوری عصبی است. نوجوان دارای پرخوری عصبی ویژگی های زیر را دارد:

• به شدت پرخوری می کند و کنترلی بر میزان غذایی که می خورد ندارد.
• کار های مختلفی برای جبران یک دوره پرخوری انجام می دهد که این پرخوری را جبران کننپد، برای مثال شاید از انواع داروهای ملین یا دارو های کاهش دهنده چربی و… استفاده کند. هم چنین ممکن است به سختی رژیم بگیرد و ورزش کند. البته این مورد اغلب در بزرگسالان دیده می شود و نه در نوجوان.
• به خاطر چاقی زیاد و اضافه وزن نظری منفی نسبت به خودشان دارد.

نوجوان دارای پرخوری عصبی در یک دوره بسیار بیشتر از حد اعتدال غذا می خورند. افراد دارای بی اشتهایی عصبی لزوما همیشه به شدت لاغر هستند. اما افراد دارای پرخوری عصبی ممکن است لاغر، دارای وزن متوسط یا چاق باشند. افرادی که این اختلال را دارند معمولا پرخوری خودشان را از دیگران پنهان می کنند. زمانی می توان گفت نوجوان دچار اختلال پر اشتهایی عصبی است که دوره های پرخوری و رفتار جبرانی حداقل به مدت سه ماه و دست کم هفته ای یک بار انجام شود.

خوردن غذای زیاد باید با احساس ناتوانی در کنترل غذا خوردن همراه باشد. برای نمونه ممکن است تلفن زنگ بزند اما فرد نتواند دست از خوردن بکشد. مبتلایان به این اختلال به خاطر پرخوری خودشان خجالت می کشند و به همین دلیل هم سعی می کنند این مساله را از دیگران پنهان کنند. معمولا قبل از یک دوره پرخوری، احساسی منفی مثل اضطراب وجود دارد که پرخوری به طور موقت این احساس بد را تسکین می دهد. پرخوری اکثرا بعد از یک دوره رژیم برای کاهش وزن آغاز می شود.

تاثیر اختلال خوردن بر سلامتی جسمی و روانی نوجوان:

اختلال خوردن می توانند به طور جدی سلامتی نوجوان را تحت تاثیر قرار دهند. از جمله آثار منفی اختلال بی اشتهایی عصبی می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• افت فشار خون
• کاهش ضربان قلب
• احساس ضعف، خستگی و بی حالی مداوم
• یبوست
• عادت ماهانه نامنظم
• کمبود کلسیم و ضعیف شدن استخوان
• تاخیر در بلوغ و کند شدن روند رشد
• کاهش میل جنسی (در جوانان و بزرگسالان)

نوجوان دارای اختلال بی اشتهایی عصبی به سختی می توانند تمرکز و توجه خود را حفظ کند. و در یادآوری موضوعات دچار مشکل می شوند. هم چنین آن ها دارای مشکل نوسانات خلقی و احساسی هم هستند. از جمله مشکلات روانشناختی این نوع از اختلال خوردن می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• احساس تنهایی، غم و افسردگی
• اضطراب و ترس شدید در مورد افزایش وزن و چاق شدن
• افکار مرتبط با آسیب زدن به خود.
• تحریک پذیری و پرخاشگری

افراد دارای اختلال پرخوری عصبی هم ممکن است مشکلات زیر را در سلامتی جسمی خود داشته باشند:

• فشار خون بالا
• تپش قلب نامنظم
• احساس خستگی و ضعف
• پوسیدگی دندان ها
• بالا رفتن قند و چربی خون
• مشکلات خواب

هم چنین این افراد دارای این مشکلات روانشناختی می باشند:

• اعتماد به نفس پایین، افسردگی و اضطراب
• مشکل در برقراری روابط اجتماعی
• گرایش بیشتر به مصرف الکل و مواد مخدر (در جوانان و بزرگسالان)

چه دلایلی باعث ایجاد اختلال خوردن نوجوان می شود:

یک دلیل واحد برای ابتلا به اختلال خوردن وجود ندارد. عوامل ژنتیکی، محیطی و استرس ها هر یک در ایجاد اختلال خوردن نقش دارند. به طور کلی دلایل زیر می تواند احتمال ابتلا به اختلال خوردن را افزایش دهد:

• تصویر بدنی ناخوشایند: یعنی فرد در ذهنش تصویری از بدن خودش دارد که منطبق بر واقعیت نیست و برای او ناخوشایند است.
• توجه افراطی به موضوع وزن و تناسب اندام
• رژیم گرفتن در سنین پایین
• انجام ورزش هایی که نیاز شدید به حفظ وزن مشخص دارد.
• داشتن فردی با اختلال خوردن در اعضای خانواده
• داشتن اختلال روانشناختی دیگر مثل اضطراب، افسردگی یا وسواس.
• چاقی دوران کودکی که می تواند شانس ابتلا به پرخوری عصبی را در نوجوان زیاد کند.

اختلال خوردن چگونه تشخیص داده می شود؟

متخصصین در زمینه علم روانشناسی، اختلال خوردن را با توجه به شرح حال، نشانه ها، الگوی فکری، عادت های غذا خوردن و تست های معین تشخیص می دهند. پزشک قد و وزن نوجوان را اندازه گیری می کند و این اندازه ها را با میزان طبیعی آن ها در الگوی رشد مقایسه می کند. پزشکان هم چنین باید آزمایش ها و معاینات مختلفی انجام دهند تا اطمینان یابند که مشکل در خوردن فرد ناشی از بیماری دیگری نباشد، زیرا بیماری های مختلفی در بدن می تواند بر میزان اشتهای فرد تاثیر بگذارد.

درمان اختلال خوردن نوجوان چیست؟

درمان اختلال خوردن باید توسط تیمی متشکل از پزشک، متخصص تغذیه و روان درمانگر انجام شود. درمان باید شامل مشاوره تغذیه، مراقبت دارویی و مشاوره روانشناسی به شکل فردی و خانواده درمانی باشد. ممکن است روانشناس تشخیص دهد که برای درمان اختلال خوردن، در ابتدا باید مشکل روانشناختی دیگر مثل افسردگی یا اضطراب درمان شود.

جزئیات درمان تا حد زیادی به نوع اختلال خوردن و شدت آن بستگی دارد. برای مثال بعضی از افراد دارای اختلال بی اشتهایی عصبی آن قدر وزن کم می کنند که با خطر جدی رو به رو می شوند و نیاز دارند تا در بیمارستان بستری شوند.

من فکر می کنم نوجوان من اختلال خوردن دارد، باید چه کار کنم؟

اگر شما فکر می کنید نوجوان شما نشانه هایی مشابه نشانه های اختلال خوردن دارد، در درجه اول این موضوع را با روانشناس یا مشاور مدرسه یا یک روانشناس یا مشاور متخصص در میان بگذارید. بهتر است زودتر اقدام کنید زیرا اختلال خوردن در مراحل اولیه شانس بهتری برای درمان دارد.

اختلال خوردن در مراحل اولیه شانس بهتری برای درمان دارد.

از یک پزشک یا متخصص در زمینه اختلال خوردن وقت بگیرید. در تمام جلسات درمانی شرکت کنید. ممکن است دوره درمان کمی طول بکشد.باید صبور باشید و وقت و انرژی لازم برای حفظ سلامتی جسمی و روانی نوجوان خود صرف کنید. چیزهای زیادی هست که باید یاد بگیرید. تغییرات به مرور زمان اتفاق می افتد. مراقب نوجوان باشید و از او بطور کامل حمایت کنید و در کنارش باشید.