آسیب‌ها و بحران‌های بعد از طلاق، جنبه های مختلفی را در بر دارد. از آسیب‌های روحی و روانی گرفته تا بحران‌های اجتماعی، اقتصادی و آسیب های طلاق در کودکان. طلاق از هر نوعی که باشد و به هر دلیلی اتفاق افتاده باشد، به طور مؤثری زندگی طرفین را تغییر خواهد داد. این رخداد می تواند آسیب های موقت و یا پایدار ایجاد کند. طبیعی است که پس از جدایی، احساساتی نظیر خجالت از موقعیت فعلی، پایین رفتن اعتماد به نفس و احساس بی ارزشی به شما دست دهد. برای عبور از این موقعیت و نحوۀ ادارۀ زندگی پس از جدایی، لازم است که آسیب‌ها و بحران‌های بعد از طلاق را بشناسید و با دانش کافی در صدد رفع آنان برآیید.

ابعاد مختلف آسیب‌های طلاق

آسیب های بعد از طلاق در همۀ افراد یکسان نیست. با اینکه احتمال بروز این آسیب‌ها بالاست، اما ممکن است برخی افراد آن‌ها را تجربه نکنند. تصور می شود زنان بیش از مردان با بحران‌های پس از طلاق درگیر خواهند بود. اما مردان نیز از این بحران‌ها مصون نخواهند بود و خواه و ناخواه، با برخی از آنان روبرو می‌شوند. آنچه مسلم است، آسیب‌های ناشی از جدایی، ابعاد مختلفی از زندگی شخصی شما را شامل می‌شود. بررسی این آسیب‌ها تصویر درستی از آیندۀ بعد از طلاق به شما می دهد.

۱- آسیب های روحی و روانی

عموم افرادی که سراغ گزینه طلاق می روند، انتظار دارند بعد از جدایی، زندگی بدون دغدغه‌ای را تجربه کنند. اما متأسفانه روزهای پس از طلاق اینگونه پیش نمی‌روند. زوجینی که تجربه شکست در زندگی زناشویی را دارند، به برخی احساسات و اختلالات دچار می شوند. به ویژه اگر پای خیانت در کار بوده باشد!

۲- احساس تنهایی بعد از طلاق

فرقی نمی کند طلاق غیابی باشد یا طلاق توافقی. احساس تنهایی از بحران‌های اجتناب‌ناپذیر جدایی هاست. این تنهایی ممکن است آزاردهنده و گاهی ترسناک باشد. به خصوص برای بانوان! گاهی برخی بانوان از ترس تنهایی و یا در اثر مشکلات اقتصادی به خانه پدری خود باز می گردند که همین مسئله مشکلات آنان را دو چندان می کند.

۳- احساس دلتنگی از آسیب‌های بعد از طلاق

عموماً طلاق نمی‌تواند یکباره وابستگی‌های عاطفی زوجین را قطع کند. از این رو، روزهای اول پس از جدایی با حس دلتنگی همراه می شود. برخی مواقع، فرد در برابر احساس دلتنگی خود و قطع رابطه عاطفی با جنس مخالف، عاجز مانده و به سمت روابط خارج از عرف می‌رود. در ادامه، تجربه روابط جنسی در این نوع روابط دوستی، می‌تواند آسیب‌های بیشتری را به فرد تحمیل کند. در هر صورت می بایست نسبت به برطرف ساختن این حس و حال اقدام کنید. چرا که ممکن است این دلتنگی و یا آسیب های ناشی از آن، در وجود فرد پایدار بماند و عملکرد معمولی وی را در زندگی فردی و شخصی خدشه دار کند.

۴- افسردگی و سایر اختلالات روحی

اساساً احساساتی نظیر عذاب وجدان، حس گناه و ناامیدی، زوجینی که در آستانه جدایی هستند را رنج می دهد. برخی از آنان تصور می کنند در این رابطه نافرجام فرزندانشان قربانی شده اند و آینده تحصیلی و ازدواج آنان نیز دستخشو تغییرات گشته است. برخی دیگر همین حس را نسبت به خود دارند و از این جهت بسیار ناامید و افسرده می شوند.

احساس گناه یک واکنش طبیعی در برابر خاتمه بخشیدن به زندگی مشترک است. چرا که هر چقدر هم بی گناه و مظلوم بوده باشید، پس از جدایی به کار های کرده و نکرده خود بیشتر فکر می کنید. این عذاب وجدان و احساس گناه زمینه شکل گیری افسردگی را می سازند. از این رو بهتر است بدانیم که چطور با افسردگی بعد از طلاق کنار آییم تا با این احساسات منفی و آسیب‌های روحی مقابله کنیم.

۵- از دست رفتن هویت فرد

حتماً شما نیز در معرفی شخصیت و هویت خویش، به تشریح خانواده و روابط آن تکیه می زدید. اما طلاق نقش و هویت قبلی شما را متزلزل می کند. طوری که دیگر همسر فلان کس نیستید و یا نسبت خود را با فامیل و اقوام همسرتان از دست داده اید. این مسئله تا زمانی که یک هویت جدید برای خود بیابید، کمی دشوار خواهد بود.

آسیب های اجتماعی طلاق

بحران های بعد از طلاق تنها به ابعاد زندگی فردی و شخصی زوجین مربوط نمی شود. بلکه پایه های هویت و منزلت اجتماعی آنان را نیز دگرگون می کند. زنان بیش از مردان در خطر آسیب های اجتماعی قرار دارند. زیرا بازخوردهای منفی جامعه نسبت به بانویی که از همسر خود جدا شده‌اند بسیار بیشتر است.

۱- برچسب‌های اجتماعی رایج ترین آسیب پس از طلاق

در جامعه ما، به زنان مطلقه تهدیدی برای سایر روابط زناشویی نگریسته می‌شود. این برچسب نادرست گاهی آنچنان منزلت یک زن مطلقه را خدشه دار می کند که از او یک انسان منزوی با روابط اجتماع کمرنگ می سازد. این قبیل قضاوت‌های نادرست، یکی از رایج ترین آسیب‌های بعد از طلاق است که موجب می شود زنان مطلقه در بسیار از موقعیت های اجتماعی پذیرفته نشوند. در ادامه نیز احساساتی نظیر طرد شدگی، انزوا و از دست دادن حمایت های اجتماعی به طور جدی در آن ها نمود پیدا می کند.

۲- تشدید مسئولیت‌ها

در اولین روزهای بعد از طلاق، زنان و مردان با قلمرو گسترده تری از مسئولیت‌ها و وظایف روبرو می شوند. به خصوص زمانی که آن ها دارای فرزند باشند. افزایش مسئولیت، به شکل مؤثری موجب بر هم ریختن اوضاع اقتصادی زنان می‌شود. تشدید مسئولیت برای مردان نیز بر آینده شغلی آن ها تأثیر می‌گذارد.

۳- حس عدم امنیت

بحران عدم امنیت، بیشتر متوجه زنان مطلقه می شود. آن ها بعد از طلاق، معمولاً پیشنهادهای مختلفی از سوی مردان خواهند داشت. پیشنهادهایی برای دوستی و یا ازدواج موقت. این عوامل امنیت روحی و روانی زن را به هم می‌ریزد. همچنین آن‌ها در محیط‌های خانوادگی و دوستانه امنیت کمتری دارند. زیرا چشمان تیزبین زنان شوهردار، آن را زیر نظر دارد تا در برابر هر اتفاق بی اهمیتی، زن مطلقه را محکوم کنند.

آسیب های اقتصادی

آسیب های روحی، روانی و اجتماعی بسیار سخت و زجر آور هستند. اما به طور حتم مواجه شدن با مشلاکت اقتصادی و مالی، موجب تشدید آسیب های دیگر می شود. هر قدر وابستگی زوجین از لحاظ مالی به یکدیگر بیشتر و اشتراکات مالی آن ها گسترده‌تر بوده باشد، مدیریت زندگی بعد از طلاق ممکن است دشوارتر شود. زنان خانه‌داری که شغل ندارند، بیشترین آسیب را می‌بینند و ممکن است با وجود مشکلات اجتماعی، به سختی بتوانند شغل مناسب و منبع مالی مطمئنی برای خود پیدا کنند.

این موضوع در مردان به شکل دیگری جلوه می کند. مردانی که پس از طلاق مهریه سنگین پرداخت می کنند با از دست دادن بخشی از سرمایه و دارایی خود با بحران های اقتصادی روبرو می شوند. در هر صورت حتی اگر شاغل باشید و از لحاظ مالی نیز مشکلی نداشته باشید، تقسیم کردن اشتراکاتی نظیر ماشین، خانه و سایر اموال، برای شروع یک زندگی جدید، مشکل ساز است.

آسیب های طلاق در کودکان

فرزندان طلاق نیز آسیب کمی از جدایی و طلاق والدین خود نمی بینند. نخستین بحران، تأثیر طلاق عاطفی والدین بر فرزندان است. اگرچه امروزه از حجم نگاه های منفی به این کودکان کاسته شده است، اما آسیب‌های روحی و روانی در این نوع کودکان ماندگار است. تا جایی که می توان گفت به طور معمول میزان گرایش آن ها به بزهکاری و اعتیاد نسبت به سایر کودکان بالاتر است. کودکان طلاق، با جابجایی مکرر میان پدر و مادر دچار تناقضات و تعارضات بسیاری می شوند. چرا که یک الگوی ثابت و پایدار برای تربیت و آموزش خود ندارند.

در چنین شرایطی، این کودکان با اختلالات اضطراب و مشکلات رفتاری همچون پرخاشگری درگیر می‌شوند. آن‌ها والدین خود را مقصر این زندگی نافرجام می‌دانند. به همین دلیل، در مقابل والدین، رفتارهای پرخاشگران از خود بروز می دهند.  گاهی نیز کودکان خود را مقصر جدایی می پندارند و با نوعی عذاب وجدان وحس گناه بزرگ می شود. در این حالت وقوع اختلالاتی نظیر افسردگی دور از ذهن نخواهد بود.

نتیجه گیری

به طور خلاصه با آسیب ها و بحران های بعد از طلاق آشنا شدید. واضح است که برخی از این آسیب‌ها موقت و گذارا هستند و برخی دیگر می توانند تا سال های متمادی همراه شما باشند. اما استفاده از راهکارهای موثر و مشورت با یک مشاوره مجرب، می تواند مسیر حل و بهبودی این آسیب ها را هموار کند. پس در این بحران تنها نمانید تا بتوانید مشکلاتی را یک به یک حل و فصل کنید. اگر در شرف جدایی هستید، به این آسیب ها خوب فکر کنید. اگر هم نسبت به طلاق مصر هستید، زمینه مقابله با آن را در خود ایجاد کنید.