با سلام

مادری هستم که یک کودک نوپا دارم. در چند وقت اخیر، حوادث سوختگی زیادی را در کودکان اطرافم مشاهده کرده ام. به همین جهت می خواستم بدانم در صورت بروز سوختگی برای کودکم چه کار باید انجام دهم و اقدامات پیشگرانه برای جلوگیری از این حوادث چیست؟

با سلام خدمت شما

اگر کودکتان دچار سوختگی شد، در ابتدا باید او را از منبع سوختگی و موقعیت خطر دور کنید. اگر لباس وی در حال سوختن بود، شعله های آتش را با حوله، پتو یا هر چیز دیگری که در دسترستان است، خاموش کنید. اگر کودکتان نفس نمی کشید، عملیات احیای قلبی ریوی (CPR) را انجام دهید و با اورژانس تماس بگیرید. اگر کودکتان نفس می کشید، فوراً او را  به اورژانس منتقل کنید. در صورت امکان، یک پارچه استریل تمیز روی ناحیه سوختگی قرار دهید، اما سعی نکنید سوختگی های جدی را خودتان درمان کنید. مراقب باشید ناحیه سوختگی را به طور مستقیم لمس نکنید، زیرا آن ناحیه بسیار حساس به عفونت است.

انواع و درجات سوختگی

سوختگی درجه 1، خفیف ترین نوع سوختگی است که فقط لایه بیرونی پوست آسیب می بیند.سوختگی درجه 1، منجر به قرمزی و گاهی اوقات تورم جزئی می شود که ممکن است شبیه آفتاب سوختگی باشد.

در سوختگی درجه 2، لایه دوم پوست آسیب می بیند و منجر به تورم و تاول می شود. این نوع از سوختگی معمولاً بسیار دردناک است.

سوختگی درجه 3، جدی ترین نوع سوختگی است. در این نوع سوختگی، پوست ممکن است سفید یا سوخته شود و به طور جدی آسیب ببیند. سوختگی درجه 3 اغلب دردناک نیست، اما این بدین دلیل است که عصب ها آسیب دیده اند.

اگر کودک شما دچار سوختگی درجه 3 یا سوختگی شدید شده باشد، باید در بیمارستان بستری شود و تحت نظارت قرار گیرد. گاهی اوقات سوختگی درجه 2 را می تواند بدون بستری شدن در بیمارستان مدیریت کرد. اما برای تعویض پانسمان و پیگیری درمان باید به طور مکرر به بیمارستان مراجعه کرد.

در صورتی که سوختگی چیزی جز سوختگی درجه 1 باشد، یعنی شدید باشد، (بزرگ تر از 5 سانتی متر) یا روی صورت، دست ها یا اندام تناسلی باشد و یا ناشی از برق گرفتگی باشد، فوراً کودکتان را نزد پزشک ببرید.

راه های درمان سوختگی های خفیف

به سرعت با آب سرد یا کمپرس سرد، ناحیه مورد نظر را 10 الی 15 دقیقه خنک کنید. سپس ناحیه مورد نظر را با یک حوله تمیز خشک کنید و با باند و گاز استریل بپوشانید.

از پزشک بخواهید مقدار مناسبی استامینوفن یا ایبوپروفن برای تسکین درد کودکتان تجویز کند. (هرگز به کودکتان آسپرین ندهید، چرا که می تواند منجر به یک بیماری نادر اما خطرناک به نام سندرم ری شود.)

اگر ناحیه سوختگی شروع به تاول زدن کرد، یک پماد ضد عفونی به آن بزنید و آن را با یک باند نچسب تمیز، به صورت شُل ببندید. هرگز سعی نکنید تاول ها را بترکانید، تاول ها یک بخش مهمی از روند بهبودی پوست هستند.

هرگز کره، روغن، لوسیون یا پودر بچه به ناحیه سوختگی نمالید. این مواد می توانند خطر عفونت را افزایش دهند. همچنین از یخ استفاده نکنید، زیرا می تواند به پوست بیشتر آسیب برساند.

سوختگی درجه 1 ممکن است تنها در عرض چند روز بهبود یابد، اما بهبود سوختگی درجه 2 می تواند چند هفته طول بکشد. اگر کودکتان در حین بهبود سوختگی، علائم عفونت را نشان داد، او را نزد پزشک ببرید. علائم عفونت شامل افزایش درد، تورم، قرمزی، چرک، بوی نامطبوع، گره های لنفاوی متورم، تب یا رگه های قرمز پخش شده از ناحیه سوختگی می باشد.

راه های درمان سوختگی شیمیایی

سوختگی با مواد قلیایی یا اسیدی یا سایر مواد شیمیایی ممکن است شبیه آفتاب سوختگی باشد. در این نوع سوختگی لباس کودکتان را در بیاورید و یا در صورت لزوم آن را ببُرید تا از انتقال مواد شیمیایی به سایر قسمت های بدن جلوگیری کنید. اگر ماده شیمیایی خشک باشد، مانند: پودر، یک راه امن برای برداشتن آن از روی پوست کودکتان بیابید.

ناحیه سوختگی را حداقل به مدت 15 دقیقه با آب سرد شستشو دهید و سپس به آرامی با آب و صابون بشویید. هیچ گونه پماد و لوسیونی اعمال نکنید. در نهایت ناحیه سوختگی را با یک پارچه خشک و استریل ببندید.

اگر سوختگی شیمیایی کودکتان به پوستش نفوذ کرد و باعث سوختگی درجه 2 شد و همچنین ناحیه سوختگی بزرگ تر از 5 سانتی متر شد و یا سوختگی روی چشم ها، دست ها، پاها یا اندام تناسلی بود، باید او را نزد پزشک ببرید.

اگر مواد شیمیایی روی چشمان کودکتان ریخته شد، آن را به مدت 20 دقیقه با آب بشویید و سپس او را به اورژانس ببرید. اگر کودکتان ماده شیمیایی را خورد یا استنشاق کرد، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

پیشگیری از سوختگی در کودکان

بسیار مهم است که تمام اقدامات احتیاطی لازم جهت محافظت از کودکتان در برابر سوختگی را انجام دهید. پوست کودکان نازک تر از بزرگسالان است، بنابراین راحت تر می سوزد. کودکان زیر 4 سال، بیشتر در معرض مشکلات سوختگی قرار دارند. در ادامه به معرفی چند راهکار معمولی جهت کاهش احتمال خطر سوختگی در کودکان می پردازیم.

• نصب و بررسی مداوم سیستم هشدار دود در خانه
• نصب کپسول های آتش نشانی در نقاطی از خانه که خطر آتش سوزی بیشتر است، مانند: آشپزخانه یا در نزدیکی شومینه
• دسته های قابلمه یا ماهیتابه روی گاز را به سمت عقب بچرخانید.
• در هنگام نوشیدن یک نوشیدنی داغ، کودکتان را در دامان خود نگیرید و سعی نکنید کودکتان را با یک دست حمل کنید و با دست دیگر نوشیدنی داغ را بگیرید.
• غذاها و نوشیدنی های داغ را دور از لبه میزها و کابینت ها قرار دهید و آن ها را در جایی که کودکتان می تواند بدان دسترسی یابد و بکشد، قرار ندهید.
• برای کاهش خطر سوختگی با آب داغ سینک یا حمام، درجه آب گرمکن یا پکیج را بالاتر از 48 درجه سانتی گراد تنظیم نکنید.
• اتوی لباس، اتو و فر مو، شمع های روشن و سایر ادواتی را که موجب سوختگی می شوند، دور از دسترس کودکتان قرار دهید.
• از یک صفحه محافظ جلوی شومینه تان استفاده کنید و کودکتان را دور از آن ناحیه نگه دارید. همچنین کودکتان را دور از اجاق های چوبی، رادیاتورها، باربیکیوها و بخاری ها نگه دارید.
• پریزهای برق را با پوشش های محافظ بپوشانید و سیم ها را دور از دسترس کودکتان قرار دهید.
• اگر ماشینتان را در زیر آفتاب پارک کرده اید، پیش از قرار دادن کودکتان در صندلی ماشین، صندلی و سگک کمربند را بررسی کنید، زیرا ممکن است خیلی داغ شده باشد و موجب سوختگی درجه 2 شود. همچنین پیش از قرار دادن کودکتان بر روی وسیله های فلزی زمین بازی، مانند: تاب، سرسره و الاکلنگ، درجه حرارت آن را بررسی کنید.