رخوت عاطفی چیست :

رخوت عاطفی، یکی از ویژگی‌های انسانی است که به معنای قابلیت ابراز و نشان دادن احساسات، ارتباطات عاطفی موثر و تفاوت‌های خودشناسی در افراد است. افرادی که دارای رخوت عاطفی قوی هستند، قادرند احساسات و افکار خود را به درستی بیان کرده و به دیگران انتقال دهند. این قابلیت باعث می‌شود که افراد بتوانند ارتباطات بهتری با دیگران برقرار کنند و در نتیجه روابط بین فردی بهبود یابد. همچنین، رخوت عاطفی باعث می‌شود که فرد بتواند با خودش بهتر آشنا شود و به تفاوت‌های خودشناسی در مورد خود بپردازد. در کل، رخوت عاطفی یکی از مهمترین ویژگی‌های انسانی است که می‌تواند تأثیر قابل توجهی در زندگی فردی و اجتماعی افراد داشته باشد.

عوامل، علایم و نحوه درمان

رخوت عاطفی ممکن است در اثر مسایل زیادی بوجود بیاید و آسیب های جدی وارد می کند. اگر در مراسم خاکسپاری گریه نمی کنید یا در موقعیتهای شاد نمی خندید ، باید بدانید که تنها نیستید. وقتی نمیتوانید چیزی را حس کنید جریان دیگری در درون شما اتفاق افتاده است. این اختلال رخوت عاطفی نامیده می شود و علایم شناخته شده بسیاری دارد. علتهای زیادی برای بی حسی و همچنین روشهای زیادی برای درمان این مشکل وجود دارد.

تعریف رخوت عاطفی

رخوت عاطفی چیست؟ رخوت عاطفی شرایطی است که سالها ایجاد محاصره عاطفی نسبت به دیگران و سلب حق احساس از خود به وجود آورده است. به زبان ساده رخوت عاطفی نتیجه گسستن از دیگران است. گسست عاطفی یک بیماری است در حالیکه رخوت عاطفی در اثر این بیماری اتفاق می افتد. وقتی ارتباط خود را با احساساتان قطع می کنید خود را از شرایطی که به آن احساس وابستگی دارید، جدا می کنید. این بدان معنا نیست که شما بی احساس هستید

علایم رخوت عاطفی چیست؟

۱- احساس جدایی
یکی از علایم رخوت عاطفی منفک سازی ذهن خود از موقعیتهای خاص است. گاهی اوقات احساس می کنید در بدن خودتان هستید و گاهی مواقع احساس می کنید بالای بدنتان معلقید و از بالا به خودتان نگاه می کنید. منظور تجربه خروج از کالبد نیست بلکه شبیه تماشا کردن فیلمی از خود است. اگر همیشه همه چیز را از بیرون از بدن خود تماشا می کنید، مشکلی وجود دارد.
۲- کمبود مشارکت
شما دیگران را مشغول انجام کاری می بینید اما نمیتوانید به آنها ملحق شوید. اگر آن کار جزو کارهای مورد علاقه شما نباشد ، جمع آنها را ترک میکنید. شما هیچ میلی به علایق گذشته ندارید. شما یا ترجیح می دهید به جای مشارکت کردن آنها را نظاره کنید یا دوست ندارید کاری انجام دهید. کار آنها برای شما مهم نیست.
۳- داشتن زندگی یکنواخت
منظور از زندگی یکنواخت زندگی روزمره است. وقتی زندگی یکنواختی دارید هر روز کارهای دقیقا یکسانی انجام می دهید. این نوع زندگی مثبت یا منفی نیست. تنها شیوه ای از زندگی کردن است.
۴- عدم توانایی در محبت کردن یا متنفر شدن
چه چیزی بدتر از عصبانی شدن سر یک فرد خاص است؟ عصبانی شدن روش مناسبی برای مراقبت کردن از کسی نیست. وقتی دچار رخوت عاطفی می شوید نمیتوانید عشق یا تنفر را احساس کنید.
۵- از درون خالی هستید
برخی افراد در اثر رخوت عاطفی درون یک مه عاطفی اسیر می شوند. احساس نداشتن به قدری ریشه می دواند که سوراخی را در مرکز وجود شما بوجود می آورد. اما حتی در این سطح نیز میتوان از رخوت عاطفی خود را بیرون کشید. همه چیز با پیدا کردن علت شروع می شود. سپس از خود می پرسیم چه اتفاقی افتاده است؟

عوامل ایجاد رخوت عاطفی چیست؟

فقط یک عامل مسئول از بین رفتن احساسات ما نیست. برای ایجاد رخوت عاطفی دلایل زیادی وجود دارد. برای همین است که پیدا کردن ریشه و کمک به افراد برای بدست آوردن احساسات طبیعی دشوار است. رخوت عاطفی بیشتر ریشه در کودکی دارد.
۱- ضربه های روحی دوران کودکی
دلیل اصلی آنکه افراد دچار رخوت عاطفی می شوند ضربه های روحی دوران کودکی است. این حوادث ممکن است مربوط به سوء استفاده هایی باشد که در دوران کودکی از فرد شده است. برای مثال اگر از شما سوء استفاده جنسی شده باشد در هنگام رابطه جنسی به طور خودکار ارتباطتان را با فرد قطع می کنید. ممکن است زن متاهلی با رابطه زناشویی سالم باشید اما گاهی اوقات از نظر عاطفی خودتان را از همسرتان جدا کنید. سوء استفاده های کلامی، فیزیکی، ذهنی و قطعا عاطفی میتواند منجر به رخوت عاطفی شود. همه چیز به نحوه واکنش شما نسبت به درمانها بستگی دارد و اینکه آیا در گذشته درمانی دریافت کرده اید یا نه. برخی افراد حتی هیچ گاه در مورد این حسشان با کسی صحبت نمی کنند. حتی برخی در اثر از هم پاشیدگی که در دوران تجاوز تجربه کرده اند حسشان را به خاطر نمی آورند.
۲- مصرف مواد
مصرف موادی چون مخدرها و الکل ذهن را به شیوه ای کاملا متفاوت به هم می ریزد. این روش درمانی سوء در اثر عوامل بیرونی به کار برده می شود اما بعد از تاثیرات بیرونی اولیه استفاده از مواد باعث خود تخریبی می شود. این اعتیادها معمولا رخوت عاطفی در فرد ایجاد می کنند. گاهی اوقات اعتیاد به مواد مخدر به دلیل مواد شیمیایی موجود در آن باعث رخوت عاطفی آنی می شود . همین امر در مورد الکل نیز صادق است. الکل به شدت پوست را بی حس می کند و اجازه نمی دهد درد یا جراحت را حس کنید. در مورد ذهن نیز همین کار را انجام می دهد.
۳- بیماری روانی از جمله اضطراب یا افسردگی
این علت رخوت عاطفی ریشه در ضربه های روحی دوران کودکی، ژنتیک، خشونت خانگی ، ضربه های روحی دوران بزرگسالی، یا هر گونه عامل دیگری که به اجبار ذهن و احساسات را تغییر می دهد ، دارد. ممکن است شما به طور ژنتیکی مستعد ابتلا به افسردگی وراثتی باشید. اضطراب ممکن است در اثر خشونت خانگی باشد. اختلال استرسی پس از سانحه ممکن است در اثر ضربه های روحی دوران جنگ یا هر رخداد دیگری یا بخشی از زندگی شما ایجاد شده باشد که در آن دچار ترس شده اید. در اثر بیماری های روانی از جمله اضطراب یا افسردگی، علایمی را تجربه می کنید و یکی از این علایم رخوت عاطفی است. مثلا حمله وحشت زدگی را در نظر بگیرید. در حمله وحشت زدگی نفس کشیدن دشوار می شود. ضربان قلب بالا می رود و انواع و اقسام ناهنجاری های تصادفی در رفتار فرد مشاهده می شود. گاهی اوقات فرد بی حس می شود. پوست خارش می گیرد و بیمار نمی تواند چیزی را احساس کند. حتی تا چند ساعت بعد رخوت عاطفی در او باقی می ماند. . فرد توان خندیدن یا لبخند زدن ندارد و احساس می کند مانند یک ورق کاغذ در هوا معلق است. افراد مبتلا به بیماری روانی علایم رخوت عاطفی را به اشکال مختلفی تجربه می کنند.
۴- استفاده از داروها
برخی داروها ممکن است نحوه تفکر و احساس شما را تغییر دهند. برخی داروها نیز برای درمان مشکلات فیزیکی تجویز می شود و عوارض جانبی آنها نه تنها باعث ایجاد سردرد و حالت تهوع می شود بلکه رخوت عاطفی نیز ایجاد می کند. مثلا مصرف مسکن های مخدری باعث از دست دادن بخشی از احساسات می شود. این داروها وضعیت ذهن را تغییر می دهند و به طور موقت توانایی بروز احساس خشم و شادی را از فرد می گیرند.
۵- از دست دادن عزیزان
ممکن است در اثر از دست دادن یکی از عزیزان خود دچار رخوت عاطفی شوید بخصوص اگر فرد از دست رفته پدر، مادر یا خواهر برادرتان باشد. از دست دادن همسر ممکن است سختتر باشد. زندگی کردن بدون کسی که سالهای سال با او زندگی کرده اید ممکن است اثرات مخربی داشته باشد. ممکن است این تاثیرات به قدری وحشتناک باشد که شما فراموش کنید چگونه ناراحتی، عشق یا حتی عصبانیت خود را ابراز کنید. از دست دادن عزیز ممکن است باعث ایجاد احساسات مختلفی شود و این شامل عدم توانایی در داشتن هر گونه احساسی می شود.

چگونه بر رخوت عاطفی خود غلبه کنیم؟
برخی افراد به خود یاد می دهند چگونه از احساسات سخت دوری کنند. شما از نظر تخصصی میتوانید کارهایی برای برگرداندن احساسات خود انجام دهید.

گزینه های درمانی

۱- درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد
این نوع درمان برای کسانی که از اختلال استرسی پسا سانحه و مشکلات روانی رنج می برند مفید است. درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به شما کمک می کند زمانی که در اثر تجارب گذشته از روبه رو شدن با احساسات خود اجتناب می کنید متوجه آن شوید. این روش درمانی به شما کمک می کند متوجه شوید که حس کردن احساسات مثبت و منفی ای که در زندگی پیش می آید چقدر خوب است.
۲- روان درمانی
این نوع درمان ریشه مشکل را پیدا میکند. در این روش شما متوجه می شوید که احساسات تان طبیعی نیست و باید منشا ای داشته باشد. روان درمانی احساسات شما، حتی احساسات منفی، را به سطح می آورد، و در نتیجه بیمار می آموزد که چگونه این احساسات را به شکلی سالم پردازش کند.
۳- رفتار درمانی شناختی
رفتار درمانی شناختی نه تنها احساسات شما را پیش رو قرار می دهد بلکه به شما کمک می کند بیاموزید چطور به جای پناه بردن به رخوت عاطفی به عنوان یک مکانیسم دفاعی با آنها کنار بیایید. رفتار درمانی شناختی مهارتهای مقابله ای ناسالم شما را هدف می گیرد و آنها را تبدیل به راه حلهای قدرتمند و مثبتی می کند.

چگونه می توان سلامت احساسی خود را برای جلوگیری از بروز رخوت عاطفی حفظ کرد؟

شما میتوانید همچنین خودتان رخوت عاطفی تان را درمان کنید. روشهای مختلفی برای بیرون کشیدن احساسات توسط مراقبتهای مستمر فیزیکی و روانی وجود دارد. حتی میتوانید با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی خود احساساتتان را به شکل طبیعی بیرون بریزید.
۱- استرس را متوقف کنید
استرس عامل بزرگی در رخوت عاطفی است. استرس احساسات شما را به مدت طولانی خالی می کند. بنابراین یکی از راه حلها حذف کردن عامل استرس زاست. حذف برخی عوامل استرس آور از سایرین سختتر است اما برای اینکه دوباره قابلیت حس کردن را بدست آورید باید آنها را حذف کنید. استرس از راههای مختلفی در زندگی نفوذ می کنید و یکی از رایج ترین منابع آن روابط ناسالم است. مشاوره گرفتن در زمینه روابط یکی از راه حلها و پایان دادن به رابطه راه حلی دیگر است. همین امر در مورد شغل، دوستان و اعضای سمی خانواده صادق است. یا با آنها کنار بیایید یا از سر راهتان بردارید.
۲- زیاد استراحت کنید
کمبود خواب در اثر مصرف دارو، استرس و بیماری های روانی چون اضطراب به تدریج احساسات مثبت شما را از بین می برد. به منظور منظم کردن الگوی خواب خود باید با هر عاملی که باعث بی خوابی و احساس خستگی شما می شود مقابله کنید.
شما میدانید که باید استرس را از زندگی خود دور کنید اما شاید لازم باشد که با دکتر خود در مورد تغییر داروهایتان صحبت کنید. شاید لازم باشه با روان درمانگر خود در مورد علایم بیماری روانی خود مشورت کنید. در هر صورت الگوی خواب خود را اصلاح کنید.
۳- شبکه پشتیبانی سالم داشته باشید.
شما همیشه به جمعی از دوستان و افراد خانواده خود نیاز دارید تا به شما اجازه آزادانه احساس کردن را بدهند. گاهی اوقات شما برای جلوگیری از درگیری و مقابله احساسات خود را به طور ناخودآگاه مخفی می کنید. داشتن یک شبکه حمایتی خوب که به شما اجازه دهد خشم تان را نشان دهید کلید اساسی در درمان رخوت عاطفی است. مطمئن شوید که جمع درستی را انتخاب می کنید. این افراد به شما اجازه می دهند خودتان باشید که بخشی مهم از روند درمانی شما را شامل می شود.
۴- خلاقیت تان را به کار بگیرید
اگر نمی توانید با صحبت کردن احساسات تان را بیان کنید پس شاید بهتر باشد خلاقیت تان را به کار ببرید. نقاشان احساسات سرکوب شده خود را با رنگ و روغن نشان می دهند. در گذشته به دلایل قانونی برخی افراد اجازه ابراز احساساتشان را نداشتند. اما نقاشان آثار زیبایی را خلق می کردندکه شاید برای برخی نامفهوم بود. تنها نقاش می توانست قصد و احساسات حقیقی اش را پشت اثرش پنهان کند . شما نیز میتوانید به همین شکل احساساتان را ابراز کنید و اگر دچار رخوت عاطفی شده اید به دست گرفتن قلمو به شما در خالی کردن احساساتتان کمک می کند.
۵- مراقبه کردن
مراقبه کردن و ذهن آگاهی درمان بسیاری از مشکلات است. حتی باعث درمان رخوت عاطفی می شود. تمرکز کردن، بودن در زمان حال، رایحه درمان و دعا کردن فضای مرده درون شما را پر می کند. با مراقبه کردن میتوانید احساساتتان را کنترل کنید.