ویروس جدید کرونا: از علائم بیماری تا نحوه سرایت و مراقبت برای درمان
اگر اخبار را دنبال کرده باشید، موضوع داغ این روزها در مورد coronavirus است. سوال‌هایی که پیش می‌آید این است که ویروس کرونا چیست و در صورت بروز علائم چه باید کرد؟ علائم ویروس کرونا که از شهر ووهان چین شروع شده چیست؟ چگونه سرایت می‌کند؟ آیا لازم است به پزشک مراجعه کنید؟ چه کارهایی برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری باید انجام دهید و سوالات دیگر را در این مقاله که مجموعی از چند مقاله منتشر شده در مجله معتبر گاردین است را با هم بررسی می‌کنیم.
آنچه در مورد بیماری و ویروس کرونا باید بدانید
بیماری Covid-19 که در ووهان چین شروع شد، چیست؟
اپیدمی ویروس کرونا از شهر ووهان چین که بیش از ۱۱ میلیون نفر جمعیت دارد و مرکز استان هوبئی چین است، آغاز شد. آخرین داده‌های دانشگاه جان هاپکینز نشان می‌دهد که تعداد مرگ‌ومیر ناشی از ویروس از مرز ۲۲۰۰ نفر فراتر رفته است. اغلب این مرگ‌ومیرها در چین رخ داده است.
این بیماری توسط یکی از ویروس‌های خانواده کرونا است که قبلا مشاهده نشده بود. این بیماری نیز مشابه بقیه ویروس‌های خانواده کرونا منشا حیوانی دارد. اولین افرادی که به این ویروس مبتلا شدند، افرادی بودند که برای خرید به بازار ماهی ووهان رفته بودند یا آنجا کار می‌کردند.
علائم ویروس کرونا چیست؟
این ویروس باعث ذات‌الریه می‌شود بنا بر گزارش‌ها افراد مبتلا به ویروس کرونا علائمی همچون سرفه، تب و مشکل تنفسی دارند. ازآنجایی‌که این التهاب ریه منشا ویروسی دارد، نمی‌توان آن را با آنتی‌بیوتیک درمان کرد. همچنین داروهای ضد ویروس که در برای پیشگیری و درمان آنفولانزا موثر است بر روی ویروس کرونا تاثیر ندارد. دوره درمان و بهبود افراد بستگی به میزان قدرت سیستم ایمنی آن‌ها دارد. اغلب افرادی که جان خود را از دست دادند، قبل از ابتلا به این بیماری، شرایط سلامتی خوبی نداشتند.
آیا اگر سرفه می‌کنم باید به پزشک مراجعه کنم؟
توصیه عمومی پزشکان بر این است که اگر در ۱۴ روز اخیر به مناطقی مثل چین، ایران، تایلند، ژاپن، کره، هونگ کنگ، تایوان، سنگاپور، مالزی یا ماکائو سفره کرده‌اند و دچار سرفه، تب یا تنگی نفس هستند، در خانه بمانند و حتی اگر علائم خفیف داشتید با شماره خدمات اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرند.
آیا ویروس از یک شخص به فرد دیگر منتقل می‌شود؟
کمیسیون بهداشت ملی چین تایید کرده که ویروس کرونا از انسان به انسان سرایت می‌کند و کشورهای دیگر هم این موضوع را تایید کرده‌اند.
آمار ابتلا به ویروس کرونا و مرگ و میر ناشی از بیماری در جهان و ایران
سازمان جهانی بهداشت تا مورخ ۶ اسفند، ابتلای بیش از ۸۰۰۰۰ نفر و مرگ ۲۶۹۶ نفر را به دلیل ابتلا به ویروس کرونا تایید کرده است و مقامات بهداشت ایران نیز تاکنون ابتلای ۹۵ نفر و مرگ ۱۵ نفر در اثر این بیماری را ثبت کرده‌اند. همچنین طبق آمار ۱۲۰۰۰ نفر از ۷۴۵۷۶ نفر مبتلا به بیماری کرونا در چین، بهبود یافته‌اند.
ویروس کرونا تاکنون در ۳۳ کشور پخش شده است. در ژاپن ۶۰۷ مورد شناسایی شده است که ۵۴۲ مورد آن مربوط به سرنشینان کشی قرنطینه شده یوکوهاما است که از آن تعداد ۳ نفر کشته شده‌اند. در ایران، کره، تایوان، فرانسه و فیلیپین نیز مرگ به خاطر ابتلا به بیماری کرونا تایید شده است.
چرا ویروس کرونا بدتر از آنفلوانزا است و متخصصان چقدر نگران هستند؟
ما هنوز از میزان خطرناک بودن این نوع از ویروس جدید کرونا چیزی نمی‌دانیم و تا به دست آمدن اطلاعات جدید چیزی نمی‌توان گفت. تا ایجای کار میزان کشندگی ویروس جدید کرونا حدود ۲٪ است. برای مقایسه در نظر داشته باشید که میزان مرگ‌ومیر ناشی از آنفولانزای فصلی به‌طورمعمول کمتر از ۱٪ است و تخمین‌ها نشان می‌دهد که سالانه حدود ۴۰۰۰۰۰ مرگ به خاطر ابتلا به آنفولانزا اتفاق می‌افتد.
نکته مهم دیگر در مورد کرونا میزان مسری بودن آن است. مهم‌ترین اختلافی که بیماری کرونا با ویروس آنفولانزا دارد این است که برخلاف سرماخوردگی آنفولانزا، هیچ واکسن یا درمان خاصی برای ویروس جدید کرونا وجود ندارد. این یعنی محافظت و مراقبت از افراد آسیب‌پذیر جامعه از جمله سالمندان یا اشخاص با مشکلات تنفسی یا سیستم ایمنی ضعیف، دشوارتر خواهد بود. اگر حالتان خوش نیست، بهتر است به شکل مرتب دست‌هایتان رو شستشو دهید و از معاشرت با دیگران اجتناب کنید. به عنوان یک اقدام عاقلانه بهتر است واکسن آنفولانزا را بزنید تا با این کار و در صورت شیوع اپیدمی، از بار خدمات درمان که بر دوش جامعه وارد می‌شود، کاسته شود.
مسئله دیگری که ویروس کرونای جدید را از موارد قبلی متمایز می‌کند، ماندگاری و عمر طولانی آن روی سطوح است (برآوردهای اولیه حاکی از آن است که ویروس کرونای جدید می‌تواند تا ۹ روز روی سطوح باقی مانده و در صورت هرگونه تماس و انتقال به اشخاص فعال شده و به تکثیر ادامه دهد). همچنین متخصصان چینی پس از آزمایشات و مشاهدات در طی این مدت عنوان کردند که این ویروس می‌تواند تا ۱۴ روز به صورت خاموش در بدن مقیم باشد و سپس فعال گردد. به‌تازگی حتی این تخمین فراتر رفته و موردی مشاهده شده که تا ۲۷ روز در بدن خاموش مانده و پس از آن فعال شده است. پُرواضح است که با این تخمین‌ها، شیوع و گستردگی فراتر از انتظاری در صورت رعایت نکردن اصول اولیه بهداشتی و فراهم نشدن تمهیدات درست در انتظار خواهد بود. طبق شبیه‌سازی‌ها و همچنین اظهارات یک متخصص برجسته بهداشت عمومی در هنگ‌کنگ، در صورت اهمال‌کاری و عدم انجام تدارکات به‌موقع و ضروری، ویروس جدید کرونا می‌تواند حدود دوسوم از جمعیت جهان را درگیر کند.
آیا ویروس‌های کرونای دیگری هم وجود دارند؟
بیماری سارس یا سندرم تنفسی شدید و همچنین بیماری مرس سندرم تنفسی خاورمیانه هر دو از خانواده ویروس کرونا هستند که منشا حیوانی دارد. در سال ۲۰۰۲ ویروس سارس قبل از شناسایی، در ۳۷ کشو پخش شده بود که در ادامه باعث وحشت جهانی شد و بیش از ۸۵۰۰ نفر را آلوده کرد و بیشتر از ۸۰۰ نفر را به کام مرگ کشاند. ظاهرا ویروس مرس نسبت به بقیه ویروس‌های خانواده کرونا به سختی از طریق انسان منتقل می‌شود، اما میزان کشندگی آن بیشتر است. بیماری مرس ۳۵ ٪ از ۲۵۰۰ نفر فرد آلوده را کشت. در مقابل احتمال مرگ‌ومیر به خاطر ویروس سارس بیش از ۱۰٪ است.
بیماری ناشی از ویروس جدید کرونا یکی از مسری‌ترین و کشنده‌ترین بیماری‌های واگیردار است. در مقایسه به بیماری سارس، این ویروس جدید کرونا در برهه زمانی یک چهارم، هم سرایت و هم تعداد افراد قربانی بسیار بیشتری داشته است.
آیا شیوع بیماری کرونا همه‌گیر است؟
از نظر تعریف سازمان جهانی بهداشت همه‌گیر بودن بیماری به معنی آن است که به تمام کشورهای دنیا سرایت کرده باشد. در حال حاضر اگرچه وجود بیماری کرونا در خارج از مرزهای چین از جمله ایران تایید شده است اما همه ۱۹۵ کشور را درگیر نکرده است. البته در تمامی نقاط کشور چین یا ایران و دیگر کشورها هم به شکل کامل پخش نشده است. بیشتر افرادی که به این ویروس مبتلا شده‌اند، مسافر چین بوده‌اند.
آیا باید از بیماری کرونا ترس و وحشت داشته باشیم؟
خیر! اگرچه پخش شدن ویروس کرونا در خارج از مرزهای کشور چین نگران‌کننده است اما یک موضوع غیرمنتظره نیست. سازمان بهداشت جهانی از قبل شیوع این بیماری را به عنوان یک هشدار جدی برای سلامت عمومی مردم گوشزد کرده است. مسئله بسیار مهم این است که این ویروس جدید کرونا تا چه حد از طریق انسان، سرایت می‌کند و چه بخشی از افراد را به شدت مریض و روانه بیمارستان می‌کند؟ اغلب ویروس‌هایی که به سادگی سرایت می‌کنند، چندان خطرناک محسوب نمی‌شوند. ظاهرا ویروس جدید کرونا بیشترین تاثیر را بر روی افراد مسن و در چند مورد بر روی کودکان دارد.
چگونه از خود برابر ویروس کرونا محافظت کنیم؟
این ویروس می‌تواند از طریق سرفه یا عطسه فرد آلوده منتشر شود. اولین روش و سد دفاعی شستن دست است.
ویروس کرونا چطور پخش می‌شود و سرایت می‌کند؟
شیوع ویروس کرونا که از شهر ووهان چین آغاز شد، یک بیماری جدید است و دانشمندان هنوز در حال ارزیابی نحوه سرایت آن از شخصی به شخص دیگر هستند. اما ویروس‌های مشابه به آن از طریق قطره‌های سرفه و عطسه شیوع و سرایت می‌کنند.
در هنگام سرفه یا عطسه فرد آلوده، قطرات بزاق یا مخاط در هوا آزاد می‌شود. این قطرات در نزدیکی و مجاورت افراد دیگر فرود می‌آیند و احتمالا به طور مستقیم توسط دیگران تنفس می‌شوند یا روی دست فردی که عطسه یا سرفه کرده تجمع می‌کنند و منتقل می‌شوند. طیف تعریف بیمارستانی در مورد بیماری آنفلوانزا اگر به مدت ۱۰ دقیقه یا بیشتر در مجاورت فرد مبتلا و به فاصله دایره شعاع حدود ۲ متری آن فرد بایستید، شما در معرض ابتلا به بیماری قرار گرفته‌اید.
همچنین ویروس‌ها می‌توانند از طریق فرود آمدن قطرات بر روی صندلی اتوبوس، تاکسی، مترو و میزهای مدرسه و دانشگاه منتقل شود. اما این که ویروس روی سطح‌های مختلف چقدر دوام بیاورد، می‌تواند از چند ساعت تا چند ماه متغیر باشد.
شواهد حاکی از آن است که این ویروس قبل از بروز علائم در فرد مبتلا، می‌تواند پخش شود. البته این مورد تنها به ویروس کرونا محدود نمی‌شود و بیماری‌های دیگری مثل آنفولانزا نیز ممکن است قبل از بروز علائم از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. این که این اتفاق در مورد بیماری کرونا در ووهان چین یا ایران تا چه حد اتفاق افتاده است، هنوز مشخص نیست.
نکات بهداشتی: چگونه از خود، خانواده در برابر ویروس کرونا پیشگیری و محافظت کنیم؟
۱. دستان خود را بشویید: دستان خود را با آب تمیز و جاری خیس کنید و سپس صابون بزنید. در ادامه دست‌ها، پشت دست‌ها و نواحی مابین انگشت‌ها، زیر ناخن‌ها را حداقل به مدت ۲۰ ثانیه بسابید و تمیز کنید. بعد آب‌کشی کنید.
۲. هنگام سرفه یا عطسه، دهان و بینی خود را با یک دستمال یا پارچه بپوشانید. سپس دستمال را در سطل زباله انداخته و دستان خود را بشویید. اگر دستمال‌کاغذی همراه خود ندارید، به جای عطسه یا سرفه کردن درون دستان خود، از آرنج خود استفاده کنید.
۳. ماسک بزنید: استفاده از ماسک به دلیل اینکه اجازه عبور به قطرات مایع را نمی‌دهد، موثر است. اما در نظر داشته باشید که این ماسک‌ها قادر به جلوگیری از عبور ذره‌های معلق ریزتر از سوراخ‌های بافت پارچه ماسک نیستند. همچنین در نظر داشته باشید که با وجود استفاده از ماسک، چشم‌های شما همچنان در معرض تماس با ویروس قرار دارد و شواهد نشان می‌دهد که برخی ویروس‌ها می‌توانند شخص را از طریق چشم‌ها آلوده کنند.
۴. اگر تب، سرفه و مشکل تنفسی دارید، به پزشک مراجعه کنید و اگر اخیرا به جایی سفر کرده‌اید، ذکر کنید.
۵. اگر به بازار محلی فروش حیوانات زنده سر می‌زنید، از تماس مستقیم و محافظت نشده با حیوانات زنده و مالیدن دست به سطوح خودداری کنید.
۶. اگر در یک منطقه آلوده زندگی می‌کنید، از خوردن میوه‌ها و سبزیجات خام و همچنین گوشت‌های نیم‌پز خودداری کنید و حتی اگر خام گیاه‌خوار هستید برای مدتی غذاهای پخته میل کنید. همچنین از خوردن شیر و لبنیات محلی و نیز غذاهای خام اجتناب کنید.
۷. اگر به تازگی از سفر چین یا قم برگشته‌اید، لااقل به مدت ۲ هفته در خانه بمانید و از تماس با دیگر افراد به مدت ۱۴ روز اجتناب کنید. این یعنی دانشگاه، مدرسه، محل کار و اماکن عمومی و وسایل نقلیه عمومی نروید.
۸. اگر از یک منطقه آلوده برگشته‌اید و علائمی همچون تب بالا، سرفه، آبریزش بینی، گلودرد یا تنگی نفس دارید تا زمانی که توسط پزشک معاینه نشده‌اید از خانه خارج نشوید.
