هوش هیجانی چیست

هوش هیجانی یا (Emotional Quotient (EQ برنامه ای کاملا مجزا از ضریب هوشی یا (IQ) که مخفف  Intelligence Quotient است، بعد از مطرح شدن هوش هیجانی مشخص شد که معیار سنجش موفقیت و کارایی افردا فقط ضریب هوشی نیست. هوش هیجانی برای درک کردن رفتار و احساسات خودمان و دیگران به کار می آید، فردی با ضریب EQ بالا میتواند طرز برخورد با هیجانات را برنامه ریزی و اجرا کند و از تشخیص و تفکیک آنها به عنوان الگوی عملی و رفتاری استفاده کند.

همانطور که متوجه شدید EQ مسئولیت کنترل هیجانات را به عهده دارد، EQ قوی ترین نظام مهندسی فرضی است که برای ذهن انسان تعریف شده است. انگیزه، پشتکار، سرخوردگی، شکست، تنظیم هیجانات، به تاخیر انداختن خواسته ها برای رسیدن به هدف برنامه ریزی شده، غلبه بر استرس، همدلی و امید واری از عوامل تحت کنترل هوش هیجانی است.

تفکیک هوش هیجانی

• خودآگاهی: آگاهی به ما کمک می کند هیجانات و احساسات خود و دیگران را بهتر بشناسیم، تصمیم درست تری بگیریم و واکنش مناسب نشان دهیم.
• خود مدیریتی: مدیریت هیجانات و احساسات یکی از پایه های داشتن هوش هیجانی بالا و رسیدن به موفقیت است، اگر در مقابل مشکلات و درام های عاطفی کار درست را نکنیم به اهدافمان ضربه وارد خواهد شد.
• خود انگیزشی: گقتیم کار اصلی هوش هیجانی شناخت احساسات و هیجانات است، ما به واسطه EQ دقیقا خواسته ها و نیاز های خودمان را میدانیم، ضعف ها و مهارت های خودمان را میشناسیم، مرز ها و محدودیت های خود را خوب درک می کنیم، پس میتوانیم بیشترین انگیزه را برای رسیدن به اهداف ایجاد کنیم.
• خود خوشبینی: یا امید واری کمک می کند که از پس مسائل بربیایم، میتوانید با امید واری دادن به دیگران ارتعاش مثب جذب ارسال کنیم، و از مهارت های ارتباطی برای بهره بری از روابط به نفع خود استفاده کنیم.
• دگر آگاهی: نیاز ما در دگر آگاهی تشخیص و درک هیجانات و احساسات دیگران است، تا بتوانیم روی روابط خودمان با دیگران مدیریت داشته باشیم.
• دگر مدیریتی: مدیریت و جهت دهی به احساسات و هیجانات دیگران در ارتباط های مشترک باعث نفوذ به ناخودآگاه فرد و تاثیر گذاشتن روی اشخاص میشود.
• دگر همدلی: همدلی باعث نزدیک شدن و اعتماد سازی دیگران میشود و میتوان با این کار امنیت و موفقیت خودمان را تقویت کنیم.
• دگر خوشبینی: کمک به خوشبینی و تغییر دیگران باعث تکامل و پیشرفت کارایی هوش هیجانی میشود.

مزایایی داشتن EQ  بالا

• افراد با هوش هیجانی بالا با تغییرات راحت تر سازگار میشوند و انعطاف پذیر تر هستند.
• خلاقیت و یافتن طرح های جدید برای موفقیت و حل مشکلات یکی از مزایای داشتن هوش هیجانی بالا است.
• افزایش هوش هیجانی باعث پیشرفت در کنترل برنامه ریزی شده روی خودآگاه میشود.
• هوش هیجانی باعث میشود ما با خودمان صادق باشیم، به خودمان دروغ نگویم، از تحلیل احساسات خود برای واقعیت گرایی استفاده کنیم.
• افزایش هوش هیجانی باعث بزرگ تر شدن اهداف و گسترده تر شدن مرز های ناخودآگاه میشود.
• افرادی که روی EQ مدیریت دارند روابط عاطفی موفق تری دارند.
• هوش هیجانی باعث رشد شخصیتی و هوش اجتماعی میشود (Social intrllgence).
• فرد دارای هوش هیجانی برنامه ریزی صحیح تر و اصولی بهتری را برای خودآگاه طراحی کرده و تاثیر مثبت به ناخودآگاه القا میکند.

چرا هوش هیجانی انقدر مهم است

نتیجه خیلی چیز ها به میزان هوش هیجانی ما برمیگرده، هوش هیجانی خروجی برنامه ریزی ضمیر ناخودآگاه را تحت تاثیر قرار میدهد، مثلا شما در رابطه عاطفی خود دچار مشکلی شدید و در شرایطی قرار گرفتید که یک رفتار غلط از خود بروز دادید، حال با تحلیل شرایط و طراحی یک برنامه منظم که تاثیر گرفته از ناخودآگاه و خودآگاه است میخواهید وضعیت رابطه را به نفع خواسته های خودتان تغییر دهید، اما وقتی شرایط قبلی تکرار میشود و یا در موقعیت جدیدی قرار میگیرید نمیتوانید بر اصولی که طراحی کرده بودید پایبند باشید. و با واکنش غلط حتی شرایط را وخیم تر می کنید، دلیل پایین بودن ضریب هوشی میتواند ناهماهنگی ناخودآگاه و خودآگاه در طراحی برنامه ریزی عملی باشد.

افرادی که شناخت درستی از ناخودآگاه خود ندارند و توانایی کنترل آنها روی ناخودآگاه و ضمیر نیمه خودآگاه پایین است، نمیتوانند از مزایایی EQ بالا استفاده کنند، در نتیجه در شناخت کمبود ها و نیاز ها موفق نخواهند بود و بدون شناخت خلاء ها، ترس ها و پتانسیل ها طراحی یک برنامه منظم و کاربردی برای رسیدن به هدف غیر ممکن است.

راه های افزایش هوش هیجانی

یکی از راه های تقویت و بالا بردن ضریب هوش هیجانی، مطالعه و تمرین است. مطالعه باعث میشود درک شما نسبت به EQ بیشتر شود و زاویه های متفاوتی از آن را ببینید، تمرین باعث میشود ضعف ها و ترس ها از بین بروند و اهداف بنیادین آشکار بشوند.

تحلیل: تحلیل اتفاقات و مشخص کردن دلیل آنها، نتیجه نهایی، چگونگی آن و استفاده هدف مند از اتفاقات و احساسات میتواند هوش هیجانی و مهارت های ارتباطی را افزایش دهد، برای بالا بردن هوش هیجانی شما باید تبدیل به یک تحلیل گر ماهر شوید، که ریشه رفتار های خود و دیگران را بشناسید، توانایی واقعیت گرایی را به خود اضافه کنید تا انعطاف بیشتری در مقابله با مسائل داشته باشید.

شناخت: درک و شناخت حالات و احساسات مختلف به شما کمک می کند، دیدگاه باز تری داشته باشید روی نکاتی که غیر مستقیم وجود دارند تمرکز داشته باشید و شفاف سازی را یاد بگیرید، شفاف سازی به شما کمک می کند خواسته اصلی خود و دیگران را پیدا کنید.

درمان: مرحله درمان یکی از مهمترین و سخت ترین مراحل افزایش هوش هیجانی در تبدیل شدن به یک کارشناس جذب است. باید ضعف ها، ترس ها و کمبود ها خود را بشناسیم و آنها را ازبین ببریم، باید خودمان را تبدیل به یک ورژن کامل تر و بهتر از خود بکنیم، برای افزایش EQ باور ها و عادت های کهنه ای که شما را عقب میرانند باید همگی نابود شوند و با ورژن مثبت جایگذین بشوند.

هدف گذاری: هدف گذاری بنظر کار سختی نمیرسد، خیلی از مردم در مسیر اهداف خود یا زمانی که به هدف خود میرسند، متوجه میشوند، هدف اصلی و نیاز خود را اشتباه انتخاب کردند، مانند انتخاب رشته یا شغل در زندگی. برای همین هدف گذاری نیاز مند زمان کافی برای تحلیل کمبود ها و نیاز ها است، در هدف گذاری باید علایق، استعداد ها پتانسیل ها و محدودیت ها مشخص شوند تا هدف اصلی و بنیادین زندگی خود را مشخص کنیم، برنامه ریزی بدون هدف گذاری صحیح از همان ابتدا محکوم به توقف یا شکست است.

سنجش: دریافت بازخورد همیشه تاثیر گذار و مشخص کننده بوده و خواهد بود. خیلی از انسان ها با گرفتن فیدبک منفی تسلیم میشوند، عده ای هم با دریافت نتیجه مثبت متوقف میشوند و دست از ادامه دادن برمیدارند، اما افرادی که هوش هیجانی خود را بصورت دائمی نه فصلی افزایش داده اند (فصل هایی از زندگی که ما تحت تاثیر قرار میگیریم و یک انگیزه بدون پشتوانه برای خود ایجاد می کنیم اما در مواجه با مشکلات و سختی ها خسته شده و عقب میکشیم) از بازخورد ها نا امید نمیشوند، نتیجه چه منفی باشد چه مثبت آنها عقب نشینی نمی کنند. بلکه علت شکست را پیدا می کنند و برنامه ریزی ناخودآگاه و خودآگاه خود را اصلاح کرده و دوباره شروع به اجرای پروسه خود می کنند.

طراحی و مدلسازی الگوریتم موفقیت: برنامه ریزی که برای ذهن طراحی میشود دلیل اصلی موفقیت افراد است، بدون داشتن یک برنامه ریزی دقیق و پیروی از الگوریتم مشخص و کاربردی هیچ هدفی به سرانجام نمی رسد. برنامه ریزی ناخودآگاه خودمان که شامل هماهنگی بین ضمیر خودآگاه، ناخودآگاه، ضمیر نیمه خودآگاه، هوش هیجانی، هوش عاطفی، هوش اجتماعی و..میشود و یا برنامه ریزی ناخودآگاه دیگران که نیاز مند نظارت، تحلیل قوی و برنامه ریزی هدف مند است، قابل کنترل و مدیریت هستند، روشی که به ما کمک می کند این موارد را تحت کنترل داشته باشیم تکنیک های NLP است.