گاهی افراد به مرور زمان متوجه می شوند که احساس هیجان و شادی خود را، نست به کارهایی که قبلا به انجام دادن آن ها، علاقه داشتند از دست داده اند و سئوالات گوناگونی را از خود می پرسند؛ از جمله: از خود می پرسند چرا خوشحال نیستند؟ آیا ممکن است روزی دوباره احساس لذت را تجربه کنند؟
این احساس عدم لذت بردن از چیزهایی که دوست دارید، معمولا نادیده گرفته می شود اما با دلیل یا بدون دلیل خاصی، از نظر بهداشت روانی ایجاد شده است. این احساسی را که فرد تجربه می کند از نظر روان شناسی ” آنهدونی_ آنهدونیا ” می گویند. در ادامه با سایت موفقیت خودساخته همراه باشید تا بیشتر به بررسی این موضوع بپردازیم.
آنهدونی در روانشناسی چیست؟
آنهدونیا یا ناتوانی در لذت بردن، واژه ی یونانی است که از دو بخش A به معنای (بدون) و hedone به معنی ( لذت) تشکیل شده است. آقای فورت لادردیل آنهدونی را اینگونه معنی می کند: عدم احساس هیجان، علاقه و شادی نسبت به کارهایی که قبلا ازانجام آن ها لذت می بردید.
این احساس عدم لذت از لحاظ شدت، سطوح مختلفی دارد. یعنی لذت نبردن، در برخی از افراد ، شدت زیادی دارد در حالی که در عده ای دیگر، از شدت کمتری برخوردار است.
در اشخاصی که اختلال افسردگی شدید، اختلالات دو قطبی، اسکیزوفرنی و یا مصرف مواد مخدر دارند، احساس عدم لذت یا آنهدونیاا بیشتر دیده می شود.
انواع عارضه آنهدونیا
آنهدونی (لذت نبردن) دو نوع اصلی دارد.
عدم لذت( آنهدونی) جسمانی:
فرد از فعالیت جسمی و یا حسی مانند غذا خوردن، لمس شدن، در آغوش گرفته شدن، ورزش کردن و سایر فعالیت های بدنی لذت نمی برد.
عدم لذت( آنهدونی) اجتماعی:
فرد از تعامل با دیگران یا حضور در محیط های اجتماعی احساس خوشایندی ندارد. ارتباط با سایر افراد را سخت می پندارد. آنهدونی اجتماعی گاهی موجب جدا شدن عاطفی و صدمه به روابط احساسی افراد می شود.
دانشمندان تا حدودی علت وقوع ناتوانی در لذت بردن را، به کاهش فعالیت قسمت پاداش در مغز ( ونترال استریاتومه) و افزایش فعالیت قسمتی از مغز( پریفرانتال کورتکس) می دانند که از بروز احساسات جلوگیری می کند.
در هردو قسمت مغز، ترشح دوپامین ( هورمون لذت بردن و احساسات خوب داشتن) نقش زیادی دارد.
افرادی که به آنهدونیا مبتلا هستند نسبت به رخدادها اطراف هیچ واکنشی ندارند، دارای روحیه بسیار یکنواخت و کسل کننده بوده و حل مسائل زندگی برای آن ها دشوار است.
علائم و نشانه های عدم لذت (آنهدونی):
- تمایل به انزوا یا کناره گیری اجتماعی
- نداشتن میل جنسی و عدم علاقه به آن
- مشکل در برقراری ارتباط با دیگران
- عدم سازگاری با موقعیت های اجتماعی
- بی توجهی به مکالمات دیگران
- تمایل به نشان دادن احساسات غیر واقعی ( ظاهرا در تولد دوستشان به آن ها خوش می گذرد)
- عدم حمایت یا کمک به دیگران
- داشتن افکار و احساسات منفی نسبت به خود و دیگران
- مشکل در مدیریت احساسات
- بیمار شدن مداوم
- لذت نبردن از فعالیت های ورزشی و رقص
- بی علاقه گی به موسیقی
- بی خوابی و کم خوابی
- احساس نا کامی و تمایل به خود کشی
علل ابتلا به عارضه آنهدونیا در روانشناسی
- سابقه خانوادگی
- ابتلا به پارکینسون
- استفاده از مواد روان گردان
- استرس و اضطراب شدید
- مصرف مکرر دروهای ضد افسردگی
- تجاوز یا سواستفاده جنسی
- دیده نشدن توسط دیگران
- وقوع حادثه استرس زا یا ترسناک
- تغییر در کیفیت زندگی به دلیل ابتلا به بیماری
- پرخوری، کم خوری و اختلال خوردن
- مرگ عزیزان و سوگ واری
مراحل لذت بردن از آنچه که دوست دارید
براساس تحقیقاتی که صورت گرفته است، روانشناسان لذت بردن از کارهایی که دوست دارید به دو مرحله تقسیم می شود:
پیش بینی
یعنی فرد نسبت به کارهایی که در آینده قرار است انجام دهد و یا در تخیلات خود آن ها را انجام داده است، احساس لذت می کند.
مصرف
فرد در لحظه و هنگام انجام فعالیت از آن لذت می برد.
راه های درمان بیماری آنهدونیا
عدم توانایی لذت بردن یا آنهدونیا در روانشناسی یک اختلال مانند افسردگی است و در نوع شدید آن ممکن است زندگی را برای فرد مبتلا، بسیار سخت کرده و او را به افکار پوچی مانند خودکشی سوق دهد. در نتیجه هرچه زودتر باید برای درمان این بیماری اقدامات لازم را انجام داد.
اصولا درمان بیماری آنهدونیا در روانشناسی با مراجعه به یک روانشناس خوب و با استفاده از روش های روان درمانی صورت می گیرد. روان شناس با کمک رفتار درمانی تلاش می کند دیدگاه فرد را نسبت به زندگی و لذت های آن تغییر داده و احساس هیجان و شادی را در او زنده کند.
در صورتی که فرد بیمار با روانشناس همکاری لازم را نداشته باشد و برای بهبود خود هیچ تلاشی نکند برای دارو درمانی به روان پزشک معرفی می شود.
دارو درمانی آنهدونی
برای درمان بیماری آنهدونیا از داروهای ضد افسردگی مانند “سروتونین” استفاده می کنند. البته جدیدا از قرص کتامین نیز برای درمان فقدان لذت کمک می گیرند. اما تاثیر کتامین بسیار کم و حدود ۴۰ دقیقه است.
شوک درمانی
در صورتی که روان درمانی یا دارو درمانی برای مراجعه کننده جوابگو نباشد از الکتروشوک درمانی یا ECT استفاده می کنند. الکتروشوک بهترین درمان برای افرادی است که مبتلا به افسردگی هستند.
تحریک مغناطیسی مغز
در این روش درمان بیماری آنهدونیا در روانشناسی برای تحریک کردن سلول های عصبی مغز از میدان مغناطیسی استفاده می کنند و انتخاب خوبی برای درمان افسردگی در افرادی است که به دارو پاسخ نمی دهند.
جریان الکتریکی استفاده شده در تحریک معناطیسی مغز نسبت به الکتروشوک درمانی کمتر است و بیمار نیاز به بیهوشی ندارد.
تحریک عصب برای درمان بیماری آنهدونیا
آخرین درمان برای آنهدونی یا فقدان لذت تحریک کردن عصب واگ (VNS ) است. در این روش روان پزشک بر روی قفسه سینه فرد دستگاه پزشکی ضربان ساز قرار داده و سیم های دستگا به طور منظم ضربه ی الکتریکی را ایجاد کرده و به فعال شدن مغز بیمار کمک می کند.
سخن پایانی
تقریبا در یک مقطع کوتاه برای همه ما، آنهدونی یا عدم توانایی لذت بردن پیش آمده است و از زندگی و لذت های آن دور شده ایم. اما در صورتی که آنهدونی طولانی شده و بر روال عادی زندگی تاثیر بگذارد بهتر است به روان شناس مراجعه کرده و اقدام به درمان نمایید، زیرا شناختی که شما از خود دارید با آنچه که روانشناس ارزیابی می کند متفاوت است.
آنهدونیا در روانشناسی می تواند یک علامت کلیدی در شرایط مختلف سلامت روان باشد و یا به صورت مستقل و بدون وجود مشکلات دیگر، در فرد ظاهر شود.
اگر فکر می کنید شخصی هستید که با آنهدونی یا عدم لذت مبارزه می کنید امیدواریم خواندن این مقاله برای شما مفید واقع شود.
هنوز هیچ دیدگاهی وجود ندارد.