دلایلی مانند تصمیمات عجولانه، ناتوانایی در پرداخت مهریه و پشیمانی باعث می‌شوند که زوجین به رجوع نزد یکدیگر فکر کنند و گاها زندگی خود را مجدداً شروع کنند. شرایط رجوع در طلاق خلع به این صورت است که اگر در زمان عده قصد بازگشت داشته باشند، لازم است حرفی بزنند یا کاری کنند که معلوم شود یکدیگر را شریک خود قرار داده‌اند. مدت عده سه ماه است تا مشخص شود زن باردار نیست. اگر طی این مدت به هم رجوع نکنند، برای برگشت باید عقد مجدد کنند.

طلاق خلع چیست؟

طلاق خلع، زیر مجموعه طلاق بائن است. نوعی از جدایی که در آن، اگر زوجین قصد صلح و آشتی داشته باشند، باید تا قبل از تمام شدن مدت عده، به یکدیگر باز گردند. در غیر اینصورت، برای با هم بودن باید مجدداً عقد کنند. خلع در معنای لغوی به طلاق زوجه، در ازای گرفتن مال با کراهت است. در قانون مدنی ایران نیز همین تعریف ارائه شده است.

این تعریف در ماده ۱۱۴۶ قانون مدنی به این صورت است: طلاق خلع آن است که زن به دلیل نفرتی که از شوهر خود دارد، مالی که به شوهر می‌دهد تا طلاق بگیرد. ارزش این مال می‌تواند معادل مهریه، بیشتر و یا کمتر از آن باشد.

طلاق بائن خلع

در این طلاق، نوعی قرارداد مالی بین زوجین دیده می‌شود. به این صورت که زن می‌تواند با بخشیدن مهریه خود و یا دادن مالی به اندازه مهریه، از همسر خود بخواهد برای جدایی اقدام کند. مبلغی که زن به مرد می‌دهد، نباید از ارزش مهریه بیشتر و یا کمتر باشد. البته گاهی زوجین بر سر مبلغی توافق می‌کنند که ممانعتی برای میزان توافق شده وجود ندارد.

خلع اول و دوم

اگر زوجین بنابر شرایط موجود، از طرف دادگاه مجبور به جدایی شوند و یا طلاق آن‌ها از نوع توافقی باشد، جدایی آن‌ها از نوعِ طلاق خلع نوبت اول است. اگر با جاری شدن صیغه، دوباره با یکدیگر ازدواج کنند و مجددا جدا شوند، طلاق خلع نوبت دوم گفته می‌شود. در بار سوم، سه طلاقه شده و بر یکدیگر حرام می‌شوند.

طبق احکام اسلامی، برای طلاق خلع، زوجین باید عاقل و نسبت به یکدیگر بیزاری داشته باشند. به همین سبب باید برای انتخاب این نوع از طلاق، در زندگی خود به بن بست واقعی رسیده باشند و از هم کراهت داشته باشند. کراهت به این معناست که زن در لفظ بگویند که دیگر قصد زندگی با شوهرش را ندارد و احساس نفرت خود را به یکدیگر نشان دهند. چنانچه در کتب شرعی آمده است، جملاتی مانند “من دیگر به تو پایبند نیستم و در خانه ات زندگی نمی‌کنم” را بگوید. اگر زوجین از روی تظاهر اقرار به کراهت کنند، خلع باطل می‌شود.

مالی که زن به مرد می‌دهد باید مال حلال باشد و با رضایت و توافق به مرد داده شود. اگر مرد با زور و یا تهدید، زن را راضی به طلاق خلع کند و از وی مالی بگیرد، آن مال حرام خواهد بود. بنابراین، شرط اصلی، رضایت زن است.

از دیگر مسائل مربوط به حضانت و نفقه نیز حق و حقوق مالی طبق سند ازدواج بین زوجین مشخص می‌شود و کارشناسان پس از محاسبه نوسانات اقتصادی، میزان و شرایط جدید را به زوجین ابلاغ می‌کنند.

طلاق خلع در دوران عقد

طلاق در دوران عقد، یکی از اتفاقات ناراحت کننده‌ای است که ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد و به زندگی زوجین خاتمه بخشد. موضوع قابل توجه در طلاق خلع در دوران عقد، در میزان مالی است که زن باید به مرد پرداخت کند. به همین جهت، طلاق پیش از نزدیکی و یا بعد از نزدیکی جنسی، احکام مالی و قانونی خاص خود را دارد. برای طلاق خلع در دوره عقد نیز دو رکن اصلی طلاق خلع باید وجود داشته باشد:

1. زن از مرد کراهت داشته باشد و این کراهت حقیقی باشد و نه به اجبار و یا تهدید خانواده.
2. مالی به مرد داده شود.

اگر زوجین در دوران عقد با یکدیگر رابطه جنسی نداشته و دختر باکره باشد، دادگاه برای آن ها مدت عده لحاظ نمی‌کند. زیرا نزدیکی وجود نداشته است. از این رو، مهریه نیز نصف می‌شود و زن باید نصف مبلغ مهریه را به عنوان بذل به همسرش بدهد.

اگر خانواده دختر طلب آزمایش بکارت کند، جهت تعیین میزان مهریه، باید منتظر جواب آزمایش بود. میزان مهریه به توافق خود زوجین بستگی دارد. اما در صورت عدم تفاهم آن ها، قاضی دادگاه مقدار آن را مشخص می‌کند.

امکان دریافت شناسنامه جدید که در آن نام همسر قبلی و مهر طلاق نباشد، وجود دارد. در این صورت، لازم است بعد از ثبت طلاق،  به اداره ثبت احوال مراجعه کنید. برای حذف نام از شناسنامه، دادگاه مدت مشخصی را برای اقدام کردن تعیین می‌کند. طی این مدت می توانید به مراکز ثبت احوال مراجعه و نسبت به حذف نام و یا گرفتن شناسنامه جدید اقدام نمایید. زن بعد از طلاق خلع نمی‌تواند طلب باز پس گرفتن مهریه از شوهر را داشته باشد.

طلاق خلع رجوع دارد؟

پاسخ این سؤال، به زمان عده و توافق زوجین بستگی دارد.

اگر زوجین در مدت عده به یکدیگر رجوع نکنند، لازم است صیغه مجدد بین آن‌ها خوانده شود. اگر پیش از تمام شدن دوره عده، زن یا مرد قصد بازگشت کنند، می‌توانند حرفی بزنند یا کاری کنند که از آن، فهمیده شود که یکدیگر را دوباره شریک خود قرار داده‌اند. برای مثال، همسر خود را ببوسند و یا رابطه جنسی برقرار کنند که در آن امکان رجوع است.

طبق کتاب فاضل، ممکن است زوجین توافق مالی کرده باشند و زن مالی را به همسرش داده باشد. در این صورت، مردی که زن خود را طلاق رجعی داده، اگر بعد از جدایی، زن با مرد مصالحه کند و حق ّرجوع نداشته باشد، صلح باطل است و دیگر مالک مالی که در مقابل آن گرفته بود، نیست.

شرایط طلاق خلع با بذل مهریه چگونه است؟

توجه داشته باشید که میزان مشخصی برای بذل مهریه وجود ندارد و نمی شود یک مبلغ کلی را در نظر گرفت. طبق قانون اسلامی، اگر زن و شوهر بخواهند طلاق خلع بگیرند که در آن بازگشت وجود نداشته باشد و مرد نیز راضی به طلاق نباشد، زن می‌تواند با بخشیدن مهریۀ خود، برای طلاق اقدام کند. در واقع این شیوۀ جدایی، یکی از روش‌های طلاق دادن زن بدون مهریه است.

این بدین معنا است که زن می‌تواند با مهریه خود را ببخشد و یا به اندازه مهریه خود، مالی به همسرش بدهد. این مبلغ نباید از لحاظ قانونی بیشتر از مهریه باشد. اما گاهی زوجین طلاق توافقی خلع می‌کنند و میزان و مبلغ توافق شده را بین خود به رسمیت می‌شناسند. با بذل مهریه، مرد می‌تواند از حق طلاق خود استفاده کند و برای دادخواست اقدام کنند. طلاق خلع بائن در صورتی که زوجین به جدایی راضی باشند و بر سر موضوعاتی مثل نفقه، مهریه و یا حضانت فرزندان توافق داشته باشند، یک تا سه ماه طول می‌کشد. دوره عده  وجود دارد. اما اگر زوجین سکس نداشته باشند، عده در نظر گرفته نمی‌شود. هرگونه صلح و آشتی بعد از طلاق خلع نیاز به عقد مجدد دارد. زن نیز نمی‌تواند مالی را که بذل کرده بود را از مرد طلب کند

مدت عده چقدر است؟

در واقع از لحاظ قانونی و اسلامی هر طلاقی مدت عده دارد. زیرا این مدت، مهلتی برای فکر کردن بیشتر است. در صورتی که زن باردار باشد نیز دوره عده در نظر گرفته می‌شود تا حقوق مالی زن و فرزند پایمال نشود. سپری کردن مدت عده برای جدایی، الزامی است.

اگر زوجین رابطه جنسی و عاشقانه با یکدیگر نداشته باشند، مهلت عده برای آن‌ها در نظر گرفته نمی‌شود.

اگر در طول زندگی، رابطه زناشویی حقیقی داشته باشند، قاضی زن را به پزشکی قانونی ارجاع می‌دهد تا با دادن آزمایش عدم بارداری برای طلاق، رأی نهایی در مورد مدت عده را صادر کند. برای طلاق خلع بائن در مورد مدت زمان عده اختلاف نظر وجود دارد. این مدت زمان از جانب قاضی و بر اساس تشخیص او اعلام می شود.