چرا امام علی علیه السلام در خطبه۸۰ نهج البلاغه گفته زنان کم عقل اند؟

❌ *اگر زن کم عقل نیست، پس چرا امام علی علیه السلام در خطبه۸۰ نهج البلاغه گفته زنان کم عقل اند؟*

🔆 *پاسخ :*
1️⃣ *قبل از پاسخ لازم است که بدانیم عقل چیست وچندنوع عقل داریم:*
🔸در روایات تعریف عقل آمده که عقل قوۀ تشخیص و ادراک و وادار کننده‌ انسان به نیکی و صلاح و بازدارندۀ وی از شر و فساد است.
🔸البته باید دانست که عقل وجودی یگانه است و این تقسیمات👈 ( عقل نظری، عملی، مستفاد بالملکه، معاش و معاد و…) ناظر به حوزه کار عقل می باشد و نه تقسیم ذاتی آن، هرگاه عقل در اموری که دانستن آن سزاوار است قدم نهد به آن *عقل نظری* و هر گاه در اموری که عمل کردن به آن شایسته است گام نهد به آن *عقل عملی* می گویند.
👈 *اما تقسیم عقل‌ که مراداست :*
*مایک عقل معاش و یک عقل معادداریم.*
🔻 *عقل معاد :* هر گاه عقل آدمی عمدتاً اندیشه های مربوط به امور ماورائی و متافیزیکی (امور دینی، معنوی) را دارا بوده و در آن مسیر باشد؛ این عقل را *عقل معاد* گویند.دراین قسم زن ومردهیچ تفاوتی ندارند.
🔻 *عقل معاش:* هر گاه عقل آدمی و اندیشه های عقلانی او مربوط به زندگی این دنیا و چاره اندیشی درباره معضلات و مشکلات زندگی و تدابیر امور جاری حیات مادی و هماهنگ با قوانین شرعی و سازگار با آنها باشد تا آدمی را به حیات معقول رهنمون کند این نوع عقل را *عقل معاش گویند.* که دراین قسمت زن ومردتکویناتفاوت دارند.
2️⃣ *اماچرا امام علی علیه السلام درنهج البلاغه فرمودزنان ناقص العقل هستند؟*
🔷 *اولاً* این حدیث ناظر به جنگ جمل و نقش تحریک آمیز عایشه همسر پیامبر است که طرف مقابل امام علی علیه السلام است واین مطلب در مقابل رفتارعایشه بیان شده که خون هاى زیادى از بى گناهان و یا ناآگاهان به زمین ریخت که بعضى عدد کشته شدگان را بالغ بر هفده هزار نفر مى دانند.
🔷 *دوماً* حضرت درمقام بیان ارزش کم زن در نگاه اسلام نبوده، بلکه در مقام بیان بهره گیری زن و مرد از عقل و عاطفه است، همانطور که در ادامه خطبه دلیل نقصان ایمان زن رابیان کردوفرمود: کاستى ایمان آنها، به دلیل آن است که از نماز و روزه در ایّام عادت باز مى مانند، از همین روست که زنان در ایام عادت جسم و روحشان بدلیل ترشحات هورمونی تضعیف می شود و همین خودباعث بهره گیری آنان از دریافت‌های عقلی نسبت به مردان ازجهت عقل معاش کمتر است نه عقل معاد، ازجهت دیگر زنان اساساً نسبت به مدیریت های مالی وامورات شغلی تابع عواطف و احساسات هستندواین خودباعث می شود که تمرکزکمتری دراموراقتصادی نسبت به مردان داشته باشند.
🔷 *سوماً* همانطور که عاطفه و احساسات مردان نسبت به زنان کمتر است، نمی شود گفت که مردان بی عاطفه هستند.
لذا زنان درامورات منزل مانندفرزندداری، همسرداری، بهداشت وطبخ غذا و…..باتوجه به همه سختی هاوشایدگاهی ناملایمات همسرصبرپیشه می کنند، واین صبرنشأت گرفته از عاطفه واحساسات زنان است، درصورتی که مردان صبرشان ومدیریتشان درچنین اموری بسیارضعیف است.
🔷 *چهارماً* بنابراین عبارت خطبه نهج البلاغه به هیچ وجه در مقام تحقیر زنان نیست، بلکه صرفاً تبیین تفاوت تکوینی و تشریعی در مورد توانایی‌های زن و مرد و لزوم تطبیق وظایف و مسئولیت‌ها با توانایی هااست. والاارزش زن ومرددرنگاه اسلام مساوی است.