ازدواج همواره مسئله ای پرچالش برای جوانان بوده است. پیوندی که در آن دو نفر تصمیم میگیرند ادامه زندگی را با یکدیگر بگذرانند. اما برای برخی از افراد متعهد بودن و پذیرفتن مسئولیت زندگی مشترک بسیار ترسناک است. هر گونه ترس از ازدواج و متعهد بودن را گاموفوبیا «Gamophobia» میگویند.

«Gamos» یک کلمه یونانی و به معنای ازدواج است. فرد مبتلا به گاموفوبیا حتی ممکن است با افراد مختلفی در ارتباط باشد، اما کنار گذاشتن ترس و اقدام به ازدواج برای او بسیار دشوار باشد. ازدواج میتواند به اندازه مرگ برای چنین افرادی ترسناک به نظر بیاید.

علت بروز ترس از ازدواج

فوبیای ازدواج مانند سایر ترس ها، یک ترس معمولی است که معمولاً مردان بیشتر از زنان دچار آن میشوند. علت آن ریسک های شخصی، اقتصادی و اجتماعی است که احتمال میدهند برایشان پیش آید. بدین ترتیب گاموفوبیا میتواند ناشی از عوامل زیر باشد:

• عدم اطمینان به خود
• اتفاقات ناگوار گذشته
• افسردگی

عدم اطمینان به خود

عدم اطمینان به خود یکی از اصلی ترین دلایل ترس از ازدواج است. میدانیم که ازدواج آسان نیست؛ زیرا صدها مسئولیت به مسئولیت های فردی اضافه میشود. ترس از هماهمنگ نمودن تمام برنامه های شخصی، مالی، اجتماعی و… با فردی دیگر، ریشه های اصلی ترس از متعهد شدن را تشکیل میدهد.

مشکلات اقتصادی احتمالی که بعد از ازدواج پیش میایند از مهم ترین دلایل ایجاد ترس به شمار میروند. در جامعه امروز شاهد مشکلات اقتصادی فراوانی هستیم که فوبیای ازدواج را بسیار پیچیده تر کرده است. در این شرایط اطمینان به خود و غلبه بر ترس ازدواج دشوار میباشد.

اتفاقات ناگوار گذشته

ازدواج ناموفق در گذشته و یادآوردی تجربه تلخی که از ازدواج در ذهن فرد شکل گرفته است، میتواند موجب ترس از ازدواج شود. همچنین اتفاقات ناگوار دیگری مانند طلاق والدین، تحقیر از جانب والدین، مشاهده تنش در میان والدین، خیانت از جانب همسر و مسائلی مشابه میتواند فوبیای ازدواج را ذهن فرد به وجود بیاورد.

افسردگی

افسردگی نیز از عواملی است که میتواند باعث ترس از متعهد شدن به زندگی مشترک شود. در این حالت فرد ممکن است مایل به ازدواج باشد اما ترس مانع میشود. عدم اعتماد به نفس، احساس ضعف شخصیتی، عدم اعتماد به نفس جنسی و انواع دیگر افسردگی ها معمولاً باعث ایجاد ترس میشوند.

علائم ترس از ازدواج

عمده ترین علائم مبتلایان به گاموفوبیا به ترتیب زیر هستند:

– ترس غیرمنطقی و شدید از ازدواج (حتی در برخی موارد فکر ازدواج یا دیدن شخصی که ازدواج میکند باعث ایجاد ترس در فرد میشود)

– اجتناب کامل از ازدواج، مراسم ها و بحث های مرتبط

– خشونت، حملات عصبی، تحریک پذیری عصبی و… در هنگام حرف زدن از ازدواج

– لرزش، گریه، تندی ضربان قلب، مشکلات تنفسی، تهوع، استفراغ، سرگیجه و… نیز میتوانند از علائم فیزیکی ترس از ازدواج باشند.

مشاوره برای درمان گاموفوبیا

فوبیای ازدواج یک مشکل جدی است. زیرا میتواند منجر به گوشه گیری و افسردگی شدید بیمار شود. در حالت کلی یک فرد مبتلا به این مشکل، تمایل به ازدواج دارد اما از آن میترسد. این ترس موجب آسیب رساندن به زندگی شخصی، خانوادگی و اجتماعی او خواهد شد.

اگر علائم گفته شده بیش از شش ماه به طول بیانجامد و زندگی فرد را مختل کند، مراجعه به مشاور یا پزشک بسیار ضروری است. ترس از ازدواج به روش های روان درمانی و دارویی قابل درمان است. یک روش بسیار مؤثر، روش درمان رفتار شناختی (CBT) است.

جدایی زوجین به دلایل مختلفی در کشور ما در حال افزایش است. به دنبال این اتفاق فوبیای ازدواج نیز به وجود خواهد آمد. زیرا یک تجربه ناموفق باعث میشود فرد از ازدواج مجدد بترسد و نتواند دوباره اعتماد کند. در واقع ترس از شکست دوباره، مانع فکر کردن به ازدواج میشود.

بنابراین اگر فوبیای ازدواج در ارتباط با اتفاقات ناگوار گذشته باشد، درمان رفتار شناختی فرد را تشویق به کنار زدن افکار منفی در رابطه با ازدواج میکند. چنین فردی به دلیل تجارب وحشتناکی که داشته دچار این ترس شده است، نه به خاطر ذات ازدواج.

در حقیقت جلسات مشاوره به منظور کنار زدن افکار منفی، جایگزین کردن افکار مثبت و تشویق افراد به کنار گذاشتن ترس های خود برگزار میشوند. یک مشاور معمولاً پیشنهادات زیر را برای کنار گذاشتن ترس از ازدواج ارائه میدهد:

– مشکلات اقتصادی تا حدودی میتواند به کمک همسر رفع شود و تمام بار اقتصادی زندگی مشترک بر دوش یک نفر نباشد.

– ترس از مسئولیت های ناشی از ازدواج مانند متعهد بودن به زندگی مشترک میتواند با تغییر نگرش نسبت به متعهد بودن تا حدودی کمرنگ شود. تعهد به معنای تعریف یک هدف برای زندگی و پیمودن راه رسیدن به آن هدف به همراهی همسری متعهد است.

– ترس از ازدواج به دلیل افسردگی، به خصوص عدم اعتماد به نفس در جامعه ما بسیار دیده میشود. عدم اعتماد به نفس با استفاده از روش های “درمان بین فردی” و “درمان رفتار شناختی” تا حدود زیادی قابل درمان است. این روش ها باعث میشوند فرد مشکلات خود را ساده تر بیان کند و بهتر افکار منفی خود را ریشه یابی و رفع کند.