از آن چیزی که در آیینه می بینی راضی نیستی؟ احساس می کنی زشتی؟ تصمیم داری عمل های زیبایی انجام بدی؟

هیچ اشکالی ندارد اما قبلش این مقاله را با دقت بخوان شاید واقعا زشت نیستی و دچار اختلال خود زشت پنداری (body dysmorphic (BDD شده ای.

خودزشت پنداری یا بادی دیسمورفیک چیست؟

این اختلال روان که امروز بسیار شایع تر از گذشته هم است زندگی بسیاری از افراد را مختل کرده است. اگر بصورت وسواسی باید زمان زیادی را برای آرایش کردن اختصاص دهی و یا اینکه احساس می کنی حتما باید عمل های زیبایی انجام دهی یا اگر مرد هستی خیلی روی میزان عضلات و ماهیچه هات وسواس داری، احتمالا دچار اختلال بادی دیسمورفیک شده ای.

بادی دیسمورفیک که یکی از گونه های OCD یا اختلال وسواس اجباری فکری عملی است.

و خود OCD نیز زیر مجموعه اختلال های اضطرابی است. پس تا اینجا می دانیم ریشه این خود زشت پنداری و نیاز به کامل تر شدن یا زیباتر شدن از اضطراب کنترل نشده می آید.

اگر بخوام به زبان خیلی ساده این اختلال روان را توضیح بدهم اینگونه است که زمانی که فرد یک نقص کوچک در بدن خود دارد از کاه، کوه می سازد و آن نقص را بقدری بزرگ تصور می کند که حتما درصدد برطرف کردن آن بر می آید.

اگر دچار این اختلال باشی حتما با خواندن جمله بالا چنین جمله ای در ذهنت نقش بسته است که چه اشکالی دارد آدم باید به سوی کمال و زیبایی حرکت کند و اگر ریشه های مذهبی داشته باشی احتمالا می گویی آفریدگار زیباست و ما هم باید به نهایت زیبایی مان برسیم.

این اختلال در صورت حاد شدن می تواند فرد را به فکر خودکشی نیز بیاندازد اما قبل از آن احتمالا دوره ای از افسردگی و اجتماعی گریزی را تجربه می کند.

خودزشت پنداری (بادی دیسمورفیک) در زنان:

زنانی که به اختلال بادی دیسمورفیک دچار هستند ناراحتند که اجزای صورتشان زشت است. یا این‌که اجزای صورتشان تقارن ندارد. گمان می‌کنند که موهایشان می‌ریزد یا جوش‌های صورت، چین و چروک پوست، زخم، رنگ غیرعادی پوست یا موهایی روی صورتشان وجود دارد که آن‌ها را زشت کرده است. برخی از این افراد همیشه به چاق بودن می‌اندیشند یا از از سایز و ظاهر سینه و باسنشان ناراضی هستند.

افرادی که بادی دیسمورفیک دچار هستند همواره نسبت به نقص های ظاهری خود احساس خجالت می کشند و سعی می کنند نه درباره آن ها حرف بزنند و نه آنچنان در اجتماع حضور پیدا کنند چرا که تصور می کنند این نقص ها بقدری بد و زشت هستند که همیشه مورد قضاوت دیگران قرار می گیرند و این در صورتی است که اکثر مردم ابدا متوجه آن نقص ها نمی شوند.

در این میان شبکه های اجتماعی مانند اینستاگرام به حاد شدن این اختلال کمک می کنند. شاید تا ۱۰ سال پیش زنان به سایز سینه، باسن، لب و… مانند امروز وسواسی اهمیت نمی دادند اما امروز به گونه ای شده است که برای تغییر سایز یا حجم آن ها زیر تیغ جراحی می روند و یا ساعت ها دیوانه وار تمرین می کنند.

و این در صورتی است که بیش از آنکه از تغییرات لذت ببرند دچار اضطراب و نگرانی و خود کم بینی می شوند.

مسئله لاغری و نداشتن درصدی از چربی برای برخی از زنانی که دچار این اختلال هستند بقدری شدید می شود که رژیم های غذایی عجیبی را می گیرند که حتی به سلامت بدن خود آسیب می زنند و قطعا جای سوال نیست که چنین رژیم هایی به روان آن ها نیز آسیب وارد می کند.

به عبارت ساده تر برای اینکه مورد قبول دیگران واقع شوند هم به فیزیک و هم به روان خود آسیب می زنند.

خودزشت پنداری (بادی دیسمورفیک) در مردان:

با اینکه درصد شایع بودن این اختلال در زنان بیشتر از مردان است اما مردانی نیز هستند که به اختلال خود زشت پنداری دچار هستند.

اما در مردان عموما این نگرانی پیرامون میزان عضلانی بودن یا ماهیچه ای بودن است. آن ها بدن خود را از آنچه که واقعا هست ضعیف تر می پندارند و به همین واسط عموما رو به بدنسازی می آورند و بدنسازی را آنگونه دنبال می کنند که حتی گاها به بدن خود آسیب می زنند یا دارو ها و هورمن های مشخصی را مصرف و یا تزریق می کنند.

این گونه مردان در رابطه جنسی خود نیز مشکل دارند چرا که همواره احساس می کنند کم هستند. حالا این حس بدی که نسبت به خود دارند را شاید به گونه های مختلفی به پارتنرشان منتقل کنند.

عده ای بصورت وسواسی نگران ارگاسم پارتنرشان هستند و دائما در این باره از او سوال می کنند یا عده دیگر حمله را به عنوان دفاع از خود قرار می دهند و از بدن پارتنر خود ایراد می گیرند.

اگر بدنسازی بصورت افراطی Extreme انجام شود می تواند نشانه BDD بادی دیسمورفیک باشد.

نشانه های بادی دیسمورفیک بر اساس ۵-DSM :

A: فرد همیشه نگران است و فکر می‌کند که یک یا چند نقص یا عیب در ظاهر جسمانیش دارد. ولی دیگران این نقص‌ها را نمی‌بینند یا آن‌ها را بسیار جزئی می‌دانند.

B: در مرحله‌ای از این اختلال فرد در واکنش به نگرانی‌های خود درباره‌ی ظاهرش، رفتارهای تکراری داشته است. (برای نمونه همیشه خودش را در آینده برانداز می‌کند. در شانه کردن مو یا آرایش کردن زیاده‌روی می‌کند. همیشه از دیگران درباره‌ی ظاهرش دلگرمی و قوت قلب می‌خواهد). یا اعمال ذهنی تکراری انجام داده است (برای نمونه همیشه ظاهر خود را با دیگران مقایسه و سنجش می‌کند).

C: درگیری ذهنی و افکار مزاحم درباره‌ی ظاهر خود، علت دیگری نداشته باشد. پس این افکار آزار دهنده نباید با اختلال دیگری قابل توجیه باشد. برای نمونه افکار مزاحم درباره‌ی درباره‌ی چربی‌ها یا وزن بدن، با یکی از اختلالات خورد و خوراک قابل توجیه نباشد.

به همراه دیسفورمی ماهیچه‌ای: فرد همیشه به این موضوع می‌اندیشد که بدن او بیش از اندازه کوچک است یا به اندازه‌ی کافی عضلانی نیست. این اسپسیفایر را حتی هنگامی که نگران سایر جنبه‌های بدنش هست نیز می‌توان به کار برد که معمولا نیز همین طور است.