خلق و خو چیست؟

اگر به تاریخ نگاهی بیندازیم از همان ابتدا دانشمندان و فیلسوفان سعی داشته اند  که انسان ها را بر اساس طبع و خصوصیت شان  در دسته های جدا گانه تقسیم بندی کنند. فلاسفه یونان اولین بار به این نتیجه رسیدند که طبع و خصوصیت آدم ها را میتوان در چهار دسته طبقه بندی کرد که بعد ها تحت عنوان نظریه مزاج ها یا مزاج شناسی شناخته شد.

بقراط با توجه به فلاسفه قبل از خود، عناصر چهار گانه موجود (باد، آب، خاک و آتش) و با توجه به فیزیولوژی و شرایط بدنی انسان ها رفتارهایی که از انسان سر میزند، یا همان خلق و خوی و خصوصیتشان را به چهار دسته تقسیم کرد: صفرای زرد، صفرای سیاه، خون و بلغم. او معتقد بود که با بالا و پایین شدن هر کدام از این اجزائ در بدن هر انسان باعث میشود هر فرد خلق و خوی خاصی داشته باشد که میتوان آنها را دسته بندی کرد.

پس از بقراط جالینوس وارد صحنه شد. او به دنبال دلایلی بود مبنی بر اینکه فیزیولوژی بر رفتار اثر گذار است.او هم بر اساس عناصر چهار گانه اصلی یعنی : آب، باد، خاک و آتش رفتار را در چهار الگوی گرم یا سرد و خشک یا تر دسته بندی کرد. او معتقد بود انسانی ایده آل است که بتواند تعادل میان این اجزا را برقرار کند. بعدها متوجه شد که چنین چیزی ممکن نیست و او هم انسان ها را دسته بندی کرد و هر شروع به کد گذاری های خلق و خوی گونه کرد : بلغمی، سوداوی، دموی  و  صفراوی.

همانطور که میبینید هنوز این سیستم خلق و خوی کاملا کارایی دارد و وقتی که به عطاری میروید یا طب سنتی را ملاقات میکنید آنها از شما سؤالاتی را میپرسند تا بتوانند خلق و خوی شما یا طبع شما را بدانند.

در سیستم شخصیت شناسی به روش MBTI هم برای اولین بار پروفسور دیوید کرسی متوجه شباهت های رفتاری تیپ های شخصیتی شانزده گانه شد او مشاهده کرد که برخی از تیپ ها رفتارهایی مشابه را از خود نشان میدهند و میتوان آن ها را در یک دسته گنجاند و این موضوع به درک و فهم ما از شخصیت شناسی به روش MBTI کمک بزرگی کرد. به این نکته توجه کنید که پرفسور دیوید کرسی هم تیپ های شخصیتی را به چهار دسته تقسیم کرد:

پشتیبان ها (SJ) : افرادی که دو حرف S (حسی) و J (قضاوتی) را با هم در تیپ شخصیتی خود دارند (چهار تیپ شخصیتی ESFJ, ISFJ, ESTJ, ISTJ جز این دسته هستند)

• ویژگی های اصلی: این افراد خواستار امنیت و ثبات هستند، به سنت ها و رسم و رسوم ها بها میدهند و در گروه های اجتماعی ای که به سر میبرند رفتاری مسئولانه از خود نشان میدهند

ابزار گراها (SP) : افرادی که دو حرف S (حسی) و P (ادراکی) را با هم در تیپ شخصیتی خود دارند (چهار تیپ شخصیتی ESTP, ISTP, ESFP, ISFP جز این دسته هستند)

• ویژگی های اصلی:  این افراد نیاز مند آزادی عمل هستند. آنها از اینکه در لحظه به سر ببرند لذت میبرند و به فعالیت های فیزیکی علاقه خاصی دارند

آرمان گراها (NF) : افرادی که دو حرف N (شهودی) و F (احساسی) را با هم در تیپ شخصیتی خود دارند (چهار تیپ شخصیتی ENFJ, INFJ, INFP, ENFP جز این دسته هستند)

• ویژگی های اصلی: این افراد به دنبال درک خود و دیگران هستند آنها میخواهند که چشم دلشان روشن شود و علاقه به خود شناسی دارند

خرد گراها (NT) : افرادی که دو حرف  N (شهودی) و T (منطقی) را با هم در تیپ شخصیتی خود دارند (چهار تیپ شخصیتی ENTJ, INTJ, ENTP, INTP جز این دسته هستند)

• ویژگی های اصلی: این افراد نیازمند دانش و شایستگی هستند آنها به قدرت ذهن بهای فراوان میدهند

خلق و خو یا مشرب ها چه کمکی به ما میکند؟

خلق و خو ها مشخص میکنند که افراد چه نیازی دارند، برای چه چیز هایی ارزش قائل میشویم و خواهان و مشتاق چه چیزی هستیم. در واقع نیازها، ارزش ها و امیال و خواسته های ما را تا حد زیادی مشخص میکند. مطالعه خلق و خو ها میتواند بسیار مفید باشد، زیرا وقتی که بدانیم کسی چه خلق و خویی دارد، میتوانیم بدانیم که هر کس در اغلب موقعیت های زندگی خود چه رفتاری از خود نشان میدهد و این موضوع به جنبه های مختلفی از زندگی ما میتواند کم کند.

فرض کنید که در روابط خود بدانیم، همسر یا فرزندمان دارای چه خلق و خویی هستند این موضوع میتواند به روابط ما بسیار کم کند یا وقتی که بدانیم خودمان چه خلق و خویی داریم قطعا میتوانیم زندگی خودمان را بهتر مدیریت کنیم.