هدف گذاری و برنامه ریزی برای نوجوانان چگونه است ؟

هدف گذاری و برنامه ریزی برای نوجوانان یکی از مهمترین کارها برای رسیدن به موفقیت و شادی آنها در آینده و حتا زمان حال است. اهداف در زندگی حکم چشم انداز زندگی را دارند. زمانی که در زندگی برای خود هدفی را در نظر می‌گیرید، در حقیقت زندگی آینده خود را متناسب با آن هدف تصور می‌کنید. وقتی چشم اندازی که برای آینده خود به تصویر می‌کشید، زیبا باشد، میل و انگیزه شما برای حرکت در مسیر رسیدن به آن چندبرابر خواهد شد. بنابراین مقابله با سختی های مسیر و تلاش در زندگی برای شما مفهوم دیگری خواهد داشت. به گونه ای که حتی غلبه بر این سختی ها در راه رسیدن به هدف مورد نظر برای شما، بخاطر احساس مفید بودن، لذت بخش نیز بدهد.

شما می توانید بجای مطالعه این مقاله، پادکست آن را گوش دهید:

 

منظور از اهداف در زندگی، وضعیتی است که مایل هستید در آینده داشته باشید. از آنجا که برخی از هدفها، که مکمل اهداف دیگر هستند. به همین دلیل عموما وضعیت ایده‌آل مورد نظر هر کس حالتی است که چندین هدف دیگر فرد در کنار هدف بزرگترش قرار بگیرند. به بیان دیگر در اصل این اهداف، پله‌های کوچکی هستند تا فرد  را به هدف نهایی یا همان وضعیت مطلوب اش برسانند.

هدفگذاری واقعی همواره با برنامه ریزی همراه است. چرا که منظور از هدف گذاری این است که به درستی اهداف خود را شناسایی کنید و بتوانید برای آن اهداف برنامه ریزی کنید، آنها را به گام های کوچک تر تبدیل کنید و اهداف کوتاه مدتی تعیین کنید که مقدمه رسیدن به اهداف اصلی شما باشند. برنامه ریزی برای رسیدن به اهداف یکی از مهم‌ترین کارهایی است که برای موفقیت در دستیابی به آن‌ها می باید انجام دهید.

چرا هدف گذاری در زندگی مهم است ؟

برای رسیدن به موفقیت مهارت تعیین هدف، پیگیری کردن و رسیدن به آن اولین و مهم ترین مهارتی است که باید به آن تسلط داشته باشید. هدف آنقدر برای رسیدن مهم است که بدون آن، موفقیت هیچ معنایی نخواهد داشت. داشتن هدف، به زندگی شما منظور و جهت می‌دهد و رفتارهای شما را در مسیری خاص و با الگوی معین پیش می‌برد. به گونه ای که بدون هدف، شما مصداق بارز ضرب المثل ”باری به هر جهت” خواهید بود و هرگز نمی توانید در مسیری درست و از پیش تعیین شده در زندگی خود حرکت کنید.

هدف همچون یک قطب نما جهت حرکت صحیح  را در زندگی به ما نشان می دهند که آیا به سمتی که از قبل می خواسته ایم و دلخواه مان بوده حرکت می کنیم و یا نه. برای انجام تمامی کارهایمان، چه بزرگ و چه کوچک، باید هدفی را برای خود تعریف کنیم. چرا که بدون در نظر گرفتن اهداف، کارهای ما بدون نتیجه و در واقع تیری در تاریکی خواهد بود.

 

ویژگی های یک هدف گذاری خوب و موثر 

صرف داشتن هدف برای ما کارساز نیست مگر آنکه بصورت اصولی و حرفه ای شناسایی شده باشد. در واقع هدفی می تواند برانگیزاننده باشد که تصمیمات روزمره مان را نیز با معیار هدف تعیین شده، هماهنگ نماییم. از همین رو باید در انتخاب هدف تکنیک ها و قوانین هدف گذاری موثر را پیاده سازی کنیم. از ویژگی های هدف گذاری درست آن است که باید SMART باشند. بدین معنی که

۱- Specific » اهداف باید مشخص، دقیق و شفاف باشند.

لازم است که یک تصویر مشخص از هدف خود در ذهن تان داشته باشید.

۲- Measurable » اهداف باید قابل اندازه گیری باشند.

هدف درست هدفی است که میزان دستیابی به آن در طول زمان قابل اندازه‌گیری باشد تا مشخص باشد که تا چه حد جلو رفته و چه اندازه دیگر مسیر باید طی شود تا به آن دست پیدا کنید.

۳- Achievable » اهداف باید واقع بینانه و قابل دستیابی باشند.

هدف باید واقع بینانه و مطابق با حقایق زندگی آن فرد شامل توانایی ها و محدودیت های وی باشد.

۴- Relevant » اهداف باید در راستای هدف نهایی باشند.

اهداف بزرگ معمولاً مجموعه‌ای از اهداف کوچک را شامل می شوند. برهمین اساس اهداف کوچک زندگی هر فرد باید مرتبط با هدف بزرگتر او و در مسیر رسیدن به آن باشند.

۵- Timebound » اهداف باید مهلت زمانی مشخص داشته باشند.

با تعیین مهلتی که بر اساس محدودیت ها و ویژگی های خاص خود اهداف مان قابل دستیابی باشند، از نکات مهمی است که باعث ایجاد توجه کافی و صرف انرژی لازم در دستیابی به اهداف می شود.

 

روش هایی موثر برای هدف گذاری موفق در زندگی

برای رسیدن به یک هدف هر چند کوچک در زندگی، باید مراحل زیادی را پشت سر بگذاریم و تصمیم های درستی بگیریم تا بتوانیم به آن برسیم. این مساله برای اهداف اصلی زندگی مسلما چند برابر می باشد. دلیل اینکه تنها “۳ درصد” از افراد دنیا هدف مشخصی دارند و در حال تلاش و تکاپو برای رسیدن به آن می‌باشند نیز همین است که هدف گذاری واقعی امری بسیار پیچیده است. برای هدفگذاری درست و اصولی در زندگی لازم است که به نکات زیر توجه داشته باشیم:

۱- درک اهمیت و چرایی هدف

در مقابل سختی ها و موانعی که معمولا در راه رسیدن به اهداف مان به آنها برمی خوریم لازم است انرژی، زمان و حتی هزینه های بسیاری در زندگی صرف نماییم. اگر هدف شما برای تان آنقدر که لازم است مهم نباشد و دلیل کافی و قانع کننده برای رسیدن به آن نداشته باشید، ممکن است به سادگی از ادامه مسیر خود دست بکشید. از همین رو بدون اشراف کامل بر اهمیت و چرایی هدف تان نمی‌توانید به صورت پایدار در مسیر دستیابی به آن ثابت قدم بمانید.

۲- اهداف بزرگ تعیین کنید

به تجربه ثابت شده است که اگر انسان چیزی را بخواهد بالاخره با سعی، تلاش و صرف زمان می تواند به آن دست پیدا کند. از همین رو هر رویا دارید برای رسیدن به آن هدف گذاری کنید و فراموش نکنید که اگر به دنبال چیز کمی باشید، نتیجه ای اندک هم دریافت خواهید کرد.

۳- اهداف تان را شخصی انتخاب کنید

اگر در انتخاب اهداف خود بر اساس نظر خانواده یا دوستان تان عمل کنید، با برخورد با اولین موانع و مشکلات از صرف تلاش برای رسیدن به آن اهداف دلزده و خسته خواهید شد. پس اهدافتان را تنها بر اساس علایق خودتان انتخاب کنید تا رسیدن به آنها را از اعماق وجود تان بخواهید.

۴- هدفتان را واضح و شفاف کنید

باید اهداف خود را به صورت کاملاً واضح در ذهن خود ببینید چرا که به تجربه ثابت شده است که تا زمانی که نتوانید آنچه را که قرار است در جهان واقعی محقق شود، در ذهن خود به صورت واضح و شفاف تجسم کنید، نمی‌توانید به آن هدف دست پیدا کنید.

۵- به توانایی های خود اعتماد کنید

برای رسیدن به اهداف تان باید توانایی های لازم برای رسیدن به اهداف تان را در خود پرورش دهید. ولی تا زمانی که به خود باور نداشته باشید هرگز نمی توانید در این مسیر موفق شوید. باید باور کنید که حتی انسان های موفق نیز زمانی در موقعیت هایی مشابه شما بوده اند و آنچه موجب موفقیت آنها شده است، باور شان به خود و تلاش شان در جهت چیزی که می خواسته اند، بوده است.

۶- بنویسید تا اتفاق بیفتد

اهداف شما تا زمانی که تنها در ذهن تان قرار دارند، رویایی بیش نیستند. برای تشخیص درست ابعاد مختلف اهداف تان و برنامه ریزی درست برای دستیابی به آنها، لازم است که آنها را به شکل کاملا شفاف و مشخص در جایی بنویسید.

۷- زمان مشخص رسیدن به هدفتان را تعیین کنید

حتماً زمان مشخصی برای رسیدن به اهداف خود تعیین کنید. این کار باعث می‌شود تمام تلاش خود را بکنید تا بتوانید در زمان تعیین شده، به آن هدف دست پیدا کنید. با این کار، احتمال رسیدن شما به اهداف تان چندین برابر می‌شود.

 

راز تعیین هدف موفق

شش راز کلیدی برای تعیین اهداف موفق وجود دارد :

1. اهداف خود را واضح و قابل اندازه گیری بنویسید.
2. برای هر هدفی یک برنامه عملی خاص ایجاد کنید.
3. اهداف خود را روزانه مرور کنید و خود را در حال رسیدن به آنها تصور کنید.
4. پیشرفت خود را در نظر بگیرید تا ببینید آیا در مسیر هدف خود پیش رفته اید یا خیر.
5. در صورت نیاز برنامه های عملی خود را بازبینی کنید.
6. دستاوردهای خود را بپذیرید و آنها را جشن بگیرید.

 

مزایای کلی هدفگذاری

به طور کلی هدف گذاری مزایای زیر را برای شما در بر خواهد داشت:

• ایجاد خودباوری
• بهبود تصویر از خود
• افزایش آگاهی از نقاط قوت خود
• افزایش آگاهی از نقاط ضعف خود
• ارائه تجربه ای از موفقیت
• تسهیل تصویرسازی موثر
• شفاف سازی راه پیش رو
• تشویق اولویت بندی
• تعریف واقعیت و تفکیک آن از آرزوها
• ایجاد مسئولیت برای خود
• بهبود تصمیم گیری

مزیت های تعیین هدف برای نوجوانان

بغیر از مزایای عمومی تعیین هدف، تعیین هدف برای نسل جوان مزایای ویژه ای دارد که در ادامه توضیح داده شده است.

یکی از چالشهای مهم زندگی جوانان امروز یعنی نداشتن انگیزه برای حرکت به سمت رشد و پیشرفت را برطرف می کند.

به آنها کمک می کند تا بجای هدر دادن وقت و سرمایه برای چیزهایی که حتی اغلب لذت واقعی هم برایشان ندارد، آنچه را که حقیقتا برای آنها مهم و لذت بخش است روشن کنند و روی آن تمرکز کنند.

فرایند هدف گذاری از طریق خودشناسی بهتر ، جهتگیری و تمرکز ، تصمیم گیری موثرتر را برای جوانان تسهیل می کند.

به ایشان اجازه می دهد تا در ساختن آینده خود نقش فعال تری ایفا کنند و در رسیدن به خواسته هایشان سرعت بیشتری داشته باشند.

هدف گذاری درست به نوجوانان نگرشی می دهد که می توانند به آن امید داشته و در نتیجه به عنوان یک انگیزه قوی عمل می کند.

با رسیدن به هر هدف کوتاه مدت ، تجربه مثبتی از موفقیت و رضایت شخصی به آنها می دهد که باعث می شود برای رسیدن به اهداف بزرگتر در آینده انرژی بیشتری داشته باشند

به نوجوانان در یافتن اهداف بزرگ در زندگی خود کمک می کند.