طلاق رجعی و طلاق بائن چیست و کدام بهتر است؟
طلاق یک فرایند حقوقی است که در آن زن و مرد که قبلا با هم ازدواج کرده بودند، از طریق دادگاه یا رسیدگی های دیگر، رابطه خود را به صورت قانونی به پایان میرسانند. اگرچه طلاق یک موضوع پرخطر و پرعواقب است، اما در مواردی که زن و مرد نتوانند با هم به طور صحیح ازدواج کنند، یا با مشکلات جدی در رابطه خود مواجه شوند، ممکن است این گزینه ضروری باشد.
در قانون ایران، طلاق دو نوع است: طلاق رجعی و طلاق بائن. طلاق رجعی یعنی طلاقی که پس از آن هر دو طرف به هم باز میگردند و قصد دارند رابطه خود را ادامه دهند. در این نوع طلاق، زن به محض اینکه طلاق را دریافت کند، میتواند در مدت سه ماه ازدواج خود را با موافقت همسر خود دوباره احیا کند، به شرطی که در این مدت با هم زندگی نکنند. در این حالت، طلاق باطل شده و زن و مرد با هر دو مشاوره و تلاش، میتوانند به راه حلی برای مشکلات خود برسند.
اما طلاق بائن به معنی طلاقی است که پس از آن هیچ امکان بازگشتی برای زن و مرد وجود ندارد و باید به طور قطعی از هم جدا شوند. در این نوع طلاق، حق جداست و زن و مرد هیچ توافقی برای بازگشت به رابطه قبلی خود نمیتوانند بگذارند. طلاق بائن معمولا در مواردی صورت میگیرد که زن و مرد دیگر نمیتوانند در کنار یکدیگر زندگی کنند و ادامه رابطه شان میتواند به موضوعات جدی مانند خشونت، سوءاستفاده و یا بیاعتنایی موجب آسیب دیدگی به یکی از طرفین بشود.
از نظر قانونی، هر دو نوع طلاق مشابه اهمیت و اعتباری مورد نظر هستند. اما توصیه میشود که قبل از تصمیمگیری در مورد طلاق، زن و مرد تمام تلاش خود را برای حل مسائل خود انجام دهند و در صورت فراریافتن به طلاق، تصمیمگیری صحیح بین طلاق رجعی و بائن را انجام دهند تا از اینکه در آینده پشیمانی نکنند.
در نهایت، هر یک از نوع طلاق ممکن است برای زن و مرد تحمیل هزینه های مالی و روانی متفاوتی داشته باشد و بنابراین بهتر است که قبل از تصمیمگیری، در مورد همه جوانب مرتبط با طلاق، مشورت کافی داشته باشند تا بهترین تصمیم را برای خود و خانواده خود بگیرند.
در طلاق رجعی مرد میتواند در زمان عده، نزد همسرش بازگردد اما این شرط در مورد طلاق بائن وجود ندارد. ارث و نفقه در روش رجعی وجود دارد اما در نوع بائن زن مهریه خود را میگیرد و حق مطالبه ارث ندارد. برای بسیاری از اشخاص، این پرسش مطرح است که تفاوت طلاق رجعی و طلاق بائن چیست؟ کدامیک بهتر است و هنگام جدایی کدام را انتخاب کنند تا برای هر دو شریک گزینه بهتری باشد. این دو شیوۀ جدایی، شرایط خاص خود را دارند. در ادامه در مورد آن ها و تفاوتشان توضیح داده شده است. اما آنچه باید در نظر گرفت انتخاب آگاهانه است.
طلاق رجعی چیست؟
طلاق رجعی نوعی از روش جدایی زوجین است که در آن مرد میتواند در مدت زمان خاصی، با انجام فعلی نزد همسرش برگردد. این طلاق از جهاتی مورد قبول بسیاری از خانوادهها و حتی حقوقدانان است. زیرا این بازگشت باعث میشود که زن و شوهر پس از مدتی جدایی، قدر یکدیگر را بدانند و فرصتی دوباره به یکدیگر دهند و شاید از طلاق منصرف شوند. به همین دلیل، به نوعی از این طلاق به عنوان تجدید حیات خانواده نام می برند.
این طلاق نوعی صلاح است که برای تداوم زندگی شناخته میشود و از جهاتی برای زنان بسیار فواید بیشتری دارد. زیرا با بازگشت همسرشان، نوعی حمایت اقتصادی به دست می آورند. امری که در طلاق بائن شاهد آن نیستیم و زن و شوهر امکان بازگشت به یکدیگر را ندارند. با همه مواردی که گفته شد، نظرات مخالفی نیز وجود دارد. مثلاً بعضی از حقوقدانان بر این عقیده هستند که بازگشت مرد به زن، باعث می شود تا احساسات و عواطف زن به بازی گرفته شده و او مورد آزار و اذیت قرار بگیرد. اما این تشخیص بر عهده قاضی است. اگر قاضی اگر تشخیص دهد که مرد قصد آزار رساندن به زن را دارد، نباید حکم بازگشت مرد را صادر کند.
دیگر ویژگیها و شرایط طلاق رجعی
- به زنی که طلاق رجعی گرفته است رجعیه میگویند.
- برای جدا شدن نیازی به عقد نکاح نیست.
- مهریه در طلاق رجعی وجود ندارد؛ در این نوع طلاق زن و شوهر از یکدیگر ارث میبرند.
- اگر مرد در زمان بازگشت فوت کند، به همسرش ارث میرسد و این ارث کاملاً شرعی و قانونی است.
- هر دو طرف میتوانند از یکدیگر نفقه دریافت کنند و این نیز خود نوعی حمایت از زن و مرد است.
- زوجی که طلاق رجعی گرفتهاند میتوانند دوباره به یکدیگر بازگردند و ازدواجشان از بین نمیرود. آن ها تمامی حقوق یک زوج بدون طلاق را داشته و حتی وظایفی نیز بر عهده دارند.
مزیت
تنها مزیت یا ویژگی مثبت طلاق رجعی این است که نوعی حمایت برای زن و مرد محسوب می شود. آنچه که بسیاری از زنان از آن اگاهی ندارند این است که پس از این نوع طلاق، امکان ازدواج مجدد وجود ندارد و خلاف قوانین شریعت است. این موضوع در مورد مردان هم صدق می کند؛ مرد نیز در حین این طلاق نمیتواند ازدواج کند. هر گونه ازدواج، اعم از ازدواج موقت یا دائم، مورد قبول نیست و باطل است. به همین دلیل حتماً باید جدایی حاصل گردد. اگر به دنبال طلاق فوری هستید، رجعی گزینه خوبی برای شما نیست.
طلاق بائن چیست؟
در طلاق بائن، زن و شوهر باید رابطه خود را با یکدیگر به طور کامل قطع می کنند و هر گونه بازگشت نیازمند به عقد میباشد. بر اساس قانون اساسی، این شیوه جدایی، خود چند قسم دارد.
اقسام طلاق بائن
- طلاقی که قبل از نزدیکی انجام شود.
- طلاق یائسه.
- طلاق خلع و مبارات مادام که زن رجوع به عوض نکرده باشد.
- طلاق بعد از سه وصلت متوالی؛ اعم از این که وصلت در نتیجه رجوع باشد یا در نتیجه نکاح جدید.
۱- طلاق قبل از نزدیکی
منظور از طلاق قبل از نزدیکی، آن است زن و شوهر قبل از رابطه جنسی از یکدیگر جدا شوند. چنانکه در قانون اسلامی آمده است، در صورتی که زوجین با یکدیگر رابطه جنسی داشته باشند، همانند طلاق توافقی، زن باید در عده بماند و طلاق بعد از آن صورت گیرد. اگر زن و شوهری رابطه جنسی نداشته باشند، این مدت زمان کوتاه میشود و آن ها میتوانند سریع تر از یکدیگر جدا شوند.
۲- طلاق یائسه
منظور از طلاق یائسه این است که اگر زنی یائسه باشد، به مهلت و عده نیازی ندارد و پس از در پیش گرفتن مراحل قانونی میتوانند به آسانی از یکدیگر جدا شوند. در نظر بگیرید که در صورت بازگشت مرد باید زوجین عقد شوند.
۳- طلاق از نوع خلع و مبارات
طلاق خلع طلاقی است که زن از گرفتن مهریه منصرف میشود و تصمیم میگیرد تا مهریه را به مرد ببخشد تا هرچه زودتر جدا شود. در واقع، راهی برای طلاق دادن زن بدون مهریه است. وقتی زن مهریه را میبخشد و در عده میماند، مرد حق رجوع نخواهد داشت؛ زیرا زن به او مالی داده است و مرد باید منتظر بماند تا مدت عده تمام شود و طلاق صورت بگیرد. در صورتی مرد میتواند به زن رجوع کند که زن از مهریه خود را نبخشیده باشد و حاضر به دادن مهلت شود. تنها در این صورت است که زوجین میتوانند برای باهم بودن مهلت بخرند و بار دیگر بر تصمیم خود فکر کنند.
طلاق مبارات به این معنا است که زن به مرد مالی می دهد تا از یکدیگر طلاق بگیرند. اما ارزش این مال نباید از ارزش مهریه زن بیشتر باشد؛ یعنی یا باید کمتر باشد یا مساوی. در این نوع از جدایی نیز مرد مجاز نیست در مدت عده نزد همسرخود بازگردد.
بطور کلی، تفاوت طلاق خلع از مبارات آن است که در خلع، نارضایتی تنها ازجانب زن است اما در مبارات، این نارضایتی دو طرفه است. در طلاق خلع و مبارات به مالی که زن به مرد می دهد فدیه یا عوض میگویند.
همانطور که گفته شد در خلع، فرصتی به مرد و زن داده میشود تا بیشتر فکر کنند. اگر زن در طلاق مبارات یا خلع، مال خود را پس بگیرد، طلاق رجعی میشود.
طلاق بعد از سه وصلت متوالی
منظور این است که اگر مرد زن خود را سه بارطلاق دهد، در دو بار اول میتواند بازگردد و جدایی را به صورت رجعی تبدیل کند. اما در بار سوم اجازه چنین کاری به او داده نمیشود و طلاق به بائن تبدیل میشود. درصورتی که بخواهد باز هم با زن ازدواج کند، باید زن را دوباره عقد نکاح کند. عقد مجدد نیز به این شرط است که مرد بار دیگر با کسی ازدواج کند و او را طلاق دهد تا بتواند دوباره با همسر سابق خود ازدواج کند.
تفاوت طلاق رجعی از طلاق بائن چیست؟
این دو شیوۀ جدایی تفاوتهای عمدهای دارند:
در طلاق رجعی، مرد می تواند در ایام عده نزد همسر خود بازگردد. اما در طلاق بائن همچنین چیزی امکان ندارد و زوجین نامحرم یکدیگر می شوند و برای بازگشت به عقد نکاح نیاز دارند.
در نوع رجعی مرد و زن نسبت به یکدیگر تعهد دارند زیرا هنوز پیمان طلاقی صورت نگرفته است و خیانت و ازدواج نباید صورت بگیرد. در جدایی بائن، مرد و زن تعهدی نسبت به یکدیگر نداشته و امکان ازدواج مجدد وجود دارد.
تفاوت دیگر در نحوۀ جدایی است. طلاق بائن در دادگاه و پس از گذر مراحل قانونی صورت میگیرد. در حالیکه در طلاق رجعی، مرد می تواند با ذکر قسَم، از همسرش جدا شود.
میزان حق و حقوق نیز در طلاق رجعی و طلاق بائن متفاوت است. در طلاق رجعی زن و شوهر از یکدیگر ارث میبرند. مهریه در طلاق بائن وجود دارد. به همین دلیل، زن و مرد هیچ سهمی از یکدیگر نمیبرند، زن مهریه خود را میگیرد و حق مطالبه ارث ندارد.
مدت زمان عده چقدر است؟
عده به معنای مدت زمانی است که زن بعد از نزدیکی باید مدتی را صبر کند. به این مدت زمان عده می گویند. مدت زمان عده در طلاق رجعی و طلاق بائن متفاوت است. طبق قانون مدنی اسلامی، عده طلاق رجعی سه طهر است. سه طهر به این معنی است که زن سه بار دوران پاکیزگی بعد از عادت ماهیانه را به پایان برساند. این مدت زمان معمولاً حدود سه ماه طول میکشد. باید در نظر داشت که عده طلاق رجعی برای زنانی که باردار هستند، تا پایان دوره بارداری ادامه پیدا می کند.
باید خاطر نشان کرد که زن در مدت عده طلاق رجعی می تواند حق نفقه داشته باشد. زیرا و زن و شوهر همچنان نسبت به هم تعهد و تکالیفی دارند. اگر در دوران عده هرکدام از زوجین فوت کنند، بنابر قانون اساسی، از یکدیگر ارث میبرند و از حقوق مالی برخوردار می شوند.
عده در طلاق بائن نیز به مدت سه ماه است و بعد از گذشت سه ماه، زن و شوهر از یکدیگر جدا می شوند. با این تفاوت که از یکدیگر ارث نمی برند و هیچ حقوق و یا وظیفه ای در قبال یکدیگر ندارند. بعد از گذشت عده، جدایی صورت می گیرد و برای ازدواج مجدد به عقد نیاز دارند. اگر زن باردار باشد، مدت زمان عده تا زمان تولد کودک عده ادامه مییابد و مرد باید تکالیفش را به طور کامل انجام دهد.
مراحل انجام طلاق بائن چقدر طول می کشد؟
برای ثبت درخواست و چگونگی انتخاب هرکدام از انواع طلاق، این مرد است که حتی بی دلیل هم میتواند در خواست جدایی دهد. اما باید این موضوع را یادآور شد که در طلاق بائن موضوع کمی فرق دارد. اگر دو طرف به این نتیجه برسند که نمیتوانند با یکدیگر زندگی کنند، تنها کافی است که ثبت دادخواست خود را در دادگاه به ثبت برسانند تا طلاق بعد از گذشت عده زن، به صورت توافقی و و بعد از گذشت ۳ – ۴ ماه بر اساس اعمال حق و حقوق قانونی دو طرف صورت بگیرد و زن و شوهر از هم جدا شوند. این نوع از طلاق معمولاً در یک یا دو جلسه دادگاه به اتمام می رسد. این مدت زمان به چگونگی روند دادگاه بستگی دارد در مواردی ۱۵روز و در موارد دیگر چند ماه طول می کشد.
مراحل انجام طلاق رجعی چقدر طول میکشد؟
این داستان در مورد در طلاق رجعی کاملاً متفاوت است. اگر زوجین تمایل نداشته باشند در دادگاه حاضر شوند، مشکلی ندارد. زیرا نیاز به ثبت قانونی نیست و چنانچه گفته شد با گفتن یک قسم، جدایی صورت میگیرد. در این مورد، طرفین تنها از مدتی از هم جدا میشوند و نیازی به ثبت دادخواست به مراجع حقوقی نیست. زیرا یک فرصت است تا دو طرف بار دیگر درباره زندگی خود فکر کنند و اگر تصمیم به جدایی نهایی گرفتند، کافی است دادخواست خود را به مراجع حقوقی اطلاع دهند. در این طلاق طرفین مدتی از هم جدا می شوند و بعد از گذراندن دوره عده که مانند طلاق باین است؛ ۳ تا ۴ ماه و یا زودتر، مراحل طلاق در ۵ جلسه دادگاهی به اتمام میرسد.
جهت دریافت مشاوره طلاق، با هما مشاور ارتباط برقرار کنید. امکان ارتباط به صورت حضوری، تلفنی و آنلاین وجود دارد. همچنین، میتوانید سؤالات خود را در قالب کامنت در قسمت دیدگاهها بیان کنید تا در اسرع وقت پاسخگوی آن باشیم.
هنوز هیچ دیدگاهی وجود ندارد.