افسردگی یکی از رایج ترین اختلالات روانی است که عوامل درونی و بیرونی زیادی وجود دارد که باعث تحریک آن شوند. این اختلال با مختل کردن سلامتی افراد موجب می شود که آنها در پی درمان آن باشند. برای درمان افسردگی ابتدا باید عوامل تحریک کننده افسردگی را بشناسید. اولین قدم برای درمان افسردگی، شناسایی و تشخیص علائم افسردگی است.

عوامل تحریک کننده افسردگی

در بسیاری از مردم علت افسردگی ناشناخته باقی می ماند. به طور کلی مشخص شده است که افسردگی در نتیجه یکسری از فعل و انفعالات شیمیایی در مغز اتفاق می افتد؛بعضی موارد هستند که میتوانند تشدید کننده افسردگی باشند که بهتر است درباره انها بیشتر بدانید تا با کنترل خوب از این مرحله به سلامتی عبور کنید.

عوامل درونی

با توجه به اینکه افسردگی یک اختلال ذهنی است و هیپوکامپ (بخش کوچکی از مغز است که برای ذخیره خاطرات مهم و حیاتی می‌باشد) در افراد افسرده کوچکتر از افراد عادی است و گیرنده های سروتونین کمتری دارد؛ عوامل درونی زیادی وجود دارد که در تشدید و تحریک افسردگی نقش داشته باشد. عوامل درونی تحریک افسردگی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

هورمون ها

به دلیل تغییرات و نوسانات هورمونی، زنان بیشتر از مردان دچار افسردگی می شوند. زنان در دوران تخمک گذاری، بارداری، قاعدگی یا در حالی که به دوران یائسگی نزدیک می شوند؛ دچار افسردگی می شوند. از موثرترین هورمون های افسردگی می توان به سروتونین و دوپامین، هورمون تستوسترون و استروژن، هورمون تیروئید و هورمون آندروژن اشاره کرد.

هورمون سروتونین و دوپامین: سروتونین نوعی هورمون ضد افسردگی است که تاثیر زیادی در خواب و خلق و خو دارد. از راه های افزایش سروتونین در بدن می توان به ورزش کردن، ماساژ بدن و دریافت نور خورشید اشاره کرد. دوپامین یکی از انتقال دهنده ی عصبی است که نقش هورمونی دارد و سبب سرخوشی می شود.

هورمون تستوسترون و استروژن: تستوسترون یکی از اصلی ترین هورمون هایی است که برای تنظیم خون و غدد جنسی در بدن مردان وجود دارد. این هورمون رابطه مستقیمی با سروتونین دارد. هورمون استروژن عملکردی مشابه هورمون تستوسترون دارد؛ با این تفاوت که استروژن هورمون جنسی زنان است.

هورمون تیروئید و هورمون آندروژن: هورمون تیروئید عملکرد سلولی در مغز را تحریک می کنند و در صورت کمتر ترشح شدن این هورمون در بدن، کمبود انرژی، خستگی و افسردگی بروز می کنند. هورمون آندروژن یکی دیگر از هورمون هایی است که بیشتر در بدن مردان ترشح می شود. در صورت ترشح این هورمون در بدن زنان، سندروم تخمدان پلی کیستیک بروز می کند.

استرس

استرس چیست ؟ استرس واکنش طبیعی بدن به تهدیدات و چالش هاست. عوامل زیادی برای ایجاد استرس در طول روز وجود دارد که در صورت مدیریت نکردن آنها، منجر به اختلالات اضطرابی و افسردگی می شود. علت تبدیل استرس به افسردگی این است که هنگامی که هورمون استرس(کورتیزول) برای مدت طولانی به صورت مداوم در مغز ترشح شود؛ رشد نورون‌های جدید در مغز کاهش خواهد یافت و بعد از مدتی متوقف خواهد شد. این عمل باعث توقف رشد نورون‌ های جدید و بروز افسردگی می شود. یکی از راه های درمان افسردگی مراجعه به مشاوره استرس است که با کنترل استرس در مسیر بهبودی قرار بگیرند.

مشکلات روحی و شخصیتی

مشکلات درونی ـ شخصیتی مانند: اعتماد به‌ نفس پایین، اختلالات شخصیتی مانند شخصیت وابسته، مرزی، میانی و جلب توجه کننده باعث بروز افسردگی می شوند. زمانی که افراد درگیر این مشکلات می شوند به طور مداوم به دنبال پر کردن خلء های درونی و شخصیتی خود می شوند. بعد از گذشت یک مدت افراد دچار افسردگی خواهند شد.

عوامل بیرونی

عوامل بیرونی گوناگونی در تحریک افسردگی نقش دارند که موجب بروز افسردگی افراد در هر سنی می شود. با وجود اینکه افسردگی یک اختلال روانی ـ ذهنی است اما روی جسم نیز تاثیر می گذارد و جنبه های مختلف زندگی مانند: شغل، تحصیل و روابط بین فردی را مختل می کند. مراجعه به مشاوره افسردگی موجب کنترل تاثیرعوامل بیرونی در ذهن افراد می شود. از شایع ترین عوامل بیرونی تحریک کننده افسردگی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

شکست عاطفی

با توجه به اینکه در طول روابط عاطفی هورمون های اکسی توسین(هورمون عشق) و هورمون های سروتونین (هورمون شادی) ترشح می شوند؛ با قطع این روابط ترشح این هورمون ها کاهش می یابد و به جای آن هورمون کورتیزول شروع به ترشح می کند. این هورمون که با اثرگذاری روی مغز باعث بروز مشکلات حافظه می شود؛ می تواند نقش موثری در افسردگی بعد از شکست عاطفی داشته باشد. بسیاری از افراد پس از طلاق یا به هم زدن رابطه عاطفی خود و تجربه شکست عشقی خلق بسیار پایینی را تجربه می‌کنند و حتی ممکن است افکار خودکشی نیز به سراغ آن‌ها بیاید. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه افسردگی بعد از طلاق کلیک کنید.

از دست دادن نزدیکان

یکی از شایع ترین علل بروز افسردگی، از دست دادن نزدیکان و کنار آمدن با مرگ آنهاست. سوگواری و داشتن غم و اندوه از دست دادن تا ۶ ماه بعد از مرگ عزیزتان طبیعی است اما اگر ناراحتی شما بیشتر از این شود؛ حتما باید به روانشناس مراجعه کنید.

اعتیاد به مصرف مواد یا مشروبات الکلی

با توجه به اینکه اعتیاد یک بیماری ذهنی است و با تاثیرگذاری بر قسمت های مختلف مغز می تواند یکی از علل بروز افسردگی باشد. مواد افیونی با آزاد سازی مقدار زیادی دوپامین در مغز باعث افزایش سرخوشی و کاهش درد می شود. زمانی که افراد مواد مخدر مصرف نمی کنند یا اقدام به ترک مواد می کنند با کاهش شدیدی از دوپامین رو به رو می شوند که نتیجه آن خلق و خوی پایین است. همچنین در پی اعتیاد از دست دادن روابط خانوادگی، تحلیل رفتن قوای جسمی و روانی صورت می گیرد که در بروز افسردگی بی تاثیر نیستند.

در هما مشاور بخوانید: بازگشت افسردگی

علائم عوامل تحریک کننده افسردگی

• مشکلات خواب: نوسانات هورمونی با تاثیرگذاری بر مغز موجب اختلالات خواب می شود. مشکل در به خواب رفتن یا ناتوانی در حفظ روند خواب در افراد مبتلا به افسردگی بسیار شایع است.
• خستگی و کمبود انرژی: با افزایش ترشح هورمون کورتیزول سوخت و ساز بدن نیز افزایش می یابد و بدن انرژی خود را از دست می دهد.
•  احساس درد: با توجه به اینکه افسردگی موجب کاهش اندورفین(هورمون مسکن) می شود؛ عضلات خستگی و درد شدیدی را تجربه خواهند کرد.
• ناراحتی‌ های گوارشی: مقدار زیادی از سروتونین در معده وجود دارد که هنگام بروز استرس یا افسردگی افراد به بیماری های گوارشی مبتلا خواهند شد. افسردگی ممکن است روده را درگیر کند و به تهوع، سوءهاضمه، اسهال یا یبوست منجر شود.

کلام آخر

شناخت عوامل تحریک کننده افسردگی باعث آگاه شدن و جلوگیری از پیشرفت این اختلال مراجعه به روانشناسان می شود. درمان افسردگی به صورت اصولی و تحت نظر روانشناسان باعث کنترل و درمان افسردگی می شود. روانشناسان با بررسی شرایط روحی و از طریق گفت‌ وگو و مشاوره به ریشه‌یابی علت افسردگی می‌پردازند.

1. عوامل تحریک کننده افسردگی چیست؟
2. عوامل درونی تحریک کننده افسردگی چیست؟
3. نقش سروتونین و دوپامین در بدن چیست؟
4. هورمون تستوسترون و استروژن چیست؟
5. هورمون تیروئید و هورمون آندروژن در بدن چگونه است؟