امان از دست بچه شلخته، امان از دست بچه بی فکر که حتی ذره ای احساس مسئولیت نمیکنه و نمی فهمه که بابت همه وسایلی که براش تهیه کردم ،پول دادم، امان از دست بچه اهمال کار و …

آیا این جملات آشنا نیستند؟ این ها جملاتی هستند که از زبان والدین بی شماری شنیده ایم. والدینی که با تلاش و زحمت بسیار وسایلی را جهت شادکامی فرزند خود تهیه می کنند اما با بی توجهی کودک خود مواجه می شوند. این مقاله قصد دارد به این پرسش والدین که چرا کودکم به وسایل شخصی اش اهمیت نمی دهد؟ پاسخ بدهد و در ضمن آن، توصیه هایی برای والدین عزیز جهت مواجه شدن با این مسئله داشته باشد.

امروزه به دلیل سرعت فزاینده ای که در رشد تکنولوژی وجود دارد ،بسیاری از خانواده ها با مسائل عدیده ای چه در محیط خانه و چه در بیرون از خانه مواجه هستند که برای پرداختن به آنها نیازمند برنامه ریزی دقیق و نظم است.
از جمله مواردی که والدین می بایست برای آموختن نظم به کودک خود با آن مواجه شوند آشنا کردن کودک خود با وسایل شخصی و نحوه نگهداری از آنها می باشد.

وسایل شخصی کودک شامل چه مواردی است ؟

وسایل شخصی کودک شامل البسه، کفش ها، اسباب بازی ها، وسایل ورزشی، وسایل هنری، وسایل تزئینی می باشد که در کشوها، کمد، جالباسی و طبقه بندی جای می گیرند.

چگونه والدین به کودک خود نظم را بیاموزند؟

والدین با صرف وقت می توانند نظم را به فرزند خود بیاموزند. آنها در ابتدا می بایست تلاش کنند تا چیدمان وسایل به گونه ای باشد که کودک بتواند به راحتی وسایل را جا به جا کند یا سر جای خود قرار دهد.

مثلا والدین می توانند به فرزند خود توضیح بدهند همانطور که او نیاز دارد در خانه ای زندگی کند لباس هایش، اسباب بازی هایش و سایر وسایل شخصی اش هم نیاز به خانه دارند. البسه می بایست داخل کمد یا کشو قرار داده شود. برخی می بایست تا شده و برخی می بایست آویزان شوند. آنهایی که می بایست آویزان شوند برخی می بایست داخل کمد قرار بگیرند مابقی که قرار است فردا پوشیده شود می تواند به جالباسی آویزان شود.

والدین با صرف وقت می توانند نظم را به فرزند خود بیاموزند. آنها در ابتدا می بایست تلاش کنند تا چیدمان وسایل به گونه ای باشد که کودک بتواند به راحتی وسایل را جا به جا کند یا سر جای خود قرار دهد.

البته والدین باید توجه کنند که ارتفاع جالباسی با قد کودک هماهنگی داشته باشد در غیر این صورت او را یاری دهند.

والدین همچنین می توانند برای اسباب بازیهایی که قطعات متعددی دارند، سطل هایی را در نظر بگیرند و از کودک خود بخواهند پس از اتمام بازی تمامی قطعات را داخل سطل ریخته و سطل را سر جای خود قرار دهد.
آنها همچنین می توانند از جعبه کفش برای قرار دادن وسایل هنری مثل دفتر نقاشی یا مداد رنگی، ماژیک و .. استفاده کنند و برای وسایل ورزشی بر اساس سایز جعبه هایی در نظر بگیرند و کمدی اختصاص دهند. والدین می توانند برای شناسایی جایگاه وسایل از برچسب استفاده کنند.

دلایل عدم اهمیت کودک به وسایل شخصی

۱. برخی از خردسالان اصلا مفهوم ریخت و پاش و بی نظمی را نمی شناسند به همین دلیل وقتی می خواهند بازی کنند؛ همه اسباب بازی ها را باهم بیرون می آورند ولی فقط با ۲ یا ۳ تا بازی می کنند. و یا وقتی می خواهند یک لباس را انتخاب کنند بپوشند؛ ممکن است تمامی لباسها را از کشو یا کمد در بیاورند که اتاق را کاملا آشفته می کند.

برخی از خردسالان اصلا مفهوم ریخت و پاش و بی نظمی را نمی شناسند به همین دلیل وقتی می خواهند بازی کنند

۲. گه گاه چیدمان اتاق به گونه ای است که با سن و توانمندی کودک تناسب ندارد. به همین دلیل او نمی تواند وسایل شخصی خود را جا به جا کند.

۳. کودک با والدینی زندگی می کند که آنها کاملا بی نظم بوده و اهمیتی به وسایل شخصی خود نمی دهند.

۴. کودکی که همیشه توسط والدین و بزرگسالان حمایت شده و همه کارهایش توسط دیگران انجام می شود به رسیدگی و نگهداری از وسایل شخصی اهمیتی نمی دهد.

۵. کودکی که به هر دلیلی خلق پایین دارد و انگیزه ای برای اهمیت کودک به وسایل شخصی ندارد؛ باید برای کشف دلایل خلق پایین و رفع آن از متخصص روانشناسی یاری گرفت.

۶. کودکی که به دلیل بهره هوشی پایین مفهوم نظم، نگهداری و طبقه بندی را نمی فهمد، نیز به وسایل شخصی اهمیتی نمی دهد.

کودکی که همیشه توسط والدین و بزرگسالان حمایت شده و همه کارهایش توسط دیگران انجام می شود به رسیدگی و نگهداری از وسایل شخصی اهمیتی نمی دهد.

توصیه هایی به والدین برای اهمیت کودک به وسایل شخصی

۱. شما والد عزیز خود باید الگوی کودک خویش باشید.

بسیاری از والدین عزیز وقتی از سر کار به منزل برمی گردند، خود تمامی وسایلشان را به دور و بر خانه پرتاب کرده و به دنبال کارهای شخصی خود می روند. یا وقتی قرار است میهمان به خانه بیاید با سرعت تمامی وسایل غیر ضروری را داخل یک اتاق کرده و در اتاق را قفل می کنند، غافل از اینکه در تمامی این مراحل، کودک آنها را مشاهده کرده و همان رفتار را در زندگی شخصی خود پیاده می کند. ولی این رفتار به مذاق والدین خوش نمی آید.

پس والد عزیز اگر می خواهید کودکی منظم داشته باشید به وسایل شخصی خود اهمیت دهید و از آنها مواظبت کنید. تغییر را از خود شروع کنید!

۲. برای آموزش نظم از بازی و قصه گویی استفاده کنید.

وقتی با فرزندتان بازی می کنید یا داستان تعریف می کنید، آموزش های لازم را به او بدهید.

مثلا در داستان “حسنی نگو بلا بگو تنبل تنبلا بگو “ وقتی تعریف می کنیم که همه به خاطر بی نظمی، شلختگی و اهمال کاری از او دوری می کردند و باهاش بازی نمی کردند همین موضوع به قدری خسته اش کرده بود برای اینکه بخواهد به جمع دوستانش برگردد حاضر شد در خود تغییرات ایجاد کند، بسیار موثرتر خواهد بود تا مدام به صورت آمرانه فرمان بدهید که مواظب وسایل شخصی اش باشد.

همچنین وقتی با کودکتان لگو بازی می کنید یا مامان بازی خاله بازی می کنید می توانید آموزش هایی را در حین بازی به او بدهید که چگونه می توان اسباب خانه را مرتب کرد تا همیشه در خانه نظم برقرار باشد.

شما همچنین می توانید با بازی قدرت تخیل فرزندتان را افزایش دهید و از او جهت رسیدگی به وسایل شخصی اش استفاده کنید مثلا به کودک خود یک ربع وقت بدهید و بخواهید وقتی شما از اتاق بیرون رفتید، با استفاده از چوب جادوگری همه وسایل را سر جایش قرار دهد.

۳. به وجود نظم توجه کنید.

هر کجا با محیطی منظم مواجه می شوید که معیارهای شما را برای استفاده بهینه از وسایل شخصی را تامین می کند ،به فرزند خود اشاره کنید البته این کار را گه گاه و در بازه های زمانی متغیر انجام دهید تا کودکان نسبت به عمل شما شرطی نشوند و دست به لجبازی نزنند.

۴. کودک را با طبیعت مانوس کنید

همواره از نظمی که در طبیعت حاکم است برای او سخن بگویید تا او بتواند به عمق این مساله پی ببرد همانطور که تمامی اجزای هستی لازم است با نظم در کنار هم قرار داشته باشند تا کار خود را به بهترین نحو انجام دهند، او هم می بایست به بهترین نحو از وسایل شخصی اش نگهداری کند تا بتواند در آرامش خانواده سهیم باشد.

۵. منظم بودن کودک تان را تشویق کنید.

هر گاه کودکتان از وسایلش مراقبت کرد حتما با کلام او را تشویق کنید مثلا به او بگویید که چقدر به او افتخار می کنید یا زمان هایی که بدون تذکر شما وسایلش را سر جای خود قرار داد به او بگویید چقدر خوشحال هستید از اینکه فرزندتان بزرگ شده و می تواند با شما برای حفظ بهداشت خانه همیاری داشته باشد.

۶. فرزندتان را درک کنید.

اگر کودک به دلیل خستگی یا بیماری به وسایلش بی توجهی کرد ،او را درک کنید و در جا به جا کردن و نگهداری وسایلش به او یاری رسانید. زمان هایی می شود که حتی منظم ترین کودکان هم حوصله رسیدگی به وسایل شخصی خود را ندارند. و شما والد عزیز می بایست به این موضوع توجه کنید.

۷. قاطع باشید تا کودک شما به وسایل شخصی اهمیت دهد.

اگر کودک شما عادت به بی نظمی داشت در عین مهربان بودن قاطع باشید و از او بخواهید تا مطابق فرمان شما عمل کند و به او بگویید که اگر خودش مواظب وسایل شخصی اش نباشد و ریخت و پاش هایش را جمع نکند شما این کار را برای او انجام نمی دهید .

اگر کودک شما عادت به بی نظمی داشت در عین مهربان بودن قاطع باشید

اگر با وجود تذکر کودک، اهمیتی به حرف شما نداد و باز رفتارش را تکرار کرد؛ از تنبیه مثل محروم کردن کودک از بازی با اسباب بازی دلخواهش استفاده کنید و او را با پیامد رفتارش مواجه سازید و بگویید تا زمانی که کودک تغییری در روند مراقبت از وسایل شخصی اش نداشته باشد ،این اسباب بازی نزد شما باقی خواهد ماند.

۸. انتظارات واقع بینانه داشته باشید.

انتظارات واقع بینانه از فرزند خود داشته باشید و آنها را صریح مطرح کنید .دقیقا به فرزند خود بگویید در چه زمان ها و مکان هایی می بایست با وسایل شخصی اش چه رفتاری داشته باشد.
مثلا وقتی بازی اش تمام شد قطعات اسباب بازی را داخل سطل ریخته و سر جایش بگذارد یا وقتی از بیرون می آید لباسهایش را در بیاورد و داخل کشو یا کمد بگذارد.

دقیقا به فرزند خود بگویید در چه زمان ها و مکان هایی می بایست با وسایل شخصی اش چه رفتاری داشته باشد .

۹. قوانینی وضع کنید.

قوانینی را جهت برقراری نظم وضع کنید مثلا کودکی که عادت داشت همه اسباب بازی هایش را باهم بیرون بیاورد به او بگویید که قوانین جدیدی برقرار شده که تنها می تواند یک یا دو اسباب بازی را بیرون بیاورد و بازی کند. وقتی بازی اش تمام شد آنها را می بایست سرجای خود قرار داده و سپس اسباب بازی دیگر را بردارد .