چند درصد از افراد جامعه شغلی مرتبط با تحصیلات خود دارند؟ آیا درس خواندن کار مفیدی است یا صرفا وقت تلف کردن است؟ باید گفت یادگرفتن در کل خوب و مفید است؛ اما اینکه چه چیزی یاد بگیریم و چه مقدار برای آن وقت بگذاریم مهم‌تر است اول باید ببینیم چقدر وقت داریم و چه مقدار از آن را برای چه هدفی می‌­خواهیم صرف یادگیری کنیم. استعدادیابی تحصیلی جواب این سوال‌ها را می‌­دهد و زمینه استفاده درست از فرصتی که برای یادگیری در اختیار دارید را فراهم می‌­کند. شناختن استعداد افراد از اتلاف سال‌ها زمان و سرمایه در مدرسه و دانشگاه پیشگیری می­‌کند.

چرا درس می­‌خوانیم

اگر این سوال را از افراد در سنین مختلف بپرسیم به جواب­‌های بسیار متفاوتی می‌­رسیم. اکثر کلاس اولی‌­ها می­‌گویند می­‌خواهم باسواد شوم! وقتی بزرگتر می‌­شوند می­‌گویند می­‌خواهم دکتر یا مهندس شوم! این‌ها نشان دهنده تاثیر دیدگاه کلیشه­ای خانواده‌­ها به برخی مشاغل است. اگر همین سوال از محصلان دبیرستانی پرسیده شود در بسیاری از موارد خواهند گفت درس می‌­خوانم که به دانشگاه بروم. وقتی از دلیل علاقه­‌اش به دانشگاه و هدفش سوال شود کمتر به جواب روشنی می‌­رسیم. حتی ذهنیت روشنی از دانشگاه در بین دانش­آموزان وجود ندارد. بسیاری از آن‌ها تعدادی رشته تحصیلی که در جامعه به عنوان رشته تاپ شناخته می‌­شود را هدف قرار داده و برای قبولی در آن درس می­‌خوانند. حال وقتی از دانشجویان درباره علت درس خواندن بپرسیم به طور محتمل به داشتن یک شغل خوب اشاره می‌­کنند اما در واقع برنامه ریزی منسجمی برای فعالیت در یک شغل مشخص ندارند.

اما واقعا چرا باید درس بخوانیم؟ اصلا درس خواندن چه ضرورتی دارد؟ آیا صرفا به این خاطر است که از بچگی به ما گفته شده برو مدرسه و دانشگاه درس بخوان تا فردا بتوانی استخدام شوی! این جمله­ را بارها در زندگی شخصی خود شنیده­ایم اما شاید هیچکدام به ما نگفته باشند در چه زمینه­‌ای درسی بخوانی برایت مناسب­تر است. بله مسلما باید درس خواند، باید آموزش دید و اطلاعات کسب کرد. کسی که در جامعه رو به پیشرفت امروز، دانش و مهارت کافی نداشته باشد جایگاهی ندارد و از دیگر انسان‌ها جدا می­‌افتد. اما باید حساب­شده و با برنامه ریزی درس خواند. نباید به بچه دبستانی گفت درس بخوان دکتر شوی! باید بچه­‌ها را برای کسب دانش عمومی و گسترش بینش روانه مدرسه کرد تا بعد از گذراندن مراحل مقدماتی و پایه نسبت به استعدادیابی تحصیلی اقدام شود سپس در مسیر درست تحصیلی و حرفه‌­ای هدایت شوند.

توجه به علایق کودکان در مدرسه

ایجاد محیط جذاب و مفرح در مدرسه از الزامات موفقیت تحصیلی کودکان است. متاسفانه اشتیاقی که در کودکان خردسال برای بزرگ شدن و رفتن به مدرسه دیده می­شود معمولا بعد از مدتی به مرور کمرنگ شده و از بین می­‌رود و حتی ممکن است حضور مداوم و به اجبار در کلاس درس برایش کسل کننده شود. اما اگر فضای درس و مدرسه محیطی شاد و دوستانه باشد و برنامه درسی بچه­‌ها بر اساس علایق و استعداد آن‌ها تنظیم گردد نتایج متفاوتی را به دنبال خواهد داشت. با زیر نظر گرفتن علایق و انجام آزمون­‌های استعدادیابی تحصیلی به راحتی می‌­توان زمینه­‌های مساعد برای پیشرفت هر یک از دانش­آموزان را پیدا کرد. وقتی در برنامه­‌های آموزشی و انجام تکالیف مدرسه به مواردی که نسبت به آن علاقه و استعداد بیشتری وجود دارد تاکید شود، تمایل بچه­‌ها برای حضور در مدرسه، یادگیری و تلاش کردن بیشتر می­شود.

بهترین رشته تحصیلی چیست؟

هرچند در بین افراد جامعه تعدادی رشته دانشگاهی از جایگاه و جلوه بیشتری برخوردار است و این مساله روی اکثر دانش آموزان تاثیر گذاشته و باعث دنبال کردن کورکورانه از جریان فکری اکثریت شده است اما در واقع رشته تحصیلی خوب برای هرکس متناسب با توانایی­‌های او فرق می­‌کند. ما ربات نیستیم که همه دارای یک پتانسیل مشخص و با یک استاندارد ثابت ساخته شده باشیم و با ورود همه افراد به یک مسیر تحصیلی مشخص، خروجی ثابت و ایده­‌آل را انتظار داشته باشیم. خیر ما انسان هستیم و هریک دارای ویژگی­‌های منحصر به فرد خود. بنابراین این‌که بهترین رشته چیست اساسا سوال اشتباهی است و باید پرسید بهترین رشته برای هر فرد چیست؟ رشته‌­ای که بتوانید از آن لذت ببرید و در آن بدرخشید بهترین مسیر برای شماست. برای یافتن این مسیر ابتدا نیاز است مورد استعدادیابی تحصیلی قرار بگیرید و بر اساس نتایج آزمون­‌ها انتخاب رشته کنید.

استعدادیابی تحصیلی و تاثیرات آن در زندگی

خوشبختانه امروزه در مدارس و قبل از انتخاب رشته دوره متوسطه، تلاش‌­هایی برای استعدادیابی تحصیلی دانش‌آموزان صورت می­‌گیرد از جمله برگزاری آزمون آنلاین وزارت آموزش و پرورش. با تحصیل در مسیری که فرد در آن توانایی­‌های لازم را دارد و با انجام آن احساس مسرت و خوشحالی دارد احتمال رسیدن به درجات بالای علمی و داشتن شغل خوب در آینده بیشتر می‌­شود. اما پروسه موفقیت تحصیلی و پیشرفت در جامعه فقط به یک تست استعدادیابی خلاصه نمی‌­شود بلکه در کنار آن باید جنبه­های زیاد دیگری نیز بررسی و هدایت شود. از جمله توجیه دانش­آموز درباره اهمیت و پرفایده بودن هریک از مشاغل در جامعه. چرا که فردی ممکن است استعداد فراگیری طیف وسیعی از رشته‌­های تحصیلی را داشته باشد در این شرایط وی باید براساس علایق و دیدگاهی که نسبت به یک جایگاه شغلی دارد انتخاب نماید و باید بسیار مراقب بود دیدگاه او تحت تاثیر  نظرات بی­اساس قرار نگیرد.

موفقیت حرفه­‌ای بعد از فارغ‌­التحصیلی

شغل و حرفه افراد بخش بزرگی از زندگی هر انسان بالغ را تشکیل می‌دهد. با توجه به این‌که ساعات زیادی از زمان روزانه افراد در محل کار سپری می­‌شود، لذا شرایط کاری روی شخصیت و رفتار انسان و در نتیجه روی دیگر جنبه­‌های زندگی او تاثیر گذار است. بنابراین اگر نسبت به انتخاب شغل و تعیین جایگاه حرفه‌­ای مورد نظر به عنوان یک هدف از پیش تعیین شده تمرکز کنیم و قبل از ورود به دانشگاه برای آن برنامه ریزی داشته باشیم در طول مدت تحصیل و بعد از فارغ­التحصیلی موفق­تر عمل خواهیم کرد. وقتی فردی در زندگی هدف داشته باشد کلیه برنامه­‌های زندگی و تحصیلی‌­اش معنا و مفهوم بیشتری پیدا می‌­کند. او می­‌داند برای رسیدن به موقعیت مشخص در تلاش است، از این‌که هر لحظه به آن نزدیک­تر می­‌شود احساس رضایت و نشاط دارد، همین احساسات و انرژی­‌های خوبی که در خود دارد زندگی را برایش لذت­بخش می­‌سازد.

سخن پایانی

انسان‌ها به امید داشتن موقعیت اجتماعی و جایگاه شغلی مناسب سال‌های زیادی از وقت خود را صرف تحصیل در مدرسه و دانشگاه می­کنند. در این مدت علاوه بر زمان، سرمایه زیادی نیز صرف آماده سازی و مهارت آموزی این افراد می­گردد تا بخشی از مسئولیت جامعه را به عهده بگیرند. برای استفاده بهتر از سرمایه انسانی و مادی صرف شده در این راستا انجام استعدادیابی تحصیلی و تعیین مسیر تحصیلی متناسب برای هر فرد ضروری است. کشف توانایی­‌ها هم اعتماد به نفس و احساس رضایت افراد و هم رسیدن به نتایج بهینه را به دنبال خواهد داشت.