آزمون TAT یا اندریافت موضوع را می توان در دسته آزمون های فرافکن دسته بندی کرد. این آزمون توسط هنری موری و کریستین مورگان در سال ۱۹۳۰ طراحی شد. آزمون اندریافت موضوع ، یکی از پرکاربردترین آزمون های شخصیت است که امروزه، مورد استفاده قرار می‌گیرد و همچنین مطالعات زیادی روی آن، انجام گرفته است.

تست جامع آزمون TAT در مجموع ۳۱ کارت دارد که ۳۰ کارت، حاوی تصویر و ۱ کارت آن، سیاه است. تصاویر موجود در این کارت‌ها، صحنه‌های اجتماعی مبهم و متنوعی از مردان، زنان یا بچه‌ها است. هدف از نشان دادن تنها کارت سیاه موجود در این تست، این است که او داستانی از خود، خلق کند. موری در ابتدا استفاده از ۲۱ کارت را توصیه کرد و کارت‌هایی را انتخاب می کرد که موضوعی مشابه موضوع مورد سنجش داشتند.

چگونگی عملکرد آزمون اندریافت موضوع

در این آزمون، تصاویری از صحنه‌هایی که انسان‌ها در آن هستند را به آزمودنی، نشان می‌دهند و از آنها خواسته می‌شود که برای آن تصاویر، داستانی که تصور می کنند را نقل کنند. هدف از این کار، فهم افکار، احساسات و انگیزه‌هایی است که داستان بر اساس آنها روایت شده است. این افکار و احساسات ممکن است هشیار یا ناهشیار باشند. اغلب، تصاویری در کارت ها می باشد که برانگیزاننده‌ی روایاتی از آزمودنی هستند. آزمودنی باید شرحی از آنچه در تصویر اتفاق افتاده بدهد که این توصیف شامل وقایعی که در تصویر رخ داده، افکار و احساسات افراد حاضر در تصویر و آنچه قرار است بعدا اتفاق بیافتد می‌باشد. این تست، اغلب همراه با مجموعه تست های دیگر برای ارزیابی شخصیت استفاده می شود.

امروزه بسیاری از کسانی که از این آزمون، استفاده می‌کنند بین ۵ تا ۱۲ کارت را به‌کار می‌برند؛ زیرا آنها بر این باورند که تصاویر روی همین تعداد کارت، با نیازها و موقعیت مراجعان همخوانی دارند. آزمایش کننده باید در انتخاب بهترین کارتی که بتواند اطلاعات مفیدی را از مراجع به‌دست آورد، بسیار دقیق و سنجیده عمل کند.

داستانی که روایت می کنند باید عنوان، بدنه و خاتمه داشته باشد. همینطور که آزمودنی، داستان خود را روایت می‌کند، آزمون‌گر موظف است که با پرسیدن سؤالهایی از قبیل انتظارات آزمودنی از زندگی، روابط او با خانواده و دوستان و… اطلاعات بیشتری به‌دست آورد. علاوه براین، آزمونگر باید به حالات مراجع حین انجام تست، توجه کند؛ مواردی همچون تن صدا، زبان بدن، دودلی و درنگ آزمودنی و دیگر نشانه‌ها.

چگونگی استفاده از TAT

نکاتی راجع به روش های استفاده از آزمون اندریافت موضوع

• درمانگر از این آزمون استفاده می کند تا راجع به مراجعش، اطلاعات بیشتری کسب کند: در این روش، آزمون به عنوان ابزاری مفید جهت فهم تعارض‌های هیجانی مراجع که خود از آن آگاهی ندارد، به‌کار می‌رود.
• به مراجع کمک می‌کند تا احساساتش را ابراز کند: آزمون اندریافت موضوع، اغلب ابزاری درمانی است برای کمک به مراجع تا احساساتش را به روشی غیر مستقیم، نشان دهد. مراجع ممکن است نتواند درآن برهه از درمان، از احساساتش حرف بزند اما با دیدن این تصاویر بر روی کارت‌ها می‌تواند هیجان‌هایی نشان دهد که حاکی از احساسات پنهان او می‌باشد.
• کاربرد آزمون اندریافت موضوع برای کشف موضوعاتی که به زندگی مراجع مربوط است: مراجعانی که با مشکلاتی شبیه از دست دادن شغل، طلاق یا مشکلات مربوط به سلامت رو‌به‌رو هستند، ممکن است تفسیری مشابه به وضعیت فعلی زندگی خود را از کارت‌ها ارائه دهند که به درمانگر در فهم بهتر مراجع در طول درمان، کمک خواهد کرد.
• سنجش برخی شرایط روانشناختی مراجع: در این روش، TAT ابزاری است جهت سنجش اختلالات شخصیت یا دیگر اختلالات روانی تا از درمان مناسب استفاده کنند.
• از آزمون اندریافت موضوع ، گاهی در دادگاه استفاده می‌شود: از این تست برای احتمال تکرار دوباره جرم در مجرمانی مانند قاتلان سریالی یا آزارگران جنسی و همچنین فهم این که مظنون، پروفایل جرم مورد نظر را دارد یا خیر، به‌کار می‌رود.
• این تست، ابزاری است برای ارزشیابی شغلی: آزمون اندریافت موضوع برای ارزشیابی شغلی به‌کار می‌رود؛ به‌ویژه برای شغل هایی که با استرس، رو‌به‌رو هستند و نیاز دارند که در شرایط مبهم و دشوار، چیزی را ارزیابی کنند؛ مثل رهبری نظامی یا جایگاه‌هایی مانند افرادی که اعمال قانون می‌کنند، رشته های پزشکی و موقعیت های سیاسی.

کاربرد این آزمون

آزمون TAT یکی از آزمون‌های جامع برای مطالعه شخصیت و همچنین تفسیر اختلال های رفتاری، نوروز، سایکوز و بیماری های روان تنی، محسوب می‌شود. اندریافت موضوع ،مانند آزمون رورشاخ که آن نیز از دسته آزمون‌های فرافکن است، اگر با دیگر تحلیل‌های شخصیت، مانند مصاحبه های روان‌درمانی و درمان‌های روانکاوی همراه شود، تأثیرگذار خواهد بود. این تست، به مراجعان کمک می‌کند تا خود را بهتر شناخته و در نتیجه بتوانند روی رشد شخصی خود کار کنند.

انتقادهای وارده به آزمون TAT

این تست، فاقد سیستم نمره‌گذاری استاندارد شده است. بنابراین صحبت راجع به روایی و پایایی آن، دشوار است. بسیاری از آزمون‌گران و روان‌درمانگران، فرایند و روش اجرای تست را تغییر دادند که با این کار، مقایسه نتایج دشوار خواهد شد. تعداد کمی از آزمون گیرندگان، از سیستم پیچیده نمره‌گذاری خود موری استفاده می کنند. بقیه با اعتماد به تفسیر ذهنی خود و نظر درمانگران بالینی، نتایج را تفسیر می‌کنند.

دیگر انتقاد وارده به آزمون اندریافت موضوع این است که تصاویر کارت‌ها، تصاویری قدیمی بوده و به روز نیستند. بنابراین طبیعی است که روایت داستانی برای این تصاویر، که در دهه ۳۰ کشیده شده‌اند، برای مراجع سخت خواهد بود.