تصور کنید که بعد از کار خسته به خانه بازگشته‌اید. در آستانه‌ی در قبل از اینکه کفش‌های خود را جفت کنید با این صحنه مواجه می‌شوید. یک تلویزیون بزرگ و گران قیمت که به دیوار خانه‌تان وصل است. در واقع همسرتان بدون اجازه‌ی شما این تلویزیون را خریداری کرده‌ است. چه عکس‌العملی از خود نشان می‌دهید؟ ممکن است احساس کنید که از احساس عصبانیت شدید دارید منفجر می‌شوید. سپس یک درگیری طولانی مدت و بزرگی بین شما و همسرتان رخ می‌دهد.

پاسخ شما به عصبانیت از روی عادتی است که در مغز شما تعبیه شده است. اما شما می‌توانید مغز خود را آموزش دهید به خشم عصبانیت شدید شما به شکل سازنده‌تری پاسخ دهد.

برنارد گلدن یک متخصص و روانشناس و نویسنده‌ی کتاب غلبه بر خشم مخرب است که می‌گوید:

تمامی عادت‌های ما در ارتباطات عصبی مغز ما منعکس شده است. اگر ما عادت‌های جدید و نویی را ایجاد کنیم، ارتباطات مغز را برای این عادت قوی‌تر کرده‌ایم!

عصبانیت چیست؟

برنارد گلدن می‌گوید: خشم پاسخی به انتظارات ناخوشایند است. شاید ما انتظار داشتیم که همسرمان قبل از خرید یک وسیله‌ی گران قیمت با ما مشورت کند. پشت هر عصبانیتی تهدیدی برای تمایلات کلیدی وجود دارد. همچون خواستن اعتماد به همسرتان!

احساسات موجب واکنش‌های تکانشی می‌شوند. آمیگدال، مجموعه‌ای از نورون‌های عمیق درون مغز، محور رفتارهای عاطفی است. این بخش پیام را به هیپوتالاموس می‌فرستد، که موجب رهاسازی پاسخ استرس می‌گردد. غده‌ی هیپوفیز مغزی، تهدیدات را ارزیابی می‌کند و تصمیم می‌گیرد که آیا واکنش انفجاری داشته باشند یا خیر؟ اما گاهی اوقات مرکز عاطفی قبل از اینکه مغز عقلانی بتواند شروع کند، در حال اجراست.

آیا درباره‌ی امواج عصبی خود نگران هستید؟ دکتر برنارد گلدن برخی از علائم خطر مهم را برای شما خاطر نشان می‌کند:

• خشم شما در مدت زمان کوتاهی در عرض چندثانیه به سرعت از صفر تا ۶۰ افزایش می‌یابد.
• شما به شکل وحشتناکی خشم خود را رها می‌کنید.
• شما اغلب اوقات در روابط شخصی خود، در محیط کار و در فعالیت های روزانه احساس خشم و عصبانیت شدید دارید.
• شما چندین بار در روز عصبانیت شدید را تجربه می‌کنید.
• اطرافیان اغلب شما را به عنوان یک فرد بی‌پروا می‌شناسند.

با عصبانیت شدید چه کار می‌توان کرد؟

نفس عمیق بکشید. کشیدن نفس عمیق تمرکز شما را به سمت درونتان می‌برد و از احساسات عصبانیت شدید تا حدودی دور می‌کند.

به منظور کنترل خشم آرامش فیزیکی خود را بازیابید. بدن خود را برای تنش‌های موجود اسکن کنید. فکر خود را آرام کنید. مشت‌های خود را باز کنید. برای انجام درست این کار و نتیجه بخش بودن آن، در لحظات آرامش مدام آن را تمرین کنید تا در لحظه‌ی عصبانیت شدید بتوانید به درستی استفاده کنید.

احساس ترحم خود را بیدار کنید. شرایطی را در نظر بگیرید که برای مثال شما درباره‌ی پول و درآمد خود احساس اضطراب و عصبانیت شدید داشته باشید. بعد سعی کنید نسبت به کسی که شما را عصبانی کرده احساس ترحم و دلسوزی داشته باشید. حال اگر همسر شما یک تلویزیون گرفته است بهتر است به خود بگویید که بهتر است اول از او سوال کنم قبل از اینکه خودم  درباره این کار نتیجه‌گیری درست یا اشتباه کرده باشم.

بازتاب. آیا پیش بینی‌های شما واقعی بود؟ آیا شما خیلی سریع به این نتیجه رسیدید که شریک زندگی شما اشتباه می‌کند؟ دکتر گلدن اینگونه توضیح می‌دهد که: ما خیلی زود برخی اهداف و کارها را به اشخاص نسبت می‌دهیم در حالیکه ممکن است قصد طرف مقابل ما اینطور نبوده باشد.

هدف ما تلاش برای عصبانی نشدن نیست. بلکه هدف بدست آوردن بدست آوردن مهارت خودشناسی است. اینکه از طریق شناخت خود به این درک برسیم که چه چیزی در من روی داده که باعث عصبانیت من شده است؟ چرا روی چنین مسئله‌ای تا این اندازه حساس هستم؟