ازدواج فامیلی نیز مانند هر مسئله دیگری مخالفان و موافقانی دارد و ممکن است همان طور که از نظر برخی یک کار نادرست به نظر می‌رسد برای عده‌ای پسندیده باشد. حقیقت این است که این نوع ازدواج در فرهنگ‌های مختلف رواج دارد و ما نمی‌توانیم درباره خوب یا بد بودن آن نظر قطعی بدهیم چرا که مزایا و معایب خاص خود را دارد و انتخاب آن در نهایت به سبک زندگی و ترجیح افراد بستگی دارد. در ادامه با ما همراه باشید تا شما را با توصیه‌هایی درباره ازدواج فامیلی و مزایا و معایب آن بیشتر آشنا کنیم.

آمارهایی درباره ازدواج فامیلی

ازدواج فامیلی بیشتر به فرهنگ جوامع برمی‌گردد و در برخی مناطق جهان بیشتر از سایر نقاط است طوری که در غرب آسیا، جنوب هند و شمال آفریقا بیش‌تر دیده می‌شود و ۲۰ تا ۵۰ درصد ازدواج‌ها در این مناطق فامیلی هستند. این آمار در کشور ما حدود ۳۸/۶ درصد برآورد شده است که این تعداد با توجه به مسائل مذهبی، قومیتی، جغرافیایی و… متفاوت است. بیشتر این ازدواج‌ها بین اقوام درجه یک صورت می‌گیرند و جالب این جاست که اغلب آن‌ها مربوط به افراد طبقه مرفه جامعه می‌شوند. با این حال در کشورهای توسعه یافته معمولا تعداد ازدواج‌های فامیلی کم‌تر است و حتی در کشورهایی مانند ایالات متحده این سبک ازدواج به خاطر بروز بیماری‌ها و مشکلات ژنتیکی به جز در برخی ایالت‌ها و در موارد خاص و با ارائه گواهی پزشکی ممنوع اعلام شده است.

مزیت‌های ازدواج فامیلی

بعضی از تحقیقات جامعه شناسی نشان داده‌اند که در ازدواج‌های فامیلی به علت سازش و تطابق بیشتر بین نحوه پرورش دختر و پسر و آداب و فرهنگ خانواده‌هایشان ثبات بیشتری در زندگی زناشویی آن‌ها دیده می‌شود. در عین حال یکی دیگر از عوامل سازش در ازدواج فامیلی رفت و آمد بیشتر میان دو خانواده و در نتیجه شناخت بیشتر نسبت به اخلاق و رفتار یکدیگر است که این شناخت در انتخاب آگاهانه و درست تا حدود زیادی کمک کننده است.

از طرف دیگر معمولا خانم‌هایی که ازدواج با فامیل را ترجیح می‌دهند تصور می‌کنند که ازدواج فامیلی حق و حقوق آن‌ها را بیشتر تضمین می‌کند و با این نوع ازدواج از نظر مالی و سلامت زندگی زناشویی اطمینان بیشتری خواهند داشت. همچنین برخی از طرفداران ازدواج‌های فامیلی بر این باورند که این نوع ازدواج روابط خانوادگی را مستحکم‌تر می‌کند و فرصت مناسبی را برای انتقال فرهنگ خانوادگی به نسل‌های بعدی و به صورت متوالی در اختیار افراد قرار می‌دهد. از طرفی در ازدواج‌های فامیلی معمولا خانواده‌ها در خصوص هزینه‌های ازدواج و مقدمات آن مانند مراسم‌ها، جهیزیه، مهریه و… راحت‌تر به توافق می‌رسند و زندگی مشترک با هزینه‌های کمتری برای هر دو طرف آغاز می‌شود.

یکی دیگر از مسائلی که درباره ازدواج خویشاوندی وجود دارد این است که معمولا در این نوع ازدواج‌ها میزان طلاق کم‌تر است که البته ممکن است دلیل این مورد آن باشد که جدایی دو نفر در فامیل، روابط خانوادگی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و امکان دارد کل فامیل را از هم بپاشد به همین دلیل پیش از این که مشکلات به طلاق منجر شوند بزرگان خانواده سعی می‌کنند با میانجی‌گری بین زن و شوهر آن‌ها را با یکدیگر آشتی دهند و مشکلات را حل کنند.

مشکلات ازدواج فامیلی

یکی از مهم‌ترین معایبی که متخصصان حوزه ژنتیک و علم پزشکی معمولا درباره آن هشدار می‌دهند و خطر آن را بیش‌تر از سایر مزایای اجتماعی مطرح شده می‌دانند احتمال بالای انتقال بیماری‌های ژنتیکی و مادرزادی به فرزندان است. دلیل بالا بودن احتمال بروز نقص‌های مادرزادی نیز این است که معمولا در ازدواج‌های غیر فامیلی ژن‌های ناقل بیماری ممکن است فقط در یکی از دو طرف خانواده پدری یا مادری وجود داشته باشند که این مورد حتی اگر منتقل شود نیز مشکلات آن چنانی به دنبال نخواهد داشت در حالی که در ازدواج فامیلی این ژن‌ها از سوی هر دو طرف به فرزند به ارث می‌رود و بیماری را تا حدود زیادی تشدید می‌کند.

آمارها نشان می‌دهد در ازدواج‌های فامیلی نرخ تولد و باروری اندکی بالاتر است و مقدار سقط تفاوت آن چنانی با سایر ازدواج‌های غیر فامیلی ندارد. در عین حال مرده‌زایی و مرگ نوزاد در این نوع ازدواج بیشتر و نقص‌های حین تولد نیز در آن ۲.۳ درصد بیشتر از نقایص حین تولد در ازدواج‌های غیر فامیلی است. اگر چه این درصد ممکن است ابتدا در ظاهر اندک به نظر برسد اما با توجه به آمار سالانه عدد مهم و بزرگی است.

دیگر معایب ازدواج فامیلی

از دیگر معایب ازدواج فامیلی از نظر اجتماعی دخالت بیشتر اطرافیان است به این صورت که در ازدواج‌های غیر فامیلی معمولا دخالت اطرافیان فراتر از اقوام درجه یک زن و شوهر نمی‌رود در حالی که در ازدواج‌های فامیلی کل اعضای فامیل ممکن است در زندگی زن و شوهر دخالت و اختلاف‌ها را گسترده‌تر کنند.

همان طور که میزان طلاق کم‌تر یکی از مزایای ازدواج‌های خانوادگی است از معایب آن نیز به شمار می‌آید چرا که در این نوع ازدواج‌ها حتی با وجود مشکلات اساسی ممکن است بزرگ‌ترها به خاطر روابط خانوادگی مانع جدایی دو نفر از یکدیگر شوند.

نقش حمایتی والدین یکی دیگر از معایبی است که در هنگام بروز مشکل میان زن و شوهر در ازدواج‌های فامیلی زیاد به چشم می‌خورد. البته نمی‌توان درباره مشکل ساز بودن این حمایت به طور قطعی نظر داد و بخش بزرگی از آن به طرز تفکر و بلوغ عاطفی و فکری دو نفر و خانواده‌هایشان مربوط می‌شود.

توصیه‌هایی درباره ازدواج فامیلی

اگر چه معمولا در اکثر موارد مشاوران خانواده و متخصصان حوزه ژنتیک ازدواج‌های فامیلی را توصیه نمی‌کنند اما با این وجود اگر دو طرف یا خانواده‌ها همچنان برای ازدواج اصرار داشتند لازم است که برای زندگی مشترک نکاتی را مد نظر قرار دهند که از آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

حتما درباره طرف مقابلتان تحقیق کنید

بسیاری از مردم تصور می‌کنند که چون در ازدواج فامیلی دو طرف از قبل با یکدیگر آشنایی داشته‌اند و با محیطی که در آن بزرگ شده‌اند تقریبا آشنا هستند دیگر نیازی به تحقیق نیست که البته بیشتر مشکلات بعد از ازدواج‌های فامیلی نیز از همین مورد ناشی می‌شوند و همین باعث می‌شود که دو خانواده بدون تحقیق قبلی برای ازدواج دختر و پسر اقدام کنند و متاسفانه در نهایت از این کار پشیمان شوند. بنابراین برای داشتن یک ازدواج موفق لازم است که دو طرف پیش از ازدواج برای شناخت بیشتر در محل کار، تحصیل و از دوستان صمیمی دختر و پسر درباره آن‌ها سوال کنند تا در نهایت پشیمانی و مشکل به بار نیاید. علاوه بر این، باید دختر و پسر پیش از ازدواج درباره تشابه مذهبی، تحصیلی، شغلی، مالی، طرز تفکر و… با هم به تفاهم برسند.

تا پس از آزمایش ژنتیک محتاطانه عمل کنید!

همان طور که گفتیم یکی از بزرگ‌ترین مشکلات ازدواج فامیلی بروز نقص‌های ژنتیکی در فرزندان است به همین دلیل چنانچه تصمیم دارید با یکی از اعضای فامیلتان ازدواج کنید تا پیش از ازدواج از به وجود آمدن ارتباط عاطفی جلوگیری کنید و اجازه ندهید که کل فامیل از این مسئله باخبر شوند چرا که در صورت مشاهده مشکل در آزمایش ممکن است عواقب جبران ناپذیری را متحمل شوید.

پس پیشنهاد ما به شما این است که پیش از انجام هر کاری از نتیجه آزمایش ژنتیکتان مطمئن شوید سپس گفتگوهای اولیه را انجام دهید و بعد از به توافق رسیدن هدف خود را در میان اعضای فامیل علنی کنید.

والدین همسرتان را در نقش جدیدشان قبول کنید

توجه داشته باشید که پس از ازدواج، والدین همسرتان علاوه بر این که عمه، عمو، خاله یا داییتان هستند نقش دیگری نیز دارند که آن هم پدر یا مادر همسر است؛ به همین دلیل باید در هنگام به وجود آمدن مشکل مواظب باشید که اختلاف بینتان تا حد ممکن به اختلاف خانوادگی منجر نشود. علاوه بر این باید سعی کنید تا حد امکان از بروز اختلاف بزرگ‌ترها به رابطه زناشوییتان جلوگیری کنید. برای این که از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری شود باید سعی کنید پیش‌تر مهارت زندگی و رفتار جدید با والدین همسر را کسب کنید و علاوه بر حفظ نقش قبلی، نقش جدید پدر و مادر همسرتان را نیز بپذیرید و حتی آن‌ها را در جایگاه ویژه‌تری قرار دهید. برای کسب این مهارت‌ها می‌توانید از یک نفر مشاور و راهنما در این زمینه کمک بگیرید.

برای مشاوره و آزمایش ژنتیک اقدام کنید

قبل از ازدواج سعی کنید هم مشاوره و هم آزمایش ژنتیک انجام دهید و تنها به انجام یکی از آن‌ها اکتفا نکنید زیرا هر کدام از این دو مورد کار جداگانه‌ای انجام می‌دهند؛ در آزمایش ژنتیک تنها نمونه برداری از دو طرف انجام می‌شود و امکان بروز مشکلات احتمالی بررسی می‌شود در حالی که مشاوره ژنتیک به شرح حال گرفتن از دختر و پسر مربوط می‌شود که این دو مورد با یکدیگر تفاوت‌های اساسی دارند.

البته در کنار این دو مورد مراجعه به مشاور خانواده را نیز فراموش نکنید تا هم رفتار دو طرف را ارزیابی کنید و هم این که شما را از نتیجه ازدواجتان باخبر کند.

ازدواج فامیلی خوب یا بد؟

همان طور که در قسمت بالا اشاره کردیم ازدواج فامیلی مزایا و معایب متعددی دارد اما در این نوع ازدواج بخصوص به خاطر بالا بودن احتمال بروز بیماری‌های ژنتیکی و دو برابر بودن آن نسبت به ازدواج غیر فامیلی و همچنین حساسیت در به وجود آمدن مشکلات به دلیل گسترش آن به دو خانواده، لزوم مراجعه به مشاوره ژنتیک و روانشناس بیشتر می‌شود و تولد فرزند حتما باید تحت نظر پزشک متخصص باشد. با این وجود تمام این‌ها دلیل نمی‌شود که در صورت رسیدن به توافق نهایی از ازدواج با فامیل دوری کنید اما به هر حال توصیه ما به شما این است که تا حد امکان ازدواج با غریبه را به فامیل ترجیح دهید تا از بروز مشکلات احتمالی گفته شده جلوگیری شود.