تکنیک های زوج درمانی

تکنیک منفی کاری یا ساز مخالف 

این تکنیک زوج درمانی برای واکسینه شدن مراجع به لجبازی و منفی کاری همسر است و همچنین برای همسری که قدرت ” نه ” گفتن را به همسر خود ندارد ، این توان را می دهد که بتواند به همسر سلطه گر خود “نه” بگوید .
اجرای تکنیک : بعد ازاین که یک هفته از تجویز تکنیک فرمانده و فرمانبر گذشت این تکنیک را به همه زوجین می دهیم.
به مراجع می گوییم
درمانگر : این جلسه سومه که شماها تشریف میارین ، سه هفته اس که با شما تمرین هایی رو شروع کردیم یکی تمرین مشاجره بود که هنوز ادامه داره دومی هم تمرین فرمانده و فرمانبر بود که بهتره تا شش ماه یا بیشتر این تمرین رو داشته باشین همچنین این تمرینی که امروز بهتون میدم به مدت طولانی داشته باشین تا شش ماه . تمرین اینجوریه که در هفته یک نصف روز به اسم خانم و یک نصف روز به اسم آلا باشه ، حتما تو این نصف روز هر دو تعطیل باششین و تو خونه باشین ، این تمرین برعکس فرمانده و فرمانبره یعنی روزی که به اسم خانمه ، خانم به آقا دستور میده و خواهش هایی از آقا می کنه و وظیفه آقا اینه که در جواب دستورات و خواهش های آقا بگه “نه” این نه باید محکم و لاطع باشه . روزی هم که به اسم آقا هست ، آقا هر دستور و خواهشی از خانم می کنه ، خانم باید بگه “نه”.
تکنیک تغییر عادات رفتاری : زوجین برای لجبازی یا جلب توجه طرف ممابل رفتارهایی را از خود بروز می دهند که با این رفتارها حال طرف ممابل را بگیرند و معموال دست می گذارند روی حساسیت های همدیگر و این رفتارها عادتی می شوند.

مثال برای این تکنیک

به زوجین می گوییم
درمانگر :یکی از رفتارهایی که همسرتون انجام میده و باعث آزار و اذیت شما میشه و شما رو ناراحت می کنه چیه؟
مرد : وقتی ما برون میریم خانم خیلی به دور و برش نگاه می کنه و من این رفتار ایشونو دوست ندارم یا وقتی برای خرید میریم با فروشنده و راننده تاکسی خیلی حرف می زنه و من از این کارش ناراحت میشم.
مراجع زن : من از دیر اومدن ایشون خیلی ناراحت میشم و از اینکه برای اومدنش از سر کار باید خیلی انتظار بکشم اذیت میشم ، آخه ایشون بعد از تعطیل شدن با همکاراش ساعت ها وقت می گذرونه.

اجرای تکنیک 

درمانگر رو به زن :از شما می خوام وقتی که تمرین فرمانده و فرمانبر رو دارین و روزی که آقا فرمانده هستن برین بیرون و طبق خواسته آقا که فرمانده هستن نه دور و برتونو نگاه کنین نه با فروشنده و راننده تاکسی حرف بزنین ، پس متوجه شدین ؟ در عوض روزی که شما فرمانده هستین و آقا فرمانبر خودت تنها برو بیرون و هر چی دلت می خواد با راننده تاکسی و فروشنده ها حرف بزن و تا جای امکان به دور و برت نگاه کن (توجه : تمرین دوم نوعی پارادوکس است که برای از بین رفتن عادات رفتاری به کار برده می شود)
درمانگر رو به مرد :برای شما هم همینطور یعنی روزی که خانم فرمانده اس به محض اینکه از کار تعطیل شدی به خونه برو و برعکس روزی که خودت فرمانده هستی تا جای امکان دیر به خونه برو.
توجه : هر دو هفته یک بار عادات رفتاری بد و منفی مراجعین را بپرسید و به همین صورت تکنیک را اجرا کنین چون انسان ها چندین عادت رفتاری بد دارند. تمرین را تا وقتی که عادت برایشان بی مزه و بی اهمیت شد ادامه می دهیم .

تکنیک برنامه زمانی برای سکس 

از همه زوجین باید در باره سکس آنها سوال شود تا اگر مشکل یا اختلالی در سکس دارند رفع شود . اگر مشکلی ندارند برای آنها باید برنامه زمانبندی ترتیب داد ، به این صورت :
درمانگر : وقتی شما رابطه خوبی با هم داشتید ، منظورم قبل از اینکه با هم مشکل پیدا کنین ، در هفته چند بار با هم سکس داشتین ؟ مثال مراجع می گوید : هفته ای دو بار یا هفته ای چهار بار یا شش بار … هر چی مراجع گفت مالک است بعد درمانگر می پرسد : درمانگر : فکر می کنین اگر الان هم رابطه تون به همون خوبی بشه باز هم همون مقدار با هم سکس خواهید داشت ؟ دوم اینکه الان در هفته چند بار سکس دارید ؟
خالصه با این سوالها درمانگر تعداد دفعات سکس زوجین را در هفته مشخص می کند و تقسیم بر دو می کند مثال اگر در هفته چهار بار باشد دو روز به اسم زن که زن باید آغازگر باشد و دو بار به نام مرد و مرد باید آغازگر باشد ، طبیعتا به نوبت یعنی یک بار زن یک بار مرد . درمانگر می گوید :
درمانگر : وقتی نوبت هر کی که آغازگره باشه باید کاری کنه که به طرف مقابل خوش بگذره و براش لذتبخش باشه و هر جور که طرف مقابل می خواد عمل کنه . بهتره از سر شب زن و مرد به حمام بروند و به خود ادکلن بزنند و لباس تحریک آمیز و زیبا بپوشن و پیشنوازیها خیلی زودتر از به رختخواب رفتن شروع شود . در روزی که شب برنامه سکس دارند با هم رفتار عاشقانه ای داشته باشند ، فیلم رمانتیک ببینند و هر کاری که به میل جنسی آنها کمک می کند انجام دهند .
توجه : این پنج تکنیک اصلی هستند و برای همه زوجین با هر مشکل ارتباطی باید تجویز شوند .

تکنیک های مازلی 

تکنیک های مازلی به ترتیب اجرا می شود .
تکنیک گفتگوی دو جانبه :در این تکنیک درمانگر به زوجین یاد می دهد که اختلاف نظرها را با مذاکره حل کنند و در نهایت به توافق برسند نه به دعوا و مشجاره و قهر .مثال : زوجین برای خرید فرش کوچکی به بازار می روند یکی فرش قرمز را انتخاب می کند و دیگری سبز را . هر دو با مذاکره و اظهار نظرهای منطمی به این نتیجه می رسند که فرش قرمز با دکوراسیون خانه شان بیشتر هماهنگ است اگر مذاکره ای نباشد به مشاجره می رسد
مرد: “همین که من گفتم فرش سبز ”
زن : ” همیشه که نمیشه نظر تو باشه منم آدمم و حق دارم تو انتخاب فرش خونه ام آزادی داشته باشم ”
مرد : “من پول فرش رو میدم پس حق منه که رنگشو انتخاب کنم ”
زن : ” از فردا به جای اینکه بمونم تو خونه کلفتی تو رو بکنم و توالت بشورم ، میرم سر کار که تو هی پولت رو به رخ من نکشی ” مرد : ” چرا کلفتی من ؟ کلفتی خودت و خونواده ات رو می کنی من که خونه نیستم از کله سحر میرم سر کار و تا بوق شب زحمت می کشم که تو بخوری و بخوابی ”
خالصه از یک اختلاف نظر کو چک یک جنگ لفظی و گاهی بدنی در می گیرد و قهر و پرخاشگری ادامه خواهد داشت . درمانگر می تواند از گفتگوهای زوجین در اتاق مشاوره اختلاف نظرها را حل کند و به این طریق به زوجین آموزش بدهد .

 تکنیک ارتباط آموزی

در این تکنیک زوج درمانی درمانگر به زوجین می آموزد که چگونه با هم یک گفتگوی سالم و بدون جنگ و زد و خورد و بدون دعوا داشته باشند . شرایط گفتگو را می نویسد و به زوجین می دهد :

• نوبت حرف زدن رعایت شود و در حرف یکدیگر نپرید .
• از ضمیر مفرد استفاده شود که فرد مسوولیت حرف خودش را به عهده بگیرد .مثال : من این حرف را گفتم
• در حرف زدن سرزنش نباشد ، مثال : تو خودت بلد نبودی تو لایق نیستی تو به اندازه یه بچه هم نمی فهمی …
• کلی گویی نباشد ،صحبت ها و خواسته ها شفاف و سریع و روشن بیان شود مثال : تو به من توجه نمی کنی یک جمله کلی است و چندین معنی در آن نهفته است طرف مقابل را سردگم می کند و او نمی فهمد تو به من توجه نمی کنی یعنی به من نگاه نمی کنی ؟ یعنی مرا نمی بوسی ؟ یعنی حالم را نمی پرسی یعنی یعنی …بهتر است فرد شفاف و جزیی و روشن منظور خود را بگوید مثال : وقتی از سر کار برمی گردی مرا نمی بوسی یا وقتی غذایت را می خوری از من تشکر نمی کنی.
• و سایر نکاتی که باید در گفتگو ها رعایت شود.

 بحث و بازی نقش

در این تکنیک درمانگر دو صندلی رو به روی هم قرار می دهد و از زوجین می خواهند که روی صندلی ها بنشینند و خودش عقب تر از زوجین می نشیند ، سپس از زوجین می خواهد تا در باره مساله ای با هم بحث کنند تا الگوی تعاملی زوجین برای درمانگر مشخص شود .مثال یکی از زوجین کم حرف می زند ، یکی رکیک حرف می زند و … درمانگر چند سانتیمتر به زوجی که کم حرف می زند نزدیک می شود و او را با ایما و اشاره به او یاد می دهد که فعال تر و پویاتر باشد .

بازی نقش : درمانگر به زوجین می گوید : از شما می خوام جاتونو با هم عوض کنین و زن نقش مرد رو بازی منه و مرد نقش زن رو بازی کنه تا زوجین از منظر طرف مقابل به بحث مورد نظر هم نگاه کند ، بعد درمانگر می پرسد : خب حاال بگین ببینم از این وضعیت چی آموختین ؟

تکنیک برنامه زمانی : همان تکنیک فرمانده و فرمانیر است . این تکنیک باعث می شود “ایگو یا من ” در مقابل همسر ضعیف شود و ایگو حذف شود ، وقتی ایگو حذف می شود دیگر در مقابل همسر نه تحمیر می شود ، نه ناراحت می شود ، نه از شنیدن دستورات و اطاعت غرورش می شکند. پس وقتی ایگو نیستی خودش را تجربه می کند ، همه چیز همسرش می شود و فرد می تواند بعضی جاها “من ” خودش را نبیند و “من” خود را اصلاح کند.

خیلی از دعواها سر این است که یکی از زوجین می گوید : من منم و هر چی من میگم و این تمرین باعث می شود من نیم من شود . توجه کسانی که مشکالت پاتالوزیک دارند مثل اختالل دو قطبی و افسردگی باید دارو درمانی هم شوند . تکنیک پارادوکس : همان تکنیک پارادوکس دکتر بشارت است .

 تکنیک سازش

این تکنیک زوج درمانی وقتی اجرا می شود که هیچ تکنیکی جواب نمی دهد و از زوجین می خواهیم به همین وضعی که دارن ادامه بدهند .

نوشتن نیازها و خواسته های زوجین توسط خودشان

خیلی از بگومگو های زوجین بر سر مسائل روزمرگی شروع می شود و به بحث و مجادله می انجامد ، گاهی که مشکالت ارتباطی زوجین بررسی می شود، می بینیم قهر و کشاکش آنها از یک مساله پیش و پا افتاده ای شروع شده است در این تکنیک درمانگر به زوجین می گوید :

درمانگر : از فردا هر کدومتون جداگانه چند ورق کاغذ بردارین و نیازها و خواسته هایی که از همدیگه دارین روی کاغذ بنویسین . مثال یکی از مراجعین من نوشته بود: شوهر عزیزم وقتی جورابهاتو از پات در میاری لنگه هاشو به هم گره بزن که من ساعتها دنبال لنگ جوراب گم شده نگردم . مرد نوشته بود: وقتی از سر کار برمی گردم از تو می خوام که چای تازه دم باشه و تو با لبخند به من بگی خوش اومدی … به همین سادگی و راحتی . ممکنه نوشتن نیازها سه روز طول بکشه چون هر وقت یه چیزی یادتون میاد بهش اضافه کنین و همچنین هر روز ممکنه یه خواهش جدید داشته باشین بهش اضافه کنین ، وقتی نوشتن نیازهاتون تموم شد بشینین کنار هم و یکی یکی برای هم بخونین و توافق همدیگه رو بگیرین یعنی باید پای هر بند رو امضا کنین مثال شوهر میگه من حوصله ندارم جورابامو به هم گره بزنم موافق این بند نیستم در مقابل زن هم یکی از خواسته های شوهر رو خط می زنه یعنی یک به یک . اگر زن توافق نکرد شوهر هم حق داره یکی از خواسته های زن رو خط بزنه ولی تا جای امکان بهتره که به توافق برسین و به آن عمل کنین توجه کنین که نیازها باید ساده ، کوتاه ، روشن ، شفاف و قابل اجرا باشه مثال زن نخواد که همسرش در خیابان تیشرت قرمز بپوشه یا جلو انظار اونو ببوسه یا خونه خاله ای که سالها باهاش قهره بره. ممکنه نیازهاتون ده تا باشه ممکنه صدتا باشه هرچندتا هست بیارین رو کاغذ و برای انجام دادنشون به توافق برسین و متعهد بشین که انجام بدین در غیر اینصورت برای هر کدوم بحث و جدل خواهید داشت.

تکنیک نوشتن نکات مثبت و منفی زوجین

این تکنیک زوج درمانی مثل تکنیک قبل است با این تفاوت که از زوجین می خواهیم نکات مثبت و منفی رفتاری همدیگه را روی کاغذ بنویسند و به همدیگر بدهند ، سپس با کمک درمانگر و خودشان رفتارهای منفی را تغییر بدهند و رفتارهای مثبت را تقویت کنند . این تکنیک باعث می شود زوجین رفتارهای مثبت و منفی خود را بشناسند.نکته مهم این است که زوجین به قیافه همدیگر ایراد نگیرن چون قیافه قابل تغییر نیست مگر این که به جراحی زیبایی رضایت بدهند ، ولی طرز لباس پوشیدن و آراستگی را می شود تغییر داد .

 تکنیک قلب کاغذی

از زوجین می خواهیم که یک کاغذ بزرگ رنگی را به شگل قلب قیچی کنند و آن را به اتاق خواب یا آشپزخانه بزنند سپس وسط طولی آنرا با ماژیک خط بکشند و یکطرف اسم زن نوشته شود و طرف دیگراسم مرد ، هر روز زوجین یک جمله عاشقانه و با محبت برای همدیگر بنویسند . درمانگر تاکید کند که حتما هر دو به طور مساوی جواب اظهار عشک یکدیگر را بنویسند . زوجین می توانند این جمالت را از کتابهای شعر و رمان یادداشت کنند .

همچنین کارهای خوب یکدیگر را روی کاغذ یادداشت بنویسند و در جیب یا کیف یکدیگر بگذارند . مثال : همسر عزیزم از اینکه امروز من را برای ناهار به رستوران بردی خیلی خوشحال شدم و از تو متشکرم . یا همسر خوب و مهربانم از اینکه غذای مورد علاقه مرا پختی خوشحالم کردی ممنونم.

تکنیک زمانبندی معاشقه بدون سکس

از زوجین می خواهیم که هر روز یک ربع ساعت تا نیم ساعت را تعیین کنند مثال هر روز ساعت پنج بعد از ظهر و در این ساعت مشخص کنار همدیگر بنشینند و با هم گفتگو کنند و همدیگر را نوازش کنند و ببوسند . در این ساعت این نکات رعایت شود :

• بهتر است گفتگو فقط حرفهای عاشقانه باشد و قربان صدقه رفتن باشد ، زوجین باید حرفهای عاشقانه را از کتابها بخوانند و آنها را به کار ببرند تا در سایر مواقع این طرز گفتگو عادت شود اگر حرف دیگری به میان آید بهتر است فقط تجدید خاطرات خوش و برنامه ریزی خوشایند برای آینده باشد.
• حرف زدن درباره دیگران و فامیل و بچه ها ممنوع است این وقت فقط به معاشقه اختصاص دارد و نباید صرف دیگران شود .
• این معاشقه نباید به سکس ختم شودکه زوجین عشق را با سکس اشتباه نگیرند .
• نوازش و بوسیدن بی وقفه باید انجام شود ، حتی وقتی که با هم حرف می زنند .

 برنامه زمانبندی برای انجام کارها 

درمانگر باید به زوجین این حرف ها را بگوید :

افرادی موفقند که برای زندگی و کار و تفریح شان برنامه زمان یندی شده دارند و ۲۴ ساعت شبانه روز رو طوری تقسیم می کنند که زمان کم نمی آورند . ۲۴ ساعت شبانه روز باید تقسیم بر سه شود : ۸ ساعت کار ، ۸ ساعت تفریح و ۸ ساعت خواب . یکی از اضطرابهای قرن جدید کمبود وقت و کار زیاد است که با برنامه زمانبندی حل می شود . شما باید برای ظرف شستن هم ساعت مشخصی اختصاص بدهید تا از کارها عقب نمانید و کارها را به بعد موکول نکنیدکه دچار اضطراب شوید .از این گذشته وقتی برای انجام هر کاری ساعت مشخصی باشد بدن و مغز برای انجام آن کار آماده است و به طور اتوماتیک انجام آن کار را می پذیرید وانرژی الزم را صرف می کنید . کسانی که می گویند وقت ندارم یعنی برنامه ندارند . به طور مثال این برنامه زمانبندی یک زن خانه دار است :

بیدار شدن از خواب ساعت ۸

آماده کردن صبحانه ساعت ۵/۸

جمع و جور خانه ساعت ۱۱

پختن ناهار ساعت ۱۱

بازی کردن با بچه ساعت یک تا دو

صرف ناهار و کارهای مربوط به ناهار خوردن ۲ تا ۳

استراحت بعد از ناهار ۵/۳ تا ۵/۴

توجه : ۸ ساعت کار این خانم تمام شد و ۸ ساعت تفریح او هم زمانبندی دارد که آن را به آموزش موسیقی و دیدن تلویزیون ، دیدار فامیل و بازار رفتن و پارک و سینما اختصاص داده است که برای بعضی تفریحات برنامه روزانه و برای بعضی تفریحات برنامه هفتگی دارد.مثال هر روز ساعت ۵ دیدن سلایر مورد علاقه و ..یکشنبه ها ساعت ۷ سینما ، دوشنبه ها ساعت ۷ آموزش موسیقی و…

۸ ساعت خواب هم که باید فقط صرف خوابیدن شود . به زوجین باید آموزش داد که برنامه ها را می توانند با هم عوض کنند اما نمی توانند از تفریح برای کار و از خواب برای تفریح بگذارند . یک انسان سالم باید خواب کافی و تفریح مورد علاقه اش را داشته باشد .

برنامه زمانبندی برای دیدن فامیل 

یکی از دغدغه های عصر جدید صرف کردن وقت با فامیل و دوستان است . دیدار از خانواده (پدر ومادر شوهر ، پدر و مادر زن ( باید هر هفته باشد ولی فامیل هر وقت مراسم خاصی داشتند باید به دیدن آنها رفت . بهتر است هر هفته در روز تعطیل دو ساعت از کار و دو ساعت از تفریح کم کنید و به دیدار خانواده اختصاص دهید . پنج شنبه برای خانواده همسر و جمعه برای خانواده خود . در این صورت هم خانواده ها خاطر جمع هستند که در این روز و این ساعت شما را می بینند و هر روز منتظر شما نیستند و هم شما تکلیف خود را می دانید و هر روز دغدغه ” کی وقت کنم سری به مادرم بزنم ” را ندارید .