راه های افزایش مسئولیت پذیری در کودکان
مسئولیت پذیری یکی از مهارتهای مهمی است که باید در کودکان اغلب تربیت شود. این مهارت شامل توانایی تصمیمگیری، پذیرش مسئولیت و پایبندی به تعهدات است. با گسترش این مهارت در کودکان، آنها به انسانهایی با اعتماد به نفس و موفق در زندگی تبدیل میشوند. در این مقاله، راهکارهایی برای افزایش مسئولیت پذیری در کودکان بحث شدهاند.
۱. ایجاد محیطی پایدار برای کودکان
اگر محیطی پایدار و در دسترس برای کودکان فراهم شود، آنها قادر خواهند بود تا کنترل بیشتری بر زندگی خود داشته باشند. محیطی پایدار شامل مواردی مانند استقلال مالی، تحصیلات، ساختار خانوادگی و حمایت از بهبود خود است.
۲. تربیت کودکان به عنوان مسئولیت پذیر
تربیت کودکان به عنوان افرادی مسئولیت پذیر از اولین سالهای زندگیشان شروع شود. برای این کار، باید آنها را به تصمیمگیری و پذیرش مسئولیت تشویق کرد و در جهت توسعه این مهارتها گام برداشت.
۳. تشویق کودکان به تعهد به تعهداتشان
تشویق کودکان به تعهد به تعهداتشان نقش موثری در افزایش مسئولیت پذیری آنها دارد. باید آنها را به تعهد به تعهداتشان تشویق کرد و به آنها یادآوری کرد که تعهداتشان را باید پایبند باشند.
۴. ارائه فرصت به کودکان برای انجام کارهای مستقل
تشویق کودکان به انجام کارهای مستقل، یکی از بهترین راههای افزایش مسئولیت پذیری آنها است. برای این کار باید به آنها فرصت داده شود تا با انجام کارهای مستقل، به تصمیمگیری و پذیرش مسئولیت دست پیدا کنند.
۵. آموزش مهارتهای حل مسئله به کودکان
آموزش مهارتهای حل مسئله به کودکان، یکی از راههای موثر برای تقویت مسئولیت پذیری آنها است. با آموزش این مهارتها، آنها قادر خواهند بود تا با موقعیتهای مختلف روبهرو شوند و بهترین تصمیم را بگیرند.
در نتیجه، افزایش مسئولیت پذیری در کودکان میتواند باعث شود که آنها به انسانهایی با اعتماد به نفس و موفق در زندگی تبدیل شوند. برای این کار باید تلاش کرد تا با ایجاد محیطی پایدار برای کودکان، تربیت آنها به عنوان افرادی مسئولیت پذیر، تشویق آنها به تعهد به تعهداتشان، ارائه فرصت به کودکان برای انجام کارهای مستقل و آموزش مهارتهای حل مسئله به آنها، این مهارت را در آنها تقویت کنیم.
برخی از والدین تصور می کنند که کودکان تنها برای سبک شدن کار آنها باید در کارهای خانه کمک کنند
اما اگر بدانند که کمک کردن کودک به انها در کارهای خانه چه تاثیری در روند تربیتی او دارد نگاه انها به این قضیه کاملا تغییر می کند. از جمله مواردی که کودک با مرتب کردن اتاق خود، شستن ظرف های ناهار و کمک در دیگر کارهای خانه فرا می گیرد می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- حس استقلال در کودک
- مسئولیت پذیری
- همراه شدن با بقیه
- اهمیت دادن به مساله زمان
پس حتما با روش هایی که گفته خواهد شد از کودکانتان در کارهای خانه کمک بگیرید.
موقعیت شناس باشید :
یکی از اشتباهات متداولی که والدین در این زمینه انجام می دهند و باعث می شود در این فرایند با شکست مواجه شوند این است که درست زمانی از کودک می خواهند که اتاق خود را مرتب کند که او در حال تماشای برنامه مورد علاقه خود است. اگر برای کودک خود ساعت و زمان منظمی را برای انجام کار ها تعیین کنید دیگر لازم نیست یک مساله را بارها برای او تکرار کنید و کودک به صورت خودجوش کار خود را انجام می دهد.برای این کار می توانید روزهای جمعه را برای مرتب کردن اتاق تعیین کنید و یا به او بگویید جمع کردن سفره ناهار روزانه با او است.
سطح توقع شما از کودک باید متناسب با سن او باشد :
هنگامی که کار و یا مسئولیتی را به کودک خود می سپارید حتما این کار را با در نظر گرفتن شرایط جسمی و سنی او انجام دهید و از او انتظارات زیادی نداشته باشید.به عنوان نمونه کودکان در طیف سنی پایین بعضی کارها را می توانند انجام دهند :
- کودکان بین سن ۸-۹ سال :
می تواند با ماشین ظرفشویی کار کند ، گردگیری و مرتب کردن کابینت ها را انجام دهد.
- کودکان بین سن ۱۰-۱۱ سال :
این طیف سنی می توانند کارهای تفکیکی مانند جدا کردن اشغال های تر و خشک و قرار دادن لباس های هم جنس و هم رنگ در ماشین لباسشویی را انجام دهند.
- کودکان بین سن ۱۲-۱۳ سال :
از انجایی که قد کودک در این سن رشد کرده است می تواند از پس پهن کردن لباس ها روی بند بر بیاید. می تواند اشپزی کند به شرطی که غذایی ساده بپزد.شستن حمام و توالت هم از دیگر کارهای است که کودک می تواند انجام دهد .
لزومی ندارد که کودک حتما این گونه کارها را انجام دهد ولی بیان این مثال ها فقط برای این بود که والدین بدانند که کودک از سن هشت سالگی به بعد به راحتی می تواند از پس تمیز کردن اتاق و بقیه کارهای شخصی خود بر بیاید.
کارهای متنوع ای را به او واگذار کنید :
بحث انجام شده تا این مرحله به ما نشان داد که باید اجازه دهیم فرزندمان کارهای شخصی خود را خودش انجام دهد و در کنار ان باید مسئولیت های دیگری که به او واگذار می شود را هم انجام دهد. اما اگر می خواهید حداکثر کمک کودک خود را جلب کنید باید در کارهایی که به او واگذار می کنید تنوع ایجاد کنید. سعی کنید در کنار تنوع هر از چند گاهی از او در یک زمینه جدید کمک بگیرید مثلا هنگامی که در حال خانه تکانی عید هستید از او بخواهید شیشه ها را تمیز کند، پره های شوفاژ را دستمال بکشد یا روبالشتی های شسته شده را روی بالشت ها بکشد.
واقعیت های موجود را ببینید :
والدین تصور می کنند که اگر کودک انها بتواند یک سنگ بزرگ را بردارد قوی و توانا می شود. باید هنگامی که یک کار را به کودکی واگذار می کنید توانایی های او را هم در نظر گرفته باشید.گروهی از والدین تصور می کنند اگر کودک را بسیار تشویق کنند در او ایجاد انگیزه می کنند تا او بتواند کارهای سخت را انجام دهد در حالی که این کار باعث ایجاد اعتماد به نفس دروغین در او می شود و کاری را انجام می دهد که باعث ایجاد صدمه در روح و جسم او می شود. این را هم در نظر بگیرید که کودک در این سن به تصور این که از پس انجام هر کاری بر می اید به شما پاسخ منفی نمی دهد.
ارمان گرا و عیب جو نباشید :
والدین برای این که بتوانند کودک خود را یک شبه در کاری استاد کنند در کاری که او انجام می دهد ریز بین می شوند و مدام از او ایراد می گیرند و به جان او غرغر می کنند که این کار نه تنها موثر نیست بلکه اعتماد به نفس و انگیزه کودک را هم از بین می برد .والدین باید در این مرحله درک کنند که کودک انها نمی تواند کارها را به خوبی خودشان انجام دهد.
او را از عواقب کارش اگاه کنید :
به جای اینکه مدام غر بزنید و از تنبلی فرزند خود گله کنید سعی کنید در ارامش و به صورت روشن برای او بیان کنید که کمک نکردن او در خانه باعث ایجاد خستگی زیاد در او می شود و دیگر نمی توانید با او بازی کنید یا به هم ریخته بودن اتاق باعث گم شدن اسباب باز مورد علاقه اش می شود. در این مرحله از دادن عذاب وجدان به فرزند خود خودداری کنید و با او منطقی به روشی که گفته شد صحبت کنید به این اعتقاد داشته باشید که کودک شما از انچه نشان می دهد منطقی تر است.
انجام کارها را برای او جذاب کنید :
از انجایی که بچه ها عاشق بازی هستند سعی کنید در انجام کارهایی که می خواهید انجام دهید از روش بازی کمک بگیرید به عنوان مثال تعیین کنید که چه کسی می تواند کار مورد نظر را با سرعت بیشتری انجام دهد این را هم در نظر بگیرید که کودکان علاقه خاصی به پیروز شدن دارند حتی اگر در زمینه تمیز کردن سرامیک کف اشپزخانه باشد.
در این مسیر از همسر خود هم کمک بگیرید :
اگر کودک ببیند که همه در انجام کارهای خانه کمک می کنند می اموزد که این کار فقط وظیفه یک نفر نیست و همه باید کمک کنند.
راه های افزایش مسئولیت پذیری در کودکان
روحیه مسئولیت پذیری در کودکان
مسئولیت پذیری در کودکان مناسب ترین پاداشی که میتوانید به فرزند خود بدهید و تا آخر هم برای او باقی میماند. مسئولیت پذیری به قدری مهم است که میتواند در آینده فرزند، باعث مراقبت از خود، ایستادگی و پذیرش وظایف خود شود. استفاده از تجربه فردی، برای آموزش مسئولیت و بدست آوردن نتیجه مثبت بسیار موثر است. چون انعطاف پذیری کودکان بالاست و ماندد غنچهای باید بشکفند، در نتیجه توجه به رفتارهای آنها مهم است.
رفتارهای کودکان در رابطه با مسئولیت پذیری
ابتدا باید به واژه مسئولیت بپردازیم که آن را میتوان هدفمندی و توانایی تصمیم گیری درست دانست، که کمک زیادی به بهبود عملکرد میکند. کودکی که تصمیمی را در چهارچوپ ایده آلهای اجتماعی انتخاب کند باعث موفقیت او میگردد و به او بازخوردهای مثبتی برمیگردد. از جمله بازخوردهای مثبت میتوان به روابط موثرتر، افزایش ایمنی و اعتماد به نفس بالا اشاره کرد.
رفتارهایی مثل داد زدن و… جزو خلاف هنجارهای اجتماعی میباشد و رفتاری غیرعادی است. اما اگر او در مدرسه به دوستش کمک کرد، یک هنجار اجتماعی شکل گرفته و وقتی این کارها مورد تایید باشد به یک رفتار و عادت تبدیل میشود. اگر میخواهید روحیه مسئولیت پذیری در کودکان افزایش یابد، به او پاداشهای منطقی بدهید. چون اگر با پاسخهای منفی و غیرمنطقی رو به رو شود اعتماد به نفسش پایین میآید.
راه کار های افزایش حس مسئولیت پذیری
- اگر کودکان کار خوبی انجام دادند به آنها در حد عرف پاداش دهید.
- اگر به کودکان قولی دادید حتما به آن عمل کنید، زیرا شاید کودک تلاش زیادی کرده تا به هدفش برسد. او را تشویق کنید تا در آینده هم اینطور باشد.
- نکته مهم این است که کودک اشتباه میکند و شاید آن را تکرار هم کند، زیرا کسی راه درست را به او نشان نداده است. بنابراین به کودک اجازه دهید که کارها را خودش انجام دهد، اگر موفق بود او را تشویق کنید و اگر شکست خورد راه موفقیت را به او نشان دهید.
- اگر کودک در انجام وظیفه خود شکست خورد، نگذارید احساس گناه کند. چون خودش را متهم میداند و اعتماد به نفسش پایین میآید. ممکن است کارش اشتباه باشد، به او آموزش دهید زیرا اگر نداند که به چه دلیل شکست خورده، شاید دیگر موفق نشود یا از انجام کارها بترسد.
در نهایت او هم یاد می گیرد که مسئولیت کار خودش را انجام دهد و اعتماد به نفس او بالا می رود و کار های مهم را انجام می دهد و شما می توانید با این راه کارها حس مسئولیت پذیری کودک را افزایش دهید.
در این مقاله قصد داشتیم تا شما را با راه های مسولیت پذیری در کودکان آشنا کنیم
هنوز هیچ دیدگاهی وجود ندارد.