همان طور که در مبحث مربوط به روان آزردگی گفته شد، خودآگاهی چهارمین خرده مقیاس روان آزردگی (N4) در آزمون شخصیت نئو می باشد. در نوشته حاضر درمورد خرده مقیاس خودآگاهی در آزمون نئو بحث شده است.

توصیف خرده مقیاس خودآگاهی در آزمون نئو

خودآگاهی (self-consciousness) یک حس ارتقایافته از خودشناسی (self-awareness) است. خودشناسی به آگاهی انسان از اینکه یک انسان است اشاره دارد. درحالی که خودآگاهی به مشغولیت ذهنی فرد درمورد خودش یا به عبارتی به ارزیابی فرد درمورد خودش اشاره دارد.

چه زمانی خودآگاهی به یک ویژگی ناخوشایند تبدیل می شود؟

خودآگاهی وقتی با احساسات ناخوشایند همراه می شود که فرد احساس کند دیگران او را کانون توجه و به اصطلاح، زیرذره بین قرار داده اند. در این حالت، هیجان هایی مثل شرم، خجالت و دستپاچگی در ارتباط با دیگران، در فرد ظاهر می شود. به همین دلیل، گاهی واژه های شرم یا خجالت به عنوان واژه های جایگزین برای مفهوم خودآگاهی به کار رفته اند. این وضعیت با نمرات بالا درخرده مقیاس خودآگاهی در آزمون نئو مشخص می شود.

این افراد معمولا در ارتباط با دیگران راحت نیستند. خود را با دیگران مقایسه می کنند و احساس حقارت دارند. آن ها خجالتی هستند که این مساله گاهی به صورت اضطراب اجتماعی خود را نشان می دهد. یعنی باوجود داشتن مهارت برای برقراری ارتباط با دیگران، درجمع صحبت نمی کنند و ممکن است علایم اضطرابی مثل لرزش دست و صدا، عرق کردن، سرخی صورت و … را نشان دهند. ممکن است عزت نفس کمی داشته باشند و احساس ناامنی کنند. اگر خجالت زدگی آن ها خیلی زیاد باشد، سرد و نجوش به نظر می رسند. از طرفی آن ها معمولا برای کارهای انفرادی، مناسب هستند و بیشتر به فعالیت هایی مثل نقاشی، خواندن و نوشتن می پردازند.

خودآگاهی پایین

اگر فرد خیلی خودآگاه نباشد، درارتباط با دیگران دچار اضطراب نمی شود. این وضعیت با نمرات پایین درخرده مقیاس خودآگاهی، مشخص می شود. این افراد معمولا در موقعیت های اجتماعی، برآشفته، مضطرب و خجالتی نیستند اما لزوما همه آن ها مهارت های اجتماعی بالایی ندارند. به دلیل نداشتن اضطراب در جمع و اعتماد به نفس خوبی که دارند، این افراد برای مشاغلی که با افراد دیگر ارتباط دارند مثل مربی گری، مجری گری، راهنمای تور و … مناسب هستند. اما از طرفی هم ممکن است خودارزیابی مناسبی درمورد رفتار و گفتار خود نداشته باشند.

هریک از نمرات بالا و پایین خودآگاهی در آزمون نئو با ویژگی های شخصیتی مثبت و منفی توصیف می شوند که با توجه به نمره ای که فرد در نتیجه تست نئو به دست می آورد ویژگی هایش به صورت جامع، به وی ارائه می گردد.